Τι ισχυρίζονται πολλοί επιστήμονες; Πολλοί οι οποίοι πιστεύουν στην εξέλιξη θα σας πουν ότι, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, η ζωή άρχισε στην άκρη μιας αρχέγονης αποξηραινόμενης και επανυδατούμενης λίμνης ή στα βάθη του ωκεανού. Θεωρούν ότι σε κάποια τέτοια τοποθεσία, ορισμένες χημικές ουσίες συγκεντρώθηκαν αυτόματα σχηματίζοντας φυσαλιδοειδείς δομές και συγκρότησαν πολύπλοκα μόρια τα οποία άρχισαν να αυτοαντιγράφονται. Πιστεύουν ότι όλες οι μορφές ζωής στη γη προήλθαν τυχαία από ένα ή περισσότερα από αυτά τα «απλά» αρχικά κύτταρα.

Άλλοι εξίσου διακεκριμένοι επιστήμονες, οι οποίοι επίσης υποστηρίζουν την εξέλιξη, διαφωνούν με αυτή την άποψη. Εικάζουν ότι τα πρώτα κύτταρα, ή τουλάχιστον τα κύρια συστατικά τους, ήρθαν στη γη από το έξω διάστημα. Γιατί; Επειδή οι επιστήμονες, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές τους, δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν ότι η ζωή μπορεί να προέλθει από άβια μόρια. Το 2008, ο καθηγητής βιολογίας Αλεξάντρ Μενέζ επισήμανε  το υπάρχον δίλημμα. Είπε ότι τα τελευταία 50 χρόνια «κανένα εμπειρικό αποδεικτικό στοιχείο δεν υποστηρίζει τις υποθέσεις περί αυτόματης εμφάνισης της ζωής στη Γη από μια μοριακή σούπα, και καμιά σημαντική πρόοδος στην επιστημονική γνώση δεν οδηγεί προς αυτή την κατεύθυνση».¹

Τι αποκαλύπτουν τα αποδεικτικά στοιχεία; Η απάντηση στο ερώτημα: «Από πού προέρχονται τα μωρά;» είναι τεκμηριωμένη και αδιαμφισβήτητη. Η ζωή προέρχεται πάντα από προϋπάρχουσα ζωή. Αν όμως πάμε πολύ πίσω στο χρόνο, υπάρχει έστω και η παραμικρή πιθανότητα να μην ίσχυσε κάποια φορά αυτός ο θεμελιώδης νόμος; Είναι δυνατόν να προήλθε η ζωή αυτόματα από άβιες χημικές ουσίες; Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να συνέβη κάτι τέτοιο;

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι, για να επιβιώσει ένα κύτταρο, χρειάζεται να συνεργαστούν τουλάχιστον τρεις διαφορετικοί τύποι πολύπλοκων μορίων​—το DNA (δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ), το RNA (ριβονουκλεϊνικό οξύ) και οι πρωτεΐνες. Σήμερα, λίγοι επιστήμονες θα υποστήριζαν ότι ένα πλήρες κύτταρο σχηματίστηκε τυχαία από ένα μείγμα άβιων χημικών ουσιών. Πόσο πιθανό είναι, όμως, να σχηματίστηκαν τυχαία το RNA ή οι πρωτεΐνες; *

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ζωή θα μπορούσε να προκύψει τυχαία βασιζόμενοι σε ένα πείραμα που πρωτοέγινε το 1953. Εκείνο το έτος, ο Στάνλεϊ Λ. Μίλερ κατάφερε να παραγάγει μερικά αμινοξέα, τους χημικούς δομικούς λίθους των πρωτεϊνών, δημιουργώντας ηλεκτρική εκκένωση μέσα σε ένα μείγμα αερίων που θεωρούνταν ότι προσομοίωνε την ατμόσφαιρα της αρχέγονης γης. Έκτοτε, έχουν βρεθεί αμινοξέα και σε μετεωρίτη. Αποδεικνύουν άραγε αυτά τα ευρήματα ότι όλοι οι βασικοί δομικοί λίθοι της ζωής θα μπορούσαν εύκολα να παραχθούν κατά τύχη;

Ο Ρόμπερτ Σαπίρο, ομότιμος καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, λέει: «Κάποιοι συγγραφείς υπέθεσαν ότι όλα τα δομικά τμήματα της ζωής θα μπορούσαν να σχηματιστούν με ευκολία σε πειράματα τύπου Miller και πως υπήρχαν μέσα σε μετεωρίτες. Η άποψη αυτή δεν είναι σωστή».² *

Πάρτε για παράδειγμα το μόριο RNA. Αποτελείται από μικρότερα μόρια, τα λεγόμενα νουκλεοτίδια. Το νουκλεοτίδιο είναι διαφορετικό μόριο από το αμινοξύ και είναι ελαφρώς μόνο πιο πολύπλοκο. Ο Σαπίρο λέει ότι «δεν έχει αναφερθεί η παραγωγή κανενός νουκλεοτιδίου, οποιουδήποτε τύπου, σε πειράματα ηλεκτρικής εκκένωσης ή η παρουσία του σε μελέτες μετεωριτών».³ Δηλώνει επίσης ότι η πιθανότητα να συναρμολογηθεί τυχαία ένα αυτοαντιγραφόμενο μόριο RNA από μια σούπα χημικών δομικών λίθων «είναι τόσο μικρή ώστε το να συμβεί ακόμη και μία μόνο φορά οπουδήποτε στο ορατό Σύμπαν αποτελεί γεγονός εξαιρετικής καλοτυχίας».⁴

