1, 2. Τι εξετάσαμε στο προηγούμενο άρθρο, και τι θα εξετάσουμε σε αυτό;

ΣΤΟ προηγούμενο άρθρο, εξετάσαμε κάποιες πρακτικές συμβουλές που βρίσκονται στο 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού. Για παράδειγμα, όπως είδαμε στο εδάφιο 3, ο Ιεχωβά έδωσε στους Ισραηλίτες τη νουθεσία να σέβονται τους γονείς τους. Εξετάσαμε πώς μπορούμε να εφαρμόζουμε αυτή τη συμβουλή σήμερα φροντίζοντας για τις υλικές, τις συναισθηματικές και τις πνευματικές ανάγκες των γονέων μας. Στο ίδιο εδάφιο, ο Θεός υπενθύμισε στον λαό του τη σπουδαιότητα της τήρησης του Σαββάτου. Μάθαμε ότι, αν και δεν δεσμευόμαστε από τον νόμο του Σαββάτου σήμερα, μπορούμε να εφαρμόζουμε αυτή την αρχή ξεχωρίζοντας τακτικά χρόνο στο πρόγραμμά μας για να φροντίζουμε για ζητήματα που σχετίζονται με τη λατρεία μας. Κάνοντάς το αυτό, θα δείχνουμε ότι προσπαθούμε να είμαστε άγιοι, όπως μας προστάζουν τα εδάφια Λευιτικό 19:2 και 1 Πέτρου 1:15.

² Σε αυτό το άρθρο, θα συνεχίσουμε την εξέταση του 19ου κεφαλαίου του Λευιτικού. Τι μας διδάσκει αυτό το κεφάλαιο για την εκδήλωση περίσκεψης σε εκείνους που έχουν σωματικούς περιορισμούς, για την εντιμότητα στις επαγγελματικές μας δοσοληψίες και για την εκδήλωση αγάπης στον συνάνθρωπό μας; Θέλουμε να είμαστε άγιοι όπως ο Θεός είναι άγιος, γι’ αυτό ας δούμε τι μπορούμε να μάθουμε.

3, 4. Σύμφωνα με το εδάφιο Λευιτικό 19:14, πώς έπρεπε να συμπεριφέρονται στους κουφούς και στους τυφλούς;

³ Διαβάστε Λευιτικό 19:14. Ο Ιεχωβά ανέμενε από τον λαό του να δείχνει περίσκεψη για εκείνους που είχαν σωματικούς περιορισμούς. Για παράδειγμα, οι Ισραηλίτες δεν έπρεπε να καταραστούν κουφό. Μια τέτοια κατάρα περιλάμβανε το να απειλήσουν κάποιον ή να ευχηθούν να του συμβεί κάτι κακό. Τι απαίσια πράξη θα ήταν αυτή προς έναν κουφό! Δεν μπορούσε  να ακούσει αυτό που λεγόταν για εκείνον, οπότε δεν θα ήταν σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

⁴ Επιπλέον, στο εδάφιο 14 μαθαίνουμε ότι οι υπηρέτες του Θεού δεν έπρεπε “να βάλουν εμπόδιο μπροστά σε τυφλό”. Κάποιο σύγγραμμα αναφέρει τα εξής σχετικά με τους ανθρώπους που είχαν σωματικούς περιορισμούς: «Στην αρχαία Εγγύς Ανατολή, [αυτά τα άτομα] συχνά έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης και κακομεταχείρισης». Κάποιο αναίσθητο άτομο μπορεί να έβαζε ένα εμπόδιο μπροστά σε έναν τυφλό από κακία ή από διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ. Τι άστοργη πράξη θα ήταν αυτή! Με αυτή την εντολή, ο Ιεχωβά βοηθούσε τον λαό του να καταλάβουν ότι έπρεπε να δείχνουν συμπόνια σε εκείνους που βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση.

