Είναι τα Χριστούγεννα γιορτή που βασίζεται στην Αγία Γραφή;

Η ημερομηνία της γιορτής

Η Εγκυκλοπαίδεια (Cyclopædia) των Μακ Κλίντοκ και Στρονγκ λέει: «Η τήρηση των Χριστουγέννων δεν είναι αποτέλεσμα θεϊκής εντολής ούτε προέρχεται από την Κ[αινή] Δ[ιαθήκη]. Η ημέρα της γέννησης του Χριστού δεν μπορεί να εξακριβωθεί ούτε από την Κ[αινή] Δ[ιαθήκη] ούτε από οποιαδήποτε άλλη πηγή».​—(Νέα Υόρκη, 1871), Τόμ. 2, σ. 276.

Τα εδάφια Λουκάς 2:8-11 δείχνουν ότι οι ποιμένες ήταν στους αγρούς τη νύχτα που γεννήθηκε ο Ιησούς. Το βιβλίο Καθημερινή Ζωή στην Εποχή του Ιησού (Daily Life in the Time of Jesus) δηλώνει: «Τα ποίμνια . . . περνούσαν το χειμώνα σε καλυμμένους χώρους. Από αυτό και μόνο μπορεί να φανεί ότι η παραδοσιακή ημερομηνία για τα Χριστούγεννα, στο καταχείμωνο, είναι απίθανο να είναι σωστή, αφού το Ευαγγέλιο λέει ότι οι ποιμένες βρίσκονταν στους αγρούς».​—(Νέα Υόρκη, 1962), Ανρί Ντανιέλ-Ροπ, σ. 228.

Η εγκυκλοπαίδεια Υδρία αναφέρει: «Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες δεν τηρούνταν γιορτή Χριστουγέννων . . .  Για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα γιορτάστηκαν κατά τον 4ο αι. και . . . από τους Δυτικούς επελέγη, επί πάπα Ιουλίου (336-352), ως ημέρα για τη γιορτή των Χριστουγέννων η ημέρα των μιθραϊκών τελετουργιών για τη γέννηση του Ηλίου, κατά το τέλος των Σατουρναλίων [ρωμαϊκή γιορτή αφιερωμένη στον Σατούρνο, το θεό της γεωργίας, και στην ανανεωμένη δύναμη του ήλιου], καθότι, άλλωστε, η ακριβής ημερομηνία της γέννησης του Χριστού ήταν άγνωστη. . . . Αξίζει να σημειωθεί, περιπλέον, ότι μεταξύ των γερμανικών και κελτικών φύλων γιορταζόταν, τότε, την ίδια περίπου ημέρα, η γιορτή “γιουλ”, που σημάδευε το σημαντικό γεγονός του χειμερινού ηλιοστασίου, της “επιστροφής”, δηλ. του ήλιου​—αυτή, ακριβώς, η γιορτή, όπως άλλες ανάλογες ειδωλολατρικές, προσαρμόστηκε στη γιορτή των Χριστουγέννων».​—Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων, Τόμ. 55, σ. 69.

Η Εκκλησιαστική Ιστορία, του Β. Στεφανίδη, λέει: “Πότε γεννήθηκε και βαφτίστηκε ο Ιησούς Χριστός ήταν άγνωστο. Αν ήταν γνωστό, θα είχαμε σχετικές εορτές αρκετά πιο νωρίς και όχι μετά τρεις εκατονταετηρίδες”.​—Εκδόσεις Παπαδημητρίου, Έκτη Έκδοση, σ. 116.

Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia) παραδέχεται: «Η ημερομηνία γέννησης του Χριστού δεν είναι γνωστή. Τα ευαγγέλια δεν αποκαλύπτουν ούτε την ημέρα ούτε το μήνα . . . Σύμφωνα με την υπόθεση που πρότεινε ο Χ. Γιούσενερ . . . και που την αποδέχονται οι περισσότεροι λόγιοι σήμερα, καθορίστηκε για τη γέννηση του Χριστού η ημερομηνία του χειμερινού ηλιοστασίου (25 Δεκεμβρίου στο Ιουλιανό ημερολόγιο, 6 Ιανουαρίου στο Αιγυπτιακό ημερολόγιο), επειδή εκείνη την ημέρα καθώς ο ήλιος άρχιζε την επιστροφή του στον ουρανό του βόρειου ημισφαιρίου, οι ειδωλολάτρες ακόλουθοι του Μίθρα γιόρταζαν τη γέννηση του ακατανίκητου ήλιου (dies natalis Solis Invicti). Στις 25 Δεκεμβρίου του 274, ο Αυρηλιανός ανακήρυξε το θεό ήλιο κύριο προστάτη της αυτοκρατορίας και αφιέρωσε σε αυτόν έναν ναό στο Κάμπους Μάρτιους. Τα Χριστούγεννα είχαν την αρχή τους σε μια εποχή που η λατρεία του ήλιου ήταν ιδιαίτερα έντονη στη Ρώμη».​—(1967), Τόμ. 3, σ. 656.

