1, 2. Γιατί θεωρούσε ο Θεός τον Δανιήλ “πολύ επιθυμητό άνθρωπο”, και πώς μπορούμε εμείς να είμαστε υπάκουοι σαν τον Δανιήλ;

ΟΤΑΝ οι Ιουδαίοι εξόριστοι μπήκαν στην αρχαία Βαβυλώνα, αντίκρισαν μια πόλη γεμάτη είδωλα και βρήκαν έναν λαό υποδουλωμένο σε πονηρά πνεύματα. Εντούτοις, οι πιστοί Ιουδαίοι, όπως ο Δανιήλ και οι τρεις σύντροφοί του, αρνήθηκαν να διαπλαστούν από τον κόσμο της Βαβυλώνας. (Δαν. 1:6, 8, 12· 3:16-18) Ο Δανιήλ και οι σύντροφοί του ήταν αποφασισμένοι να δίνουν αποκλειστική αφοσίωση στον Ιεχωβά ως τον Αγγειοπλάστη τους. Και τα κατάφεραν! Ο Δανιήλ έζησε στη Βαβυλώνα σχεδόν όλη του τη ζωή, αλλά ο άγγελος του Θεού είπε ότι ήταν “πολύ επιθυμητός άνθρωπος”.​—Δαν. 10:11, 19.

² Στους Βιβλικούς χρόνους, ο αγγειοπλάστης μπορεί να συμπίεζε τον πηλό σε ένα καλούπι ώστε να πάρει το επιθυμητό σχήμα. Οι αληθινοί λάτρεις σήμερα αναγνωρίζουν τον Ιεχωβά ως τον Παγκόσμιο Κυρίαρχο, εκείνον που έχει την εξουσία να διαπλάθει λαούς και έθνη. (Διαβάστε Ιερεμίας 18:6) Ο Θεός έχει επίσης την εξουσία να διαπλάθει εμάς προσωπικά. Ωστόσο, αναγνωρίζει την ελεύθερη βούλησή μας και επιθυμεί να υποτασσόμαστε σε αυτόν με τη θέλησή μας. Ας εστιάσουμε στο πώς μπορούμε να παραμένουμε σαν μαλακός πηλός στα χέρια του Θεού, εξετάζοντας τρεις τομείς: (1) Πώς μπορούμε να αποφεύγουμε χαρακτηριστικά που θα ήταν δυνατόν να μας κάνουν  να σκληρυνθούμε απέναντι στις συμβουλές του Θεού; (2) Πώς μπορούμε να καλλιεργούμε ιδιότητες που μας βοηθούν να παραμένουμε μαλακοί και υποτακτικοί; (3) Πώς μπορούν οι Χριστιανοί γονείς να υποτάσσονται στον Θεό όταν διαπλάθουν τα παιδιά τους;

3. Ποια χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να σκληρύνουν την καρδιά μας; Δώστε παράδειγμα.

³ «Περισσότερο από όλα όσα πρέπει να φυλαχτούν, προφύλασσε την καρδιά σου, γιατί από αυτήν εξέρχονται οι πηγές της ζωής», λέει το εδάφιο Παροιμίες 4:23. Από ποια χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να μας σκληρύνουν πρέπει να φυλαγόμαστε; Σε αυτά περιλαμβάνεται η υπέρμετρη υπερηφάνεια, το να αμαρτάνουμε κατά συνήθεια και η απιστία. Αυτά θα μπορούσαν να προάγουν ένα ανυπάκουο, στασιαστικό πνεύμα. (Δαν. 5:1, 20· Εβρ. 3:13, 18, 19) Ο Βασιλιάς Οζίας του Ιούδα σίγουρα εκδήλωσε υπερηφάνεια. (Διαβάστε 2 Χρονικών 26:3-5, 16-21) Στην αρχή, ο Οζίας «έπραξε το σωστό στα μάτια του Ιεχωβά» και «ήθελε πάντοτε να αναζητάει τον Θεό». Αλλά «μόλις έγινε ισχυρός, η καρδιά του έγινε υπεροπτική», παρότι η δύναμή του προερχόταν από τον Θεό! Μάλιστα, αποπειράθηκε ακόμα και να κάψει θυμίαμα στον ναό​—προνόμιο που προοριζόταν μόνο για τους Ααρωνικούς ιερείς. Κατόπιν, όταν οι ιερείς πρόβαλαν αντίσταση, ο υπερήφανος Οζίας εξοργίστηκε! Το αποτέλεσμα; Υπέστη ταπεινωτική “συντριβή” στα χέρια του Θεού και πέθανε λεπρός.​—Παρ. 16:18.

