Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

“Τον Ιεχωβά τον Θεό σου Πρέπει να Λατρεύεις”

“Τον Ιεχωβά τον Θεό σου Πρέπει να Λατρεύεις”

ΜΑΤΘΑΙΟΣ 4:10

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ: Γιατί χρειάζεται να αποκατασταθεί η αγνή λατρεία

1, 2. Πώς βρέθηκε ο Ιησούς στην έρημο της Ιουδαίας το φθινόπωρο του 29 Κ.Χ., και τι του συμβαίνει εκεί; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του κεφαλαίου.)

 ΕΙΝΑΙ αρχές του φθινοπώρου του 29 Κ.Χ., και ο Ιησούς βρίσκεται στην έρημο της Ιουδαίας, βόρεια της Νεκράς Θαλάσσης. Οδηγήθηκε εδώ από το άγιο πνεύμα αφού πρώτα βαφτίστηκε και χρίστηκε. Μέσα σε αυτό το γυμνό τοπίο με τους βράχους και τις χαράδρες, ο Ιησούς είχε στη διάθεσή του 40 ημέρες για να νηστέψει, να προσευχηθεί και να κάνει στοχασμούς με την ησυχία του. Σε αυτό το διάστημα, ο Ιεχωβά πιθανώς επικοινώνησε με τον Γιο του και τον προετοίμασε για όσα πρόκειται να συμβούν.

2 Τώρα που ο Ιησούς είναι εξασθενημένος από την πείνα, τον πλησιάζει ο Σατανάς. Αυτό που συμβαίνει κατόπιν αποκαλύπτει ένα ζωτικό ζήτημα που περιλαμβάνει όλους όσους αγαπούν την αγνή λατρεία, μεταξύ αυτών και εσάς.

«Αν Είσαι Γιος του Θεού . . .»

3, 4. (α) Με ποια λόγια εισήγαγε ο Σατανάς τους πρώτους δύο πειρασμούς, και για ποιο πράγμα ίσως ήθελε να δημιουργήσει αμφιβολίες στον Ιησού; (β) Πώς χρησιμοποιεί ο Σατανάς παρόμοιες μεθόδους σήμερα;

3 Διαβάστε Ματθαίος 4:1-7. Ο Σατανάς εισήγαγε τους πρώτους δύο πειρασμούς με τα ύπουλα λόγια: «Αν είσαι γιος του Θεού». Αμφέβαλλε ο Σατανάς για το αν ο Ιησούς είναι ο Γιος του Θεού; Όχι. Αυτός ο έκπτωτος αγγελικός γιος του Θεού ήξερε πολύ καλά ότι ο Ιησούς είναι ο πρωτότοκος Γιος του Θεού. (Κολ. 1:15) Αναμφίβολα ήξερε επίσης τι είχε πει ο Ιεχωβά από τον ουρανό όταν βαφτίστηκε ο Ιησούς: «Αυτός είναι ο Γιος μου ο αγαπητός, τον οποίο έχω επιδοκιμάσει». (Ματθ. 3:17) Ίσως ο Σατανάς ήθελε να δημιουργήσει στον Ιησού αμφιβολίες για την αξιοπιστία και το γνήσιο ενδιαφέρον του Πατέρα του. Με τον πρώτο πειρασμό​—να μετατρέψει πέτρες σε ψωμί—​ο Σατανάς στην ουσία ρωτούσε: “Αφού είσαι ο Γιος του Θεού, γιατί ο Πατέρας σου δεν σου δίνει κάτι να φας σε αυτή την άγονη έρημο;” Με τον δεύτερο πειρασμό​—να πέσει από την έπαλξη του ναού—​ο Σατανάς, κατά μία έννοια, ρώτησε: “Εφόσον είσαι ο Γιος του Θεού, πιστεύεις πραγματικά ότι ο Πατέρας σου θα σε προστατέψει;”

4 Ο Σατανάς χρησιμοποιεί και σήμερα παρόμοιες μεθόδους. (2 Κορ. 2:11) Ο Πειραστής περιμένει μέχρι τη στιγμή που οι αληθινοί λάτρεις είναι εξασθενημένοι ή αποθαρρυμένοι, και τότε επιτίθεται, πολλές φορές με ύπουλους τρόπους. (2 Κορ. 11:14) Προσπαθεί να μας εξαπατήσει ώστε να πιστέψουμε ότι είναι αδύνατον να μας αγαπήσει ή να μας επιδοκιμάσει ο Ιεχωβά. Ο Πειραστής προσπαθεί επίσης να μας κάνει να πιστέψουμε ότι ο Ιεχωβά δεν είναι αξιόπιστος, ότι δεν θα κάνει όσα έχει υποσχεθεί στον Λόγο του. Αυτά όμως είναι κακοήθη ψέματα. (Ιωάν. 8:44) Πώς μπορούμε να τα απορρίπτουμε;

