1. Πώς αποκτούμε σοφία, και πώς μας ωφελεί αυτή;

Ο ΙΕΧΩΒΑ είναι η Πηγή της σοφίας, και προσφέρει γενναιόδωρα τη σοφία του σε άλλους. Το εδάφιο Ιακώβου 1:5 λέει: «Αν λοιπόν κάποιος από εσάς υστερεί σε σοφία, ας ζητάει από τον Θεό, γιατί αυτός δίνει σε όλους γενναιόδωρα και χωρίς να περιφρονεί κανέναν». Ένας τρόπος για να αποκτούμε σοφία από τον Θεό είναι να δεχόμαστε τη διαπαιδαγώγησή του. Αυτή η σοφία μπορεί να μας διαφυλάξει από ηθική και πνευματική βλάβη. (Παρ. 2:10-12) Ως αποτέλεσμα, “κρατάμε τον εαυτό μας στην αγάπη του Θεού . . . με προοπτική την αιώνια ζωή”.​—Ιούδα 21.

2. Πώς οικοδομούμε εκτίμηση για τη διαπαιδαγώγηση του Θεού;

² Ωστόσο, οι αμαρτωλές μας τάσεις, η ανατροφή μας και άλλοι παράγοντες ίσως μας δυσκολεύουν να δεχόμαστε τη διαπαιδαγώγηση ή να τη βλέπουμε υπό το σωστό πρίσμα. Οικοδομούμε εκτίμηση για τη διαπαιδαγώγηση όταν γευόμαστε τα οφέλη της, τα οποία επιβεβαιώνουν την αγάπη του Θεού για εμάς. Τα εδάφια Παροιμίες 3:11, 12 αναφέρουν: «Γιε μου, μην απορρίπτεις τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά, . . . επειδή αυτούς που αγαπάει ο Ιεχωβά τούς ελέγχει». Ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι ο Ιεχωβά θέλει το καλό μας. (Διαβάστε Εβραίους 12:5-11) Επειδή ο Θεός μάς γνωρίζει πλήρως, η διαπαιδαγώγησή του είναι πάντα κατάλληλη και όση ακριβώς χρειαζόμαστε. Ας εξετάσουμε τώρα τέσσερις πτυχές της διαπαιδαγώγησης: (1) την αυτοπειθαρχία,  χάρη στην οποία διαπαιδαγωγούμε τον εαυτό μας, (2) τη γονική διαπαιδαγώγηση, (3) τη διαπαιδαγώγηση εντός της Χριστιανικής εκκλησίας και (4) κάτι που είναι χειρότερο από τον πόνο που προκαλεί προσωρινά η διαπαιδαγώγηση.

3. Πώς αναπτύσσει ένα παιδί αυτοπειθαρχία; Δώστε παράδειγμα.

³ Η αυτοπειθαρχία περιλαμβάνει το να ελέγχουμε τον εαυτό μας προκειμένου να βελτιώσουμε τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία μας. Η αυτοπειθαρχία δεν είναι κάτι έμφυτο. Είναι κάτι που πρέπει να μάθουμε. Για παράδειγμα: Όταν ένα παιδί μαθαίνει ποδήλατο, αρχικά ο γονέας κρατάει το ποδήλατο για να το σταθεροποιήσει. Καθώς όμως το παιδί βρίσκει την ισορροπία του, ο γονέας κάθε τόσο αφήνει προσεκτικά το ποδήλατο για λίγα δευτερόλεπτα. Το αφήνει δε εντελώς όταν το παιδί μπορεί πλέον να κρατήσει ισορροπία. Παρόμοια, όταν οι γονείς εκπαιδεύουν με συνέπεια και υπομονή τα παιδιά τους «με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά», τα βοηθούν επίσης να αναπτύξουν αυτοπειθαρχία και σοφία.​—Εφεσ. 6:4.