4, 5. Τι θα μπορούσε να συμβεί αν δεν φυλαχτούμε από την υπερηφάνεια; Δώστε παράδειγμα.

⁴ Αν δεν φυλαχτούμε από την υπερηφάνεια, θα μπορούσαμε και εμείς να αρχίσουμε “να σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας κάτι παραπάνω από όσο είναι απαραίτητο να σκεφτόμαστε”, φτάνοντας ίσως στο σημείο να αντιστεκόμαστε στις Γραφικές συμβουλές. (Ρωμ. 12:3· Παρ. 29:1) Δείτε την εμπειρία ενός Χριστιανού πρεσβυτέρου ονόματι Τζιμ ο οποίος διαφώνησε με τους συμπρεσβυτέρους του για κάποιο εκκλησιαστικό ζήτημα. Ο ίδιος αφηγείται: «Αφού είπα στους αδελφούς ότι δεν ήταν καθόλου στοργικοί, σηκώθηκα και έφυγα από τη συνάθροιση του πρεσβυτερίου». Έξι μήνες αργότερα, άλλαξε εκκλησία και πήγε σε μια γειτονική, όπου όμως δεν διορίστηκε πρεσβύτερος. Ο Τζιμ παραδέχεται: «Αυτό με καταρράκωσε. Μέσα μου υπερίσχυσε η αυτοδικαίωση, έτσι λοιπόν εγκατέλειψα την αλήθεια». Ο Τζιμ παρέμεινε πνευματικά αδρανής δέκα χρόνια. Όπως αναγνωρίζει: «Είχε πληγωθεί η υπερηφάνειά μου, και άρχισα να κατηγορώ τον Ιεχωβά για ό,τι συνέβαινε. Όλα αυτά τα χρόνια, διάφοροι αδελφοί με επισκέπτονταν και προσπαθούσαν να με λογικέψουν, αλλά εγώ δεν δεχόμουν τη βοήθειά τους».

⁵ Η εμπειρία του Τζιμ δείχνει πώς η υπερηφάνεια μπορεί να μας κάνει να δικαιολογούμε τις ενέργειές μας, καθιστώντας μας κάθε άλλο παρά εύπλαστους. (Ιερ. 17:9) «Δεν μπορούσα να βγάλω από το μυαλό μου το λάθος που φαινόταν να έχουν κάνει οι άλλοι», εξηγεί ο ίδιος. Έχετε εσείς πληγωθεί ποτέ από κάποιον συγχριστιανό σας ή από την απώλεια προνομίων; Αν ναι, πώς αντιδράσατε; Μήπως ήρθε στο προσκήνιο η υπερηφάνεια; Ή το κύριο μέλημά σας ήταν να κάνετε ειρήνη με τον αδελφό σας και να παραμείνετε όσιοι στον Ιεχωβά;​—Διαβάστε Ψαλμός 119:165· Κολοσσαείς 3:13.