5. Πώς αντέδρασε ο Ιησούς στους πρώτους δύο πειρασμούς;

5 Σκεφτείτε πώς αντέδρασε ο Ιησούς στους πρώτους δύο πειρασμούς. Δεν αμφέβαλλε για την αγάπη του Πατέρα του και του είχε απόλυτη εμπιστοσύνη. Χωρίς δισταγμό, ο Ιησούς απέρριψε τον Σατανά παραθέτοντας από τον Λόγο του Πατέρα του. Ο Ιησούς εύστοχα παρέθεσε εδάφια που περιέχουν το θεϊκό όνομα, Ιεχωβά. (Δευτ. 6:16· 8:3) Δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος να δείξει ο Γιος του Θεού ότι είχε εμπιστοσύνη στον Πατέρα του από το να χρησιμοποιήσει το όνομά Του​—αυτό το μοναδικό όνομα που εγγυάται ότι ο Ιεχωβά θα εκπληρώσει όλες τις υποσχέσεις του. *

6, 7. Πώς μπορούμε να αντισταθούμε στις ύπουλες επιθέσεις του Σατανά;

6 Μπορούμε να αντισταθούμε στις ύπουλες επιθέσεις του Σατανά βασιζόμενοι στον Λόγο του Ιεχωβά και κάνοντας στοχασμούς γύρω από τη σημασία του θεϊκού ονόματος. Αν εφαρμόζουμε στον εαυτό μας όσα λένε οι Γραφές σχετικά με την αγάπη και το ενδιαφέρον του Ιεχωβά για τους λάτρεις του, περιλαμβανομένων και εκείνων που είναι αποκαρδιωμένοι, θα είμαστε σε θέση να απορρίπτουμε το σατανικό ψέμα ότι ο Ιεχωβά δεν θα μπορούσε ποτέ να μας αγαπήσει ή να μας επιδοκιμάσει. (Ψαλμ. 34:18· 1 Πέτρ. 5:8) Και αν θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά πάντοτε επαληθεύει τη σημασία του ονόματός του, δεν θα αμφιβάλλουμε ότι ο Εκπληρωτής των υποσχέσεων αξίζει την απόλυτη εμπιστοσύνη μας.​—Παρ. 3:5, 6.

7 Ποιος είναι όμως ο πρώτιστος στόχος του Σατανά; Τι θέλει πραγματικά από εμάς; Η απάντηση φάνηκε ξεκάθαρα όταν ο Σατανάς υπέβαλε τον Ιησού σε έναν τρίτο πειρασμό.

“Πέσε Κάτω και Κάνε μια Πράξη Λατρείας προς Εμένα”

8. Στον τρίτο πειρασμό, πώς αποκάλυψε ο Σατανάς το πραγματικό ζήτημα;

8 Διαβάστε Ματθαίος 4:8-11. Με τον τρίτο πειρασμό, ο Σατανάς άφησε τα προσχήματα και αποκάλυψε τις πραγματικές του προθέσεις. Έδειξε στον Ιησού (πιθανότατα σε όραμα) «όλα τα βασίλεια του κόσμου και τη δόξα τους»​—αλλά χωρίς τη διαφθορά τους. Έπειτα του είπε: «Όλα αυτά θα σου τα δώσω αν πέσεις κάτω και κάνεις μια πράξη λατρείας προς εμένα». (Ματθ. 4:9, υποσ.) * Η λατρεία​—αυτό ήταν το πραγματικό ζήτημα! Ο Σατανάς ήθελε να εγκαταλείψει ο Ιησούς τον Πατέρα του και να αναγνωρίσει τον Πειραστή ως θεό του. Του πρόσφερε μια φαινομενικά εύκολη διέξοδο. Υπαινίχθηκε ότι ο Ιησούς θα είχε όλη την εξουσία και τον πλούτο των εθνών χωρίς να χρειαστεί να υποφέρει​—ούτε αγκάθινο στεφάνι ούτε μαστίγωση ούτε ξύλο βασανισμού. Ο πειρασμός ήταν πραγματικός. Ο Ιησούς δεν αμφισβήτησε την εξουσία του Σατανά πάνω στις κοσμικές κυβερνήσεις! (Ιωάν. 12:31· 1 Ιωάν. 5:19) Ασφαλώς ο Σατανάς θα έδινε τα πάντα για να απομακρύνει τον Ιησού από την αγνή λατρεία του Πατέρα του.

