ΚΑΘΕ χρόνο, πάνω από έξι εκατομμύρια άτομα ταξιδεύουν σε ένα απομονωμένο δάσος κέδρων στη Χερσόνησο Σίμα της Ιαπωνίας. Πηγαίνουν στο Μεγάλο Ιερό της Ίσε όπου, εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια περίπου, λατρεύεται η Σιντοϊστική θεά του ήλιου, η Αματεράσου Ομικάμι. Οι πιστοί πρώτα καθαρίζονται πλένοντας τα χέρια και το στόμα τους. Κατόπιν, στέκονται στην αίθουσα λατρείας του ιερού (χάιντεν) και ακολουθούν μια τελετουργία κατά την οποία προσκυνούν, χτυπούν τα χέρια τους και προσεύχονται στη θεά. * Ο Σιντοϊσμός επιτρέπει στους οπαδούς του να ασκούν άλλες θρησκείες, και κάποιοι Βουδιστές, καθ’ ομολογία Χριστιανοί και άλλοι δεν βλέπουν τίποτα κακό στο να τηρούν τις Σιντοϊστικές τελετουργίες σε αυτό το ιερό.

Πολλές από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου έχουν ιερά * τα οποία επισκέπτονται αναρίθμητα εκατομμύρια άνθρωποι. Στις κατ’ όνομα Χριστιανικές χώρες, υπάρχουν πάμπολλες εκκλησίες και ιερά αφιερωμένα στον Ιησού, στη Μαρία και σε αγίους. Άλλα παρόμοια ιερά έχουν δημιουργηθεί σε τοποθεσίες όπου λέγεται ότι έλαβαν χώρα Βιβλικά γεγονότα ή πιο σύγχρονα «θαύματα» ή όπου φυλάσσονται θρησκευτικά λείψανα. Πολλοί πηγαίνουν στα ιερά επειδή πιστεύουν ότι είναι πιο πιθανό να εισακουστούν οι προσευχές τους αν τις κάνουν σε ιερό τόπο. Για άλλους, το να φτάσουν σε κάποιο ιερό είναι το αποκορύφωμα ενός μακρινού προσκυνήματος που κάνουν σε ένδειξη θρησκευτικής αφοσίωσης.

Είναι άραγε πιο πιθανό να απαντηθούν οι προσευχές και τα αιτήματα αν γίνουν σε κάποιο ιερό; Ευαρεστείται ο Θεός από την αφοσίωση όσων πηγαίνουν για προσκύνημα σε ιερά; Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να ασκούν οι Χριστιανοί λατρεία σε ιερά; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα μας δείξουν πώς πρέπει να θεωρούμε την άσκηση λατρείας σε ιερά και θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ποιο είδος λατρείας ευαρεστεί πραγματικά τον Θεό.

Η συζήτηση του Ιησού με μια Σαμαρείτισσα αποκαλύπτει την άποψη του Θεού για την άσκηση λατρείας σε ιερούς τόπους ή σε ιερά. Ο Ιησούς ταξίδευε μέσα από τη Σαμάρεια και σταμάτησε για να ξεκουραστεί σε ένα πηγάδι κοντά στην πόλη Συχάρ. Εκεί, άρχισε να συζητάει με μια γυναίκα που ήρθε να βγάλει νερό. Καθώς μιλούσαν, η γυναίκα επισήμανε μια βασική διαφορά ανάμεσα στη θρησκεία των Ιουδαίων και των Σαμαρειτών. «Οι προπάτορές μας ασκούσαν λατρεία σε αυτό το βουνό», είπε, «εσείς όμως λέτε ότι στην Ιερουσαλήμ είναι ο τόπος όπου  πρέπει να ασκούν λατρεία οι άνθρωποι».​—Ιωάννης 4:5-9, 20.

Το βουνό που ανέφερε η γυναίκα ήταν το Όρος Γαριζίν, περίπου 50 χιλιόμετρα βόρεια της Ιερουσαλήμ. Οι Σαμαρείτες είχαν κάποτε εκεί έναν ναό όπου τηρούσαν γιορτές όπως το Πάσχα. Ο Ιησούς όμως, αντί να επικεντρωθεί στην επίμαχη διαφορά τους, της είπε: «Πίστεψέ με, γυναίκα: Έρχεται η ώρα που ούτε σε αυτό το βουνό ούτε στην Ιερουσαλήμ θα λατρεύετε τον Πατέρα». (Ιωάννης 4:21) Τι εκπληκτική δήλωση, ειδικά από έναν Ιουδαίο! Γιατί θα σταματούσε η άσκηση λατρείας στον ναό του Θεού στην Ιερουσαλήμ;

Ο Ιησούς συνέχισε: «Έρχεται η ώρα, και ήδη είναι, που οι αληθινοί λάτρεις θα λατρεύουν τον Πατέρα με πνεύμα και αλήθεια, γιατί ο Πατέρας τέτοιους ανθρώπους αναζητάει για να τον λατρεύουν». (Ιωάννης 4:23) Επί αιώνες, οι Ιουδαίοι θεωρούσαν τον μεγαλοπρεπή ναό στην Ιερουσαλήμ ως το κέντρο της λατρείας τους. Ταξίδευαν εκεί τρεις φορές τον χρόνο για να προσφέρουν θυσίες στον Θεό τους, τον Ιεχωβά. (Έξοδος 23:14-17) Αλλά ο Ιησούς είπε ότι όλα αυτά θα άλλαζαν και ότι οι «αληθινοί λάτρεις» θα λάτρευαν «με πνεύμα και αλήθεια».

