1-3. (α) Γιατί φροντίζει μια μητέρα να είναι ο γιος της περιποιημένος και καθαρός; (β) Γιατί θέλει ο Ιεχωβά να είναι καθαροί οι λάτρεις του, και τι μας υποκινεί να θέλουμε να κρατάμε τον εαυτό μας καθαρό;

ΜΙΑ μητέρα ετοιμάζει το αγοράκι της για να βγει έξω. Φροντίζει ώστε ο γιος της να έχει κάνει μπάνιο και τα ρούχα του να είναι περιποιημένα και καθαρά. Ξέρει ότι η καλή υγιεινή παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία του. Αναγνωρίζει επίσης το γεγονός ότι η εμφάνισή του έχει αντίκτυπο στους γονείς του.

² Ο Ιεχωβά, ο ουράνιος Πατέρας μας, θέλει να είναι καθαροί οι υπηρέτες του. Ο Λόγος του λέει: «Με αυτόν που παραμένει καθαρός, θα φανείς καθαρός». * (Ψαλμός 18:26) Ο  Ιεχωβά μάς αγαπάει. Ξέρει ότι το να παραμένουμε καθαροί μας ωφελεί τα μέγιστα. Αναμένει επίσης από εμάς ως Μάρτυρές του να ενεργούμε με τρόπο που τον τιμάει. Πράγματι, η καθαρή μας εμφάνιση και η καλή μας διαγωγή θα φέρνουν δόξα και όχι όνειδος στον Ιεχωβά και στο άγιο όνομά του.—Ιεζεκιήλ 36:22· 1 Πέτρου 2:12.

³ Η γνώση του γεγονότος ότι ο Θεός αγαπάει τους καθαρούς ανθρώπους μάς υποκινεί να παραμένουμε καθαροί. Θέλουμε ο τρόπος ζωής μας να φέρνει τιμή σε εκείνον επειδή τον αγαπάμε. Θέλουμε επίσης να παραμείνουμε στην αγάπη του. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, γιατί χρειάζεται να παραμένουμε καθαροί, τι περιλαμβάνει το να είμαστε καθαροί και πώς μπορούμε να κρατάμε τον εαυτό μας καθαρό. Αυτή η εξέταση μπορεί να μας βοηθήσει να διακρίνουμε αν υπάρχουν τομείς στους οποίους χρειάζεται να βελτιωθούμε.

4, 5. (α) Ποιος είναι ο πρώτιστος λόγος για τον οποίο χρειάζεται να παραμένουμε καθαροί; (β) Πώς είναι φανερή η καθαρότητα του Ιεχωβά στα ορατά του δημιουργήματα;

⁴ Ένας τρόπος με τον οποίο μας οδηγεί ο Ιεχωβά είναι το ότι θέτει το παράδειγμα για εμάς. Γι’ αυτό, ο Λόγος του μας παροτρύνει να “γινόμαστε μιμητές του Θεού”. (Εφεσίους 5:1) Αυτός είναι ο πρώτιστος λόγος για τον οποίο χρειάζεται να παραμένουμε καθαροί: ο Ιεχωβά, ο Θεός τον οποίο λατρεύουμε, είναι καθαρός, αγνός και άγιος από κάθε άποψη.—Λευιτικό 11:44, 45.

⁵ Η καθαρότητα του Ιεχωβά, όπως και τόσες άλλες ιδιότητες και χαρακτηριστικά του, είναι φανερή στα ορατά του δημιουργήματα. (Ρωμαίους 1:20) Η γη σχεδιάστηκε έτσι ώστε να αποτελεί μια καθαρή κατοικία για τους ανθρώπους. Ο Ιεχωβά έχει θέσει σε λειτουργία οικολογικούς κύκλους οι οποίοι καθαρίζουν τον αέρα και το νερό μας. Ορισμένα μικρόβια λειτουργούν σαν ένα είδος υγειονομικής υπηρεσίας, μετατρέποντας τα λύματα σε αβλαβή προϊόντα. Οι επιστήμονες έχουν χρησιμοποιήσει μερικούς από αυτούς τους αδηφάγους μικροοργανισμούς για να καθαρίσουν πετρελαιοκηλίδες και άλλα είδη μόλυνσης που έχουν προκληθεί από την ανθρώπινη  ιδιοτέλεια και απληστία. Προφανώς, η καθαριότητα έχει σημασία για “τον Δημιουργό της γης”. (Ιερεμίας 10:12) Πρέπει να έχει σημασία και για εμάς.

