1. Πόσο σημαντική θέση έχει το ψωμί στην Αγία Γραφή;

 ΤΟ ΨΩΜΙ ήταν βασικό είδος διατροφής για πολλούς ανθρώπους στους Βιβλικούς χρόνους. (Γέν. 14:18· Λουκ. 4:4) Μάλιστα, ήταν τόσο σημαντικό ώστε η Αγία Γραφή μερικές φορές χρησιμοποιεί τη λέξη «ψωμί» εννοώντας την τροφή γενικά. (Ματθ. 6:11) Το ψωμί ήταν επίσης βασικό στοιχείο δύο πασίγνωστων θαυμάτων του Ιησού. (Ματθ. 16:9, 10) Βρίσκουμε μία από αυτές τις αφηγήσεις στο 6ο κεφάλαιο του Ιωάννη. Καθώς ανασκοπούμε αυτή την αφήγηση, θα αναζητήσουμε διδάγματα που μπορούμε να εφαρμόσουμε σήμερα.

2. Σε ποια περίπτωση προέκυψε η ανάγκη για τροφή;

² Κάποια φορά που οι απόστολοι του Ιησού είχαν ολοκληρώσει μια περιοδεία κηρύγματος, εκείνος τους πήρε και πήγαν με πλοιάριο στην αντίπερα όχθη της Θάλασσας της Γαλιλαίας για να ξεκουραστούν. (Μάρκ. 6:7, 30-32· Λουκ. 9:10) Έφτασαν σε ένα ερημικό σημείο στην περιοχή της Βηθσαϊδά. Σύντομα όμως, χιλιάδες άνθρωποι κατέφθασαν εκεί και μαζεύτηκαν γύρω τους. Ο Ιησούς δεν τους αγνόησε. Αφιέρωσε με καλοσύνη χρόνο για να τους διδάξει σχετικά με τη Βασιλεία και για να γιατρέψει τους αρρώστους. Όταν η ώρα ήταν ήδη περασμένη, οι μαθητές αναρωτήθηκαν τι θα έτρωγαν όλοι εκείνοι οι άνθρωποι. Μερικοί ίσως να είχαν κάποιες λίγες προμήθειες, αλλά οι περισσότεροι θα έπρεπε να πάνε στα χωριά και να αγοράσουν τρόφιμα. (Ματθ. 14:15· Ιωάν. 6:4, 5) Τι θα έκανε ο Ιησούς;

ΠΡΟΜΗΘΕΥΣΕ ΨΩΜΙ ΜΕ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ

3. Πώς ανταποκρίθηκε ο Ιησούς στις ανάγκες του πλήθους; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

³ Ο Ιησούς είπε στους αποστόλους του: «Δεν χρειάζεται να φύγουν· δώστε τους εσείς να φάνε». (Ματθ. 14:16) Αυτό αποτελούσε  πρόβλημα επειδή ήταν εκεί περίπου 5.000 άντρες. Αν συμπεριλάβουμε τις γυναίκες και τα παιδιά, οι άνθρωποι που έπρεπε να τραφούν ίσως ήταν 15.000. (Ματθ. 14:21) Ο Ανδρέας είπε: «Είναι εδώ ένα αγοράκι που έχει πέντε κριθαρένια ψωμιά και δύο μικρά ψάρια. Αλλά τι είναι αυτά για τόσο πολλούς;» (Ιωάν. 6:9) Τα κριθαρένια ψωμιά τα έτρωγαν συνήθως οι φτωχοί αλλά και άλλοι. Και τα μικρά ψάρια ίσως ήταν παστά και αποξηραμένα. Αλλά η ποσότητα που είχε το αγοράκι δεν έφτανε για τόσον κόσμο​—ή μήπως έφτανε;

4. Τι μαθαίνουμε από τα εδάφια Ιωάννης 6:11-13; (Βλέπε επίσης εικόνες.)