6. Τι μπορεί να συμβεί αν αμαρτάνουμε κατά συνήθεια;

⁶ Κάτι άλλο που μπορεί να κάνει κάποιον μη δεκτικό στις θεϊκές συμβουλές είναι το να αμαρτάνει κατά συνήθεια, ίσως διαπράττοντας ακόμα και κρυφές αμαρτίες. Η αμαρτία τότε μπορεί να γίνει πιο εύκολη. Ένας αδελφός είπε ότι με τον καιρό η ακατάλληλη διαγωγή του δεν τον ενοχλούσε πια καθόλου. (Εκκλ. 8:11) Κάποιος άλλος αδελφός, ο οποίος απέκτησε τη συνήθεια να παρακολουθεί πορνογραφία, παραδέχτηκε αργότερα: «Άρχισα να αναπτύσσω επικριτική στάση απέναντι στους πρεσβυτέρους». Η συνήθειά του τού προκαλούσε πνευματική βλάβη. Τελικά, η διαγωγή του αποκαλύφτηκε, και εκείνος έλαβε την απαραίτητη βοήθεια. Φυσικά, είμαστε όλοι ατελείς. Αν, όμως, αρχίσουμε να  αναπτύσσουμε επικριτική στάση ή να δικαιολογούμε μια εσφαλμένη πορεία αντί να επιζητούμε τη συγχώρηση και τη βοήθεια του Θεού, η καρδιά μας μπορεί ήδη να σκληραίνει.

7, 8. (α) Πώς κατέδειξαν οι αρχαίοι Ισραηλίτες τη σκλήρυνση που επιφέρει η απιστία; (β) Ποιο είναι το δίδαγμα για εμάς;

⁷ Ένα παράδειγμα για το πώς η απιστία μπορεί να σκληρύνει την καρδιά βρίσκουμε στην περίπτωση των Ισραηλιτών τους οποίους ο Ιεχωβά απελευθέρωσε από την Αίγυπτο. Το έθνος είδε τον Θεό να εκτελεί πολλά θαύματα για χάρη τους, μερικά εκ των οποίων ενέπνεαν πραγματικά δέος! Ωστόσο, όταν ο λαός πλησίαζε στην Υποσχεμένη Γη, έδειξε απιστία. Αντί να εμπιστευτούν στον Ιεχωβά, φοβήθηκαν και άρχισαν να γογγύζουν εναντίον του Μωυσή. Ήθελαν μάλιστα να επιστρέψουν στην Αίγυπτο, εκεί όπου ήταν σκλάβοι! Ο Ιεχωβά πληγώθηκε βαθιά. «Ως πότε θα μου συμπεριφέρεται αυτός ο λαός χωρίς σεβασμό;» είπε. (Αριθ. 14:1-4, 11· Ψαλμ. 78:40, 41) Εξαιτίας της σκληροκαρδίας και της απιστίας τους, εκείνη η γενιά αφανίστηκε στην έρημο.

⁸ Σήμερα, καθώς πλησιάζουμε στον νέο κόσμο, δοκιμάζεται η δική μας πίστη. Θα ήταν καλό να αξιολογήσουμε την ποιότητα της πίστης μας. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε την άποψή μας για τα λόγια του Ιησού στο εδάφιο Ματθαίος 6:33. Ρωτήστε τον εαυτό σας: “Δείχνουν οι προτεραιότητες και οι αποφάσεις μου ότι πιστεύω πράγματι τα λόγια του Ιησού; Θα αποφάσιζα να χάνω συναθροίσεις ή υπηρεσία αγρού προκειμένου να αυξήσω το εισόδημά μου; Τι θα κάνω αν οι κοσμικές πιέσεις συνεχίσουν να αυξάνονται; Θα επιτρέψω στον κόσμο να με βάλει στο καλούπι του​—και ίσως να με βγάλει από την αλήθεια;”

9. Γιατί πρέπει “να δοκιμάζουμε” αν είμαστε στην πίστη, και πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό;

⁹ Ένα άλλο παράδειγμα που θα μπορούσαμε να σκεφτούμε είναι κάποιος υπηρέτης του Ιεχωβά που διστάζει κάπως να ακολουθεί τους Γραφικούς κανόνες, ίσως αναφορικά με τις συναναστροφές, την αποκοπή ή την ψυχαγωγία. Αναρωτηθείτε: “Μήπως συμβαίνει το ίδιο και με εμένα;” Αν διαπιστώσουμε ότι αναπτύσσεται μέσα μας τέτοια σκληρυνόμενη στάση, χρειάζεται να εξετάσουμε επειγόντως την πίστη μας! «Να δοκιμάζετε τον εαυτό σας σχετικά με το αν είστε στην πίστη· να αποδεικνύετε τι είστε», μας συμβουλεύει η Γραφή. (2 Κορ. 13:5) Η έντιμη αυτοεξέταση στο φως του Λόγου του Θεού πρέπει να είναι τακτικό κομμάτι του τρόπου σκέψης μας.

