Πώς μπορούμε να ξέρουμε αν υπάρχει πραγματικά ένα τέτοιο πνευματικό πρόσωπο;

Η Αγία Γραφή είναι η κύρια πηγή αποδείξεων. Εκεί αυτός κατονομάζεται επανειλημμένα (Σατανάς 52 φορές, Διάβολος 33 φορές). Σε αυτήν αναφέρεται επίσης η πιστοποίηση ενός αυτόπτη μάρτυρα για την ύπαρξη του Σατανά. Ποιος ήταν ο αυτόπτης μάρτυρας; Ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος έζησε στον ουρανό πριν έρθει στη γη και μίλησε επανειλημμένα και ονομαστικά για αυτόν τον πονηρό.​—Λουκ. 22:31· 10:18· Ματθ. 25:41.

Αυτά που λέει η Αγία Γραφή για τον Σατανά τον Διάβολο φαίνονται λογικά. Το κακό που συμβαίνει στην ανθρωπότητα δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί στην κακία των ανθρώπων και μόνο. Η εξήγηση που δίνει η Αγία Γραφή για την προέλευση και τις ενέργειες του Σατανά αποσαφηνίζει το γιατί η ανθρωπότητα πλήττεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από μίσος, βία και πόλεμο, παρότι η πλειονότητα των ανθρώπων επιθυμεί να ζει με ειρήνη, καθώς και το γιατί αυτή η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ώστε απειλεί τώρα να καταστρέψει ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Αν στην πραγματικότητα δεν υπήρχε Διάβολος, δεν θα είχε κανένα διαρκές όφελος το άτομο που θα αποδεχόταν όσα λέει η Αγία Γραφή για αυτόν. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, άτομα τα οποία προηγουμένως ασχολούνταν με τον αποκρυφισμό ή ανήκαν σε ομάδες που ασκούσαν πνευματισμό αναφέρουν ότι τότε βασανίζονταν πάρα πολύ επειδή άκουγαν «φωνές» από αόρατες πηγές, βρίσκονταν κάτω από την επιρροή υπερανθρώπινων όντων, κτλ. Ελευθερώθηκαν πραγματικά όταν έμαθαν τι λέει η Αγία Γραφή για τον Σατανά και τους δαίμονές του, εφάρμοσαν τη Γραφική συμβουλή να αποφεύγουν τις πνευματιστικές πράξεις και ζήτησαν τη βοήθεια του Ιεχωβά με προσευχή.​—Βλέπε σελίδες 382-388, στο λήμμα «Πνευματισμός».

Η παραδοχή ότι ο Σατανάς υπάρχει δεν σημαίνει ότι δεχόμαστε και την άποψη πως έχει κέρατα, μυτερή ουρά και δικράνι και πως ψήνει ανθρώπους σε μια πύρινη κόλαση. Η Αγία Γραφή δεν δίνει καμιά τέτοια περιγραφή για τον Σατανά. Αυτό είναι προϊόν της φαντασίας μεσαιωνικών καλλιτεχνών οι οποίοι επηρεάστηκαν από αναπαραστάσεις του μυθικού θεού Πάνα των αρχαίων Ελλήνων και από το έργο Κόλαση του Ιταλού ποιητή Δάντη Αλιγκέρι. Η Αγία Γραφή, αντί να διδάσκει  την πύρινη κόλαση, λέει καθαρά ότι «οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως».​—Εκκλ. 9:5.

Μήπως ο Σατανάς είναι μόνο το κακό που υπάρχει μέσα στους ανθρώπους;

Τα εδάφια Ιώβ 1:6-12 και 2:1-7 περιγράφουν συνομιλίες που είχε ο Ιεχωβά Θεός με τον Σατανά. Αν ο Σατανάς ήταν το κακό που υπάρχει μέσα σε οποιοδήποτε πρόσωπο, τότε σε αυτή την περίπτωση το κακό θα έπρεπε να είναι μέσα στον Ιεχωβά. Αλλά αυτό διαφωνεί τελείως με τα όσα μας λέει η Αγία Γραφή για τον Ιεχωβά, ότι δηλαδή σε Εκείνον «δεν υπάρχει αδικία». (Ψαλμ. 92:15· Αποκ. 4:8) Αξίζει να σημειωθεί ότι το εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιεί την έκφραση χας Σατάν (ο Σατανάς) στις αφηγήσεις του βιβλίου του Ιώβ, δείχνοντας ότι μιλάει συγκεκριμένα για κάποιον ο οποίος αντιστέκεται στον Θεό με ιδιαίτερα σθεναρό τρόπο.​—Βλέπε επίσης Ζαχαρίας 3:1, 2, υποσημείωση στη Μετάφραση Νέου Κόσμου.