5. Πώς μπορούμε να δείχνουμε συμπόνια σε εκείνους που έχουν σωματικούς περιορισμούς;

⁵ Ο Ιησούς έδειχνε συμπόνια σε εκείνους που είχαν σωματικούς περιορισμούς. Θυμηθείτε το μήνυμα που έστειλε στον Ιωάννη τον Βαφτιστή: «Οι τυφλοί τώρα βλέπουν, οι κουτσοί περπατούν, οι λεπροί καθαρίζονται, οι κουφοί ακούν [και] οι νεκροί ανασταίνονται». Ως αποτέλεσμα των θαυμάτων του Ιησού, «όλος ο λαός . . . έδωσε αίνο στον Θεό». (Λουκ. 7:20-22· 18:43) Οι Χριστιανοί χαίρονται να δείχνουν συμπόνια σε εκείνους που έχουν σωματικούς περιορισμούς, όπως έκανε ο Ιησούς. Έτσι λοιπόν, φερόμαστε σε τέτοια άτομα με καλοσύνη, περίσκεψη και υπομονή. Είναι αλήθεια ότι ο Ιεχωβά δεν μας έχει δώσει τη δύναμη να κάνουμε θαύματα. Έχουμε όμως το προνόμιο να λέμε σε εκείνους που είναι κυριολεκτικά ή πνευματικά τυφλοί τα καλά νέα για έναν παράδεισο όπου η σωματική και η πνευματική υγεία της ανθρωπότητας θα αποκατασταθεί πλήρως. (Λουκ. 4:18) Αυτά τα καλά νέα ωθούν ήδη πολλούς να δίνουν αίνο στον Θεό.

6. Ποιες περαιτέρω διευκρινίσεις έδινε το 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού για όσα δηλώνονταν στις Δέκα Εντολές;

⁶ Μερικά εδάφια στο 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού δίνουν περαιτέρω διευκρινίσεις για όσα δηλώνονταν στις Δέκα Εντολές. Για παράδειγμα, η όγδοη εντολή έλεγε απλώς: «Δεν πρέπει να κλέψεις». (Έξοδ. 20:15) Κάποιος μπορεί να σκεφτόταν ότι, αν φρόντιζε να μην πάρει κάτι που δεν του ανήκε, τότε θα  υπάκουε σε εκείνη την εντολή. Ωστόσο, μπορεί να έκλεβε με άλλους τρόπους.

7. Πώς μπορεί ένας έμπορος να παραβίαζε την όγδοη εντολή για την κλοπή;

⁷ Ένας έμπορος μπορεί να καμάρωνε για το ότι δεν είχε ποτέ πάρει κάτι που δεν του ανήκε. Αλλά τι συνέβαινε με τις επαγγελματικές του συνήθειες; Στα εδάφια Λευιτικό 19:35, 36, ο Ιεχωβά είπε: «Δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε παραπλανητικά μέτρα και σταθμά όταν υπολογίζετε το μήκος, το βάρος ή τον όγκο. Πρέπει να χρησιμοποιείτε ακριβή ζυγαριά, ακριβή ζύγια, ακριβές μέτρο στερεών και ακριβές μέτρο υγρών». Ένας έμπορος που χρησιμοποιούσε ανακριβή μέτρα και σταθμά προκειμένου να εξαπατήσει τους πελάτες του στην ουσία τούς έκλεβε. Μια περαιτέρω εξέταση του 19ου κεφαλαίου του Λευιτικού το καθιστά αυτό σαφές.

8. Πώς βοηθούσαν οι λεπτομέρειες που βρίσκονται στα εδάφια Λευιτικό 19:11-13 τους Ιουδαίους να εφαρμόζουν το πνεύμα της όγδοης εντολής, και πώς μπορούμε να ωφεληθούμε εμείς;

⁸ Διαβάστε Λευιτικό 19:11-13. Το εδάφιο Λευιτικό 19:11 αρχίζει ως εξής: «Δεν πρέπει να κλέβετε». Το εδάφιο 13 συνδέει την κλοπή με τις ανέντιμες επαγγελματικές συνήθειες, λέγοντας: «Δεν πρέπει να διαπράξεις απάτη σε βάρος του συνανθρώπου σου». Επομένως, οι απατηλές επαγγελματικές συνήθειες συνδέονται με την κλοπή και τη ληστεία. Αν και η όγδοη εντολή διατύπωνε τον νόμο περί κλοπής, οι λεπτομέρειες που βρίσκονται στο Λευιτικό θα βοηθούσαν τους Ιουδαίους να καταλάβουν πώς μπορούσαν να εφαρμόσουν το πνεύμα εκείνου του νόμου. Εμείς ωφελούμαστε κάνοντας σκέψεις γύρω από την άποψη του Ιεχωβά για την ανεντιμότητα και την κλοπή. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: “Στο φως των εδαφίων Λευιτικό 19:11-13, μήπως υπάρχει κάτι στη ζωή μου που πρέπει να προσέξω; Μήπως χρειάζεται να κάνω προσαρμογές στις επαγγελματικές μου δοσοληψίες ή στις συνήθειες εργασίας μου;”