4, 5. (α) Γιατί αποτελεί η αυτοπειθαρχία σημαντικό κομμάτι της “νέας προσωπικότητας”; (β) Γιατί δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τις προσπάθειες ακόμα και αν “πέσουμε εφτά φορές”, σαν να λέγαμε;

⁴ Οι ίδιες αρχές ισχύουν και για εκείνους που γνωρίζουν τον Ιεχωβά ως ενήλικοι. Ίσως έχουν ήδη αναπτύξει αυτοπειθαρχία σε κάποιον βαθμό. Ωστόσο, από πνευματική άποψη, ο νέος μαθητής αρχικά είναι ανώριμος. Μπορεί όμως να προοδεύσει σταθερά προς την ωριμότητα καθώς μαθαίνει να ντύνεται τη χριστοειδή «νέα προσωπικότητα». (Εφεσ. 4:23, 24) Η αυτοπειθαρχία είναι σημαντικό κομμάτι αυτής της προόδου. Ως αποτέλεσμα, μαθαίνουμε “να απορρίπτουμε την ασέβεια και τις κοσμικές επιθυμίες και να ζούμε με σωφροσύνη, δικαιοσύνη και θεοσεβή αφοσίωση στο παρόν σύστημα πραγμάτων”.​—Τίτο 2:12.

⁵ Εννοείται ότι όλοι είμαστε επιρρεπείς στην αμαρτία. (Εκκλ. 7:20) Εντούτοις, ένα ολίσθημα δεν σημαίνει παταγώδη αποτυχία ούτε σοβαρή έλλειψη αυτοπειθαρχίας. «Ο δίκαιος, ακόμη και αν πέσει εφτά φορές, θα σηκωθεί ξανά», λέει το εδάφιο Παροιμίες 24:16. Πώς θα τα καταφέρει; Δεν αρκεί απλώς η δύναμη της θέλησης, αλλά χρειάζεται το πνεύμα του Θεού. (Διαβάστε Φιλιππησίους 4:13) Μια πτυχή του καρπού αυτού του πνεύματος είναι και η εγκράτεια, η οποία συνδέεται στενά με την αυτοπειθαρχία.

6. Πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι σπουδαστές του Λόγου του Θεού; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

⁶ Η εγκάρδια προσευχή, η μελέτη της Γραφής και ο στοχασμός παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια αυτοπειθαρχίας. Αλλά τι γίνεται αν δυσκολεύεστε να μελετήσετε τον Λόγο του Θεού; Ίσως δεν θεωρείτε τον εαυτό σας μελετηρό τύπο. Να θυμάστε όμως ότι, αν τον αφήσετε, ο Ιεχωβά θα σας βοηθήσει να «μάθετε να λαχταράτε» τον Λόγο του. (1 Πέτρ. 2:2) Κατ’ αρχάς, προσευχηθείτε στον Ιεχωβά για την αυτοπειθαρχία που χρειάζεστε ώστε να μελετάτε τον Λόγο του. Κατόπιν, ενεργήστε σε αρμονία με τις προσευχές σας, ίσως μελετώντας για λίγη ώρα κάθε φορά. Με τον καιρό, η μελέτη θα σας είναι πιο εύκολη και πιο απολαυστική! Μάλιστα θα αγαπήσετε τις ήσυχες στιγμές που περνάτε απορροφημένοι στις πολύτιμες σκέψεις του Ιεχωβά.​—1 Τιμ. 4:15.

7. Πώς μας βοηθάει η αυτοπειθαρχία να πετυχαίνουμε πνευματικούς στόχους;

⁷ Η αυτοπειθαρχία μάς βοηθάει να πετυχαίνουμε πνευματικούς στόχους. Προσέξτε το παράδειγμα ενός οικογενειάρχη ο οποίος ένιωθε ότι ο ζήλος του είχε αρχίσει να σβήνει. Επειδή αυτό τον ανησυχούσε, έβαλε στόχο να γίνει τακτικός σκαπανέας και άρχισε να διαβάζει σχετικά άρθρα στα περιοδικά μας. Αυτό, σε συνδυασμό με την προσευχή, τον εποικοδόμησε και τον ενίσχυσε πνευματικά. Επίσης, όποτε μπορούσε, φρόντιζε να κάνει βοηθητικό σκαπανικό. Το αποτέλεσμα; Παρά τα εμπόδια, έμεινε  προσηλωμένος στον στόχο του σκαπανικού και τελικά τον πέτυχε.

