Πολ: Νιώθαμε απίστευτο ενθουσιασμό! Ήταν Νοέμβριος του 1985, και ταξιδεύαμε προς τον πρώτο μας ιεραποστολικό διορισμό: τη Λιβερία, στη Δυτική Αφρική. Η πτήση μας έκανε στάση στη Σενεγάλη. Η Αν είπε: «Σε μία ώρα και κάτι, θα είμαστε στη Λιβερία!» Τότε ακούσαμε μια ανακοίνωση: «Οι επιβάτες με προορισμό τη Λιβερία πρέπει να αποβιβαστούν. Δεν μπορούμε να προσγειωθούμε εκεί λόγω ενός πραξικοπήματος». Τις επόμενες δέκα ημέρες, μείναμε με ιεραποστόλους στη Σενεγάλη. Ακούγαμε ειδήσεις από τη Λιβερία για φορτηγά γεμάτα πτώματα και για απαγορεύσεις της κυκλοφορίας οι οποίες επιβάλλονταν αυστηρά​—όσοι τις παραβίαζαν εκτελούνταν.

Αν: Δεν είμαστε άνθρωποι της περιπέτειας. Μάλιστα, από την παιδική μου ηλικία, με φωνάζουν Ανήσυχη Άνι. Αγχώνομαι ακόμα και όταν πρέπει να διασχίσω τον δρόμο! Αλλά ήμασταν αποφασισμένοι να πάμε στον διορισμό μας.

Πολ: Η Αν και εγώ γεννηθήκαμε στη δυτική Αγγλία. Μάλιστα, τα πατρικά μας σπίτια απείχαν μεταξύ τους μόλις οχτώ χιλιόμετρα. Αρχίσαμε και οι δύο το σκαπανικό αμέσως μετά το λύκειο. Οι γονείς μου και η μητέρα της Αν μάς ενθάρρυναν πολύ. Υποστήριξαν πλήρως την επιθυμία μας να κάνουμε την ολοχρόνια υπηρεσία σταδιοδρομία μας. Στα 19 μου, είχα το προνόμιο να πάω στο Μπέθελ, και η Αν ήρθε όταν παντρευτήκαμε το 1982.

Αν: Αγαπούσαμε το Μπέθελ, αλλά ανέκαθεν θέλαμε να υπηρετήσουμε εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Η συνεργασία με πρώην ιεραποστόλους στο Μπέθελ ενίσχυσε αυτή την επιθυμία μας. Προσευχόμασταν συγκεκριμένα για αυτό κάθε βράδυ επί τρία χρόνια. Ενθουσιαστήκαμε όταν, το 1985, προσκληθήκαμε στην 79η τάξη της Γαλαάδ! Διοριστήκαμε στη Λιβερία, στη Δυτική Αφρική.

Πολ: Μόλις επιτράπηκαν οι πτήσεις για Λιβερία, πήραμε το πρώτο αεροπλάνο και πήγαμε. Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη και η κυκλοφορία εξακολουθούσε να απαγορεύεται κάποιες ώρες. Το σκάσιμο μιας εξάτμισης στην αγορά αρκούσε για να σκορπίσει τον πανικό. Για να ηρεμούμε, διαβάζαμε μαζί αποσπάσματα των Ψαλμών κάθε βράδυ. Αλλά αγαπούσαμε  αληθινά τον διορισμό μας. Η Αν ήταν ιεραπόστολος στον αγρό και εγώ ήμουν στο Μπέθελ, όπου συνεργαζόμουν με τον Τζον Τσάρουκ. a Έμαθα πολλά από αυτόν γιατί είχε μεγάλη πείρα και κατανοούσε τις περιστάσεις των αδελφών μας.