9. Ποια προστασία παρείχε ο νόμος που βρίσκεται στο εδάφιο Λευιτικό 19:13;

⁹ Υπάρχει άλλη μια πτυχή της εντιμότητας την οποία ένας Χριστιανός εργοδότης πρέπει να λαβαίνει υπόψη. Το εδάφιο Λευιτικό 19:13 ολοκληρώνεται ως εξής: «Δεν πρέπει να κατακρατήσεις τον μισθό του εργάτη όλη τη νύχτα μέχρι το πρωί». Στην αγροτική κοινωνία του Ισραήλ, οι μισθωτοί εργάτες έπρεπε να πληρώνονται στο τέλος κάθε ημέρας εργασίας. Αν κάποιος κατακρατούσε τον μισθό ενός τέτοιου εργάτη, θα του στερούσε τα χρήματα που χρειαζόταν για να θρέψει την οικογένειά του εκείνη την ημέρα. Ο Ιεχωβά εξήγησε: «Βρίσκεται σε ανάγκη και η ζωή του εξαρτάται από τον μισθό του».​—Δευτ. 24:14, 15· Ματθ. 20:8.

10. Ποιο δίδαγμα αντλούμε από το εδάφιο Λευιτικό 19:13;

¹⁰ Σήμερα, πολλοί υπάλληλοι δεν πληρώνονται κάθε μέρα, αλλά μία ή δύο φορές τον μήνα. Η αρχή όμως του εδαφίου Λευιτικό 19:13 εξακολουθεί να ισχύει. Μερικοί εργοδότες εκμεταλλεύονται τους υπαλλήλους τους δίνοντάς τους πολύ λιγότερα χρήματα από όσα θα έπρεπε. Γνωρίζουν ότι αυτοί οι εργαζόμενοι ίσως δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να εξακολουθήσουν να εργάζονται για μισθούς πείνας. Κατά μία έννοια, τέτοιοι εργοδότες “κατακρατούν τον μισθό του εργάτη”. Ο Χριστιανός εργοδότης πρέπει να το λάβει αυτό σοβαρά υπόψη. Ας δούμε τώρα τι άλλο μπορούμε να μάθουμε από το 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού.

11, 12. Τι τόνισε ο Ιησούς παραθέτοντας τα εδάφια Λευιτικό 19:17, 18;

¹¹ Ο Θεός νοιάζεται για το πώς συμπεριφερόμαστε στους άλλους, και δεν αρκείται στο να μας λέει απλώς να μην κάνουμε κακό στον συνάνθρωπό μας. Αυτό το βλέπουμε στα εδάφια Λευιτικό 19:17, 18. (Διαβάστε) Προσέξτε την ξεκάθαρη εντολή: «Πρέπει να  αγαπάς τον συνάνθρωπό σου όπως τον εαυτό σου». Αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για έναν Χριστιανό που θέλει να ευαρεστεί τον Θεό.

¹² Εξετάστε πώς τόνισε ο Ιησούς τη σπουδαιότητα της εντολής του εδαφίου Λευιτικό 19:18. Ένας Φαρισαίος κάποτε τον ρώτησε: «Ποια είναι η μεγαλύτερη εντολή στον Νόμο;» Ο Ιησούς απάντησε ότι «η μεγαλύτερη και πρώτη εντολή» είναι να αγαπάμε τον Ιεχωβά με όλη μας την καρδιά, όλη μας την ψυχή και όλη μας τη διάνοια. Κατόπιν, παρέθεσε το εδάφιο Λευιτικό 19:18, λέγοντας: «Η δεύτερη, όμοια με αυτήν, είναι η εξής: “Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου”». (Ματθ. 22:35-40) Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να δείχνουμε αγάπη για τον πλησίον μας, αλλά και πάλι το 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού μάς βοηθάει να αποκτήσουμε βαθύτερη κατανόηση.

