1-3. (α) Ποιο είναι ένα από τα καλά δώρα που μας έχει δώσει ο Ιεχωβά; Πώς θα κάναμε κακή χρήση αυτού του δώρου; (β) Πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε το δώρο της ομιλίας;

 ΚΑΠΟΙΟΣ πατέρας χαρίζει ένα ποδήλατο στον έφηβο γιο του. Χαίρεται πολύ που έχει κάνει στο παιδί του ένα τόσο ωραίο δώρο. Αν όμως ο γιος οδηγεί το ποδήλατο απρόσεκτα και χτυπήσει κάποιον, πώς θα νιώσει ο πατέρας;

² Ο Ιεχωβά μάς δίνει «κάθε καλό και τέλειο δώρο». (Ιακώβου 1:17) Ένα από αυτά τα καλά δώρα είναι η ικανότητα να μιλάμε. Το δώρο της ομιλίας μάς επιτρέπει να εκφράζουμε τις σκέψεις και τα αισθήματά μας. Είμαστε σε θέση να λέμε πράγματα που βοηθούν τους άλλους και τους κάνουν να νιώθουν όμορφα. Αλλά αυτά που λέμε μπορούν επίσης να βλάψουν τους άλλους και να τους πληγώσουν.

³ Η ομιλία έχει μεγάλη δύναμη, και ο Ιεχωβά μάς διδάσκει πώς να χρησιμοποιούμε καλά αυτό το δώρο. Μας λέει: «Σάπιος λόγος ας μη βγαίνει από το στόμα σας, αλλά μόνο ό,τι είναι καλό για εποικοδόμηση ανάλογα με την ανάγκη, για να μεταδώσει ό,τι είναι ωφέλιμο στους ακροατές». (Εφεσίους 4:29) Ας εξετάσουμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε αυτό το δώρο του Θεού με τρόπο που τον ευαρεστεί και ενθαρρύνει τους άλλους.

4, 5. Τι μπορούμε να μάθουμε από Γραφικές παροιμίες για τη δύναμη που έχουν τα λόγια;

⁴ Τα λόγια έχουν δύναμη, γι’ αυτό χρειάζεται να προσέχουμε τι λέμε και πώς το λέμε. Το εδάφιο Παροιμίες 15:4 λέει: «Η ήρεμη γλώσσα είναι δέντρο ζωής, αλλά τα διεστραμμένα λόγια προκαλούν απόγνωση». Όπως ένα όμορφο δέντρο αναζωογονεί, έτσι και τα καλοσυνάτα λόγια αναζωογονούν αυτόν που τα ακούει. Από την άλλη, τα σκληρά λόγια πληγώνουν τους άλλους και τους κάνουν να νιώθουν άσχημα.​—Παροιμίες 18:21.

⁵ «Τα αστόχαστα λόγια είναι σαν χτυπήματα σπαθιού», λέει το εδάφιο Παροιμίες 12:18. Τα άστοργα λόγια μπορούν να προκαλέσουν συναισθηματικό πόνο και να καταστρέψουν σχέσεις. Ίσως να θυμάστε και εσείς κάτι άστοργο που σας είπε κάποιος, το οποίο σας πλήγωσε βαθιά. Ωστόσο, η ίδια παροιμία λέει στη συνέχεια: «Η γλώσσα των σοφών είναι γιατρειά». Τα στοχαστικά λόγια μπορούν να γιατρέψουν μια πληγωμένη καρδιά και να ξαναφτιάξουν φιλίες που χάλασαν από παρεξηγήσεις. (Διαβάστε Παροιμίες 16:24) Αν θυμόμαστε ότι τα λόγια μας επηρεάζουν τους άλλους, θα τα χρησιμοποιούμε προσεκτικά.

6. Γιατί χρειάζεται αγώνας για να ελέγχουμε αυτά που λέμε;

⁶ Ένας άλλος λόγος για να προσέχουμε πώς μιλάμε είναι το ότι όλοι είμαστε ατελείς. «Η τάση της καρδιάς του [ανθρώπου] είναι κακή», και τα λόγια μας πολλές φορές αποκαλύπτουν τι υπάρχει στην καρδιά μας. (Γένεση 8:21· Λουκάς 6:45) Χρειάζεται πραγματικός αγώνας για να ελέγχουμε αυτά που λέμε. (Διαβάστε Ιακώβου 3:2-4) Αλλά πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να βελτιωνόμαστε σε αυτόν τον τομέα.