Οι Μάγοι που οδηγήθηκαν από άστρο

Οι Μάγοι αυτοί ήταν στην πραγματικότητα αστρολόγοι από την ανατολή. (Ματθ. 2:1, 2, ΜΝΚ· ΤΚΔ) Αν και η αστρολογία  είναι δημοφιλής ανάμεσα στους ανθρώπους σήμερα, καταδικάζεται έντονα στην Αγία Γραφή. (Βλέπε σελίδες 373, 374, στο λήμμα «Πεπρωμένο».) Θα οδηγούσε ο Θεός στον νεογέννητο Ιησού άτομα των οποίων τις συνήθειες καταδικάζει;

Τα εδάφια Ματθαίος 2:1-16 δείχνουν ότι το άστρο οδήγησε τους αστρολόγους πρώτα στον Βασιλιά Ηρώδη και έπειτα στον Ιησού και ότι ο Ηρώδης προσπάθησε να θανατώσει τον Ιησού. Δεν λέγεται τίποτα για το αν είδε το «άστρο» κάποιος άλλος εκτός από τους αστρολόγους. Όταν έφυγαν εκείνοι, ο άγγελος του Ιεχωβά προειδοποίησε τον Ιωσήφ να φύγει στην Αίγυπτο για να προστατέψει το παιδί. Ήταν το «άστρο» αυτό σημείο από τον Θεό ή μήπως ήταν από κάποιον που επιδίωκε να καταστρέψει τον Γιο του Θεού;

Σημειώστε ότι το υπόμνημα της Αγίας Γραφής δεν λέει ότι οι αστρολόγοι βρήκαν το βρέφος σε φάτνη, όπως συνήθως απεικονίζεται στη χριστουγεννιάτικη τέχνη. Όταν έφτασαν εκείνοι, ο Ιησούς και οι γονείς του έμεναν σε σπίτι. Όσο δε για την ηλικία του Ιησού εκείνον τον καιρό, θυμηθείτε ότι ο Ηρώδης διέταξε, με βάση τα όσα έμαθε από τους αστρολόγους, να θανατωθούν όλα τα αγόρια της περιφέρειας της Βηθλεέμ από δύο χρονών και κάτω.​—Ματθ. 2:1, 11, 16.

Τα χριστουγεννιάτικα δώρα ως μέρος της γιορτής· ιστορίες για τον Αϊ-Βασίλη, κτλ.

Η χριστουγεννιάτικη συνήθεια της ανταλλαγής δώρων δεν βασίζεται σε αυτό που έκαναν οι Μάγοι. Όπως εξηγείται παραπάνω, εκείνοι δεν πήγαν στον Ιησού την ημέρα που γεννήθηκε. Επίσης, δεν έδωσαν δώρα ο ένας στον άλλον, αλλά στο παιδί, σύμφωνα με το έθιμο που υπήρχε τότε όταν επισκέπτονταν διακεκριμένα πρόσωπα.

Η εγκυκλοπαίδεια Υδρία δηλώνει: «Στις ημέρες αυτές [των Σατουρναλίων] γίνονταν συμπόσια μακράς διάρκειας, ανταλλάσσονταν δώρα . . . , γίνονταν διάφορες διασκεδάσεις». (Τόμ. 47, σ. 47) Σε πολλές περιπτώσεις η ανταλλαγή δώρων αντιπροσωπεύει το πνεύμα της χριστουγεννιάτικης γενναιοδωρίας. Το πνεύμα που αντανακλάται σε μια τέτοια ανταλλαγή δεν φέρνει πραγματική ευτυχία, επειδή παραβιάζει Χριστιανικές αρχές σαν αυτές που βρίσκονται στα εδάφια Ματθαίος 6:3, 4 και 2 Κορινθίους 9:7. Ασφαλώς, ο Χριστιανός μπορεί να δίνει δώρα  στους άλλους, ως έκφραση αγάπης, σε άλλες ημέρες στη διάρκεια του χρόνου, κάνοντάς το όσο συχνά θέλει.