8-10. Πώς θα καταφέρουν οι Χριστιανοί γονείς να αναθρέψουν τα παιδιά τους έτσι ώστε να υπηρετούν τον Ιεχωβά; Δώστε παράδειγμα.

⁸ Οι Χριστιανοί γονείς έχουν ένα πολύτιμο προνόμιο​—να αναθρέψουν τα παιδιά τους «με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». (Εφεσ. 6:4) Αυτό είναι τεράστιο εγχείρημα, ιδίως στον σημερινό κόσμο. (2 Τιμ. 3:1-5) Βέβαια, τα παιδιά δεν γεννιούνται με την ικανότητα να διακρίνουν τι είναι σωστό και τι λάθος. Γεννιούνται μεν με τη λειτουργία της συνείδησης, αλλά αυτή χρειάζεται εκπαίδευση, διαπαιδαγώγηση.​—Ρωμ. 2:14, 15.

⁹ Τα παιδιά που διαπαιδαγωγούνται με αγάπη συνήθως νιώθουν ασφαλή. Μαθαίνουν ότι η ελευθερία έχει όρια και ότι οι αποφάσεις και η διαγωγή μας έχουν συνέπειες​—καλές ή κακές. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να στρέφονται οι Χριστιανοί γονείς στον Ιεχωβά για καθοδηγία. Μην ξεχνάτε ότι οι αντιλήψεις και οι μέθοδοι διαφέρουν από πολιτισμό σε πολιτισμό και από γενιά σε γενιά. Όταν οι γονείς ακούν τον Θεό, η επιτυχής ανατροφή των παιδιών δεν επαφίεται σε εικασίες, ούτε εξαρτάται από την ανθρώπινη πείρα ή από τον ανθρώπινο τρόπο σκέψης.

¹⁰ Ας εξετάσουμε για παράδειγμα την περίπτωση του Νώε. Όταν ο Ιεχωβά τού είπε να κατασκευάσει την κιβωτό, ο Νώε δεν διέθετε πείρα στην οποία να μπορεί να βασιστεί. Ποτέ προηγουμένως δεν είχε κατασκευάσει κιβωτό. Έπρεπε λοιπόν να βασιστεί στον Ιεχωβά, ενεργώντας «έτσι ακριβώς», δηλαδή ακριβώς όπως τον κατηύθυνε ο Ιεχωβά. (Γέν. 6:22) Το αποτέλεσμα; Ο Νώε τα κατάφερε με την πρώτη. Δεν γινόταν και αλλιώς! Ο Νώε πέτυχε και ως οικογενειάρχης, βασικά για τον ίδιο λόγο: επειδή εμπιστεύτηκε στη σοφία του Θεού. Έδωσε έτσι στα παιδιά του σωστή εκπαίδευση και θαυμάσιο παράδειγμα, πράγμα που αποτελούσε άθλο στον πονηρό προκατακλυσμιαίο κόσμο.​—Γέν. 6:5.

11. Πόσο σημαντικό είναι το παράδειγμα των γονέων για την ανατροφή των παιδιών;

