Απαιτούσε ο Θεός νηστεία στο παρελθόν;

Λευιτ. 23:27: «Τη δεκάτη αυτού του έβδομου μήνα είναι η ημέρα της εξιλέωσης. Άγια συνέλευση πρέπει να λάβει χώρα για εσάς, και πρέπει να ταλαιπωρήσετε [«θα ταπεινώσετε με νηστείαν και μετάνοιαν», ΚΛΠ] τις ψυχές σας και να φέρετε μια προσφορά που γίνεται με φωτιά προς τον Ιεχωβά». (Ο Νόμος που έδωσε ο Θεός μέσω του Μωυσή απαιτούσε μία μόνο νηστεία​—κατά την ετήσια Ημέρα της Εξιλέωσης. Όριζε να “ταλαιπωρούν οι Ισραηλίτες τις ψυχές τους” εκείνη την ημέρα, πράγμα που γενικά θεωρείται ότι εννοεί τη νηστεία.)

Ιωήλ 2:12: «Επιστρέψτε σε εμένα με όλη σας την καρδιά και με νηστεία και με κλάμα και με θρήνο». (Παρότι η μόνη υποχρεωτική νηστεία υπό το Μωσαϊκό Νόμο ήταν αυτή που γινόταν την Ημέρα της Εξιλέωσης, οι Ισραηλίτες τηρούσαν και άλλες νηστείες. Μεταξύ αυτών ήταν και εκείνες που έκαναν εθελοντικά για να δείξουν μετάνοια. Θεωρούσαν επίσης πρέπον να νηστεύουν όταν αντιμετώπιζαν μεγάλο κίνδυνο ή χρειάζονταν απεγνωσμένα τη θεϊκή καθοδηγία. Βλέπε Έξοδος 34:28· 1 Σαμουήλ 7:6· 2 Χρονικών 20:3· Έσδρας 8:21· Εσθήρ 4:3, 16.)

Επιδοκίμαζε ο Θεός στο παρελθόν όλες τις νηστείες;

Ζαχ. 7:5: «Όταν νηστεύατε και γινόταν θρήνος τον πέμπτο μήνα και τον έβδομο μήνα, και αυτό επί εβδομήντα χρόνια, μήπως πράγματι νηστεύατε για εμένα, ναι για εμένα;» (Για να είναι η νηστεία αποδεκτή, έπρεπε να συνοδεύεται από υπακοή και διόρθωση των αμαρτιών του παρελθόντος. Βλέπε επίσης Ησαΐας 58:3-7.)

 Απαιτεί ο Θεός από τους Χριστιανούς να νηστεύουν σε συγκεκριμένες ημέρες;

Αφού αναφέρει ποιες είναι οι νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, ένα σύγγραμμα της Ορθόδοξης θεολογίας, λέει: “Όλοι οι πιστοί υποχρεούνται να τηρούν τις νηστείες, εάν δεν εμποδίζονται από λόγους υγείας, νηπιακής ή γεροντικής ηλικίας, οδοιπορίας ή από άλλη αιτία”.​—Αθ. Μαρτίνου, (Αθήνα, 1966), Τόμ. 9, στ. 449.

Εβρ. 9:28: «Ο Χριστός προσφέρθηκε μία φορά για πάντα για να βαστάξει τις αμαρτίες πολλών». (Όπως εξήγησε ο Παύλος στο 9ο κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής, ο Ιησούς εκπλήρωσε αυτό που προσκιάστηκε από την Ημέρα της Εξιλέωσης. Ο Μωσαϊκός Νόμος καταργήθηκε τον πρώτο αιώνα. Άρα, καταργήθηκε και η εντολή η οποία απαιτούσε να γίνεται νηστεία την Ημέρα της Εξιλέωσης. Συνεπώς, η μόνη υποχρεωτική νηστεία που αναφέρεται στη Γραφή έχει καταργηθεί. Ο Ιησούς Χριστός δεν έδωσε στους μαθητές του εντολή να νηστεύουν.)

Γιατί νήστευαν ο Ιησούς και οι απόστολοί του;

Παρότι ο Ιησούς Χριστός δεν έδωσε στους μαθητές του εντολή να νηστεύουν, ο ίδιος και οι ακόλουθοί του νήστευαν την Ημέρα της Εξιλέωσης επειδή υπόκειντο στο Μωσαϊκό Νόμο. Επιπλέον, μερικοί μαθητές του νήστεψαν εθελοντικά σε άλλες περιπτώσεις, δεδομένου ότι ο Ιησούς δεν τους παρήγγειλε να αποφεύγουν τη νηστεία. (Πράξ. 13:2, 3· 14:23)

Δεν αποδεικνύει το εδάφιο Ματθαίος 17:21 (ΒΑΜ) ότι η νηστεία είναι απαίτηση για τους Χριστιανούς;