10. Τι μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε σαν μαλακός πηλός στα χέρια του Ιεχωβά;

¹⁰ Οι προμήθειες που έχει κάνει ο Θεός προκειμένου να μας βοηθήσει να παραμένουμε σαν μαλακός πηλός περιλαμβάνουν τον Λόγο του, τη Χριστιανική εκκλησία και τη διακονία αγρού. Όπως το νερό μαλακώνει τον πηλό, έτσι και η καθημερινή ανάγνωση της Γραφής και ο στοχασμός μπορούν να μας βοηθήσουν να είμαστε εύπλαστοι στα χέρια του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά απαιτούσε από τους βασιλιάδες του Ισραήλ να γράφουν για τον εαυτό τους ένα αντίγραφο του Νόμου του Θεού και να το διαβάζουν καθημερινά. (Δευτ. 17:18, 19) Οι απόστολοι αντιλαμβάνονταν ότι η ανάγνωση των Γραφών και ο στοχασμός γύρω από αυτές ήταν απαραίτητα πράγματα για τη διακονία τους. Στα συγγράμματά τους παρέθεσαν από τις Εβραϊκές Γραφές και παρέπεμψαν σε αυτές εκατοντάδες φορές, παρότρυναν δε τους ανθρώπους στους οποίους κήρυτταν να κάνουν και αυτοί το ίδιο. (Πράξ. 17:11) Σήμερα, και εμείς επίσης βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να διαβάζουμε καθημερινά τον Λόγο του Θεού και να κάνουμε στοχασμούς γύρω από αυτόν με προσευχή. (1 Τιμ. 4:15) Ενεργώντας έτσι, θα βοηθηθούμε να παραμένουμε ταπεινοί ενώπιον του Ιεχωβά και να είμαστε εύπλαστοι στα χέρια του.

11, 12. Πώς χρησιμοποιεί ο Ιεχωβά τη Χριστιανική εκκλησία για να μας διαπλάθει σύμφωνα με τις ατομικές μας ανάγκες; Δώστε παράδειγμα.

¹¹ Μέσω της Χριστιανικής εκκλησίας, ο Ιεχωβά μπορεί να μας διαπλάθει σύμφωνα με τις ατομικές μας ανάγκες. Η στάση του  Τζιμ, ο οποίος αναφέρθηκε νωρίτερα, άρχισε να μαλακώνει όταν ένας πρεσβύτερος ενδιαφέρθηκε προσωπικά για εκείνον. «Ούτε μία φορά δεν με κατηγόρησε για την κατάστασή μου ούτε και με επέκρινε», λέει ο ίδιος. «Απεναντίας, παρέμενε θετικός και έδειχνε ότι επιθυμούσε ειλικρινά να βοηθήσει». Έπειτα από τρεις περίπου μήνες, ο πρεσβύτερος κάλεσε τον Τζιμ σε μια συνάθροιση. Ο Τζιμ θυμάται: «Η εκκλησία με υποδέχτηκε θερμά, και η αγάπη τους αποτέλεσε σημείο στροφής για εμένα. Άρχισα να βλέπω ότι τα αισθήματά μου δεν είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Με την υποστήριξη των αδελφών και της αγαπημένης μου συζύγου​—η οποία ποτέ δεν κλονίστηκε πνευματικά—​ανέκτησα σταδιακά το πνευματικό μου σθένος. Πήρα επίσης πολλή ενθάρρυνση από τα άρθρα “Δεν Πρέπει να Επιρρίπτεται Ευθύνη στον Ιεχωβά” και “Να Υπηρετείτε Όσια τον Ιεχωβά”, που βρίσκονται στη Σκοπιά 15 Νοεμβρίου 1992».