Ανάλογα με το πού ζουν, τα παιδιά μαθαίνουν ότι τα δώρα τα φέρνει ο Σάντα Κλοζ, ο Σεντ Νίκολας, ο Αϊ-Βασίλης, ο Περ Νοέλ, ο Κνεχτ Ρούπρεχτ, οι Μάγοι, το ξωτικό Γιούλτομτεν (ή Γιουλενίσεν), ή μια μάγισσα γνωστή ως Λα Μπεφάνα. (Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου [The World Book Encyclopedia], 1984, Τόμ. 3, σ. 414) Βέβαια, καμιά από αυτές τις ιστορίες δεν είναι στην πραγματικότητα αληθινή. Οικοδομεί στα παιδιά σεβασμό για την αλήθεια η διήγηση τέτοιων ιστοριών και τιμάει τον Ιησού Χριστό, ο οποίος δίδαξε ότι ο Θεός πρέπει να λατρεύεται με αλήθεια;​—Ιωάν. 4:23, 24.

Υπάρχει πρόβλημα στο να συμμετέχει κανείς σε γιορτές που μπορεί να έχουν μη Χριστιανική προέλευση αν δεν το κάνει για θρησκευτικούς λόγους;

Εφεσ. 5:10, 11: «Να βεβαιώνεστε για το τι είναι ευπρόσδεκτο στον Κύριο· και μη συμμετέχετε με αυτούς στα άκαρπα έργα του σκοταδιού αλλά, απεναντίας, να τα ελέγχετε».

2 Κορ. 6:14-18: «Τι σχέση έχουν η δικαιοσύνη και η ανομία; Ή τι συμμετοχή έχει το φως με το σκοτάδι; Ακόμη, τι αρμονία υπάρχει μεταξύ του Χριστού και του Βελίαλ; Ή τι μερίδα έχει ένα πιστό άτομο με ένα άπιστο; Και τι συμφωνία έχει ο ναός του Θεού με τα είδωλα; . . . “«Γι’ αυτό, βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε», λέει ο Ιεχωβά, «και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο»”· “«και εγώ θα σας δεχτώ . . . και εσείς θα είστε γιοι και κόρες για εμένα», λέει ο Ιεχωβά ο Παντοδύναμος”». (Η γνήσια αγάπη που έχει κάποιος για τον Ιεχωβά και η ζωηρή του επιθυμία να τον ευαρεστήσει θα τον βοηθήσουν να απαλλαχτεί από μη Χριστιανικές συνήθειες που προηγουμένως μπορεί να τον έλκυαν. Εκείνος που πραγματικά γνωρίζει και αγαπάει τον Ιεχωβά δεν νιώθει ότι κατά κάποιον τρόπο στερείται την ευτυχία επειδή αποφεύγει συνήθειες που τιμούν ψεύτικους θεούς ή προωθούν το ψέμα. Η γνήσια αγάπη τον κάνει να χαίρεται, όχι για την αδικία, αλλά με την αλήθεια. Βλέπε 1 Κορινθίους 13:6.)

Παράβαλε Έξοδος 32:4-10. Παρατηρήστε ότι οι Ισραηλίτες υιοθέτησαν μια αιγυπτιακή θρησκευτική συνήθεια, αλλά της  έδωσαν νέο όνομα, «γιορτή για τον Ιεχωβά». Ο Ιεχωβά, όμως, τους τιμώρησε αυστηρά για αυτό. Σήμερα το μόνο που βλέπουμε εμείς είναι συνήθειες της εποχής μας οι οποίες συνδέονται με γιορτές. Μερικές μπορεί να φαίνονται αβλαβείς. Αλλά ο Ιεχωβά είδε ο ίδιος προσωπικά τις ειδωλολατρικές θρησκευτικές συνήθειες από τις οποίες προήλθαν αυτές. Δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει η άποψή του;