9. (α) Τι θέλει στην πραγματικότητα ο Σατανάς από τους αληθινούς λάτρεις, και πώς προσπαθεί να μας βάλει σε πειρασμό; (β) Τι περιλαμβάνει η λατρεία μας; (Βλέπε το πλαίσιο «Τι Είναι Λατρεία;»)

9 Αλλά και σήμερα, ο Σατανάς θέλει πολύ να του δώσουμε τη λατρεία μας​—είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ως «ο θεός αυτού του συστήματος πραγμάτων», είναι ο αποδέκτης όλης της ψεύτικης λατρείας που προσφέρουν οι θρησκείες της Βαβυλώνας της Μεγάλης. (2 Κορ. 4:4) Επειδή όμως δεν του φτάνουν τα δισεκατομμύρια των ψεύτικων λάτρεων, θέλει να βάλει τους αληθινούς λάτρεις στον πειρασμό να εναντιωθούν στο θέλημα του Θεού. Προσπαθεί να μας δελεάσει ώστε να επιδιώξουμε πλούτη και δύναμη στον κόσμο του αντί να ακολουθούμε μια Χριστιανική πορεία στην οποία ίσως χρειαστεί να υποφέρουμε «για χάρη της δικαιοσύνης». (1 Πέτρ. 3:14) Αν ενδίδαμε στον πειρασμό να εγκαταλείψουμε την αγνή λατρεία και να γίνουμε μέρος του κόσμου του Σατανά, στην ουσία θα τον προσκυνούσαμε, θα κάναμε μια πράξη λατρείας προς αυτόν, καθιστώντας τον έτσι θεό μας. Πώς μπορούμε να αντισταθούμε σε έναν τέτοιον πειρασμό;

10. Πώς αντέδρασε ο Ιησούς στον τρίτο πειρασμό, και γιατί;

10 Προσέξτε πώς αντέδρασε ο Ιησούς στον τρίτο πειρασμό. Δείχνοντας την αμέριστη οσιότητά του στον Ιεχωβά, έδιωξε αμέσως τον Πειραστή, λέγοντας: «Φύγε, Σατανά!» Έπειτα, όπως έκανε και με τους πρώτους δύο πειρασμούς, παρέθεσε ένα εδάφιο από το Δευτερονόμιο το οποίο περιέχει το θεϊκό όνομα: «Είναι γραμμένο: “Τον Ιεχωβά τον Θεό σου πρέπει να προσκυνάς και αυτόν μόνο πρέπει να λατρεύεις”». (Ματθ. 4:10· Δευτ. 6:13) Ο Ιησούς απέρριψε το δέλεαρ μιας λαμπρής αλλά βραχύβιας κοσμικής σταδιοδρομίας και μιας εύκολης ζωής χωρίς βάσανα. Αναγνώριζε ότι μόνο ο Πατέρας του αξίζει να λατρεύεται και ότι έστω και μία «πράξη λατρείας» προς τον Σατανά θα σήμαινε υποταγή σε εκείνον. Ο Ιησούς αρνήθηκε κατηγορηματικά να κάνει τον πονηρό Πειραστή θεό του. Όταν οι προσπάθειές του απέτυχαν, «ο Διάβολος τον άφησε». *

«ΦΥΓΕ, ΣΑΤΑΝΑ!» (Βλέπε παράγραφο 10)

11. Πώς μπορούμε να αντισταθούμε στον Σατανά και στους πειρασμούς του;

11 Μπορούμε να αντισταθούμε στον Σατανά και στους πειρασμούς του πονηρού του κόσμου επειδή, όπως ο Ιησούς, έχουμε και εμείς δυνατότητα επιλογής. Ο Ιεχωβά μάς έχει δώσει το πολύτιμο δώρο της ελεύθερης βούλησης. Επομένως, κανείς​—ούτε καν ο Πειραστής που είναι ισχυρό, πονηρό πνεύμα—​δεν μπορεί να μας αναγκάσει να εγκαταλείψουμε την αγνή λατρεία. Όταν τασσόμαστε όσια «εναντίον του, σταθεροί στην πίστη», ουσιαστικά λέμε: «Φύγε, Σατανά!» (1 Πέτρ. 5:9) Να θυμάστε ότι ο Σατανάς έφυγε όταν ο Ιησούς τον απέρριψε σθεναρά. Παρόμοια, η Γραφή μάς διαβεβαιώνει: «Εναντιωθείτε στον Διάβολο, και αυτός θα φύγει από εσάς».​—Ιακ. 4:7.