Το εδάφιο αυτό, το οποίο εμφανίζεται στη ΒΑΜ και στις περισσότερες ελληνικές μεταφράσεις, δεν υπάρχει σε μερικά από τα σπουδαιότερα αρχαία χειρόγραφα, παραδείγματος χάρη το Σιναϊτικό και το Βατικανό Κώδικα. Οι ΚΔΤΚ, ΝΔΜ και ΚΔΒ το βάζουν σε αγκύλες. Παρόμοια, μολονότι η ΒΑΜ και οι περισσότερες ελληνικές μεταφράσεις κάνουν λόγο για νηστεία στα εδάφια Μάρκος 9:29, Πράξεις 10:30 και 1 Κορινθίους 7:5, σύμφωνα με τα παραπάνω χειρόγραφα αυτές οι περικοπές δεν περιέχουν καμιά αναφορά στη νηστεία. Η ΚΔΒ βάζει τη λέξη «νηστεία» σε αγκύλες στα εδάφια Μάρκος 9:29 και 1 Κορινθίους 7:5, ενώ στο εδάφιο Πράξεις 10:30 δεν αναφέρει τίποτα για αυτήν. Ούτε η ΚΔΤΚ κάνει λόγο για νηστεία στο εδάφιο Πράξεις 10:30.

 Δείχνει το εδάφιο Ματθαίος 9:15 ότι οι Χριστιανοί έχουν λάβει εντολή να νηστεύουν;

Ματθ. 9:15: «Τότε ο Ιησούς τούς είπε: “Μήπως οι φίλοι του γαμπρού έχουν λόγο να πενθούν όσον καιρό ο γαμπρός είναι μαζί τους; Αλλά θα έρθουν ημέρες που ο γαμπρός θα αφαιρεθεί από αυτούς, και τότε θα νηστέψουν”». (Σε αυτό το εδάφιο είναι προφανές ότι ο Ιησούς δεν θέσπισε κάποιου είδους τελετουργική νηστεία. Αντιθέτως, έκανε απλώς μια δήλωση για το τι θα συνέβαινε όταν θα πέθαινε. Όσο διάστημα ήταν μαζί με τους μαθητές του στη γη, δεν άρμοζε να νηστεύουν εκείνοι. Όταν πέθανε, πράγματι πένθησαν και νήστεψαν. Ωστόσο, μετά την ανάστασή του δεν είχαν λόγο να νηστεύουν σε ένδειξη πένθους.)

Υπάρχει Γραφική βάση για τη νηστεία της Σαρακοστής;

Μερικοί λένε πως η νηστεία αυτή γίνεται σε μίμηση της σαρανταήμερης νηστείας του Ιησού στην έρημο μετά το βάφτισμά του. Εκείνος αφιέρωσε αυτό το διάστημα σε βαθύ στοχασμό και προσευχές προς τον Ιεχωβά για να του δώσει βοήθεια και καθοδηγία. Μήπως έθεσε με αυτό τη βάση για μια ετήσια τελετουργική νηστεία; Όχι βέβαια, διότι η Γραφή δεν λέει πουθενά ότι οι πρώτοι Χριστιανοί είχαν τη συνήθεια να κάνουν κάτι τέτοιο. Όπως συνέβη και με πολλές άλλες διδασκαλίες του Χριστιανικού κόσμου, η νηστεία της Σαρακοστής είναι δάνειο από ειδωλολατρικές πηγές.

Αν η Σαρακοστή μιμείται τη σαρανταήμερη νηστεία του Ιησού στην έρημο μετά το βάφτισμά του, τότε γιατί τηρείται τις εβδομάδες πριν από το Πάσχα, το οποίο υποτίθεται ότι είναι ο καιρός της ανάστασης του Ιησού; Ο Ιησούς δεν νήστεψε προτού πεθάνει. Οι αφηγήσεις των Ευαγγελίων δείχνουν ότι, μαζί με τους μαθητές του, έκανε επισκέψεις και γευμάτισε σε κάποια σπίτια στη Βηθανία λίγες μέρες πριν από το θάνατό του. Επίσης, το βράδυ προτού πεθάνει έφαγε το πασχαλινό γεύμα.​—Ματθ. 26:6, 7· Λουκ. 22:15· Ιωάν. 12:2.