¹² Αργότερα, ο Τζιμ ξαναδιορίστηκε πρεσβύτερος. Έκτοτε, έχει βοηθήσει άλλους αδελφούς να ξεπεράσουν παρόμοιες δοκιμασίες και να αναρρώσουν πνευματικά. Καταλήγει ως εξής: «Πίστευα ότι είχα ισχυρή σχέση με τον Ιεχωβά ενώ στην πραγματικότητα δεν είχα! Μετανιώνω που επέτρεψα στην υπερηφάνεια να με τυφλώσει ως προς τα πιο σπουδαία πράγματα και να μου προξενήσει εμμονή με τα λάθη των άλλων».​—1 Κορ. 10:12.

13. Ποιες ιδιότητες μπορεί να μας βοηθήσει η διακονία αγρού να καλλιεργήσουμε, και με ποια οφέλη;

¹³ Πώς μπορεί η διακονία αγρού να μας διαπλάθει για το καλό μας; Καθώς μεταδίδουμε τα καλά νέα στους άλλους, βοηθούμαστε να καλλιεργούμε ταπεινοφροσύνη και διάφορες πτυχές του καρπού του πνεύματος του Θεού. (Γαλ. 5:22, 23) Σκεφτείτε τις καλές ιδιότητες που έχετε καλλιεργήσει στη διακονία. Επιπλέον, καθώς εκδηλώνουμε τη Χριστιανική προσωπικότητα, στολίζουμε το άγγελμά μας, πράγμα που μπορεί να επηρεάσει τη στάση μερικών ατόμων. Λόγου χάρη, δυο Μάρτυρες στην Αυστραλία άκουγαν  με σεβασμό καθώς μια οικοδέσποινα τους μιλούσε αγενέστατα. Αργότερα όμως, εκείνη μετάνιωσε για τον τρόπο της και έστειλε μια επιστολή στο γραφείο τμήματος. Μεταξύ άλλων, έλεγε: «Σε εκείνους τους δύο τόσο υπομονετικούς και ταπεινούς ανθρώπους, θα ήθελα να μεταβιβάσετε τη συγνώμη μου για την άκρως υπεροπτική και απαξιωτική συμπεριφορά μου. Νιώθω ανόητη που, ενώ είχα μπροστά μου δυο άτομα τα οποία μετέδιδαν τον Λόγο του Θεού, εγώ προσπαθούσα να τους διώξω με αυτόν τον τρόπο». Θα εκφραζόταν έτσι αυτή η κυρία αν οι ευαγγελιζόμενοι είχαν δείξει έστω και ίχνος θυμού; Πιθανότατα όχι. Πράγματι, πόσο ωφέλιμη είναι η διακονία μας​—και για εμάς και για τους πλησίον μας!

14. Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να είναι πραγματικά αποτελεσματικοί καθώς διαπλάθουν τα παιδιά τους;

¹⁴ Τα περισσότερα μικρά παιδιά λαχταρούν να μαθαίνουν, και συνήθως είναι ταπεινά. (Ματθ. 18:1-4) Συνεπώς, οι σοφοί γονείς μπορούν να προσπαθούν να ενσταλάζουν γνώση για την αλήθεια καθώς και αγάπη για αυτήν στη διάνοια και στην καρδιά των παιδιών τους. (2 Τιμ. 3:14, 15) Βέβαια, για να τα καταφέρουν οι γονείς, πρέπει πρώτα να εντυπώσουν την αλήθεια στη δική τους καρδιά, κάνοντάς την τρόπο ζωής. Όταν οι γονείς ενεργούν έτσι, τα παιδιά τους, όχι μόνο ακούν την αλήθεια, αλλά επίσης τη βιώνουν. Επιπλέον, μαθαίνουν να βλέπουν τη διαπαιδαγώγηση από τους γονείς ως έκφραση αγάπης η οποία αντανακλά την αγάπη του Ιεχωβά.

