1, 2. (α) Πώς ένιωθε ο Ιησούς για τον Νόμο του Θεού; (β) Πώς διαστρέβλωναν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι τον Νόμο;

Ο ΙΗΣΟΥΣ αγαπούσε τον Μωσαϊκό Νόμο​—και δικαιολογημένα! Εκείνος ο Νόμος είχε δοθεί από το σημαντικότερο Πρόσωπο στη ζωή του​—τον Πατέρα του, τον Ιεχωβά. Η βαθιά αγάπη του Ιησού για τον νόμο του Θεού εκφράστηκε προφητικά στο εδάφιο Ψαλμός 40:8: «Το να κάνω το θέλημά σου, Θεέ μου, είναι ευχαρίστησή μου, και ο νόμος σου είναι βαθιά μέσα μου». Με τα λόγια του και τις πράξεις του, ο Ιησούς επιβεβαίωσε ότι ο Νόμος του Θεού ήταν τέλειος και ωφέλιμος, καθώς και ότι οπωσδήποτε θα εκπληρωνόταν.​—Ματθ. 5:17-19.

² Πόσο οδυνηρό θα ήταν λοιπόν για τον Ιησού να βλέπει τους γραμματείς και τους Φαρισαίους να διαστρεβλώνουν τον Νόμο του Πατέρα του! Αυτοί τηρούσαν σχολαστικά μερικές από τις μικρότερες λεπτομέρειές του, όπως αναγνώρισε ο Ιησούς: «Δίνετε το δέκατο από τον δυόσμο και τον άνηθο και το κύμινο». Ποιο ήταν λοιπόν το πρόβλημα; Ο Ιησούς πρόσθεσε: «Αλλά έχετε αδιαφορήσει για τα πιο βαρυσήμαντα ζητήματα του Νόμου, δηλαδή τη δικαιοσύνη και το έλεος και την πιστότητα». (Ματθ. 23:23) Ανόμοια με εκείνους τους αυτοδικαιούμενους Φαρισαίους, ο Ιησούς αντιλαμβανόταν το πνεύμα του Νόμου, τις θεϊκές ιδιότητες που γίνονταν φανερές σε κάθε εντολή.

3. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

 ³ Εμείς, ως Χριστιανοί, δεν βρισκόμαστε υπό τη διαθήκη του Νόμου. (Ρωμ. 7:6) Εντούτοις, ο Ιεχωβά συμπεριέλαβε εκείνον τον Νόμο στον Λόγο του, την Αγία Γραφή, ώστε να είναι διαθέσιμος και σε εμάς. Σκοπός του δεν είναι να μας γίνουν έμμονη ιδέα οι λεπτομέρειες του Νόμου, αλλά να διακρίνουμε και να εφαρμόζουμε τα «πιο βαρυσήμαντα ζητήματά» του, τις εξυψωμένες αρχές στις οποίες βασίζονται οι εντολές αυτού του Νόμου. Για παράδειγμα, ποιες αρχές μπορούμε να διακρίνουμε στη διευθέτηση των πόλεων καταφυγίου; Το προηγούμενο άρθρο ανέφερε τα διδάγματα που παίρνουμε από τα βήματα που έκανε ο φυγάς. Αλλά από τις πόλεις καταφυγίου μαθαίνουμε επίσης κάποια πράγματα για τον Ιεχωβά και για το πώς να αντανακλούμε τις ιδιότητές του. Αυτό λοιπόν το άρθρο θα δώσει απαντήσεις σε τρία ερωτήματα: Πώς αποκαλύπτουν οι πόλεις καταφυγίου το έλεος του Ιεχωβά; Τι μας διδάσκουν σχετικά με την άποψή του για τη ζωή; Πώς αντανακλούν την τέλεια δικαιοσύνη του; Σε καθέναν από αυτούς τους τομείς, αναζητήστε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να μιμείστε τον ουράνιο Πατέρα σας.​—Διαβάστε Εφεσίους 5:1.