13. Πώς μας βοηθάει η Βιβλική αφήγηση για τον Ιωσήφ να καταλάβουμε αυτό που καταγράφηκε αργότερα στο εδάφιο Λευιτικό 19:18;

¹³ Ένας τρόπος με τον οποίο δείχνουμε αγάπη για τον πλησίον μας είναι εφαρμόζοντας τη συμβουλή του εδαφίου Λευιτικό 19:18: «Δεν πρέπει να παίρνεις εκδίκηση ούτε να μνησικακείς». Οι περισσότεροι γνωρίζουμε περιπτώσεις στις οποίες ένα άτομο κράτησε μνησικακία εναντίον κάποιου συνεργάτη, συμμαθητή ή συγγενή του​—και μάλιστα για χρόνια! Θυμηθείτε ότι οι δέκα ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ μνησικακούσαν εναντίον του, κάτι που τελικά τους οδήγησε σε μια πράξη μίσους. (Γέν. 37:2-8, 25-28) Πόσο διαφορετικά τους φέρθηκε ο Ιωσήφ! Όταν βρισκόταν σε θέση εξουσίας και μπορούσε να τους ανταποδώσει τα ίσα, εκείνος τους έδειξε έλεος. Δεν τους είχε κρατήσει μνησικακία. Αντίθετα, ενήργησε σε αρμονία με τη συμβουλή που καταγράφηκε αργότερα στο εδάφιο Λευιτικό 19:18.​—Γέν. 50:19-21.

14. Τι δείχνει ότι οι αρχές που βρίσκονται στο εδάφιο Λευιτικό 19:18 εξακολουθούν να ισχύουν;

¹⁴ Η επιλογή του Ιωσήφ να συγχωρήσει αντί να κρατήσει μνησικακία ή να πάρει εκδίκηση θέτει ένα υπόδειγμα για τους Χριστιανούς που θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό. Βρίσκεται επίσης σε αρμονία με την υποδειγματική προσευχή, στην οποία ο Ιησούς μάς πρότρεψε να συγχωρούμε εκείνους που αμαρτάνουν εναντίον μας. (Ματθ. 6:9, 12) Παρόμοια, ο απόστολος Παύλος συμβούλεψε τους συγχριστιανούς του: «Μην παίρνετε  εκδίκηση για τον εαυτό σας, αγαπητοί». (Ρωμ. 12:19) Επίσης, τους πρότρεψε: «Να ανέχεστε ο ένας τον άλλον και να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον ανεπιφύλακτα, ακόμη και αν κανείς έχει αιτία για παράπονο εναντίον κάποιου άλλου». (Κολ. 3:13) Οι αρχές του Ιεχωβά δεν αλλάζουν. Οι αρχές στις οποίες βασίζεται ο νόμος του εδαφίου Λευιτικό 19:18 εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα.

15. Δείξτε με παράδειγμα γιατί χρειάζεται να αφήνουμε πίσω μας τις προσβολές.

¹⁵ Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα. Τα πληγωμένα αισθήματα μπορούν να παρομοιαστούν με σωματικά τραύματα. Μερικά είναι μικρά, ενώ άλλα είναι σοβαρά. Λόγου χάρη, όταν ανοίγουμε έναν φάκελο, μπορεί να κοπούμε λίγο στο δάχτυλό μας με το χαρτί. Αυτό πονάει πολύ, αλλά πιθανότατα δεν θα μας αφήσει μόνιμη βλάβη. Έπειτα από μια δυο μέρες, ίσως δεν θα θυμόμαστε καν πού κοπήκαμε. Παρόμοια, μερικές προσβολές είναι μικρές. Για παράδειγμα, κάποιος φίλος μας μπορεί να πει ή να κάνει κάτι απερίσκεπτο που θα μας πληγώσει, αλλά μας είναι εύκολο να τον συγχωρήσουμε. Όταν όμως έχουμε ένα βαθύτερο τραύμα, ο γιατρός ίσως χρειάζεται να κάνει ράμματα και να το επιδέσει. Αν εμείς πειράζαμε ή σκαλίζαμε διαρκώς το τραύμα, μόνο κακό στον εαυτό μας θα κάναμε. Δυστυχώς, κάποιος μπορεί να κάνει κάτι παρόμοιο όταν έχει προσβληθεί βαθιά. Μπορεί να σκέφτεται συνέχεια το συναισθηματικό του τραύμα και πόσο τον πλήγωσε το άλλο άτομο. Εκείνοι όμως που κρατούν μνησικακία μόνο κακό στον εαυτό τους κάνουν. Πόσο καλύτερα είναι να υπακούμε στη συμβουλή του εδαφίου Λευιτικό 19:18!