¹¹ Ως γονείς, πώς μπορείτε να κάνετε «έτσι ακριβώς» από την άποψη του Θεού; Να ακούτε τον Ιεχωβά. Να τον αφήνετε να σας κατευθύνει στην ανατροφή των παιδιών σας μέσω του Λόγου του και της καθοδηγίας που λαβαίνουμε από την οργάνωσή του. Αργότερα, τα παιδιά σας πιθανότατα θα σας ευγνωμονούν για αυτό! Ένας αδελφός έγραψε: «Ξεχειλίζω από ευγνωμοσύνη για την ανατροφή που μου έδωσαν οι γονείς μου. Έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν για να αγγίξουν την καρδιά μου. Η πνευματική μου ανάπτυξη οφείλεται κατά πολύ σε εκείνους». Ωστόσο, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των γονέων, μερικά παιδιά εγκαταλείπουν τον Ιεχωβά. Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς που προσπάθησαν όσο καλύτερα μπορούσαν να εντυπώσουν την αλήθεια στην καρδιά του παιδιού τους έχουν καθαρή συνείδηση. Επίσης, μπορούν να ελπίζουν ότι το παραστρατημένο παιδί κάποια μέρα θα γυρίσει «σπίτι», στον Ιεχωβά.

12, 13. (α) Αν κάποιοι Χριστιανοί έχουν αποκομμένο παιδί, πώς δείχνουν ότι υπακούν στον Θεό; (β) Πώς ωφελήθηκε μια οικογένεια από την υπακοή των γονέων στον Ιεχωβά;

 ¹² Μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες υπακοής που αντιμετωπίζουν μερικοί γονείς αφορά τη σχέση τους με το αποκομμένο παιδί τους. Προσέξτε το παράδειγμα μιας μητέρας της οποίας η αποκομμένη κόρη έφυγε από το σπίτι. Η μητέρα παραδέχεται: «Έψαχνα για παραθυράκια στα έντυπά μας ώστε να περνάω χρόνο με την κόρη μου και την εγγονή μου». Και προσθέτει: «Αλλά ο άντρας μου με βοήθησε με καλοσύνη να καταλάβω ότι δεν ήμασταν πλέον υπεύθυνοι για το παιδί μας και ότι δεν έπρεπε να ανακατευόμαστε».

¹³ Μερικά χρόνια αργότερα, η κόρη τους επανεντάχθηκε. «Τώρα μου τηλεφωνεί ή μου στέλνει μηνύματα σχεδόν κάθε μέρα!» λέει η μητέρα. «Και σέβεται βαθιά τον πατέρα της και εμένα επειδή ξέρει ότι υπακούσαμε στον Θεό. Έχουμε θαυμάσια σχέση». Αν έχετε αποκομμένο παιδί, θα “εμπιστευτείτε στον Ιεχωβά με όλη σας την καρδιά”, χωρίς να “βασίζεστε στη δική σας κατανόηση”; (Παρ. 3:5, 6) Να θυμάστε ότι η διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά φανερώνει την απαράμιλλη σοφία και αγάπη του. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι έδωσε τον Γιο του για όλους, και για το παιδί σας. Ο Θεός δεν θέλει να καταστραφεί κανείς. (Διαβάστε 2 Πέτρου 3:9) Γι’ αυτό, να έχετε πίστη στη διαπαιδαγώγηση και στην κατεύθυνση του Ιεχωβά. Να ενεργείτε έτσι ακόμα και όταν είναι οδυνηρό για εσάς ως γονείς να κάνετε αυτό που λέει εκείνος. Ναι, συνεργαστείτε με τη διαπαιδαγώγηση του Θεού, μην της εναντιώνεστε.

14. Πώς ωφελούμαστε από τη διδασκαλία που παρέχει ο Ιεχωβά μέσω του “πιστού οικονόμου”;

¹⁴ Ο Ιεχωβά έχει υποσχεθεί να φροντίζει, να προστατεύει και να διδάσκει τη Χριστιανική εκκλησία. Το κάνει αυτό με αρκετούς τρόπους. Λόγου χάρη, έχει θέσει την εκκλησία υπό τη φροντίδα του Γιου του, ο οποίος διόρισε έναν “πιστό οικονόμο” για να παρέχει επίκαιρη πνευματική τροφή. (Λουκ. 12:42) Αυτή η τροφή, η οποία γίνεται διαθέσιμη με πολλούς τρόπους, παρέχει πολύτιμη εκπαίδευση, ή αλλιώς διαπαιδαγώγηση. Αναρωτηθείτε: “Με έχει υποκινήσει ποτέ μια ομιλία ή ένα άρθρο στα περιοδικά μας να κάνω προσαρμογές στη νοοτροπία ή στη διαγωγή μου;” Αν η απάντησή σας είναι θετική, μπράβο σας! Επιτρέπετε στον Ιεχωβά να σας διαπλάθει, ή αλλιώς να σας διαπαιδαγωγεί, προς όφελός σας.​—Παρ. 2:1-5.