⁴ Ο Ιησούς ήθελε να δείξει φιλοξενία στο πλήθος και τους έδωσε οδηγίες να πλαγιάσουν κατά ομάδες στο χορτάρι. (Μάρκ. 6:39, 40· διαβάστε Ιωάννης 6:11-13) Διαβάζουμε ότι ο Ιησούς έκανε μια ευχαριστήρια προσευχή στον Πατέρα του για τα ψωμιά και τα ψάρια. Το να ευχαριστήσει τον Θεό ήταν ό,τι πιο κατάλληλο εφόσον στην πραγματικότητα Εκείνος ήταν η Πηγή της τροφής. Αυτό μας υπενθυμίζει να ακολουθούμε το παράδειγμα του Ιησού και να προσευχόμαστε προτού φάμε, είτε είμαστε μόνοι είτε είναι και άλλοι γύρω μας. Κατόπιν, ο Ιησούς φρόντισε να μοιράσουν την τροφή, και οι άνθρωποι έφαγαν και χόρτασαν. Έμειναν μάλιστα και περισσεύματα, τα οποία ο Ιησούς δεν ήθελε να πεταχτούν. Φρόντισε λοιπόν να μαζέψουν τα περισσεύματα, πιθανώς για να τα χρησιμοποιήσουν αργότερα. Ο Ιησούς μάς έδωσε το παράδειγμα ώστε να διαχειριζόμαστε τους πόρους μας σοφά. Αν είστε γονέας, θα μπορούσατε να εξετάσετε αυτή την αφήγηση με τα παιδιά σας και να συζητήσετε ποια διδάγματα μπορείτε να πάρετε σχετικά με την προσευχή, τη φιλοξενία και τη γενναιοδωρία.

5. Τι ήθελαν οι άνθρωποι έπειτα από αυτό που έκανε ο Ιησούς εκείνη την ημέρα, και πώς αντέδρασε εκείνος;

 ⁵ Οι άνθρωποι ενθουσιάστηκαν από τη διδασκαλία και τα θαύματα του Ιησού. Εφόσον ήξεραν την υπόσχεση του Μωυσή ότι ο Θεός επρόκειτο να εγείρει έναν ξεχωριστό προφήτη, ίσως αναρωτιούνταν: “Μήπως είναι ο Ιησούς αυτός ο προφήτης;” (Δευτ. 18:15-18) Ίσως τους φαινόταν πως ο Ιησούς θα γινόταν εξαιρετικός κυβερνήτης, αφού θα μπορούσε να προμηθεύει ψωμί για ολόκληρο το έθνος. Γι’ αυτό, σκόπευαν «να τον αρπάξουν για να τον κάνουν βασιλιά». (Ιωάν. 6:14, 15) Αν ο Ιησούς επέτρεπε να συμβεί αυτό, θα συμμετείχε στις πολιτικές υποθέσεις των Ιουδαίων, οι οποίοι βρίσκονταν υπό ρωμαϊκή διακυβέρνηση. Τι έκανε όμως ο Ιησούς; Διαβάζουμε ότι ενήργησε αποφασιστικά και “αποσύρθηκε στο βουνό”. Επομένως, παρά την πίεση των άλλων, δεν ήταν διατεθειμένος να αναμειχθεί στην πολιτική. Τι δίδαγμα είναι αυτό για εμάς!

6. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι θέλουμε να ακολουθούμε το παράδειγμα του Ιησού; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

⁶ Προφανώς, εμάς δεν θα μας ζητήσουν να πολλαπλασιάσουμε ψωμιά ή να γιατρέψουμε θαυματουργικά αρρώστους, ούτε θα προσπαθήσουν να μας κάνουν βασιλιάδες ή εθνικούς ηγέτες. Μπορεί όμως να μας προτρέπουν να αναμειχθούμε στην πολιτική, ψηφίζοντας ή υποστηρίζοντας δημόσια κάποιον που πιστεύουν ότι θα βελτιώσει τα πράγματα. Ωστόσο, το παράδειγμα του Ιησού είναι ξεκάθαρο. Εκείνος αρνήθηκε να αναμειχθεί σε πολιτικές υποθέσεις και μάλιστα είπε αργότερα: «Η  Βασιλεία μου δεν είναι μέρος αυτού του κόσμου». (Ιωάν. 17:14· 18:36) Οι Χριστιανοί σήμερα πρέπει να μιμούνται τον τρόπο σκέψης και ενέργειας του Ιησού. Υποστηρίζουμε αυτή τη Βασιλεία, και επίσης δίνουμε μαρτυρία και προσευχόμαστε για αυτήν. (Ματθ. 6:10) Ας επιστρέψουμε τώρα στην αφήγηση για το πώς προμήθευσε ο Ιησούς ψωμί θαυματουργικά και ας δούμε τι άλλο μπορούμε να μάθουμε.

«ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΨΩΜΙΩΝ»

7. Τι έκαναν ο Ιησούς και οι απόστολοι; (Ιωάννης 6:16-20)

⁷ Αφού ο Ιησούς έθρεψε το πλήθος, είπε στους αποστόλους του να φύγουν από εκείνη την περιοχή και να επιστρέψουν με το πλοιάριο στην Καπερναούμ. Εκείνος αποσύρθηκε στο βουνό, αποφεύγοντας την απόπειρα του πλήθους να τον κάνει βασιλιά. (Διαβάστε Ιωάννης 6:16-20) Ενόσω οι απόστολοι ταξίδευαν με το πλοιάριο, ξέσπασε θύελλα, με ισχυρούς ανέμους και μεγάλα κύματα. Τότε ο Ιησούς ήρθε κοντά τους περπατώντας πάνω στο νερό. Κάλεσε δε και τον απόστολο Πέτρο να περπατήσει πάνω στο νερό. (Ματθ. 14:22-31) Μόλις ο Ιησούς ανέβηκε στο πλοιάριο, ο άνεμος κόπασε. Κατάπληκτοι, οι μαθητές είπαν: «Πράγματι είσαι Γιος του Θεού». a (Ματθ. 14:33) Παρ’ όλα αυτά, δεν διέκριναν τη σύνδεση ανάμεσα σε αυτό το θαύμα και σε αυτό που είχε συμβεί νωρίτερα με το πλήθος. Ο Μάρκος προσθέτει την εξής λεπτομέρεια: «[Οι απόστολοι] ένιωσαν πολύ μεγάλη κατάπληξη, γιατί δεν είχαν συλλάβει το νόημα των ψωμιών, αλλά η καρδιά τους παρέμενε νωθρή σε ό,τι αφορά την κατανόηση». (Μάρκ. 6:50-52) Ναι, δεν είχαν συλλάβει την έκταση της δύναμης που είχε δώσει ο Ιεχωβά στον Ιησού για να κάνει θαύματα. Λίγο αργότερα όμως, ο ίδιος ο Ιησούς έκανε λόγο για το θαύμα των ψωμιών και έδωσε και ένα δίδαγμα για εμάς.

8, 9. Γιατί αναζήτησε το πλήθος τον Ιησού; (Ιωάννης 6:26, 27)

⁸ Οι άνθρωποι που είχε θρέψει ο Ιησούς εστίαζαν στην ικανοποίηση των υλικών τους αναγκών και επιθυμιών. Γιατί το λέμε αυτό; Την επόμενη ημέρα, είδαν ότι ο Ιησούς και οι απόστολοί του είχαν φύγει. Έτσι, το πλήθος επιβιβάστηκε σε μερικά πλοιάρια που είχαν φτάσει από την Τιβεριάδα και κατευθύνθηκε προς την Καπερναούμ για να βρει τον Ιησού. (Ιωάν. 6:22-24) Ποιος ήταν ο κυριότερος λόγος που το έκαναν αυτό; Μήπως για να ακούσουν περισσότερα σχετικά με τη Βασιλεία; Όχι. Σκέφτονταν πρωτίστως την υλική τους ανάγκη για ψωμί. Πώς το ξέρουμε αυτό;

⁹ Προσέξτε τι συνέβη όταν το πλήθος βρήκε τον Ιησού κοντά στην Καπερναούμ. Ο Ιησούς είπε ευθέως ότι η προτεραιότητά τους ήταν να ικανοποιήσουν τις εφήμερες υλικές τους ανάγκες. Ναι μεν “έφαγαν από τα ψωμιά και χόρτασαν” με «τροφή που χάνεται». Τους παρότρυνε όμως να εργάζονται «για την τροφή που παραμένει για αιώνια ζωή». (Διαβάστε Ιωάννης 6:26, 27) Ο Ιησούς είπε ότι ο Πατέρας του θα προμήθευε τέτοια τροφή. Η ιδέα ότι κάποια τροφή μπορούσε να οδηγήσει σε αιώνια ζωή πρέπει να ήταν εκπληκτική! Ποια τροφή θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο, και πώς θα τη λάβαιναν οι ακροατές του Ιησού;

10. Για ποιο «έργο του Θεού» χρειαζόταν να μάθουν οι άνθρωποι;

¹⁰ Από ό,τι φαίνεται, εκείνοι οι Ιουδαίοι πίστευαν ότι θα έπρεπε να κάνουν κάποιες πράξεις, ή αλλιώς έργα, ώστε να μπορούν να λάβουν τέτοια τροφή. Ίσως είχαν κατά νου τα «έργα» του Μωσαϊκού Νόμου. Εντούτοις, ο Ιησούς τούς είπε: «Αυτό είναι το έργο του Θεού: Να εκδηλώνετε πίστη σε αυτόν που εκείνος έστειλε». (Ιωάν. 6:28, 29) Η εκδήλωση πίστης στον εκπρόσωπο του Θεού είναι  αναγκαία προκειμένου κάποιος να «έχει αιώνια ζωή». Μάλιστα, ο Ιησούς είχε προηγουμένως μιλήσει για αυτό. (Ιωάν. 3:16-18, 36) Και αργότερα θα έλεγε ακόμα περισσότερα για το πώς μπορούμε να αποκτήσουμε αιώνια ζωή.​—Ιωάν. 17:3.