Έχουμε την επιλογή να αντισταθούμε στους πειρασμούς του κόσμου του Σατανά (Βλέπε παραγράφους 11, 19)

Ο Εχθρός της Αγνής Λατρείας

12. Πώς έδειξε ο Σατανάς στην Εδέμ ότι αυτός είναι ο εχθρός της αγνής λατρείας;

12 Με τον τελευταίο πειρασμό, ο Σατανάς επιβεβαίωσε ότι αυτός είναι ο αρχικός εχθρός της αγνής λατρείας. Χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, στον κήπο της Εδέμ, ο Σατανάς φανέρωσε για πρώτη φορά το μίσος του για τη λατρεία του Ιεχωβά. Παραπλανώντας την Εύα η οποία, με τη σειρά της, έπεισε τον Αδάμ να παρακούσει την εντολή του Ιεχωβά, ο Σατανάς τούς έθεσε υπό την ηγεσία και τον έλεγχό του. (Διαβάστε Γένεση 3:1-5· 2 Κορ. 11:3· Αποκ. 12:9) Στην πραγματικότητα, έγινε θεός τους και αυτοί έγιναν λάτρεις του, παρότι ίσως δεν γνώριζαν την πραγματική ταυτότητα εκείνου που τους παροδήγησε. Επιπρόσθετα, όταν ο Σατανάς υποκίνησε τον στασιασμό στην Εδέμ, αμφισβήτησε την κυριαρχία του Ιεχωβά, δηλαδή το δικαίωμά του να κυβερνάει. Εκτός όμως από αυτό, εξαπέλυσε και μια επίθεση στην αγνή λατρεία. Πώς;

13. Πώς περιλαμβάνεται η αγνή λατρεία στο ζήτημα της κυριαρχίας;

13 Το ζήτημα της κυριαρχίας περιλαμβάνει την αγνή λατρεία. Μόνο ο πραγματικός Κυρίαρχος, Εκείνος που “δημιούργησε τα πάντα”, αξίζει τη λατρεία. (Αποκ. 4:11) Όταν ο Ιεχωβά δημιούργησε τους τέλειους ανθρώπους Αδάμ και Εύα και τους έβαλε στον κήπο της Εδέμ, σκοπός του ήταν να γεμίσει τελικά ολόκληρη η γη με τέλειους ανθρώπους οι οποίοι θα του έδιναν πρόθυμα τη λατρεία τους​—αγνή λατρεία από αγνές καρδιές. (Γέν. 1:28) Ο Σατανάς αμφισβήτησε την κυριαρχία του Ιεχωβά επειδή εποφθαλμιούσε αυτό που δικαιωματικά ανήκει μόνο στον Υπέρτατο Κύριο Ιεχωβά​—τη λατρεία.​—Ιακ. 1:14, 15.

14. Είχε επιτυχία η επίθεση του Σατανά στην αγνή λατρεία; Εξηγήστε.

14 Είχε επιτυχία η επίθεση του Σατανά στην αγνή λατρεία; Αυτός κατάφερε να απομακρύνει τον Αδάμ και την Εύα από τον Θεό. Έκτοτε, πολεμάει την αληθινή λατρεία, επιδιώκοντας να απομακρύνει όσο το δυνατόν περισσότερους από τον Ιεχωβά Θεό. Στην προχριστιανική εποχή, συνέχισε χωρίς σταματημό τις προσπάθειές του να βάλει σε πειρασμό τους λάτρεις του Ιεχωβά. Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., προκάλεσε ύπουλα μια αποστασία μέσω της οποίας η Χριστιανική εκκλησία διαφθάρηκε και η αγνή λατρεία φαινόταν πως είχε πια χαθεί. (Ματθ. 13:24-30, 36-43· Πράξ. 20:29, 30) Αρχίζοντας από τον δεύτερο αιώνα Κ.Χ., οι αληθινοί λάτρεις εισήλθαν σε μια μακρά περίοδο πνευματικής αιχμαλωσίας στη Βαβυλώνα τη Μεγάλη, την παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας. Αλλά ο Σατανάς δεν κατάφερε να ματαιώσει τον σκοπό του Θεού όσον αφορά την αγνή λατρεία. Τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει τον Θεό να εκπληρώσει τον σκοπό του. (Ησ. 46:10· 55:8-11) Περιλαμβάνεται το όνομά του, και εκείνος πάντοτε επαληθεύει τη σημασία του ονόματός του. Ο Ιεχωβά είναι Εκείνος που εκπληρώνει οπωσδήποτε τον σκοπό του!