15, 16. (α) Πώς ωφελούμαστε από τα «δώρα σε μορφή ανθρώπων» μέσα στην εκκλησία; (β) Πώς μπορούμε να κάνουμε το έργο των πρεσβυτέρων πιο ευχάριστο για αυτούς;

¹⁵ Ο Χριστός έδωσε επίσης στην εκκλησία «δώρα σε μορφή ανθρώπων»​—πρεσβυτέρους για να ποιμαίνουν το ποίμνιο του Θεού. (Εφεσ. 4:8, 11-13) Πώς ωφελούμαστε από αυτά τα πολύτιμα δώρα; Ένας τρόπος είναι να μιμούμαστε την πίστη τους καθώς και το θαυμάσιο παράδειγμά τους. Ένας άλλος τρόπος είναι να δίνουμε προσοχή στις Γραφικές συμβουλές τους. (Διαβάστε Εβραίους 13:7, 17) Να θυμάστε ότι οι πρεσβύτεροι μας αγαπούν και θέλουν να προοδεύουμε πνευματικά. Για παράδειγμα, αν παρατηρήσουν ότι χάνουμε συναθροίσεις ή ότι ο ζήλος μας έχει αρχίσει να μειώνεται, αναμφίβολα θα σπεύσουν να μας βοηθήσουν. Θα μας ακούσουν και θα προσπαθήσουν να μας ενισχύσουν με θερμά, ενθαρρυντικά λόγια και κατάλληλες Γραφικές συμβουλές. Βλέπετε αυτή τη βοήθεια ως έκφραση της αγάπης του Ιεχωβά για εσάς;

¹⁶ Να θυμάστε ότι μπορεί να μην είναι εύκολο για τους πρεσβυτέρους να μας πλησιάσουν για να μας δώσουν την αναγκαία συμβουλή. Φανταστείτε, λόγου χάρη, πόσο δύσκολο πρέπει να ήταν για τον προφήτη Νάθαν να μιλήσει στον βασιλιά Δαβίδ όταν εκείνος προσπάθησε να συγκαλύψει τη χονδροειδή αμαρτία του! (2 Σαμ. 12:1-14) Παρόμοια, ο απόστολος Παύλος αναμφίβολα χρειάστηκε να οπλιστεί με θάρρος για να διορθώσει τον Πέτρο, έναν από τους 12 αποστόλους, όταν εκείνος μεροληπτούσε υπέρ των Ιουδαίων αδελφών του. (Γαλ. 2:11-14)  Πώς μπορείτε λοιπόν να ελαφρύνετε το φορτίο των πρεσβυτέρων στην εκκλησία σας; Να είστε ταπεινοί, προσιτοί και ευγνώμονες. Να βλέπετε τη βοήθειά τους ως έκφραση της αγάπης του Θεού για εσάς. Αυτό όχι μόνο θα ωφελήσει εσάς αλλά θα βοηθήσει και εκείνους να επιτελούν το έργο τους με περισσότερη χαρά.