11. Πώς έδειξαν οι Ιουδαίοι ότι αυτό που εξακολουθούσε να τους απασχολεί ήταν το να χορτάσουν με ψωμί; (Ψαλμός 78:24, 25)

¹¹ Εκείνοι οι Ιουδαίοι δεν αποδέχτηκαν τη διδασκαλία του Ιησού για ένα νέο «έργο του Θεού». Τον ρώτησαν: «Τι σημείο θα παρουσιάσεις, για να το δούμε και να σε πιστέψουμε;» (Ιωάν. 6:30) Ανέφεραν ότι οι προπάτορές τους στις ημέρες του Μωυσή είχαν λάβει το μάννα, το οποίο μπορούσε να παρομοιαστεί με ψωμί. (Νεεμ. 9:15· διαβάστε Ψαλμός 78:24, 25) Σαφώς, αυτό που εξακολουθούσε να τους απασχολεί ήταν το πώς θα χορτάσουν με κυριολεκτικό ψωμί. Δεν μπήκαν καν στη διαδικασία να ζητήσουν διευκρινίσεις από τον Ιησού όταν εκείνος έπειτα μίλησε για «το αληθινό ψωμί από τον ουρανό», το οποίο ήταν σαν ζωογόνο μάννα από τον ουρανό. (Ιωάν. 6:32) Τους απασχολούσαν τόσο πολύ οι υλικές τους ανάγκες ώστε αγνόησαν τις πνευματικές αλήθειες που προσπαθούσε να τους μεταδώσει ο Ιησούς. Τι μαθαίνουμε από αυτή την αφήγηση;

ΤΟ ΠΡΩΤΙΣΤΟ ΜΕΛΗΜΑ ΜΑΣ

12. Πώς έδειξε ο Ιησούς ποιο είναι το σημαντικότερο πράγμα;

¹² Ένα βασικό δίδαγμα για εμάς από το 6ο κεφάλαιο του Ιωάννη είναι το εξής: Οι πνευματικές μας ανάγκες πρέπει να είναι το πρώτιστο μέλημά μας. Θυμηθείτε ότι ο Ιησούς το είχε επισημάνει αυτό όταν απέρριψε τον πειρασμό του Σατανά. (Ματθ. 4:3, 4) Στην Επί του Όρους Ομιλία, τόνισε ότι πρέπει να έχουμε συναίσθηση της πνευματικής μας ανάγκης. (Ματθ. 5:3) Επομένως, μπορούμε να αναρωτηθούμε: “Δείχνει ο τρόπος της ζωής μου ότι δίνω μεγαλύτερη έμφαση στην κάλυψη της πνευματικής μου ανάγκης παρά στην ικανοποίηση των υλικών μου επιθυμιών;”

13. (α) Γιατί δεν είναι κακό να απολαμβάνουμε την τροφή; (β) Ποια προειδοποίηση αξίζει την προσοχή μας; (1 Κορινθίους 10:6, 7, 11)

¹³ Είναι κατάλληλο να προσευχόμαστε για τις υλικές μας ανάγκες και να βρίσκουμε ευχαρίστηση όταν τις ικανοποιούμε. (Λουκ. 11:3) Η σκληρή εργασία, χάρη στην οποία μπορούμε “να τρώμε και να πίνουμε”, φέρνει χαρά και είναι «από το χέρι του αληθινού Θεού». (Εκκλ. 2:24· 8:15· Ιακ. 1:17) Ωστόσο, χρειάζεται να κρατάμε τα υλικά πράγματα στη θέση τους. Ο απόστολος Παύλος το τόνισε αυτό όταν έγραψε σε Χριστιανούς που ζούσαν λίγο πριν από το τέλος του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων. Ανέφερε περιστατικά από το παρελθόν του Ισραήλ, μεταξύ άλλων και πράγματα που συνέβησαν κοντά στο όρος Σινά. Προειδοποίησε τους Χριστιανούς “να μην επιθυμούν κακά πράγματα, όπως επιθύμησαν [οι Ισραηλίτες]”. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 10:6, 7, 11) Οι Ισραηλίτες επέτρεψαν στη λαχτάρα τους για τροφή να μετατρέψει ακόμα και τις θαυματουργικές προμήθειες του Ιεχωβά σε «κακά πράγματα». (Αριθ. 11:4-6, 31-34) Και όταν λάτρεψαν το χρυσό μοσχάρι, δεν έχασαν την ευκαιρία να φάνε, να πιουν και να διασκεδάσουν. (Έξοδ. 32:4-6) Ο Παύλος ανέφερε την εμπειρία τους ως προειδοποίηση για τους Χριστιανούς που ζούσαν πριν από το τέλος του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων το 70 Κ.Χ. Εμείς τώρα βρισκόμαστε κοντά στο τέλος ενός συστήματος πραγμάτων, γι’ αυτό πρέπει να παίρνουμε στα σοβαρά τη συμβουλή του Παύλου.