Ο Ιουδαϊκός ναός ήταν ένα απτό οικοδόμημα σε συγκεκριμένη γεωγραφική τοποθεσία. Το πνεύμα και η αλήθεια όμως είναι άυλα και δεν περιορίζονται σε συγκεκριμένο τόπο. Άρα, ο Ιησούς εξηγούσε ότι η αληθινή Χριστιανική λατρεία δεν θα επικεντρωνόταν σε οποιοδήποτε υλικό οικοδόμημα ή σε κάποια τοποθεσία ούτε θα εξαρτόταν από αυτά, είτε επρόκειτο για το Όρος Γαριζίν είτε για τον ναό στην Ιερουσαλήμ ή για οποιονδήποτε άλλον ιερό τόπο.

Στη συζήτησή του με τη Σαμαρείτισσα, ο Ιησούς ανέφερε επίσης ότι «η ώρα» για αυτή την αλλαγή όσον αφορά τη λατρεία του Θεού “ερχόταν”. Πότε; Η ώρα ήρθε όταν ο Ιησούς, μέσω του θυσιαστικού θανάτου του, τερμάτισε το Ιουδαϊκό σύστημα λατρείας το οποίο βασιζόταν στον Νόμο του Μωυσή. (Ρωμαίους 10:4) Ο Ιησούς είπε επίσης: «Η ώρα . . . ήδη είναι». Γιατί; Επειδή ως ο Μεσσίας ήδη συγκέντρωνε μαθητές οι οποίοι θα υπάκουαν στην εξής εντολή: «Ο Θεός είναι Πνεύμα, και εκείνοι που τον λατρεύουν πρέπει να λατρεύουν με πνεύμα και αλήθεια». (Ιωάννης 4:24) Τι σημαίνει λοιπόν να λατρεύουμε με πνεύμα και αλήθεια;

Όταν ο Ιησούς είπε να λατρεύουμε με πνεύμα, εννοούσε να καθοδηγούμαστε από το άγιο πνεύμα του Θεού, το οποίο μεταξύ άλλων καθοδηγεί την κατανόησή μας για τις Γραφές. (1 Κορινθίους 2:9-12) Και η αλήθεια στην οποία αναφέρθηκε ο Ιησούς είναι η ακριβής γνώση των Γραφικών διδασκαλιών.  Συνεπώς, η λατρεία μας θα είναι αποδεκτή από τον Θεό, όχι αν αποδίδεται σε κάποιο ιδιαίτερο μέρος, αλλά αν εναρμονίζεται με αυτά που διδάσκει η Γραφή και καθοδηγείται από το άγιο πνεύμα.

Ποια άποψη πρέπει να έχουν, λοιπόν, οι Χριστιανοί για το προσκύνημα και τη λατρεία σε ιερά; Λαβαίνοντας υπόψη την εντολή του Ιησού να λατρεύουν οι αληθινοί λάτρεις με πνεύμα και αλήθεια, είναι σαφές ότι η λατρεία που ασκείται σε οποιοδήποτε ιερό ή ιερό τόπο δεν έχει κάποια ιδιαίτερη αξία για τον ουράνιο Πατέρα μας. Επιπλέον, η Γραφή μάς δείχνει ποια είναι η άποψη του Θεού για τον λατρευτικό σεβασμό ειδώλων, λέγοντας: «Να φεύγετε από την ειδωλολατρία» και «φυλαχτείτε από τα είδωλα». (1 Κορινθίους 10:14· 1 Ιωάννη 5:21) Συνεπώς, ένας αληθινός Χριστιανός δεν θα ασκούσε λατρεία σε οποιονδήποτε τόπο θεωρείται άγιος ή προωθεί την ειδωλολατρία. Άρα, εξαιτίας αυτής καθαυτής της φύσης των ιερών, οι αληθινοί Χριστιανοί δεν ασκούν λατρεία εκεί.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Λόγος του Θεού απαγορεύει να προτιμάει κάποιος μια τοποθεσία για να προσεύχεται, να μελετάει ή να στοχάζεται. Ένας εύτακτος και αξιοπρεπής χώρος συναθροίσεων προάγει τη μάθηση και τις συζητήσεις γύρω από πνευματικά ζητήματα. Ούτε είναι λάθος να στήνεται ένα μνημείο, όπως μια ταφόπλακα, για κάποιον που πέθανε. Κάτι τέτοιο ίσως απλώς δείχνει ότι θυμόμαστε τον νεκρό ή ότι τον αγαπούσαμε. Ωστόσο, το να θεωρείται άγιος αυτός ο τόπος ή να αποδίδεται εκεί λατρεία σε εικόνες ή λείψανα θα ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τα λόγια του Ιησού.

Συνεπώς, δεν χρειάζεται να πάτε σε κάποιο ιερό ελπίζοντας ότι εκεί είναι πιθανότερο να ακούσει ο Θεός την προσευχή σας. Και δεν θα ευαρεστηθεί ούτε θα σας ευλογήσει περισσότερο αν κάνετε προσκύνημα σε κάποιο ιερό. Η Γραφή μάς λέει ότι ο Ιεχωβά Θεός, ο «Κύριος ουρανού και γης, δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς». Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Θεός βρίσκεται μακριά μας. Οπουδήποτε και αν είμαστε μπορούμε να προσευχόμαστε σε αυτόν και θα μας ακούει επειδή «αυτός δεν είναι μακριά από τον καθένα μας».​—Πράξεις 17:24-27.