Τα εδάφια Λουκάς 4:1-13 αναφέρουν ότι ο Διάβολος υπέβαλε σε πειρασμό τον Ιησού για να τον κάνει να ενεργήσει σύμφωνα με τις υποδείξεις του. Η αφήγηση περιέχει τις δηλώσεις του Διαβόλου και τις απαντήσεις του Ιησού. Μήπως ο Ιησούς σε εκείνη την περίπτωση υποβλήθηκε σε πειρασμό από κάποιο κακό που υπήρχε μέσα του; Μια τέτοια άποψη δεν εναρμονίζεται με την περιγραφή που δίνει η Αγία Γραφή ότι ο Ιησούς ήταν αναμάρτητος. (Εβρ. 7:26· 1 Πέτρ. 2:22) Μολονότι στο εδάφιο Ιωάννης 6:70 χρησιμοποιείται στο πρωτότυπο κείμενο η λέξη διάβολος για να περιγράψει μια κακή ιδιότητα που είχε αναπτυχθεί στον Ιούδα τον Ισκαριώτη, στο εδάφιο Λουκάς 4:3 χρησιμοποιείται η έκφραση ὁ διάβολος, προσδιορίζοντας έτσι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.

Μήπως η ενοχοποίηση του Διαβόλου είναι απλώς ένα τέχνασμα που χρησιμοποιείται στην προσπάθεια αποποίησης της ευθύνης για κακές καταστάσεις;

Μερικοί ενοχοποιούν τον Διάβολο για ό,τι κάνουν οι ίδιοι. Αντίθετα, η Αγία Γραφή δείχνει ότι πολλές φορές οι άνθρωποι φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για το κακό που τους συμβαίνει, είτε εξαιτίας άλλων ανθρώπων είτε ως αποτέλεσμα της δικής τους διαγωγής. (Εκκλ. 8:9· Γαλ. 6:7) Ωστόσο, η Αγία  Γραφή δεν μας αφήνει σε άγνοια σχετικά με την ύπαρξη και τα τεχνάσματα του υπερανθρώπινου εχθρού, ο οποίος έχει φέρει τόσο πολλή θλίψη στην ανθρωπότητα. Δείχνει πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από τον έλεγχό του.

Ποια είναι η προέλευση του Σατανά;

Όλα τα έργα του Ιεχωβά είναι τέλεια· η αδικία δεν προέρχεται από αυτόν. Επομένως, αυτός δεν δημιούργησε κανένα πονηρό πλάσμα. (Δευτ. 32:4· Ψαλμ. 5:4) Αυτός που έγινε Σατανάς ήταν αρχικά τέλειος πνευματικός γιος του Θεού. Όταν είπε ο Ιησούς ότι ο Διάβολος «δεν έμεινε σταθερός στην αλήθεια», υπαινίχθηκε ότι κάποτε αυτός ήταν «στην αλήθεια». (Ιωάν. 8:44) Αλλά όπως όλα τα νοήμονα πλάσματα του Θεού, έτσι και αυτός ο πνευματικός γιος είχε προικιστεί με ελεύθερη βούληση. Χρησιμοποίησε κακώς την ελευθερία επιλογής που είχε, επέτρεψε να αναπτυχθούν στην καρδιά του αισθήματα υπεροψίας και άρχισε να ποθεί λατρεία που ανήκε μόνο στον Θεό. Έτσι λοιπόν, δελέασε τον Αδάμ και την Εύα να ακούσουν αυτόν μάλλον παρά να υπακούσουν στον Θεό. Με αυτή την πορεία ενέργειας κατέστησε τον εαυτό του Σατανά, που σημαίνει «αντίδικος».​—Ιακ. 1:14, 15· βλέπε επίσης σελίδες 52, 53, στο λήμμα «Αμαρτία».