14. Τι μπορούμε να αναμένουμε στον νέο κόσμο όσον αφορά την τροφή;

¹⁴ Όταν ο Ιησούς μάς είπε να προσευχόμαστε για «το ψωμί μας για αυτή την ημέρα», μας δίδαξε επίσης να προσευχόμαστε να γίνει το θέλημα του Θεού «όπως στον ουρανό, έτσι και στη γη». (Ματθ. 6:9-11) Ποια εικόνα σάς φέρνει αυτό  στον νου; Η Αγία Γραφή δείχνει ότι το θέλημα του Θεού στη γη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και καλή τροφή. Σύμφωνα με τα εδάφια Ησαΐας 25:6-8, υπό τη Βασιλεία του Ιεχωβά θα υπάρχει άφθονη, εκλεκτή υλική τροφή. Το εδάφιο Ψαλμός 72:16 προλέγει: «Στη γη θα υπάρχει πληθώρα σιτηρών, στην κορυφή των βουνών υπεραφθονία». Ανυπομονείτε να χρησιμοποιήσετε μερικά από αυτά τα σιτηρά για να φτιάξετε το αγαπημένο σας ψωμί ή για να δοκιμάσετε καινούριες συνταγές; Παράλληλα, θα μπορείτε να απολαμβάνετε τον καρπό των αμπελιών που θα έχετε φυτέψει. (Ησ. 65:21, 22) Και δεν θα είστε οι μόνοι.

15. Ποια εκπαίδευση θα λάβει χώρα κατά την επερχόμενη ανάσταση; (Ιωάννης 6:35)

¹⁵ Διαβάστε Ιωάννης 6:35. Τι επιφυλάσσει το μέλλον για εκείνους που έφαγαν τα ψωμιά και τα ψάρια που προμήθευσε ο Ιησούς; Στην επερχόμενη ανάσταση, μπορεί να γνωρίσετε μερικούς από αυτούς. Ακόμα και αν στο παρελθόν δεν εκδήλωσαν πίστη, μπορεί να αναστηθούν. (Ιωάν. 5:28, 29) Αυτά τα άτομα θα χρειαστεί να μάθουν τη σημασία των λόγων του Ιησού: «Εγώ είμαι το ψωμί της ζωής. Όποιος έρχεται σε εμένα δεν θα πεινάσει ποτέ». Θα χρειαστεί να αναπτύξουν πίστη στη λυτρωτική θυσία του Ιησού, πίστη ότι εκείνος έδωσε τη ζωή του για αυτούς. Εκείνον τον καιρό, θα υπάρχει ένα πρόγραμμα πνευματικής εκπαίδευσης για τους αναστημένους και για όσα παιδιά γεννηθούν τότε. Η συμμετοχή σε αυτό το πρόγραμμα διδασκαλίας θα φέρνει μεγαλύτερη χαρά και ευχαρίστηση από ό,τι η κατανάλωση κυριολεκτικού ψωμιού. Ναι, τα πνευματικά πράγματα θα είναι το σημαντικότερο και το ωραιότερο κομμάτι της ζωής μας.

16. Τι θα εξετάσουμε στη συνέχεια;

¹⁶ Εξετάσαμε ένα μέρος της αφήγησης του 6ου κεφαλαίου του Ιωάννη, αλλά ο Ιησούς δίδαξε πολλά ακόμα σχετικά με την «αιώνια ζωή». Τα όσα είπε άξιζαν την προσοχή εκείνων των Ιουδαίων και τώρα αξίζουν τη δική μας. Θα συνεχίσουμε την εξέταση του 6ου κεφαλαίου του Ιωάννη στο επόμενο άρθρο.