17. Πώς ωφελήθηκε μια αδελφή από τη στοργική βοήθεια των πρεσβυτέρων στην εκκλησία;

¹⁷ Μια αδελφή δυσκολευόταν να νιώσει αγάπη για τον Ιεχωβά λόγω προηγούμενων εμπειριών της. Η ίδια είπε: «Όταν το παρελθόν μου και άλλα ζητήματα με οδήγησαν σε συναισθηματική εξάντληση, κατάλαβα ότι έπρεπε να μιλήσω στους πρεσβυτέρους. Εκείνοι δεν με αποπήραν ούτε με επέκριναν, αλλά με ενθάρρυναν και με ενίσχυσαν. Έπειτα από κάθε συνάθροιση, όσο απασχολημένοι και αν ήταν, τουλάχιστον ένας από αυτούς με ρωτούσε πώς είμαι. Λόγω του παρελθόντος μου, δυσκολευόμουν να νιώσω άξια της αγάπης του Θεού. Αλλά ο Ιεχωβά έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα την εκκλησία και τους πρεσβυτέρους για να επιβεβαιώσει την αγάπη του για εμένα. Προσεύχομαι να μην τον εγκαταλείψω ποτέ».

18, 19. Τι είναι χειρότερο από οποιονδήποτε πόνο μπορεί να προκαλέσει η διαπαιδαγώγηση; Δώστε παράδειγμα.

¹⁸ Αν και η διαπαιδαγώγηση μπορεί να είναι οδυνηρή, υπάρχει κάτι ακόμα πιο οδυνηρό​—η βλάβη που μπορεί να προκύψει όταν απορρίπτουμε τη διαπαιδαγώγηση. (Εβρ. 12:11) Προσέξτε δύο παραδείγματα: του Κάιν και του βασιλιά Σεδεκία. Όταν ο Κάιν ανέπτυξε δολοφονικό μίσος για τον Άβελ, ο Θεός τού έδωσε ισχυρή συμβουλή λέγοντας: «Γιατί θύμωσες τόσο πολύ και κατσούφιασες; Αν στραφείς στο να κάνεις το καλό, δεν θα αποκτήσεις πάλι την εύνοιά μου; Αν όμως δεν στραφείς στο να κάνεις το καλό, η αμαρτία παραμονεύει συσπειρωμένη στην πόρτα και λαχταράει να σε κυριεύσει· αλλά εσύ θα μπορέσεις να της επιβληθείς;» (Γέν. 4:6, 7) Ο Κάιν δεν άκουσε. Τότε η αμαρτία τον κυρίευσε. Τι πόνο και τι βάσανα προκάλεσε άσκοπα στον εαυτό του! (Γέν. 4:11, 12) Συγκριτικά, ο πόνος από την επίπληξη του Ιεχωβά ήταν ήπιος.

¹⁹ Ο Σεδεκίας, ένας άβουλος και πονηρός ηγεμόνας, βασίλεψε στη διάρκεια μιας πολύ σκοτεινής περιόδου για την Ιερουσαλήμ. Ο προφήτης Ιερεμίας πρότρεψε επανειλημμένα τον Σεδεκία να εγκαταλείψει τις κακές οδούς του, αλλά ο βασιλιάς αρνήθηκε να δεχτεί τη διαπαιδαγώγηση. Και πάλι, τα αποτελέσματα ήταν τραγικά. (Ιερ. 52:8-11) Ο Ιεχωβά θέλει πολύ να μας γλιτώσει από περιττά βάσανα!​—Διαβάστε Ησαΐας 48:17, 18.

20. Τι επιφυλάσσει το μέλλον για όσους δέχονται τη διαπαιδαγώγηση του Θεού και για όσους αρνούνται να τη δεχτούν;

²⁰ Πολλοί στον κόσμο χλευάζουν τη διαπαιδαγώγηση και την αυτοπειθαρχία. Αλλά οι ασεβείς σύντομα θα υποστούν τις συνέπειες αυτής της ανόητης νοοτροπίας. (Παρ. 1:24-31) Γι’ αυτό, ας “ακούμε τη διαπαιδαγώγηση ώστε να γίνουμε σοφοί”. Όπως λέει το εδάφιο Παροιμίες 4:13: «Κράτησε σφιχτά τη διαπαιδαγώγηση· μην την αφήσεις. Διαφύλαξέ την, γιατί αυτή θα σημάνει ζωή για εσένα».