Γιατί δεν κατέστρεψε ο Θεός τον Σατανά αμέσως μετά το στασιασμό του;

Εγέρθηκαν σοβαρά ζητήματα από τον Σατανά: (1) Το ζήτημα του κατά πόσον ήταν δίκαιη και δικαιωματική η κυριαρχία του Ιεχωβά. Μήπως ο Ιεχωβά στερούσε από την ανθρωπότητα κάποια ελευθερία που θα συνέβαλλε στην ευτυχία τους; Εξαρτόταν πραγματικά η ικανότητα των ανθρώπων να χειρίζονται τις υποθέσεις τους με επιτυχία, καθώς και η συνέχιση της ζωής τους, από την υπακοή τους στον Θεό; Ήταν ανέντιμος ο Ιεχωβά όταν έδωσε νόμο που όριζε ότι η ανυπακοή θα οδηγούσε στο θάνατό τους; (Γέν. 2:16, 17· 3:3-5) Σε τελική ανάλυση, είχε πράγματι ο Ιεχωβά το δικαίωμα να κυβερνάει; (2) Το ζήτημα της ακεραιότητας των νοημόνων πλασμάτων προς τον Ιεχωβά. Με την παρεκτροπή του Αδάμ και της Εύας εγέρθηκε το εξής ερώτημα: Υπάκουαν πραγματικά οι υπηρέτες του Ιεχωβά σε αυτόν από αγάπη ή θα εγκατέλειπαν όλοι τον Θεό και θα ακολουθούσαν το δρόμο που τους υπέδειξε ο Σατανάς; Το δεύτερο αυτό ζήτημα  αναπτύχθηκε περαιτέρω από τον Σατανά στις ημέρες του Ιώβ. (Γέν. 3:6· Ιώβ 1:8-11· 2:3-5· βλέπε επίσης Λουκάς 22:31.) Τα ζητήματα αυτά δεν μπορούσαν να τακτοποιηθούν απλώς με την εκτέλεση των στασιαστών.

Φυσικά, ο Θεός δεν χρειαζόταν να αποδείξει κάτι στον εαυτό του. Αλλά για να μη διαταράξουν ποτέ ξανά τα ζητήματα αυτά την ειρήνη και την ευημερία του σύμπαντος, ο Ιεχωβά παραχώρησε άφθονο χρόνο προκειμένου να διευθετηθούν έτσι ώστε να μην υπάρξουν περαιτέρω αμφιβολίες. Το ότι η ανυπακοή στον Θεό έφερε το θάνατο στον Αδάμ και στην Εύα αποδείχτηκε έπειτα από κάποιο διάστημα. (Γέν. 5:5) Υπήρχαν, όμως, και άλλα πράγματα που είχαν αμφισβητηθεί. Γι’ αυτό, ο Θεός επέτρεψε στον Σατανά και στους ανθρώπους να δοκιμάσουν κάθε είδος διακυβέρνησης που θα μπορούσαν να επινοήσουν. Κανένα από αυτά δεν έφερε διαρκή ευτυχία. Ο Θεός άφησε την ανθρωπότητα να φτάσει στα άκρα αναφορικά με την επιδίωξη τρόπων ζωής οι οποίοι αψηφούν τους δίκαιους κανόνες Του. Τα αποτελέσματα μιλούν μόνα τους. Όπως πολύ σωστά λέει η Αγία Γραφή: «Στον άνθρωπο που περπατάει δεν ανήκει το να κατευθύνει το βήμα του». (Ιερ. 10:23) Ταυτόχρονα, ο Θεός έχει δώσει στους υπηρέτες του την ευκαιρία να αποδείξουν έμπρακτα την οσιότητά τους σε αυτόν υπακούοντάς Τον από αγάπη, καθώς θα αντιμετώπιζαν δελεάσματα και διωγμό που υποκινεί ο Σατανάς. Ο Ιεχωβά νουθετεί τους υπηρέτες του λέγοντας: «Γίνε σοφός, γιε μου, και κάνε την καρδιά μου να χαίρεται, για να έχω τι να απαντήσω σε εκείνον που με εμπαίζει». (Παρ. 27:11) Όσοι αποδεικνύονται πιστοί αποκομίζουν μεγάλα οφέλη τώρα και έχουν την προοπτική αιώνιας ζωής με τελειότητα. Θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη ζωή για να κάνουν το θέλημα του Ιεχωβά, του οποίου την προσωπικότητα και τις οδούς αγαπούν αληθινά.