Παράδειγμα: Υποθέστε ότι ένα πλήθος ανθρώπων πηγαίνει στο σπίτι κάποιου λέγοντας ότι ήρθαν να γιορτάσουν τα γενέθλιά του. Εκείνος δεν συμφωνεί με τον εορτασμό των γενεθλίων. Δεν του αρέσει να βλέπει ανθρώπους να τρώνε πολύ ή να μεθούν ή να επιδίδονται σε έκλυτη διαγωγή. Μερικοί όμως από αυτούς κάνουν όλα αυτά τα πράγματα και φέρνουν δώρα για όλους όσους βρίσκονται εκεί εκτός από αυτόν! Και το χειρότερο, διαλέγουν για ημερομηνία της γιορτής τα γενέθλια ενός εχθρού του. Πώς θα αισθανόταν αυτός ο άνθρωπος; Θα θέλατε εσείς να συμμετέχετε σε κάτι τέτοιο; Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Ποια είναι η προέλευση του Πάσχα που γιορτάζει ο Χριστιανικός κόσμος και των συνηθειών που συνδέονται με αυτό;

Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica) σχολιάζει: «Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη για την τήρηση της γιορτής του Πάσχα [του Χριστιανικού κόσμου] στην Καινή Διαθήκη ή στα συγγράμματα των αποστολικών Πατέρων. Η ιερότητα ορισμένων ημερών δεν υπήρχε στη σκέψη των πρώτων Χριστιανών».​—(1910), Τόμ. 8, σ. 828.

Η Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, ένα σύγγραμμα της Ορθόδοξης θεολογίας, δηλώνει: “Στη Σύνοδο της Νικαίας (325), αποφασίστηκε η Κυριακή ως ημέρα του Πάσχα”.​—Αθ. Μαρτίνου, Τόμ. 10, (Αθήνα, 1967), στ. 116.

Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (The Catholic Encyclopedia) μας λέει: «Ένας πολύ μεγάλος αριθμός ειδωλολατρικών εθίμων για τον εορτασμό της επιστροφής της άνοιξης συγκεντρώθηκαν γύρω από τη γιορτή του Πάσχα [του Χριστιανικού κόσμου]. Το αβγό είναι το έμβλημα της νέας ζωής που εμφανίζεται νωρίς την άνοιξη. . . . Το κουνέλι είναι ειδωλολατρικό σύμβολο και αποτελούσε ανέκαθεν έμβλημα της γονιμότητας».​—(1913), Τόμ. 5, σ. 227.

 Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Υδρία (Τόμ. 43, σ. 143), «όταν το εβραϊκής προέλευσης Πάσχα διαδόθηκε στον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, στο γιορτασμό του προστέθηκαν πολλά έθιμα των παλιών γιορτών της άνοιξης. . . . Στα χρόνια του Βυζαντίου καθιερώθηκαν τα κόκκινα αβγά, που προέρχονται από τις αρχαίες γιορτές, και οι πασχαλιάτικες κουλούρες με το κόκκινο αβγό στη μέση, που δεν είχαν οι Εβραίοι».

Είναι ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς απαράδεκτος για τους Χριστιανούς;

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου: «Οι Ρωμαίοι αφιέρωσαν αυτή την ημέρα [1 Ιανουαρίου] στον Ιανό, το θεό των πυλών, των θυρών και των απαρχών. Ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον Ιανό».​—(1984), Τόμ. 14, σ. 237.

Η Μεγάλη Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει ότι στις ρωμαϊκές καλένδες, δηλαδή τις πρώτες ημέρες των ρωμαϊκών μηνών, “τελούνταν εορτές και ευωχίες προς τιμήν της Ήρας και του Ιανού, περίφημες δε ήταν οι καλένδες του Ιανουαρίου, κατά τις οποίες εορταζόταν η έλευση του νέου έτους με ανταλλαγή δώρων και επισκέψεων”.​—(Εκδόσεις Σ. Δημητρακόπουλου, Αθήνα, 1978), Τόμ. 12, σ. 473.

Η ημερομηνία και οι συνήθειες που συνδέονται με τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς διαφέρουν από τη μια χώρα στην άλλη. Σε πολλά μέρη τα ξέφρενα γλέντια και το ποτό είναι χαρακτηριστικά των εορταστικών εκδηλώσεων. Ωστόσο, το εδάφιο Ρωμαίους 13:13 συμβουλεύει: «Όπως την ημέρα, ας περπατήσουμε με ευπρέπεια, όχι με ξέφρενα γλέντια και μεθύσια, όχι με αθέμιτες σεξουαλικές σχέσεις και έκλυτη διαγωγή, όχι με έριδα και ζήλια». (Βλέπε επίσης 1 Πέτρου 4:3, 4· Γαλάτες 5:19-21.)