7, 8. Πώς μπορούν να επηρεάσουν τα λόγια μας τη σχέση μας με τον Ιεχωβά;

⁷ Χρειάζεται επίσης να προσέχουμε πώς μιλάμε επειδή  είμαστε υπόλογοι στον Ιεχωβά για αυτά που λέμε και για το πώς τα λέμε. Το εδάφιο Ιακώβου 1:26 λέει: «Αν κανείς νομίζει ότι είναι λάτρης του Θεού αλλά δεν χαλιναγωγεί τη γλώσσα του, εξαπατά την καρδιά του, και η λατρεία του είναι μάταιη», δηλαδή άχρηστη. Αν λοιπόν δεν προσέχουμε πώς μιλάμε, μπορεί να βλάψουμε, ακόμη και να καταστρέψουμε, τη σχέση μας με τον Ιεχωβά.​—Ιακώβου 3:8-10.

⁸ Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να προσέχουμε τι λέμε και πώς το λέμε. Κάτι που θα μας βοηθήσει να χρησιμοποιούμε το δώρο της ομιλίας όπως θέλει ο Ιεχωβά είναι να γνωρίζουμε ποια είδη ομιλίας πρέπει να αποφεύγουμε.

9, 10. (α) Πώς μιλάνε πολλοί άνθρωποι στον σημερινό κόσμο; (β) Γιατί εμείς δεν χρησιμοποιούμε αισχρή γλώσσα;

⁹ Στην εποχή μας είναι πολύ συνηθισμένο να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι αισχρή, ακάθαρτη γλώσσα. Πολλοί  πιστεύουν ότι πρέπει να λένε βρισιές και χυδαίες εκφράσεις για να δώσουν οι άλλοι προσοχή στα λόγια τους. Οι κωμικοί χρησιμοποιούν πολλές φορές βρόμικα αστεία και αισχρή γλώσσα για να κάνουν τους ανθρώπους να γελάσουν. Ωστόσο, ο απόστολος Παύλος είπε: «Πρέπει να τα αποβάλετε όλα αυτά: την οργή, τον θυμό, την κακία, τα υβριστικά λόγια και την αισχρολογία από το στόμα σας». (Κολοσσαείς 3:8) Είπε επίσης ότι τα «χυδαία αστεία» δεν πρέπει “ούτε να αναφέρονται μεταξύ” των αληθινών Χριστιανών.​—Εφεσίους 5:3, 4.

¹⁰ Η αισχρή γλώσσα δυσαρεστεί τον Ιεχωβά και εκείνους που τον αγαπούν. Είναι ακάθαρτη. Στη Γραφή η «ακαθαρσία» συγκαταλέγεται στα «έργα της σάρκας». (Γαλάτες 5:19-21) Η «ακαθαρσία» περιλαμβάνει πολλές και διάφορες αμαρτίες, και μια ακάθαρτη συνήθεια μπορεί να οδηγήσει σε μια άλλη. Αν ένα άτομο συνηθίζει να χρησιμοποιεί υπερβολικά ακάθαρτη, αισχρή γλώσσα και αρνείται να το σταματήσει, αυτό θα μπορούσε να δείξει ότι δεν πρέπει να είναι πια μέλος της εκκλησίας.​—2 Κορινθίους 12:21· Εφεσίους 4:19· βλέπε Σημείωση 23.

11, 12. (α) Τι είναι το κουτσομπολιό; (β) Γιατί δεν πρέπει να συκοφαντούμε;