6, 7. Πώς τόνιζε ο Μωσαϊκός Νόμος ότι εκείνοι που λάτρευαν τον Ιεχωβά απαιτούνταν να είναι καθαροί;

⁶ Ένας άλλος λόγος για τον οποίο χρειάζεται να παραμένουμε καθαροί είναι ότι ο Ιεχωβά, ο Υπέρτατος Κυρίαρχός μας, απαιτεί να είναι καθαροί οι λάτρεις του. Υπό το Νόμο που έδωσε ο Ιεχωβά στον Ισραήλ, η καθαρότητα και η λατρεία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες. Ο Νόμος όριζε ότι την Ημέρα της Εξιλέωσης ο αρχιερέας έπρεπε να λουστεί ολόκληρος όχι μία αλλά δύο φορές. (Λευιτικό 16:4, 23, 24) Από τους ιερείς που απέδιδαν υπηρεσία απαιτούνταν να πλένουν τα χέρια και τα πόδια τους προτού προσφέρουν θυσίες στον Ιεχωβά. (Έξοδος 30:17-21· 2 Χρονικών 4:6) Ο Νόμος περιέγραφε γύρω στις 70 αιτίες σωματικής ακαθαρσίας και τελετουργικής μίανσης. Ενόσω ένας Ισραηλίτης ήταν ακάθαρτος, δεν μπορούσε να έχει καμιά συμμετοχή στη λατρεία—σε ορισμένες περιπτώσεις επί ποινή θανάτου. (Λευιτικό 15:31) Οποιοσδήποτε αρνούνταν να υποβληθεί στην απαιτούμενη διαδικασία καθαρισμού, η οποία συμπεριλάμβανε το να λούσει το σώμα του και να πλύνει τα ρούχα του, έπρεπε να «εκκοπεί από το μέσο της εκκλησίας».—Αριθμοί 19:17-20.

⁷ Παρότι εμείς δεν είμαστε υπό το Μωσαϊκό Νόμο, αυτός μας βοηθάει να κατανοήσουμε τον τρόπο σκέψης του Θεού για τα διάφορα ζητήματα. Ο Νόμος τόνιζε σαφώς ότι εκείνοι που λάτρευαν τον Θεό απαιτούνταν να είναι καθαροί. Ο Ιεχωβά δεν έχει αλλάξει. (Μαλαχίας 3:6) Η λατρεία μας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από αυτόν αν δεν είναι «καθαρή και αμόλυντη». (Ιακώβου 1:27) Επομένως, είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε τι αναμένει ο Θεός από εμάς σε αυτόν τον τομέα.

8. Από ποιες απόψεις αναμένει ο Ιεχωβά να παραμένουμε καθαροί;

⁸ Στην Αγία Γραφή, η ιδέα τού να είναι κάποιος καθαρός δεν περιορίζεται στη σωματική καθαριότητα. Το να είμαστε καθαροί στα μάτια του Θεού συνδέεται με όλες τις πτυχές της ζωής μας. Ο Ιεχωβά αναμένει να παραμένουμε καθαροί από τέσσερις  βασικές απόψεις—πνευματική, ηθική, διανοητική και σωματική. Ας εξετάσουμε τι περιλαμβάνει η καθεμιά από αυτές.

9, 10. Τι σημαίνει το να παραμένουμε πνευματικά καθαροί, και τι αποφεύγουν οι αληθινοί Χριστιανοί;

⁹ Πνευματική καθαρότητα. Για να το πούμε απλά, το να παραμένουμε πνευματικά καθαροί σημαίνει να μην αναμειγνύουμε την αληθινή λατρεία με την ψεύτικη. Όταν οι Ισραηλίτες έφυγαν από τη Βαβυλώνα για να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ, έπρεπε να δώσουν προσοχή στην εξής θεόπνευστη προτροπή: «Βγείτε από εκεί, μην αγγίξετε τίποτα ακάθαρτο· . . . κρατήστε τον εαυτό σας καθαρό». (Ησαΐας 52:11) Οι Ισραηλίτες επέστρεφαν στην πατρίδα τους πρωτίστως για να αποκαταστήσουν τη λατρεία του Ιεχωβά. Εκείνη η λατρεία έπρεπε να είναι καθαρή—όχι μολυσμένη με οποιαδήποτε από τις διδασκαλίες, τις πράξεις και τα έθιμα της βαβυλωνιακής θρησκείας που ατίμαζαν τον Θεό.