4, 5. (α) Πώς και γιατί ήταν εύκολα προσβάσιμες οι πόλεις καταφυγίου; (β) Τι μας διδάσκει αυτό για τον Ιεχωβά;

⁴ Οι έξι πόλεις καταφυγίου ήταν εύκολα προσβάσιμες. Ο Ιεχωβά πρόσταξε τους Ισραηλίτες να επιλέξουν τρεις πόλεις στη μία πλευρά του Ιορδάνη Ποταμού και τρεις στην άλλη. Γιατί; Επειδή έτσι οποιοσδήποτε φυγάς θα μπορούσε να βρει καταφύγιο γρήγορα και εύκολα. (Αριθ. 35:11-14) Οι δρόμοι που οδηγούσαν στις πόλεις καταφυγίου διατηρούνταν σε καλή κατάσταση. (Δευτ. 19:3) Σύμφωνα με την ιουδαϊκή παράδοση, στους δρόμους είχαν στηθεί οδοδείκτες που κατηύθυναν τους φυγάδες προς αυτές τις πόλεις. Χάρη στο ότι υπήρχαν πόλεις καταφυγίου, ο ακούσιος ανθρωποκτόνος δεν αναγκαζόταν να διαφύγει σε ξένη χώρα, όπου ίσως θα αντιμετώπιζε τον πειρασμό της ψεύτικης λατρείας.

⁵ Σκεφτείτε: Ο Ιεχωβά​—εκείνος που είχε ορίσει τη θανατική ποινή για τους εκούσιους φονιάδες—​έδινε γενναιόδωρα στους ακούσιους ανθρωποκτόνους την ευκαιρία να βρουν συμπόνια και προστασία! «Το καθετί ήταν όσο το δυνατόν πιο σαφές, απλό και εύκολο», έγραψε ένας σχολιαστής. «Αυτός ήταν ο φιλάγαθος τρόπος του Θεού». Ο Ιεχωβά δεν είναι ένας άκαρδος κριτής που αδημονεί να τιμωρήσει τους υπηρέτες του. Απεναντίας, είναι «πλούσιος σε έλεος».​—Εφεσ. 2:4.

6. Πώς διέφερε η στάση των Φαρισαίων από το έλεος του Θεού;

⁶ Οι Φαρισαίοι, αντίθετα, ήταν απρόθυμοι να δείχνουν έλεος. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την παράδοση, δεν ήταν διατεθειμένοι να συγχωρούν το ίδιο παράπτωμα πάνω από τρεις φορές. Ο Ιησούς έδειξε ποια ήταν η στάση τους προς τους παραβάτες λέγοντας μια παραβολή για έναν Φαρισαίο που προσευχόταν  ως εξής: «Θεέ μου, σε ευχαριστώ που δεν είμαι όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή ακόμη και όπως αυτός ο εισπράκτορας φόρων»​—εννοώντας έναν εισπράκτορα φόρων που προσευχόταν ταπεινά για το έλεος του Θεού. Γιατί ήταν οι Φαρισαίοι τόσο απρόθυμοι να δείχνουν έλεος; Η Γραφή λέει ότι «θεωρούσαν τους υπόλοιπους μηδαμινούς».​—Λουκ. 18:9-14.

7, 8. (α) Πώς μπορείτε να μιμείστε τον Ιεχωβά όταν κάποιος αμαρτάνει εναντίον σας; (β) Γιατί αποτελεί η συγχώρηση δοκιμασία της ταπεινοφροσύνης;

⁷ Να μιμείστε τον Ιεχωβά, όχι τους Φαρισαίους. Να δείχνετε συμπόνια. (Διαβάστε Κολοσσαείς 3:13) Φροντίστε να είναι εύκολο να σας ζητήσει κάποιος συγχώρηση. (Λουκ. 17:3, 4) Αναρωτηθείτε: “Συγχωρώ τους άλλους εύκολα και γρήγορα, ακόμα και αν έχουν σφάλει πολλές φορές εναντίον μου; Λαχταρώ να αποκαταστήσω την ειρήνη με κάποιον που με πρόσβαλε ή με πλήγωσε;”