16. Σύμφωνα με τα εδάφια Λευιτικό 19:33, 34, πώς έπρεπε να φροντίζουν τους ξένους κατοίκους στον Ισραήλ, και τι μαθαίνουμε εμείς από αυτό;

¹⁶ Όταν ο Ιεχωβά πρόσταξε τους Ισραηλίτες να αγαπούν τον συνάνθρωπό τους, δεν εννοούσε ότι έπρεπε να δείχνουν αγάπη μόνο σε εκείνους που ήταν από την ίδια φυλή ή εθνικότητα. Τους είπε επίσης ότι έπρεπε να αγαπούν τους ξένους ανάμεσά τους. Αυτό είναι το σαφές μήνυμα των εδαφίων Λευιτικό 19:33, 34. (Διαβάστε) Οι Ισραηλίτες έπρεπε να μεταχειρίζονται τον ξένο “σαν τον αυτόχθονα”, και να “τον αγαπούν” όπως τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, έπρεπε να επιτρέπουν τόσο στους ξένους κατοίκους όσο και στους φτωχούς να ωφελούνται από τη διευθέτηση της σταχυολόγησης. (Λευιτ. 19:9, 10) Η αρχή για την αγάπη στους ξένους εφαρμόζεται και στους Χριστιανούς σήμερα. (Λουκ. 10:30-37) Πώς; Υπάρχουν εκατομμύρια μετανάστες, και πιθανώς κάποιοι  ζουν κοντά σας. Είναι σημαντικό να φερόμαστε σε αυτούς τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά με αξιοπρέπεια και σεβασμό.

17, 18. (α) Πώς πρέπει να μας επηρεάζουν τα εδάφια Λευιτικό 19:2 και 1 Πέτρου 1:15; (β) Ποιο σημαντικό έργο μάς παρότρυνε ο απόστολος Πέτρος να κάνουμε;

¹⁷ Τόσο το εδάφιο Λευιτικό 19:2 όσο και το εδάφιο 1 Πέτρου 1:15 προτρέπουν τον λαό του Θεού να είναι άγιος. Πολλά άλλα εδάφια στο 19ο κεφάλαιο του Λευιτικού μάς βοηθούν να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να κερδίσουμε την επιδοκιμασία του Ιεχωβά. Εξετάσαμε μερικά εδάφια που προσδιορίζουν κάποια από τα θετικά πράγματα που πρέπει να κάνουμε και κάποια από τα αρνητικά πράγματα που δεν πρέπει να κάνουμε. * Οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές δείχνουν την ανάγκη που υπάρχει για παρόμοια διαγωγή. Αλλά ο απόστολος Πέτρος προσθέτει και κάτι ακόμα.

¹⁸ Αν και μπορεί να συμμετέχουμε σε διάφορες πνευματικές δραστηριότητες και να κάνουμε πολλά καλά έργα, ο Πέτρος τόνισε ένα ιδιαίτερα. Πριν από την παρότρυνσή του να γίνουμε άγιοι σε όλη τη διαγωγή μας, ο Πέτρος μάς προτρέπει: «Περιζώστε τη διάνοιά σας για δραστηριότητα». (1 Πέτρ. 1:13, 15) Τι θα περιλάμβανε αυτή η δραστηριότητα; Ο Πέτρος είπε ότι οι χρισμένοι αδελφοί του Χριστού θα “«διακήρυτταν εκτεταμένα τις αρετές» Εκείνου που τους κάλεσε”. (1 Πέτρ. 2:9) Στην πραγματικότητα, όλοι οι Χριστιανοί σήμερα έχουν την τιμή να κάνουν αυτό το σημαντικότατο έργο, ένα έργο που επιτελεί το μεγαλύτερο καλό. Τι ιδιαίτερο προνόμιο έχουμε ως άγιος λαός να συμμετέχουμε τακτικά και με ζήλο στο έργο κηρύγματος και διδασκαλίας! (Μάρκ. 13:10) Όταν εφαρμόζουμε με επιμέλεια τις αρχές του 19ου κεφαλαίου του Λευιτικού, αποδεικνύουμε ότι αγαπάμε τον Θεό μας και τον πλησίον μας. Και δείχνουμε ότι θέλουμε να “γίνουμε άγιοι” σε όλη τη διαγωγή μας.