Τι υπάρχει πίσω από τις ημέρες που τιμούν τα «πνεύματα των νεκρών»;

Η εγκυκλοπαίδεια Υδρία δηλώνει: «Οι Ρωμαίοι, όπως και οι αρχαίοι Έλληνες, πίστευαν ότι οι ψυχές των πεθαμένων επανέρχονται, σε ορισμένες ημέρες, στον απάνω κόσμο και, για να μην βλάπτουν τους ζωντανούς, έπρεπε να εξιλεώνονται με διάφορες προσφορές».​—Τόμ. 55, σ. 269.

 “Οι προσφορές αυτές γίνονταν την τρίτη, την ένατη, την τριακοστή (ή τεσσαρακοστή) ημέρα μετά τον θάνατο, ανανεώνονταν δε σε ημέρα του έτους, η οποία ήταν αφιερωμένη σε όλους τους νεκρούς. Στους αρχαίους Έλληνες αυτή η ημέρα ήταν η ημέρα των Ανθεστηρίων . . . Οι ψυχές καλούνταν να φάνε και να προσφέρουν σε αντάλλαγμα ευφορία της γης και την ανάπτυξη των κτηνών και τέλος παρακαλούνταν να απομακρυνθούν”.​—Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, Τόμ. 12, στ. 503.

«Παρά την εκκλησιαστική καθιέρωση των Ψυχοσάββατων, φαίνεται ότι σ’ αυτά υπόκειται επιβίωση αρχαίου νομίμου. Γιατί την ίδια περίπου εποχή . . . στην αρχαιότητα τελούνταν τα Αθηναϊκά Ανθεστήρια, εορτή όχι μόνο των ανθέων αλλά και των ψυχών».​—Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, Τόμ. 10, σ. 194.

“Το πότε ακριβώς καθιερώθηκε το Σάββατο ως ημέρα των νεκρών δεν είναι γνωστό. Το γιατί καθιερώθηκε επίσης δεν είναι γνωστό”.​—Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, Τόμ. 9, στ. 386.

“Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με δεήσεις, θυσίες και προσφορές, ήταν δυνατόν να επιτύχουν παρά των θεών συγγνώμη για αμαρτήματα των νεκρών (Ιλιάς, Ι, 497). Υπήρχαν μάλιστα και ιερείς αγύρτες, επισκεπτόμενοι τις οικίες των πλουσίων και ισχυριζόμενοι ότι έχουν παρά των θεών την εξουσία να συγχωρούν τις αμαρτίες ζώντων ή και αποθανόντων με κατάλληλες προς τούτο ιεροτελεστίες και θυσίες. . . . Τα μνημόσυνα των Χριστιανών φαίνεται ότι αποτελούν συνέχεια των εθίμων των αρχαίων Ελλήνων”.​—Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, Τόμ. 13, σ. 695.

Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, έκδοση 1910, δηλώνει: «Ορισμένες δημοφιλείς δοξασίες που συνδέονται με την [Καθολική] Ημέρα των Ψυχών έχουν ειδωλολατρική προέλευση και ανάγονται στην αρχαιότητα».​—Τόμ. 1, σ. 709.

Τέτοιες ημέρες που τιμούν «τα πνεύματα των νεκρών» σαν να ήταν ζωντανά σε ένα άλλο βασίλειο είναι αντίθετες με την περιγραφή της Αγίας Γραφής για το θάνατο, ότι είναι μια κατάσταση στην οποία δεν υπάρχει καμιά συνειδητότητα.​—Εκκλ. 9:5, 10· Ψαλμ. 146:4.

Σχετικά με την προέλευση της δοξασίας της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής, βλέπε σελίδες 201, 202, στο λήμμα «Θάνατος», και σελίδες 501, 502, στο λήμμα «Ψυχή».