Πόσο ισχυρή μορφή είναι ο Σατανάς στον κόσμο σήμερα;

Ο Ιησούς Χριστός αναφέρθηκε στον Σατανά ως τον “άρχοντα του κόσμου”, εκείνον στον οποίο υπακούει γενικά η ανθρωπότητα με το να δίνει προσοχή στις παροτρύνσεις του για περιφρόνηση των απαιτήσεων του Θεού. (Ιωάν. 14:30· Εφεσ. 2:2) Η Αγία Γραφή τον αποκαλεί επίσης “θεό αυτού του συστήματος πραγμάτων”, ο οποίος τιμάται με τις θρησκευτικές πράξεις των  ανθρώπων που υποστηρίζουν αυτό το σύστημα.​—2 Κορ. 4:4· 1 Κορ. 10:20.

Όταν ο Διάβολος προσπάθησε να υποβάλει τον Ιησού Χριστό σε πειρασμό, «τον ανέβασε και του έδειξε όλα τα βασίλεια της κατοικημένης γης μέσα σε μια στιγμή χρόνου· και του είπε ο Διάβολος: “Θα σου δώσω όλη αυτή την εξουσία και τη δόξα τους, επειδή έχει παραδοθεί σε εμένα, και σε όποιον θέλω τη δίνω. Αν εσύ, λοιπόν, κάνεις μια πράξη λατρείας μπροστά μου, θα γίνει όλη δική σου”». (Λουκ. 4:5-7) Τα εδάφια Αποκάλυψη 13:1, 2 αποκαλύπτουν ότι ο Σατανάς δίνει “δύναμη, θρόνο και μεγάλη εξουσία” στο παγκόσμιο πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης. Τα εδάφια Δανιήλ 10:13, 20 φανερώνουν ότι ο Σατανάς είχε θέσει δαιμονικούς άρχοντες στα κύρια βασίλεια της γης. Το εδάφιο Εφεσίους 6:12 αναφέρεται σε αυτούς ως τις “κυβερνήσεις, τις εξουσίες, τους κοσμοκράτορες αυτού του σκοταδιού, τις πονηρές πνευματικές δυνάμεις στους ουράνιους τόπους”.

Δεν είναι άξιο απορίας που το εδάφιο 1 Ιωάννη 5:19 λέει: «Ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού». Αλλά η εξουσία αυτού του πονηρού υφίσταται για περιορισμένο μόνο διάστημα χρόνου, και αυτό μόνο με την ανοχή του Ιεχωβά, ο οποίος είναι ο Παντοδύναμος Θεός.

Πόσο καιρό θα επιτραπεί στον Σατανά να παροδηγεί την ανθρωπότητα;

Για αποδείξεις σχετικά με το ότι τώρα ζούμε στις τελευταίες ημέρες του πονηρού συστήματος πραγμάτων του Σατανά, βλέπε σελίδες 487-490, στο λήμμα «Χρονολογίες», καθώς και το λήμμα «Τελευταίες Ημέρες».

Η διευθέτηση που θα φέρει ανακούφιση από την πονηρή επιρροή του Σατανά περιγράφεται συμβολικά ως εξής: «Είδα έναν άγγελο να κατεβαίνει από τον ουρανό έχοντας το κλειδί της αβύσσου και μια μεγάλη αλυσίδα στο χέρι του. Και έπιασε το δράκοντα, το αρχικό φίδι, ο οποίος είναι ο Διάβολος και ο Σατανάς, και τον έδεσε για χίλια χρόνια. Και τον έριξε στην άβυσσο και την έκλεισε και τη σφράγισε από πάνω του, για να μην παροδηγήσει πια αυτός τα έθνη μέχρι να τελειώσουν τα χίλια χρόνια. Έπειτα από αυτά, πρέπει να λυθεί για λίγο καιρό». (Αποκ. 20:1-3) Και μετά; «Ο Διάβολος που τους παροδηγούσε ρίχτηκε στη  λίμνη της φωτιάς και του θειαφιού». (Αποκ. 20:10) Τι σημαίνει αυτό; Το εδάφιο Αποκάλυψη 21:8 απαντάει: «Αυτός είναι ο δεύτερος θάνατος». Ο Διάβολος θα εξαφανιστεί για πάντα!