⁸ Η συγχώρηση αποτελεί πραγματική δοκιμασία της ταπεινοφροσύνης. Οι Φαρισαίοι απέτυχαν σε αυτή τη δοκιμασία επειδή θεωρούσαν τους άλλους κατώτερους. Εμείς όμως ως Χριστιανοί πρέπει ταπεινά “να θεωρούμε τους άλλους ανώτερους” από εμάς, άξιους της συγχώρησής μας. (Φιλιπ. 2:3) Θα μιμηθείτε εσείς τον Ιεχωβά ώστε να επιτύχετε στη δοκιμασία της ταπεινοφροσύνης; Να κρατάτε τον «δρόμο» που οδηγεί στη συγχώρησή σας ανοιχτό και σε καλή κατάσταση. Να δείχνετε γρήγορα έλεος και να μη βιάζεστε να θίγεστε.​—Εκκλ. 7:8, 9.

9. Πώς εντύπωσε ο Ιεχωβά στους Ισραηλίτες την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής;

⁹ Ένας βασικός σκοπός των πόλεων καταφυγίου ήταν να προστατεύουν τους Ισραηλίτες από ενοχή αίματος. (Δευτ. 19:10) Ο Ιεχωβά αγαπάει τη ζωή, και μισεί τα δολοφονικά «χέρια που χύνουν αθώο αίμα». (Παρ. 6:16, 17) Ο δίκαιος και άγιος Θεός δεν θα μπορούσε να παραβλέψει ούτε την ακούσια αιματοχυσία. Είναι αλήθεια ότι δειχνόταν έλεος στον ακούσιο ανθρωποκτόνο. Παρ’ όλα αυτά, εκείνος έπρεπε να παρουσιάσει την υπόθεσή του στους πρεσβυτέρους και, αν αυτοί έκριναν ότι επρόκειτο για ατύχημα, όφειλε να παραμείνει στην πόλη του καταφυγίου μέχρι τον θάνατο του αρχιερέα. Αυτό ίσως σήμαινε ότι θα έπρεπε να περάσει την υπόλοιπη ζωή του εκεί. Αυτές οι σοβαρές συνέπειες εντύπωναν σε όλους τους Ισραηλίτες την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής. Για να τιμούν τον Ζωοδότη τους, έπρεπε να αποφεύγουν οποιαδήποτε πράξη αλλά και οποιαδήποτε παράλειψη θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του συνανθρώπου τους.

10. Σύμφωνα με τον Ιησού, πώς εκδήλωναν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι αδιάφορη περιφρόνηση για τη ζωή;

¹⁰ Ανόμοια με τον Ιεχωβά, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι εκδήλωναν αδιάφορη περιφρόνηση για τη ζωή. Με ποια έννοια; Ο Ιησούς τούς είπε: «Αφαιρέσατε το κλειδί της γνώσης· εσείς οι ίδιοι δεν μπήκατε, και αυτούς που έμπαιναν τους εμποδίσατε!» (Λουκ. 11:52) Υποτίθεται ότι έπρεπε να «ξεκλειδώνουν» το νόημα του Λόγου του Θεού και να βοηθούν τους άλλους να περπατούν στον δρόμο για την αιώνια ζωή. Αντί για αυτό, εκείνοι έστρεφαν τους ανθρώπους μακριά από «τον Πρώτιστο Παράγοντα της ζωής», τον Ιησού,  οδηγώντας τους σε μια πορεία που θα μπορούσε να καταλήξει σε αιώνια καταστροφή. (Πράξ. 3:15) Οι υπερήφανοι και ιδιοτελείς γραμματείς και Φαρισαίοι δεν νοιάζονταν καθόλου για τη ζωή και την ευημερία των συνανθρώπων τους. Τι σκληροί και ανελεήμονες που ήταν!