15, 16. Πώς πρέπει να δείξουν οι γονείς την εμπιστοσύνη τους στον Θεό αν αποκοπεί το παιδί τους;

¹⁵ Παρά τη Χριστιανική τους ανατροφή, ωστόσο, μερικά παιδιά αργότερα εγκαταλείπουν την αλήθεια ή αποκόπτονται, φέρνοντας πόνο στην οικογένειά τους. «Όταν αποκόπηκε ο αδελφός μου», είπε μια Χριστιανή στη Νότια Αφρική, «ήταν σαν να είχε πεθάνει. Ράγισε η καρδιά μου!» Πώς αντέδρασε η κοπέλα και οι γονείς της; Ακολούθησαν την οδηγία που δίνει ο Λόγος του Θεού. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 5:11, 13) «Ήμασταν αποφασισμένοι να εφαρμόσουμε τη Γραφή», είπαν οι γονείς, «αναγνωρίζοντας ότι, αν κάναμε τα πράγματα με τον τρόπο του Ιεχωβά, θα υπήρχε η καλύτερη έκβαση. Είδαμε την αποκοπή ως θεϊκή διαπαιδαγώγηση και ήμασταν πεπεισμένοι ότι ο Ιεχωβά διαπαιδαγωγεί από αγάπη και στον κατάλληλο βαθμό. Έτσι λοιπόν, κρατήσαμε την επαφή με τον γιο μας στα απολύτως απαραίτητα οικογενειακά ζητήματα».

¹⁶ Πώς ένιωθε ο γιος; «Ήξερα ότι η οικογένειά μου δεν με μισούσε», είπε αργότερα ο ίδιος, «αλλά υπάκουαν στον Ιεχωβά και στην οργάνωσή του». Και πρόσθεσε: «Όταν αναγκάζεσαι να ικετεύσεις τον Ιεχωβά για βοήθεια και συγχώρηση, συνειδητοποιείς πόσο πολύ τον χρειάζεσαι». Φανταστείτε τη χαρά της οικογένειάς του όταν αυτός ο νεαρός επανεντάχθηκε! Ναι, όταν δίνουμε προσοχή στον Θεό σε όλες μας τις οδούς, μπορούμε να έχουμε την καλύτερη έκβαση.​—Παρ. 3:5, 6· 28:26.

17. Γιατί πρέπει να κάνουμε την υποταγή στον Ιεχωβά τρόπο ζωής, και πώς θα μας ωφελήσει αυτή η πορεία;

¹⁷ Ο προφήτης Ησαΐας έστρεψε την προσοχή στον καιρό κατά τον οποίο θα τερματιζόταν η Ιουδαϊκή εξορία και οι μετανοημένοι θα συνειδητοποιούσαν: «Ιεχωβά, εσύ είσαι ο Πατέρας μας. Εμείς είμαστε ο πηλός και εσύ ο Αγγειοπλάστης μας· και όλοι μας είμαστε το έργο του χεριού σου». Κατόπιν, θα ικέτευαν: «Μη θυμάσαι για πάντα το σφάλμα μας. Δες τώρα, σε παρακαλούμε: είμαστε όλοι λαός σου». (Ησ. 64:8, 9) Όταν παρόμοια και εμείς υποτασσόμαστε ταπεινά στον Ιεχωβά και κάνουμε αυτή την υποταγή τρόπο ζωής, εκείνος θα μας θεωρεί πολύ επιθυμητούς, όπως θεωρούσε και τον προφήτη Δανιήλ. Επιπλέον, ο Ιεχωβά θα συνεχίσει να μας διαπλάθει μέσω του Λόγου του, του πνεύματός του και της οργάνωσής του ώστε μια μέρα να μπορέσουμε να σταθούμε ενώπιόν του ως τέλεια “παιδιά του Θεού”.​—Ρωμ. 8:21.