¹¹ Χρειάζεται επίσης να αποφεύγουμε το κουτσομπολιό. Είναι φυσιολογικό να ενδιαφερόμαστε για τους άλλους και να συζητάμε τα νέα φίλων και συγγενών. Και τον πρώτο αιώνα, οι Χριστιανοί ήθελαν να ξέρουν πώς ήταν οι αδελφοί τους και τι μπορούσαν να κάνουν για να τους βοηθήσουν. (Εφεσίους 6:21, 22· Κολοσσαείς 4:8, 9) Αλλά μια συζήτηση για άλλους είναι εύκολο να μετατραπεί σε κουτσομπολιό. Αν επαναλάβουμε ένα κουτσομπολιό, ίσως πούμε πράγματα που δεν είναι αλήθεια ή που θα έπρεπε να μείνουν εμπιστευτικά. Αν δεν προσέξουμε,  αυτή η αρνητική ομιλία μπορεί να μετατραπεί σε ψεύτικες κατηγορίες, δηλαδή συκοφαντία. Οι Φαρισαίοι συκοφάντησαν τον Ιησού όταν τον κατηγόρησαν για πράγματα που δεν είχε κάνει. (Ματθαίος 9:32-34· 12:22-24) Η συκοφαντία βλάπτει τη φήμη ενός ατόμου, προξενεί λογομαχίες και πόνο και καταστρέφει φιλίες.​—Παροιμίες 26:20.

¹² Ο Ιεχωβά θέλει να χρησιμοποιούμε τα λόγια μας για να βοηθάμε και να ενθαρρύνουμε, όχι για να κάνουμε τους φίλους εχθρούς. Ο Ιεχωβά μισεί εκείνους που “σπέρνουν φιλονικίες ανάμεσα σε αδελφούς”. (Παροιμίες 6:16-19) Ο πρώτος συκοφάντης ήταν ο Σατανάς ο Διάβολος, ο οποίος συκοφάντησε τον Θεό. (Αποκάλυψη 12:9, 10) Στον σημερινό κόσμο, είναι συνηθισμένο να λένε οι άνθρωποι ψέματα για τους άλλους. Αλλά αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει στη Χριστιανική εκκλησία. (Γαλάτες 5:19-21) Πρέπει λοιπόν να προσέχουμε τι λέμε και πάντοτε να σκεφτόμαστε πριν μιλήσουμε. Προτού επαναλάβετε κάτι για κάποιον, αναρωτηθείτε: “Είναι αλήθεια αυτό που θα πω; Δείχνει καλοσύνη; Θα βοηθήσει; Θα ήθελα να ακούσει το ίδιο το άτομο αυτό που λέω; Πώς θα ένιωθα εγώ αν το έλεγαν αυτό για εμένα;”​—Διαβάστε 1 Θεσσαλονικείς 4:11.

13, 14. (α) Ποιο αποτέλεσμα μπορεί να έχουν τα υβριστικά λόγια; (β) Πώς γίνεται κανείς υβριστής; Γιατί δεν πρέπει να είναι οι Χριστιανοί υβριστές;

¹³ Κατά καιρούς, όλοι μας λέμε πράγματα για τα οποία αργότερα μετανιώνουμε. Ωστόσο, δεν πρέπει να μας γίνει συνήθεια να μιλάμε επικριτικά, άστοργα ή σκληρά. Τα υβριστικά λόγια δεν έχουν καμιά θέση στη ζωή μας. Ο Παύλος είπε: «Να αποβάλετε κάθε είδους μοχθηρή πικρία, θυμό, οργή, κραυγή και υβριστικά λόγια».  (Εφεσίους 4:31) Άλλες μεταφράσεις της Γραφής, αντί για τη φράση «υβριστικά λόγια», λένε «κακολογία», «λόγια που πληγώνουν» και «προσβλητικά λόγια». Τα υβριστικά λόγια στερούν από ένα άτομο την αξιοπρέπειά του και το κάνουν να νιώθει άχρηστο. Ειδικά τα παιδιά πληγώνονται πολύ εύκολα, γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα να μην τα καταρρακώνουμε με τα λόγια μας.​—Κολοσσαείς 3:21.

¹⁴ Η Γραφή μάς προειδοποιεί για κάτι ακόμη πιο σοβαρό​—το να γίνει κάποιος υβριστής, δηλαδή να χρησιμοποιεί συνεχώς υβριστικά λόγια με σκοπό να πληγώνει τους άλλους. Πόσο λυπηρό θα ήταν να συμπεριφέρεται κάποιος στον σύντροφό του ή στα παιδιά του με αυτόν τον τρόπο! Στην πραγματικότητα, αν ένα άτομο αρνείται να σταματήσει αυτή τη συνήθεια, δεν έχει πλέον τα προσόντα να είναι μέλος της εκκλησίας. (1 Κορινθίους 5:11-13· 6:9, 10· βλέπε και υποσημείωση στη λέξη «υβριστές».) Όπως έχουμε μάθει, αν λέμε πράγματα που είναι αισχρά, ψευδή ή άστοργα, θα χαλάσουμε τη σχέση μας με τον Ιεχωβά αλλά και με τους άλλους.