¹⁰ Εμείς σήμερα ως αληθινοί Χριστιανοί πρέπει να φροντίζουμε να μη μολυνόμαστε από την ψεύτικη λατρεία. (1 Κορινθίους 10:21) Η προσοχή είναι ουσιώδης σε αυτόν τον τομέα, διότι η επιρροή της ψεύτικης θρησκείας είναι διάχυτη. Σε πολλές χώρες, διάφορες παραδόσεις, δραστηριότητες και τελετουργίες συνδέονται με ψεύτικες θρησκευτικές διδασκαλίες, όπως η αντίληψη ότι κάτι μέσα μας επιζεί μετά το θάνατο. (Εκκλησιαστής 9:5, 6, 10) Οι αληθινοί Χριστιανοί αποφεύγουν έθιμα που περιλαμβάνουν ψευδείς θρησκευτικές δοξασίες. * Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στην πίεση από τους άλλους να μας κάνει να συμβιβάσουμε τους κανόνες της Γραφής περί καθαρής λατρείας.—Πράξεις 5:29.

11. Τι περιλαμβάνει η ηθική καθαρότητα, και γιατί είναι ζωτικό να παραμένουμε καθαροί από αυτή την άποψη;

¹¹ Ηθική καθαρότητα. Το να παραμένουμε ηθικά καθαροί περιλαμβάνει την αποφυγή κάθε είδους σεξουαλικής ανηθικότητας. (Εφεσίους 5:5) Είναι ζωτικό να διατηρούμαστε ηθικά καθαροί. Όπως θα δούμε στο επόμενο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου, για να παραμείνουμε στην αγάπη του Θεού πρέπει να “φεύγουμε από την πορνεία”. Οι αμετανόητοι πόρνοι «δεν  θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού». (1 Κορινθίους 6:9, 10, 18) Στα μάτια του Θεού, τέτοια άτομα συγκαταλέγονται σε αυτούς που είναι «αηδιαστικοί εξαιτίας της ακαθαρσίας τους». Αν δεν καθαριστούν από ηθική άποψη, «η μερίδα τους θα είναι . . . ο δεύτερος θάνατος».—Αποκάλυψη 21:8.

12, 13. Πώς συνδέονται οι σκέψεις με τις πράξεις, και πώς μπορούμε να παραμένουμε διανοητικά καθαροί;

¹² Διανοητική καθαρότητα. Οι σκέψεις οδηγούν σε πράξεις. Αν επιτρέψουμε σε εσφαλμένες σκέψεις να εγκατασταθούν στη διάνοια και στην καρδιά μας, είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα προχωρήσουμε σε ακάθαρτες πράξεις. (Ματθαίος 5:28· 15:18-20) Αν όμως γεμίζουμε τη διάνοιά μας με αγνές, καθαρές σκέψεις, τότε είναι δυνατόν να υποκινούμαστε να διατηρούμε καθαρή διαγωγή. (Φιλιππησίους 4:8) Πώς μπορούμε να παραμένουμε διανοητικά καθαροί; Κατ’ αρχάς, χρειάζεται να αποφεύγουμε οποιαδήποτε μορφή ψυχαγωγίας θα μπορούσε να κηλιδώσει τον τρόπο σκέψης μας. * Επιπρόσθετα, μπορούμε να γεμίζουμε τη διάνοιά μας με καθαρές σκέψεις μελετώντας τακτικά το Λόγο του Θεού.—Ψαλμός 19:8, 9.

¹³ Για να παραμείνουμε στην αγάπη του Θεού, είναι ουσιώδες να κρατάμε τον εαυτό μας πνευματικά, ηθικά και διανοητικά καθαρό. Οι συγκεκριμένες πτυχές της καθαρότητας αναλύονται διεξοδικότερα σε άλλα κεφάλαια αυτού του βιβλίου. Ας εξετάσουμε εδώ την τέταρτη πτυχή—τη σωματική καθαριότητα.