Ας εξετάσουμε τώρα τα πρωτεϊνικά μόρια. Για να σχηματιστούν αυτά, χρειάζονται από τουλάχιστον 50 ως και αρκετές χιλιάδες αμινοξέα, συνδεδεμένα μεταξύ τους σε αυστηρά καθορισμένη σειρά. Η μέση λειτουργική πρωτεΐνη ενός «απλού» κυττάρου περιέχει  200 αμινοξέα. Αλλά ακόμη και σε αυτά τα κύτταρα υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικοί τύποι πρωτεϊνών. Η πιθανότητα να σχηματιστεί τυχαία στη γη έστω και μία πρωτεΐνη που να περιέχει μόνο 100 αμινοξέα υπολογίζεται ότι είναι περίπου 1 στο 1 τετράκις εκατομμύριο.

Ο ερευνητής Χούμπερτ Π. Γιόκεϊ, ο οποίος υποστηρίζει τη διδασκαλία της εξέλιξης, προχωρεί ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας: «Σε σχέση με την προέλευση της ζωής, είναι αδύνατον να ισχύει το “πρώτα οι πρωτεΐνες”».⁵ Το RNA είναι απαραίτητο για την παραγωγή των πρωτεϊνών, αλλά και για την παραγωγή του RNA χρειάζονται πρωτεΐνες. Ας υποθέσουμε όμως ότι, παρά τις εξαιρετικά μικρές πιθανότητες, τόσο οι πρωτεΐνες όσο και τα μόρια RNA εμφανίστηκαν όντως τυχαία στον ίδιο τόπο και στον ίδιο χρόνο. Πόσο πιθανό θα ήταν να συνεργαστούν για να σχηματίσουν έναν αυτοαντιγραφόμενο, αυτοσυντηρούμενο τύπο ζωής; «Η πιθανότητα να γίνει αυτό κατά σύμπτωση (σε ένα τυχαίο μείγμα πρωτεϊνών και RNA) φαίνεται απειροελάχιστη», λέει η Δρ Κάρολ Κλέλαντ, * μέλος του Αστροβιολογικού Ινστιτούτου της NASA. Και συνεχίζει: «Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι ερευνητές φαίνεται να νομίζουν πως, αν μπορέσουν να κατανοήσουν την ανεξάρτητη παραγωγή των πρωτεϊνών και του RNA υπό φυσικές αρχέγονες συνθήκες, ο τρόπος συντονισμού αυτών των μορίων όλο και κάπως θα βρεθεί». Όσον αφορά τις σύγχρονες θεωρίες για το πώς μπορεί να προέκυψαν τυχαία αυτοί οι δομικοί λίθοι της ζωής, η ίδια λέει: «Καμιά τους δεν μας δίνει κάποια ιδιαίτερα ικανοποιητική εξήγηση για το πώς συνέβη αυτό».⁶

Γιατί έχουν σημασία αυτά τα στοιχεία; Σκεφτείτε την πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές οι οποίοι πιστεύουν ότι η ζωή προέκυψε τυχαία. Αυτοί έχουν ανακαλύψει κάποια αμινοξέα τα οποία υπάρχουν και στα κύτταρα. Στα εργαστήριά τους έχουν συνθέσει άλλα πιο περίπλοκα μόρια με προσεκτικά σχεδιασμένα και κατευθυνόμενα πειράματα. Ελπίζουν ότι τελικά θα φτιάξουν όλα τα απαραίτητα μέρη για την κατασκευή ενός «απλού» κυττάρου. Η περίπτωσή τους θα μπορούσε να παρομοιαστεί με την περίπτωση ενός επιστήμονα ο οποίος παίρνει φυσικά υλικά, δημιουργεί από αυτά ατσάλι, πλαστικό, σιλικόνη και καλώδια και κατασκευάζει ένα ρομπότ. Στη συνέχεια, προγραμματίζει αυτό το ρομπότ έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνει αντίγραφα του εαυτού του. Τι θα αποδείξει με αυτό; Το πολύ πολύ να αποδείξει ότι μια νοήμων οντότητα μπορεί να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό μηχάνημα.

Παρόμοια, αν ποτέ οι επιστήμονες κατασκευάσουν όντως ένα κύτταρο, θα επιτελέσουν  κάτι αληθινά αξιοθαύμαστο​—αλλά θα αποδείξουν ότι το κύτταρο θα μπορούσε να δημιουργηθεί τυχαία; Αν μη τι άλλο, θα αποδείξουν το ακριβώς αντίθετο, έτσι δεν είναι;

Εσείς τι λέτε; Όλα τα σύγχρονα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η ζωή μπορεί να προέλθει μόνο από προϋπάρχουσα ζωή. Για να πιστέψει κανείς ότι έστω και ένα «απλό» κύτταρο προέκυψε τυχαία από άβιες χημικές ουσίες χρειάζεται τεράστια ευπιστία.

Με βάση τα γεγονότα, είστε εσείς διατεθειμένοι να δείξετε τέτοια ευπιστία; Προτού απαντήσετε, ρίξτε μια πιο κοντινή ματιά στη δομή του κυττάρου. Αυτό θα σας βοηθήσει να διακρίνετε αν οι θεωρίες που διατυπώνουν μερικοί επιστήμονες σχετικά με την προέλευση της ζωής είναι σωστές ή αν είναι τόσο ευφάνταστες όσο οι ιστορίες που λένε μερικοί γονείς στα παιδιά τους για να εξηγήσουν από πού έρχονται τα μωρά.