11. (α) Πώς έδειξε ο απόστολος Παύλος ότι συμμεριζόταν την άποψη του Θεού για τη ζωή; (β) Τι θα μας βοηθήσει να έχουμε την ίδια στάση με τον Παύλο ως προς τη διακονία;

¹¹ Πώς μπορούμε να αποφεύγουμε τη στάση των γραμματέων και των Φαρισαίων και να μιμούμαστε τον Ιεχωβά; Πρέπει να σεβόμαστε το δώρο της ζωής και να το θεωρούμε πολύτιμο. Ο απόστολος Παύλος το έκανε αυτό δίνοντας πλήρη μαρτυρία. Ως αποτέλεσμα, μπορούσε να πει: «Είμαι καθαρός από το αίμα όλων». (Διαβάστε Πράξεις 20:26, 27) Ο Παύλος όμως δεν κήρυττε ούτε από ενοχές ούτε από υποχρέωση. Αγαπούσε τους ανθρώπους και θεωρούσε τη ζωή τους πολύτιμη. (1 Κορ. 9:19-23) Και εμείς πρέπει να αγωνιζόμαστε να καλλιεργούμε τη θεϊκή άποψη για τη ζωή. Ο Ιεχωβά θέλει «όλοι να φτάσουν σε μετάνοια». (2 Πέτρ. 3:9) Εσείς το θέλετε; Ίσως διαπιστώσετε ότι, αναπτύσσοντας μέσα στην καρδιά σας ελεήμονα στάση, θα υποκινηθείτε να αυξήσετε τον ζήλο σας στη διακονία, κάτι που θα σας γεμίσει με ακόμα περισσότερη χαρά.

12. Γιατί είναι σημαντική η ασφάλεια για τον λαό του Θεού;

¹² Επίσης, συμμεριζόμαστε την άποψη του Ιεχωβά για τη ζωή καλλιεργώντας τη σωστή στάση για το ζήτημα της ασφάλειας. Πρέπει να οδηγούμε και να εργαζόμαστε με ασφάλεια, ακόμα και όταν χτίζουμε ή συντηρούμε χώρους λατρείας ή όταν μετακινούμαστε προς αυτούς. Ποτέ μη βάζετε την παραγωγικότητα, τα χρήματα ή τις προθεσμίες πάνω από την ασφάλεια και την υγεία. Ο δίκαιος Θεός μας κάνει πάντοτε αυτό που είναι σωστό και πρέπον. Θέλουμε να του μοιάζουμε. Ιδιαίτερα οι πρεσβύτεροι προσπαθούν να είναι ευαίσθητοι στο θέμα της ασφάλειας​—τόσο της δικής τους όσο και εκείνων που εργάζονται κοντά τους. (Παρ. 22:3) Επομένως, αν ένας πρεσβύτερος σας υπενθυμίσει τους κανόνες ασφαλείας, δεχτείτε τη συμβουλή του. (Γαλ. 6:1) Να βλέπετε τη ζωή όπως τη βλέπει ο Ιεχωβά, και “δεν θα έρθει πάνω σας ενοχή αίματος”.

13, 14. Πώς μπορούσαν οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ να αντανακλούν τη δικαιοσύνη του Ιεχωβά;

¹³ Ο Ιεχωβά πρόσταξε τους πρεσβυτέρους του Ισραήλ να μιμούνται τα δικά του υψηλά κριτήρια δικαιοσύνης. Κατ’ αρχάς, οι πρεσβύτεροι έπρεπε να εξακριβώσουν τα γεγονότα. Επιπρόσθετα, έπρεπε να σταθμίσουν προσεκτικά τα κίνητρα, τη στάση και τον πρότερο βίο του ανθρωποκτόνου για να αποφασίσουν αν θα δείξουν έλεος. Προκειμένου να αντανακλούν τη θεϊκή δικαιοσύνη, έπρεπε να διαπιστώσουν αν ο φυγάς ενήργησε «από μίσος» και αν «παραμόνευε». (Διαβάστε Αριθμοί 35:20-24) Αν κατέθεταν μάρτυρες, χρειάζονταν τουλάχιστον δύο μάρτυρες ώστε να επιβεβαιωθεί μια κατηγορία για φόνο εκ προμελέτης.​—Αριθ. 35:30.