14. Γιατί δεν είναι η σωματική καθαριότητα απλώς προσωπικό ζήτημα;

¹⁴ Η καθαριότητα περιλαμβάνει το να διατηρούμε καθαρό το σώμα και το περιβάλλον μας. Είναι άραγε αυτού του είδους η καθαριότητα προσωπικό ζήτημα το οποίο δεν αφορά κανέναν άλλον; Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να ισχύει για τους λάτρεις του Ιεχωβά. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η σωματική μας καθαριότητα έχει σημασία για τον Ιεχωβά, όχι μόνο επειδή μας ωφελεί τα μέγιστα, αλλά και επειδή ό,τι κάνουμε έχει αντίκτυπο σε εκείνον. Σκεφτείτε το παράδειγμα που χρησιμοποιήθηκε στην αρχή. Όταν βλέπετε ένα παιδί που είναι μονίμως βρώμικο  ή απεριποίητο, αναρωτιέστε για τους γονείς του, έτσι δεν είναι; Δεν θα θέλαμε καμιά πτυχή της εμφάνισής μας ή του τρόπου ζωής μας να φέρνει όνειδος στον ουράνιο Πατέρα μας ή να υποβαθμίζει το άγγελμα που κηρύττουμε. Ο Λόγος του Θεού λέει: «Με κανέναν τρόπο δεν δίνουμε οποιαδήποτε αιτία για πρόσκομμα, για να μην καταλογιστεί σφάλμα στη διακονία μας· αλλά με κάθε τρόπο συνιστούμε τους εαυτούς μας ως διακόνους του Θεού». (2 Κορινθίους 6:3, 4) Πώς μπορούμε, λοιπόν, να παραμένουμε σωματικά καθαροί;

15, 16. Τι περιλαμβάνουν οι καλές συνήθειες υγιεινής, και πώς πρέπει να είναι τα ρούχα μας;

¹⁵ Η προσωπική μας υγιεινή και εμφάνιση. Παρότι οι πολιτισμικές παραδόσεις και οι συνθήκες διαβίωσης ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, συνήθως μπορούμε να βρίσκουμε αρκετό σαπούνι και νερό για να κάνουμε μπάνιο τακτικά και να φροντίζουμε να είμαστε καθαροί εμείς και τα παιδιά μας. Οι καλές συνήθειες υγιεινής περιλαμβάνουν το να σαπουνίζουμε τα χέρια  μας προτού φάμε ή πιάσουμε τρόφιμα, αφού χρησιμοποιήσουμε την τουαλέτα και αφού πλύνουμε ή αλλάξουμε ένα μωρό. Το σαπούνισμα των χεριών μπορεί να προλάβει ασθένειες και ουσιαστικά να σώσει ζωές. Μπορεί να εμποδίσει τη μετάδοση βλαβερών ιών και βακτηρίων, συμβάλλοντας έτσι στην αποφυγή διαρροϊκών παθήσεων. Σε χώρες όπου τα σπίτια δεν έχουν συνήθως αποχέτευση, τα λύματα μπορούν ίσως να θάβονται, όπως γινόταν στον αρχαίο Ισραήλ.—Δευτερονόμιο 23:12, 13.

¹⁶ Και τα ρούχα μας, επίσης, χρειάζονται τακτικό πλύσιμο για να είναι καθαρά και ευπαρουσίαστα. Τα ρούχα του Χριστιανού δεν χρειάζεται να είναι ακριβά ή της τελευταίας μόδας, αλλά πρέπει να είναι περιποιημένα, καθαρά και σεμνά. (1 Τιμόθεο 2:9, 10) Όπου και αν βρισκόμαστε, θέλουμε η εμφάνισή μας να “στολίζει τη διδασκαλία του Σωτήρα μας του Θεού”.—Τίτο 2:10.

17. Γιατί πρέπει το σπίτι και το περιβάλλον μας να είναι καθαρά και ευπαρουσίαστα;

¹⁷ Το σπίτι και το περιβάλλον μας. Το σπίτι μας μπορεί να μην είναι εντυπωσιακό ή πολυτελές, αλλά πρέπει να είναι όσο καθαρό και ευπαρουσίαστο επιτρέπουν οι περιστάσεις. Παρόμοια, αν χρησιμοποιούμε αυτοκίνητο για να πηγαίνουμε στις συναθροίσεις και στη διακονία αγρού, μπορούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν για να το διατηρούμε σε λογικό βαθμό καθαρό, μέσα και έξω. Ας μην ξεχνάμε ότι το καθαρό σπίτι και το καθαρό περιβάλλον αποτελούν μαρτυρία από μόνα τους. Άλλωστε, διδάσκουμε τους ανθρώπους ότι ο Ιεχωβά είναι καθαρός Θεός, ότι θα “καταστρέψει εκείνους που καταστρέφουν τη γη” και ότι η Βασιλεία του θα μεταμορφώσει σύντομα την επίγεια κατοικία μας σε παράδεισο. (Αποκάλυψη 11:18· Λουκάς 23:43) Ασφαλώς θέλουμε η εμφάνιση του σπιτιού μας και των υπαρχόντων μας να δείχνει στους άλλους ότι καλλιεργούμε ήδη από τώρα καθαρές συνήθειες οι οποίες θα αρμόζουν στον ερχόμενο νέο κόσμο.