Ο Υπέρμαχος της Αγνής Λατρείας

15. Ποια μέτρα πήρε ο Ιεχωβά στην Εδέμ ώστε να αντιμετωπίσει τους στασιαστές και να διασφαλίσει ότι ο σκοπός του θα επιτύχει;

15 Ο Ιεχωβά πήρε αμέσως μέτρα στην Εδέμ ώστε να αντιμετωπίσει τους στασιαστές και να διασφαλίσει ότι ο σκοπός του θα εκπληρωθεί. (Διαβάστε Γένεση 3:14-19) Ενώ ο Αδάμ και η Εύα βρίσκονταν ακόμα στον κήπο της Εδέμ, ο Ιεχωβά καταδίκασε τους τρεις στασιαστές και τους απήγγειλε τις καταδίκες με τη σειρά με την οποία είχαν αμαρτήσει​—πρώτα στον Σατανά, έπειτα στην Εύα και τελικά στον Αδάμ. Με λόγια που απευθύνονταν στον Σατανά, τον αόρατο υποκινητή, ο Ιεχωβά προείπε τον ερχομό ενός “απογόνου” ο οποίος θα αναιρούσε τις συνέπειες του στασιασμού. Αυτός ο υποσχεμένος “απόγονος” θα έπαιζε ζωτικό ρόλο στην εκπλήρωση του σκοπού του Ιεχωβά όσον αφορά την αγνή λατρεία.

16. Μετά τον στασιασμό στην Εδέμ, πώς εξακολούθησε ο Ιεχωβά να κάνει ενέργειες για την εκπλήρωση του σκοπού του;

16 Μετά τον στασιασμό στην Εδέμ, ο Ιεχωβά εξακολούθησε να κάνει ενέργειες για την εκπλήρωση του σκοπού του. Έκανε διευθετήσεις για να μπορούν ατελείς άνθρωποι να τον λατρεύουν με αποδεκτό τρόπο, όπως θα δούμε στο επόμενο κεφάλαιο. (Εβρ. 11:4–12:1) Ενέπνευσε επίσης αρκετούς Βιβλικούς συγγραφείς​—όπως ο Ησαΐας, ο Ιερεμίας και ο Ιεζεκιήλ—​να καταγράψουν συναρπαστικές προφητείες σχετικά με την αποκατάσταση της αγνής λατρείας. Αυτή η αποκατάσταση αποτελεί εξέχον θέμα της Αγίας Γραφής. Όλες εκείνες οι προφητείες επρόκειτο να εκπληρωθούν από τον υποσχεμένο «απόγονο», ο οποίος αποδείχτηκε ότι είναι πρωτίστως ο Ιησούς Χριστός. (Γαλ. 3:16) Ο Ιησούς είναι ο Υπέρμαχος της αγνής λατρείας, όπως έδειξε ξεκάθαρα με την απάντησή του στον τρίτο πειρασμό. Ναι, ο Ιησούς είναι εκείνος τον οποίο επέλεξε ο Ιεχωβά για να εκπληρώσει τις προφητείες αποκατάστασης. (Αποκ. 19:10) Επρόκειτο να απελευθερώσει τον λαό του Θεού από την πνευματική αιχμαλωσία και να αποκαταστήσει την αγνή λατρεία στη δικαιωματική της θέση.

Εσείς Τι θα Κάνετε;

17. Γιατί μιλούν στην καρδιά μας οι Βιβλικές προφητείες αποκατάστασης;

17 Είναι συναρπαστικό και ενισχυτικό για την πίστη να εξετάζουμε τις Βιβλικές προφητείες αποκατάστασης. Αυτές οι προφητείες μιλούν στην καρδιά μας επειδή αποβλέπουμε στον καιρό κατά τον οποίο όλα τα πλάσματα στον ουρανό και στη γη θα είναι ενωμένα στην αγνή λατρεία του Υπέρτατου Κυρίου Ιεχωβά. Επιπρόσθετα, αυτές οι προφητείες μάς γεμίζουν ελπίδα, διότι περιέχουν μερικές από τις πιο συγκινητικές διαβεβαιώσεις που βρίσκονται στον Λόγο του Θεού. Ποιος από εμάς δεν λαχταράει να δει την εκπλήρωση των σκοπών του Ιεχωβά​—όπως είναι η ανάσταση των αγαπημένων μας που έχουν πεθάνει, ο παγγήινος παράδεισος και η ατελείωτη ζωή με τέλεια υγεία;​—Ησ. 33:24· 35:5, 6· Αποκ. 20:12, 13· 21:3, 4.

18. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το βιβλίο;

18 Σε αυτό το βιβλίο, θα εξετάσουμε τις συναρπαστικές προφητείες που περιέχει το Γραφικό βιβλίο του Ιεζεκιήλ. Πολλές από αυτές εστιάζουν στην αποκατάσταση της αγνής λατρείας. Θα δούμε πώς σχετίζονται οι προφητείες του Ιεζεκιήλ με άλλες προφητείες, πώς θα εκπληρωθούν μέσω του Χριστού και πώς περιλαμβάνουν εμάς.​—Βλέπε το πλαίσιο «Συνοπτική Παρουσίαση του Βιβλίου του Ιεζεκιήλ».

19. Τι είστε αποφασισμένοι να κάνετε, και γιατί;

19 Το 29 Κ.Χ. στην έρημο της Ιουδαίας, ο Σατανάς δεν κατάφερε να κάνει τον Ιησού να στρέψει τα νώτα στην αγνή λατρεία. Τι θα πούμε για εμάς; Ο Σατανάς είναι πιο αποφασισμένος από ποτέ να μας απομακρύνει από την αληθινή λατρεία. (Αποκ. 12:12, 17) Είθε αυτό το βιβλίο να ισχυροποιήσει την απόφασή μας να αντιστεκόμαστε στον πονηρό Πειραστή. Και είθε με τα λόγια και τις πράξεις μας να δείχνουμε ότι συμφωνούμε ολόκαρδα με τη δήλωση: “Τον Ιεχωβά τον Θεό σου πρέπει να λατρεύεις”. Τότε θα έχουμε την προοπτική να ζήσουμε για να δούμε να εκπληρώνεται επιτέλους ο ένδοξος σκοπός του Ιεχωβά​—όλοι στον ουρανό και στη γη να του αποδίδουν ενωμένα αυτό που τόσο πολύ του αξίζει: αγνή λατρεία από αγνές καρδιές!

^ Υπάρχει η άποψη ότι το όνομα Ιεχωβά σημαίνει «Αυτός κάνει να γίνεται». Ταιριάζει πολύ καλά στον ρόλο του Ιεχωβά ως Δημιουργού και Εκπληρωτή των σκοπών του.

^ Αναφορικά με τα λόγια του Σατανά, ένα Βιβλικό εγκυκλοπαιδικό σύγγραμμα λέει: «Όπως και στην αφήγηση της πρώτης δοκιμασίας, στην οποία απέτυχαν ο Αδάμ και η Εύα . . . , το ζήτημα επικεντρώνεται στην επιλογή ανάμεσα στο θέλημα του Σατανά και στο θέλημα του Θεού, πράγμα που περιλαμβάνει έμμεσα την απόδοση λατρείας είτε στον έναν είτε στον άλλον. Ο Σατανάς όντως προβάλλει τον εαυτό του ως θεό στη θέση του μόνου Θεού».

^ Το Ευαγγέλιο του Λουκά αναφέρει τους πειρασμούς με διαφορετική σειρά, αλλά η χρονολογική σειρά είναι προφανώς αυτή που βρίσκουμε στην αφήγηση του Ματθαίου. Υπάρχουν τρεις λόγοι για αυτό. (1) Ο Ματθαίος εισάγει τον δεύτερο πειρασμό με τη λέξη «τότε», υποδηλώνοντας ότι ήταν ο επόμενος στη σειρά. (2) Φαίνεται λογικό ότι οι δύο ύπουλοι πειρασμοί​—που ο καθένας τους άρχισε με τη φράση «Αν είσαι γιος του Θεού»—​θα ακολουθούνταν από τον απροκάλυπτο πειρασμό για παράβαση της πρώτης εντολής. (Έξοδ. 20:2, 3) (3) Τα λόγια του Ιησού «Φύγε, Σατανά!» θα ήταν πιο φυσικό να ειπωθούν μετά τον τρίτο και τελευταίο πειρασμό.​—Ματθ. 4:5, 10, 11.