15. Ποια λόγια ενισχύουν τις σχέσεις;

¹⁵ Πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε το δώρο της ομιλίας όπως θέλει ο Ιεχωβά; Η Γραφή δεν μας λέει ακριβώς τι πρέπει ή τι δεν πρέπει να λέμε, μας προτρέπει όμως να λέμε «μόνο ό,τι είναι καλό για εποικοδόμηση». (Εφεσίους 4:29) Τα λόγια που εποικοδομούν είναι καθαρά, καλοσυνάτα και αληθινά. Ο Ιεχωβά θέλει να ενθαρρύνουμε και να βοηθάμε τους άλλους με τα λόγια μας. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο. Χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια για να πει κανείς θετικά πράγματα από το να μιλήσει σκληρά και απερίσκεπτα. (Τίτο 2:8) Ας εξετάσουμε μερικούς τρόπους  με τους οποίους μπορούμε να εποικοδομούμε τους άλλους με αυτά που λέμε.

16, 17. (α) Γιατί πρέπει να επαινούμε τους άλλους; (β) Ποιους μπορούμε να επαινούμε;

¹⁶ Τόσο ο Ιεχωβά όσο και ο Ιησούς είναι γενναιόδωροι στον έπαινο. Εμείς πρέπει να τους μιμούμαστε. (Ματθαίος 3:17· 25:19-23· Ιωάννης 1:47) Για να δώσουμε σε κάποιον έπαινο που θα τον ενθαρρύνει πραγματικά, χρειάζεται να έχουμε κάνει σκέψεις για εκείνον και να δείχνουμε προσωπικό ενδιαφέρον. «Ο λόγος που λέγεται την κατάλληλη στιγμή​—πόσο καλός είναι!» λέει το εδάφιο Παροιμίες 15:23. Ενθαρρυνόμαστε όταν κάποιος μας επαινεί ειλικρινά για τη σκληρή μας εργασία ή εκφράζει εκτίμηση για κάτι που κάναμε.​—Διαβάστε Ματθαίος 7:12· βλέπε Σημείωση 27.

¹⁷ Αν αποκτήσετε τη συνήθεια να βλέπετε το καλό στους άλλους, θα σας είναι ευκολότερο να δίνετε ειλικρινή έπαινο. Για παράδειγμα, ίσως προσέξετε ότι κάποιος στην εκκλησία προετοιμάζεται καλά για τις ομιλίες του ή προσπαθεί πολύ να δίνει απαντήσεις στη συνάθροιση. Ίσως ένα νεαρό άτομο υπερασπίζεται την αλήθεια στο σχολείο ή ένα ηλικιωμένο άτομο συμμετέχει τακτικά στη διακονία. Τα λόγια εκτίμησης που θα τους πείτε μπορεί να είναι ό,τι ακριβώς χρειάζονται. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να λέει ο σύζυγος στη σύζυγό του ότι την αγαπάει και την εκτιμάει. (Παροιμίες 31:10, 28) Όπως τα φυτά έχουν ανάγκη από φως και νερό, έτσι και οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να νιώθουν ότι τους εκτιμούν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδιά. Να αναζητάτε ευκαιρίες για να τα επαινείτε για τις καλές ιδιότητες και τις προσπάθειές τους. Ο έπαινος δίνει στα παιδιά θάρρος και αυτοπεποίθηση και τα υποκινεί να προσπαθούν ακόμη περισσότερο να κάνουν το σωστό.

18, 19. Γιατί πρέπει να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να ενθαρρύνουμε και να παρηγορούμε τους άλλους; Πώς θα το κάνουμε αυτό;

 ¹⁸ Όταν ενθαρρύνουμε και παρηγορούμε τους άλλους, ακολουθούμε το παράδειγμα του Ιεχωβά. Εκείνος ενδιαφέρεται βαθιά για τους “ταπεινούς” και τους “συντετριμμένους”. (Ησαΐας 57:15) Ο Ιεχωβά θέλει “να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον” και “να μιλάμε παρηγορητικά στους καταθλιμμένους”. (1 Θεσσαλονικείς 5:11, 14) Όταν προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό, εκείνος το βλέπει και το εκτιμάει.