Πότε επιβλήθηκαν οι νηστείες που τηρεί σήμερα ο Χριστιανικός κόσμος;

Η Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία αναφέρει: “Η Χριστιανική θρησκεία, ως κατ’ εξοχήν πνευματική, δεν απέδωσε πρωτεύουσα σημασία στη νηστεία, . . . γι’ αυτό και δεν  καθορίστηκαν ευθύς εξ αρχής συγκεκριμένες περίοδοι νηστείας, όπως έγινε αργότερα”. (Τόμ. 9, στ. 448, 449)

Σύμφωνα με το βιβλίο Εκκλησιαστική Ιστορία, η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής «εισήχθη μεταξύ των ετών 300 και 325». (Β. Στεφανίδη [Εκδόσεις Παπαδημητρίου, Έκτη Έκδοση], σ. 118) «Ωστόσο», όπως σχολιάζει η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, «υπήρχε μεγάλη διαφωνία για πολλούς αιώνες όχι μόνον ως προς την μέτρηση της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και ως προς το περιεχόμενο της νηστείας», δηλαδή ως προς το είδος των εδεσμάτων από τα οποία έπρεπε να απέχει κανείς. Η ίδια εγκυκλοπαίδεια συνεχίζει: «Εκτός από την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, καθιερώθηκαν μετά τον 6ο αιώνα και άλλες περίοδοι νηστείας . . . α) η τεσσαρακονθήμερη νηστεία των Χριστουγέννων . . . , β) η επίσης τεσσαρακονθήμερη νηστεία των Αγίων Αποστόλων, . . . γ) η νηστεία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου . . . Ωστόσο, οι νηστείες αυτές καθιερώθηκαν επίσημα για όλους τους πιστούς τον 12ο αιώνα». (Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, Τόμ. 45, σ. 154, 155)

Ποια είναι η άποψη της Γραφής για τις νηστείες που γίνονται τυπολατρικά;

Κολ. 2:20-23: «Αν πεθάνατε μαζί με τον Χριστό ως προς τα στοιχειώδη πράγματα του κόσμου, για ποιο λόγο, σαν να ζείτε στον κόσμο, εξακολουθείτε να υποτάσσεστε στα διατάγματα: “Μην πιάσεις ούτε να γευτείς ούτε να αγγίξεις”, σχετικά με πράγματα που όλα προορίζονται για καταστροφή μέσω πλήρους χρήσης, σύμφωνα με τις εντολές και τις διδασκαλίες των ανθρώπων; Εκείνα τα πράγματα έχουν εμφάνιση σοφίας με αυτοεπιβαλλόμενη θρησκεία και προσποιητή ταπεινοφροσύνη, μια αυστηρή μεταχείριση του σώματος· αλλά δεν έχουν καμιά αξία για την καταπολέμηση της ικανοποίησης της σάρκας». (Βλέπε επίσης Ματθαίος 6:16-18.)

Είναι κατάλληλο να νηστεύουν οι υπηρέτες του Θεού σε κάποιες περιπτώσεις;

2 Σαμ. 12:16, 17: «Και ο Δαβίδ άρχισε να εκζητεί τον αληθινό Θεό για χάρη του αγοριού· και άρχισε ο Δαβίδ αυστηρή νηστεία και πήγε και πέρασε τη νύχτα ξαπλωμένος καταγής. Γι’ αυτό, οι πρεσβύτεροι του οίκου του στάθηκαν από πάνω του  για να τον σηκώσουν από τη γη, αλλά εκείνος δεν δέχτηκε και δεν έφαγε ψωμί μαζί τους». (Ο Δαβίδ αναλώθηκε προσευχόμενος στον Ιεχωβά για έλεος. Διοχετεύοντας τα συναισθήματά του και τις δυνάμεις του στην προσευχή, νήστεψε. Παρόμοια, υπό ορισμένες πιεστικές καταστάσεις μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι δεν είναι κατάλληλο να φάει. Παρότι από μόνη της η νηστεία δεν τακτοποιεί τα πράγματα με τον Θεό, σε περίπτωση που κάποιος διαπράξει μια αμαρτία μπορεί για κάποιο διάστημα να μην έχει τη διάθεση να φάει.)

Νεεμ. 9:1: «Οι γιοι του Ισραήλ συγκεντρώθηκαν νηστεύοντας και έχοντας πάνω τους σάκο και χώμα». (Όπως φαίνεται από τα εδάφια Νεεμίας 9:38· 10:29, 30, οι Ισραηλίτες έπρεπε να πάρουν μια σοβαρή απόφαση. Ολόκληρη η εκκλησία νήστεψε προτού δώσει όρκο και ενόσω ομολογούσε την ενοχή της. Σε περίπτωση που κάποιος Χριστιανός βρεθεί προ βαρυσήμαντων αποφάσεων ή πρέπει να δώσει αμέριστη προσοχή σε ένα βαθύ πνευματικό ζήτημα, μπορεί να θελήσει να μείνει νηστικός για λίγο διάστημα. Παράβαλε Ιερεμίας 36:8-10· Πράξεις 13:2, 3.)

Το αν θα επιλέξει κάποιος να νηστέψει υπό ορισμένες περιστάσεις είναι προσωπική του απόφαση. Κανένας δεν πρέπει να κρίνει τον άλλον σχετικά με αυτό το ζήτημα. Η Γραφή δείχνει ότι ο Θεός ούτε απαιτεί να νηστεύουμε ούτε και μας το απαγορεύει.