¹⁴ Αφού λοιπόν εξακρίβωναν τα γεγονότα, οι πρεσβύτεροι έπρεπε να κοιτάξουν το άτομο, όχι μόνο την πράξη. Χρειάζονταν ενόραση, δηλαδή την ικανότητα να κοιτούν πέρα από το προφανές και να βλέπουν ένα ζήτημα σε βάθος. Πάνω από όλα, χρειάζονταν το άγιο πνεύμα του Ιεχωβά, το οποίο θα τους έδινε τη δυνατότητα να αντανακλούν την ενόραση, το έλεος και τη δικαιοσύνη Του.​—Έξοδ. 34:6, 7.

15. Αντιπαραβάλετε τον τρόπο με τον οποίο έβλεπαν τους αμαρτωλούς ο Ιησούς και οι Φαρισαίοι.

¹⁵ Οι Φαρισαίοι εστίαζαν αποκλειστικά στην πράξη του αμαρτωλού και όχι στο τι άτομο ήταν πραγματικά. Όταν είδαν τον Ιησού να παρευρίσκεται σε ένα συμπόσιο στο σπίτι του Ματθαίου, ρώτησαν τους μαθητές του: «Γιατί ο δάσκαλός σας τρώει με εισπράκτορες φόρων και αμαρτωλούς;» Ο Ιησούς απάντησε: «Δεν χρειάζονται γιατρό οι υγιείς αλλά οι άρρωστοι. Πηγαίνετε, λοιπόν, και μάθετε τι σημαίνει: “Έλεος θέλω και όχι θυσία”. Διότι ήρθα να καλέσω, όχι δίκαιους ανθρώπους, αλλά αμαρτωλούς». (Ματθ. 9:9-13) Μήπως ο Ιησούς  δικαιολογούσε τη σοβαρή αδικοπραγία; Κάθε άλλο. Ίσα ίσα, το κύριο άγγελμά του περιλάμβανε την έκκληση για μετάνοια από την αμαρτία. (Ματθ. 4:17) Εντούτοις, ο Ιησούς παρατήρησε με ενόραση ότι τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς τους “εισπράκτορες φόρων και τους αμαρτωλούς” ήθελαν να αλλάξουν. Δεν είχαν έρθει στο σπίτι του Ματθαίου απλώς για να φάνε. Αντίθετα, “πολλοί από αυτούς ακολουθούσαν” τον Ιησού. (Μάρκ. 2:15) Δυστυχώς, οι περισσότεροι Φαρισαίοι δεν έβλεπαν αυτό που έβλεπε ο Ιησούς σε τέτοια άτομα. Ανόμοια με τον δίκαιο και ελεήμονα Θεό που ισχυρίζονταν ότι λάτρευαν, οι Φαρισαίοι κολλούσαν στους συνανθρώπους τους την ετικέτα του αμαρτωλού και τους καταδίκαζαν ως χαμένη υπόθεση.

16. Τι προσπαθεί να διακρίνει μια δικαστική επιτροπή;

¹⁶ Οι πρεσβύτεροι σήμερα πρέπει να φροντίζουν να μιμούνται τον Ιεχωβά, ο οποίος «αγαπάει τη δικαιοσύνη». (Ψαλμ. 37:28) Πρώτα, χρειάζεται να “ερευνήσουν και να ρωτήσουν σχολαστικά” για να εξακριβώσουν αν διαπράχθηκε κάποιο παράπτωμα. Αν όντως διαπράχθηκε, τότε θα χειριστούν την υπόθεση σύμφωνα με τις οδηγίες της Γραφής. (Δευτ. 13:12-14) Όταν υπηρετούν σε δικαστικές επιτροπές, πρέπει να εξακριβώνουν προσεκτικά αν ο Χριστιανός που είναι ένοχος σοβαρής αμαρτίας έχει μετανοήσει. Η μετάνοια​—ή η έλλειψή της—​δεν είναι πάντα προφανής. Περιλαμβάνει την άποψη, τη διάθεση και την κατάσταση καρδιάς του ατόμου. (Αποκ. 3:3) Το άτομο που αμάρτησε πρέπει να έχει μετανοήσει για να του δειχτεί έλεος. *