¹⁹ Ίσως παρατηρήσετε ότι κάποιο άτομο στην εκκλησία είναι αποθαρρυμένο ή καταθλιμμένο. Τι μπορείτε να πείτε για να το βοηθήσετε; Ίσως να μην είστε σε θέση να λύσετε  το πρόβλημα, αλλά μπορείτε να δείξετε στο άτομο ότι το νοιάζεστε. Για παράδειγμα, μπορείτε να κανονίσετε να κάνετε λίγη παρέα. Μπορείτε να του διαβάσετε ένα ενθαρρυντικό εδάφιο ή ακόμη και να το ρωτήσετε αν θα ήθελε να προσευχηθείτε μαζί. (Ψαλμός 34:18· Ματθαίος 10:29-31) Να διαβεβαιώνετε αυτά τα άτομα ότι οι αδελφοί και οι αδελφές τους στην εκκλησία τα αγαπούν. (1 Κορινθίους 12:12-26· Ιακώβου 5:14, 15) Και να μιλάτε με τρόπο που δείχνει ότι πραγματικά εννοείτε και πιστεύετε αυτά που λέτε.​—Διαβάστε Παροιμίες 12:25.

20, 21. Πότε μας είναι ευκολότερο να δεχτούμε μια συμβουλή;

²⁰ Εποικοδομούμε επίσης τους άλλους όταν δίνουμε  καλές συμβουλές. Επειδή είμαστε ατελείς, όλοι χρειαζόμαστε συμβουλές κατά καιρούς. Το εδάφιο Παροιμίες 19:20 λέει: «Να ακούς συμβουλή και να δέχεσαι διαπαιδαγώγηση, ώστε στο μέλλον να γίνεις σοφός». Οι πρεσβύτεροι δεν είναι οι μόνοι που μπορούν να δίνουν συμβουλές ή να διορθώνουν. Οι γονείς χρειάζεται να καθοδηγούν τα παιδιά τους. (Εφεσίους 6:4) Επίσης, οι αδελφές μπορούν να δίνουν καλές συμβουλές η μία στην άλλη. (Τίτο 2:3-5) Επειδή αγαπάμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας, πρέπει να φροντίζουμε να δίνουμε συμβουλές με τρόπο που δεν θα τους κάνει να νιώσουν άσχημα. Τι θα μας βοηθήσει σε αυτό;

²¹ Ίσως λάβατε κάποτε μια καλή συμβουλή με τρόπο που σας ήταν εύκολο να τη δεχτείτε. Γιατί ήταν η συμβουλή τόσο αποτελεσματική; Προφανώς νιώσατε ότι το άτομο που σας συμβούλεψε ενδιαφερόταν πραγματικά για εσάς. Ή ίσως σας μίλησε με καλοσυνάτο και στοργικό τρόπο. (Κολοσσαείς 4:6) Πιθανότατα η συμβουλή βασιζόταν στη Γραφή. (2 Τιμόθεο 3:16) Είτε παραθέτουμε απευθείας από τη Γραφή είτε όχι, πρέπει να υπάρχει Γραφική βάση για κάθε συμβουλή που δίνουμε. Κανένας δεν πρέπει να επιβάλλει τις απόψεις του στους άλλους ούτε να εφαρμόζει με λάθος τρόπο εδάφια για να υποστηρίξει δικές του ιδέες. Το να θυμάστε με ποιον τρόπο σας δόθηκε συμβουλή θα σας βοηθήσει όταν δίνετε εσείς συμβουλή.

22. Πώς θα θέλατε να χρησιμοποιείτε το δώρο της ομιλίας;

²² Η ικανότητα ομιλίας είναι δώρο από τον Θεό. Η αγάπη μας για εκείνον πρέπει να μας υποκινεί να χρησιμοποιούμε αυτό το δώρο σωστά. Να θυμάστε ότι τα λόγια έχουν τη δύναμη είτε να κατεδαφίζουν είτε να εποικοδομούν. Γι’ αυτό, ας κάνουμε ό,τι καλύτερο ώστε τα λόγια μας να ενισχύουν και να ενθαρρύνουν τους άλλους.