 Ποια είναι η προέλευση της Αποκριάς;

Η εγκυκλοπαίδεια Υδρία λέει: «Η γιορταστική αυτή περίοδος τυπικά συμπίπτει με τη γιορτή των Μεγάλων Διονυσίων της αρχαιότητας. Η Εκκλησία κάλυψε την αρχαία αυτή γιορτή με την προετοιμασία για τη Μεγάλη Νηστεία, αλλά διατήρησε το χαρακτήρα της παλιάς γιορτής. . . . Ως γιορτή φαίνεται να καθιερώνεται κατά τα τέλη του 6ου ή αρχές του 7ου αι. . . . Οι γιορτές της Αποκριάς τυπικά και ουσιαστικά δεν έχουν καμιά σχέση με το χριστιανικό εορτολόγιο ή το τυπικό των χριστιανικών γιορτών».​—Τόμ. 9, σ. 363.

«Οι μεταμφιέσεις κατάγονται, όπως είναι γνωστό, από αρχαίες λατρείες . . . Με τη μεταμφίεσι, είτε παίρνει κανείς μια μαγική δύναμι και τη χρησιμοποιεί για το καλό της παραγωγής, είτε απατά τα επιβλαβή πνεύματα. Στην κοσμική εξέλιξί της η συνήθεια αυτή έχει σκοπό να αποκρύψη το πρόσωπο και να του δώση την ελευθερία της διασκεδάσεως».​—Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, Τόμ. 2, στ. 1104.

Ποια είναι η προέλευση της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου;

Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου μάς πληροφορεί: «Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου προέρχεται από τη γιορτή δύο Χριστιανών μαρτύρων με το όνομα Βαλεντίνος. Αλλά τα έθιμα που συνδέονται με την ημέρα αυτή . . . προέρχονται μάλλον από μια αρχαία ρωμαϊκή γιορτή, τα Λουπερκάλια, η οποία τηρούνταν κάθε χρόνο στις 15 Φεβρουαρίου. Η γιορτή ήταν προς τιμήν της Γιούνο [Ήρας], της ρωμαϊκής θεάς των γυναικών και του γάμου, και του Πάνα, του θεού της φύσης».​—(1973), Τόμ. 20, σ. 204.

Ποια είναι η προέλευση της συνήθειας να ξεχωρίζεται μια ημέρα για να τιμούνται οι μητέρες;

Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα λέει: «Μια γιορτή που προέρχεται από το έθιμο της λατρείας της μητέρας στην αρχαία Ελλάδα. Η επίσημη λατρεία της μητέρας, με τελετουργίες για την Κυβέλη ή Ρέα, τη Μεγάλη Μητέρα των Θεών, τελούνταν στις Ειδούς [15η ημέρα] του Μαρτίου σε όλη τη Μικρά Ασία».​—(1959), Τόμ. 15, σ. 849.

 Ποιες αρχές της Αγίας Γραφής εξηγούν την άποψη των Χριστιανών για τον εορτασμό γεγονότων της πολιτικής ιστορίας ενός έθνους;

Ιωάν. 18:36: «Ο Ιησούς απάντησε [στο Ρωμαίο κυβερνήτη]: “Η βασιλεία μου δεν είναι μέρος αυτού του κόσμου”».

Ιωάν. 15:19: «Αν [εσείς οι ακόλουθοι του Ιησού] ήσασταν μέρος του κόσμου, ο κόσμος θα έτρεφε συμπάθεια για αυτό που είναι δικό του. Επειδή, λοιπόν, δεν είστε μέρος του κόσμου, αλλά εγώ σας έχω εκλέξει και ξεχωρίσει από τον κόσμο, γι’ αυτό σας μισεί ο κόσμος».

1 Ιωάν. 5:19: «Ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού». (Παράβαλε Ιωάννης 14:30· Αποκάλυψη 13:1, 2· Δανιήλ 2:44.)

Άλλες γιορτές, είτε τοπικού είτε εθνικού χαρακτήρα

Υπάρχουν πολλές. Δεν μπορούν να εξεταστούν όλες εδώ. Ωστόσο, οι ιστορικές πληροφορίες που δίνονται πιο πάνω δείχνουν τι πρέπει να προσέχει κανείς σχετικά με οποιαδήποτε γιορτή, οι δε αρχές της Αγίας Γραφής που ήδη εξετάστηκαν παρέχουν επαρκή καθοδήγηση σε όσους επιθυμούν πρωταρχικά να κάνουν ό,τι ευαρεστεί τον Ιεχωβά Θεό.