17, 18. Πώς μπορούν οι πρεσβύτεροι να διακρίνουν την εγκάρδια μετάνοια; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

¹⁷ Ανόμοια με τον Ιεχωβά και τον Ιησού, οι πρεσβύτεροι δεν μπορούν να διαβάσουν καρδιές. Αν λοιπόν είστε πρεσβύτερος, πώς θα καταφέρετε να διακρίνετε την εγκάρδια μετάνοια; Πρώτον, προσευχηθείτε για σοφία και διάκριση. (1 Βασ. 3:9) Δεύτερον, συμβουλευτείτε τον Λόγο του Θεού και τα έντυπα του πιστού δούλου για να βοηθηθείτε να ξεχωρίσετε τη “λύπη του κόσμου” από τη «λύπη με θεοσεβή τρόπο», δηλαδή τη γνήσια μετάνοια. (2 Κορ. 7:10, 11) Εξετάστε πώς απεικονίζουν οι Γραφές τόσο τους μετανοημένους όσο και τους αμετανόητους. Πώς περιγράφει η Γραφή τα αισθήματα, τη στάση και τη συμπεριφορά τους;

¹⁸ Τελικά, προσπαθήστε να δείτε το άτομο συνολικά. Λάβετε υπόψη το παρελθόν του, τα κίνητρά του και τους περιορισμούς του. Αναφορικά με την κεφαλή της Χριστιανικής εκκλησίας, τον Ιησού, η Γραφή προφήτευσε: «Δεν θα κρίνει με βάση αυτό που βλέπουν τα μάτια του ούτε θα παρέχει έλεγχο σύμφωνα με αυτό που ακούν τα αφτιά του και μόνο. Αλλά με δικαιοσύνη θα κρίνει τους ασήμαντους, και με ευθύτητα θα παρέχει έλεγχο προς όφελος των πράων της γης». (Ησ. 11:3, 4) Εσείς, πρεσβύτεροι, είστε υποποιμένες του Ιησού, και εκείνος θα σας βοηθήσει να κρίνετε όπως κρίνει ο ίδιος. (Ματθ. 18:18-20) Ασφαλώς είμαστε ευγνώμονες που έχουμε στοργικούς πρεσβυτέρους οι οποίοι προσπαθούν να ενεργούν έτσι. Εκτιμούμε πολύ τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλουν για να προάγουν το έλεος και τη δικαιοσύνη στις εκκλησίες μας!

19. Ποιο δίδαγμα από τις πόλεις καταφυγίου σκοπεύετε να εφαρμόσετε;

¹⁹ Ο Μωσαϊκός Νόμος περιείχε έναν «σκελετό της γνώσης και της αλήθειας» για τον Ιεχωβά και τις δίκαιες αρχές του. (Ρωμ. 2:20) Παραδείγματος χάρη, οι πόλεις καταφυγίου διδάσκουν τους πρεσβυτέρους πώς “να κρίνουν με αληθινή δικαιοσύνη”, αλλά διδάσκουν και όλους εμάς να “φερόμαστε ο ένας στον άλλον με όσια αγάπη και έλεος”. (Ζαχ. 7:9, ΜΝΚ [στην αγγλική]) Δεν είμαστε πια υπό τον Νόμο. Εντούτοις, ο Ιεχωβά δεν αλλάζει, και οι ιδιότητες της δικαιοσύνης και του ελέους εξακολουθούν να είναι σημαντικές για αυτόν. Τι προνόμιο είναι να λατρεύουμε έναν Θεό κατά την εικόνα του οποίου πλαστήκαμε, τις ιδιότητες του οποίου μπορούμε να μιμούμαστε και στον οποίο μπορούμε να καταφεύγουμε!