Μήπως το ρίξιμο του Σατανά στην «άβυσσο» σημαίνει ότι αυτός θα περιοριστεί στον ερημωμένο πλανήτη γη όπου επί 1.000 χρόνια δεν θα υπάρχει κανείς για να υποβληθεί σε πειρασμό από αυτόν;

Μερικοί αναφέρουν το εδάφιο Αποκάλυψη 20:3 (που παρατίθεται στη σελίδα 420) για να υποστηρίξουν αυτή την άποψη. Λένε ότι η «άβυσσος» συμβολίζει τη γη σε κατάσταση ερήμωσης. Είναι έτσι όμως; Τα εδάφια Αποκάλυψη 12:7-9, 12 δείχνουν ότι κάποια στιγμή προτού ριχτεί στην άβυσσο, ο Σατανάς “ρίχνεται” από τον ουρανό στη γη, όπου επιφέρει αυξημένα «αλίμονο» στην ανθρωπότητα. Επομένως, όταν το εδάφιο Αποκάλυψη 20:3 λέει ότι ο Σατανάς “ρίχνεται στην άβυσσο”, ασφαλώς δεν αφήνεται απλώς εκεί όπου ήδη είναι​—αόρατος αλλά περιορισμένος στη γη. Εκτοπίζεται μακριά από εκεί, «για να μην παροδηγήσει πια αυτός τα έθνη μέχρι να τελειώσουν τα χίλια χρόνια». Προσέξτε ότι το εδάφιο Αποκάλυψη 20:3 λέει ότι στο τέλος των χιλίων ετών ο Σατανάς είναι αυτός που ελευθερώνεται από την άβυσσο, όχι τα έθνη. Όταν αυτός ελευθερωθεί, οι άνθρωποι οι οποίοι αποτελούσαν προηγουμένως αυτά τα έθνη θα είναι ήδη εδώ στη γη.

Μερικές φορές αναφέρονται τα εδάφια Ησαΐας 24:1-6 και Ιερεμίας 4:23-29 (ΜΠΚ) για να υποστηριχτεί αυτή η άποψη. Αυτά λένε: «Ο Κύριος θα ερημώσει τη γη και θα την καταστρέψει . . . Η γη θα ερημωθεί κι ολοκληρωτικά θα λεηλατηθεί, γιατί ο Κύριος τον είπε αυτόν το λόγο». «Κοιτώ τη γη: όλα είναι χάος . . . Ψάχνω για ανθρώπους μα δεν βρίσκω ούτ’ έναν . . . Κι όλα αυτά, γιατί ο Κύριος είχε πει: “Όλη η χώρα θα ερημωθεί” . . . Όλες οι πόλεις εγκαταλείπονται· κανένας πια δεν κατοικεί σ’ αυτές!» Τι σημαίνουν αυτές οι προφητείες; Την πρώτη τους εκπλήρωση την είχαν στην Ιερουσαλήμ και στη γη του Ιούδα. Για να εκτελεστεί η θεϊκή κρίση, ο Ιεχωβά επέτρεψε στους Βαβυλωνίους να κυριεύσουν εκείνη τη γη. Τελικά, ολόκληρη εκείνη η γη αφέθηκε έρημη και ακατοίκητη. (Βλέπε Ιερεμίας 36:29.) Αλλά ο Θεός δεν εξάλειψε τότε τον πληθυσμό ολόκληρης της υδρογείου ούτε θα το κάνει αυτό τώρα. (Βλέπε σελίδες 119-122, στο λήμμα «Γη», επίσης το λήμμα «Ουρανός».) Ωστόσο, θα  ερημώσει πλήρως το σύγχρονο αντίστοιχο της άπιστης Ιερουσαλήμ, το Χριστιανικό κόσμο, ο οποίος ονειδίζει το όνομα του Θεού με τη βέβηλη διαγωγή του, καθώς και όλη την υπόλοιπη ορατή οργάνωση του Σατανά.

Η γη, αντί να γίνει ερημότοπος, στη διάρκεια της Χιλιετούς Βασιλείας του Χριστού και ενόσω ο Σατανάς θα είναι στην άβυσσο, θα γίνει ολόκληρη παράδεισος. (Βλέπε «Παράδεισος».)