18. Πώς μπορούμε να δείχνουμε σεβασμό για την Αίθουσα Βασιλείας μας;

¹⁸ Ο τόπος της λατρείας μας. Η αγάπη μας για τον Ιεχωβά μάς υποκινεί να δείχνουμε σεβασμό για την Αίθουσα Βασιλείας μας, το κέντρο της αληθινής λατρείας στην περιοχή. Όταν έρχονται στην αίθουσα καινούρια άτομα, θέλουμε να σχηματίζουν θετική εντύπωση για τον τόπο όπου συναθροιζόμαστε. Απαιτείται  τακτική καθαριότητα και συντήρηση για να διασφαλιστεί ότι η αίθουσα θα παραμένει ελκυστική και ευχάριστη. Δείχνουμε σεβασμό για την Αίθουσα Βασιλείας μας κάνοντας ό,τι μπορούμε για να τη διατηρούμε σε καλή κατάσταση. Είναι προνόμιο να προσφέρουμε εθελοντικά το χρόνο μας για να συμβάλλουμε στην καθαριότητα καθώς και “στην επιδιόρθωση και στην επισκευή” του τόπου της λατρείας μας. (2 Χρονικών 34:10) Οι ίδιες αρχές ισχύουν όταν συναθροιζόμαστε για συνελεύσεις σε κάποια Αίθουσα Συνελεύσεων ή σε άλλον χώρο.

19. Τι χρειάζεται να αποφεύγουμε προκειμένου να κρατάμε τον εαυτό μας σωματικά καθαρό, και πώς μας βοηθάει η Γραφή σε αυτόν τον τομέα;

¹⁹ Για να κρατάμε τον εαυτό μας σωματικά καθαρό, χρειάζεται να αποφεύγουμε μολυσματικές συνήθειες και πράξεις, όπως το κάπνισμα, η κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών, καθώς και η μη ιατρική χρήση εθιστικών ή ψυχοτρόπων ουσιών. Η Γραφή δεν κατονομάζει συγκεκριμένα όλες τις ακάθαρτες και αηδιαστικές συνήθειες και πράξεις που είναι διαδεδομένες σήμερα, αλλά περιέχει αρχές οι οποίες μας καθιστούν ικανούς να αντιληφθούμε πώς πρέπει να νιώθει ο Ιεχωβά για τέτοιου είδους πράγματα. Επειδή γνωρίζουμε την άποψη του Ιεχωβά για τα διάφορα ζητήματα, η αγάπη μας για αυτόν μας υποκινεί να ακολουθούμε την πορεία που φέρνει την επιδοκιμασία του. Ας εξετάσουμε πέντε Γραφικές αρχές.

20, 21. Από τι είδους πράξεις θέλει ο Ιεχωβά να είμαστε απαλλαγμένοι, και ποιον ισχυρό λόγο έχουμε για να συμμορφωθούμε;

²⁰ «Εφόσον . . . έχουμε αυτές τις υποσχέσεις, αγαπητοί, ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα σάρκας και πνεύματος, τελειοποιώντας αγιότητα με φόβο Θεού». (2 Κορινθίους 7:1) Ο Ιεχωβά θέλει να είμαστε απαλλαγμένοι από πράξεις που μολύνουν το σάρκινο σώμα μας και βλάπτουν το πνεύμα μας, δηλαδή την κυρίαρχη διανοητική μας τάση. Επομένως, πρέπει να αποφεύγουμε εθισμούς που είναι γνωστό ότι βλάπτουν τη σωματική και τη διανοητική υγεία.

²¹ Η Γραφή μάς δίνει έναν ισχυρό λόγο για να «καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα». Προσέξτε ότι το εδάφιο 2 Κορινθίους 7:1 αρχίζει με τα λόγια: «Εφόσον . . . έχουμε  αυτές τις υποσχέσεις». Ποιες υποσχέσεις; Όπως αναφέρεται στα προηγούμενα εδάφια, ο Ιεχωβά υπόσχεται: «Εγώ θα σας δεχτώ. Και εγώ θα είμαι πατέρας για εσάς». (2 Κορινθίους 6:17, 18) Φανταστείτε—ο Ιεχωβά υπόσχεται να σας θέσει υπό την προστατευτική του φροντίδα και να σας αγαπάει όπως αγαπάει ένας πατέρας το γιο ή την κόρη του. Αλλά ο Ιεχωβά θα εκπληρώσει αυτές τις υποσχέσεις μόνο αν εσείς αποφεύγετε τα μολύσματα «σάρκας και πνεύματος». Πόσο ανόητο θα ήταν, λοιπόν, να επιτρέψετε σε οποιαδήποτε αηδιαστική συνήθεια ή πράξη να σας στερήσει μια τόσο πολύτιμη και στενή σχέση με τον Ιεχωβά!

22-25. Ποιες Γραφικές αρχές μπορούν να μας βοηθήσουν να αποφεύγουμε τις ακάθαρτες συνήθειες και πράξεις;

²² «Πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη σου τη διάνοια». (Ματθαίος 22:37) Ο Ιησούς ξεχώρισε αυτή την εντολή ως τη μεγαλύτερη από όλες. (Ματθαίος 22:38) Ο Ιεχωβά αξίζει τέτοια αγάπη από εμάς. Για να τον αγαπάμε με όλη μας την καρδιά, την ψυχή και τη διάνοια, πρέπει να αποφεύγουμε πράξεις που θα μπορούσαν να συντομεύσουν τη ζωή μας ή να αμβλύνουν τις θεόδοτες ικανότητες σκέψης μας.

²³ «[Ο Ιεχωβά] δίνει σε όλους ζωή και πνοή και τα πάντα». (Πράξεις 17:24, 25) Η ζωή είναι δώρο από τον Θεό. Αγαπάμε τον Δότη, γι’ αυτό θέλουμε να δείχνουμε σεβασμό για το δώρο. Απορρίπτουμε οποιεσδήποτε συνήθειες ή πράξεις είναι επικίνδυνες για την υγεία μας, διότι αναγνωρίζουμε ότι αυτές οι πράξεις φανερώνουν χονδροειδή έλλειψη σεβασμού για το δώρο της ζωής.—Ψαλμός 36:9.

²⁴ «Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». (Ματθαίος 22:39) Οι ακάθαρτες συνήθειες και πράξεις πολλές φορές επηρεάζουν όχι μόνο το άτομο που επιδίδεται σε αυτές αλλά και τους γύρω του. Για παράδειγμα, το παθητικό κάπνισμα είναι δυνατόν να βλάψει τους μη καπνιστές. Το άτομο που βλάπτει τους γύρω του παραβιάζει τη θεϊκή απαίτηση να αγαπάμε τον πλησίον μας. Επίσης, διαψεύδει κάθε ισχυρισμό ότι αγαπάει τον Θεό.—1 Ιωάννη 4:20, 21.

²⁵ “Να υποτάσσεστε και να πειθαρχείτε σε κυβερνήσεις και εξουσίες”. (Τίτο 3:1) Σε πολλές χώρες, η κατοχή ή η χρήση ναρκωτικών αποτελεί παραβίαση του νόμου. Ως αληθινοί  Χριστιανοί, εμείς δεν έχουμε στην κατοχή μας ούτε χρησιμοποιούμε ναρκωτικά.—Ρωμαίους 13:1.

26. (α) Τι χρειάζεται να κάνουμε για να παραμείνουμε στην αγάπη του Θεού; (β) Γιατί το να διατηρούμαστε καθαροί στα μάτια του Θεού είναι ο καλύτερος τρόπος ζωής;

²⁶ Για να παραμείνουμε στην αγάπη του Θεού, χρειάζεται να διατηρούμαστε καθαροί, όχι μόνο από μία ή δύο απόψεις, αλλά από όλες τις απόψεις. Το να εγκαταλείψουμε μολυσματικές συνήθειες και πράξεις και να μείνουμε μακριά από αυτές ίσως δεν είναι εύκολο, αλλά είναι δυνατόν. * Πραγματικά, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος ζωής, διότι ο Ιεχωβά μάς διδάσκει πάντοτε για την ωφέλειά μας. (Ησαΐας 48:17) Το σημαντικότερο είναι ότι με το να διατηρούμαστε καθαροί αισθανόμαστε ικανοποίηση γνωρίζοντας πως ενεργούμε με τρόπο ο οποίος τιμάει τον Θεό που αγαπάμε, παραμένοντας έτσι στην αγάπη του.