Αν: Αγαπήσαμε τη Λιβερία πολύ γρήγορα χάρη στους αδελφούς και στις αδελφές μας. Ήταν θερμοί, εκδηλωτικοί και πιστοί. Δεθήκαμε μαζί τους. Έγιναν η νέα μας οικογένεια. Οι συμβουλές τους μας ενίσχυαν πνευματικά. Η διακονία ήταν όνειρο. Οι οικοδεσπότες θύμωναν αν δεν έμενες αρκετή ώρα! Οι άνθρωποι συζητούσαν Βιβλικά ερωτήματα στον δρόμο. Μπορούσες απλώς να πλησιάσεις και να μπεις στη συζήτηση. Είχαμε τόσο πολλές Γραφικές μελέτες ώστε δεν τις προλαβαίναμε. Ήταν ένα υπέροχο πρόβλημα!

Πολ: Το 1989, έπειτα από τέσσερα χρόνια σχετικής ειρήνης, τα πράγματα άλλαξαν με συνταρακτικό τρόπο​—ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος. Οι αντάρτες κατέλαβαν την περιοχή γύρω από το Μπέθελ στις 2 Ιουλίου 1990. Επί τρεις μήνες, είχαμε χάσει κάθε επαφή με τον έξω κόσμο, περιλαμβανομένων των οικογενειών μας και των παγκόσμιων κεντρικών γραφείων. Η αναρχία, οι ελλείψεις τροφίμων και οι βιασμοί έγιναν μέρος της καθημερινότητας. Οι ταραχές συνεχίστηκαν επί 14 χρόνια και επηρέασαν ολόκληρη τη χώρα.

Αν: Τα μέλη κάποιων φυλών πολεμούσαν και σκότωναν όσους ανήκαν σε άλλες φυλές. Πάνοπλοι μαχητές με αλλόκοτα ρούχα τριγύριζαν στους δρόμους και λεηλατούσαν κάθε κτίριο. Μερικοί από αυτούς έλεγαν ότι το να σκοτώνουν ανθρώπους τούς ήταν εξίσου εύκολο με το να «σφάζουν κοτόπουλα». Τα πτώματα στοιβάζονταν στα σημεία ελέγχου, μερικά εκ των οποίων ήταν κοντά στο Μπέθελ. Έχασαν τη ζωή τους και κάποιοι πιστοί Μάρτυρες, μεταξύ αυτών και δύο αγαπητοί μας ιεραπόστολοι.

Κάποιοι Μάρτυρες, με κίνδυνο της ζωής τους, έκρυβαν άλλους που υπήρχε φόβος να θανατωθούν λόγω της φυλής στην οποία ανήκαν. Ιεραπόστολοι και Μπεθελίτες έκαναν το ίδιο. Κάποιοι Μάρτυρες που κατέφυγαν στο Μπέθελ κοιμούνταν στο ισόγειο, και άλλοι έμεναν μαζί μας στα δωμάτιά μας στο επάνω πάτωμα. Εμείς μοιραζόμασταν το δωμάτιό μας με μια εφταμελή οικογένεια.

Πολ: Κάθε μέρα, οι μαχητές προσπαθούσαν να μπουν μέσα για να δουν αν κρύβαμε ανθρώπους. Είχαμε ένα σύστημα ασφαλείας τεσσάρων ατόμων: δύο κοιτούσαν από το παράθυρο ενώ δύο έβγαιναν στην εξώπορτα. Αν οι δύο που ήταν στην εξώπορτα είχαν τα χέρια τους μπροστά τους, όλα πήγαιναν καλά. Αλλά αν έβαζαν τα χέρια πίσω στην  πλάτη τους, αυτό σήμαινε ότι οι μαχητές είχαν επιθετική διάθεση, οπότε εκείνοι που έβλεπαν από το παράθυρο έκρυβαν γρήγορα τους αδελφούς μας.

Αν: Έπειτα από πολλές εβδομάδες, μια ομάδα οργισμένων μαχητών εισέβαλε στο κτίριο. Εγώ κλειδώθηκα μαζί με μια αδελφή στο μπάνιο όπου είχαμε μια μικρή κρυψώνα μέσα σε ένα ντουλάπι με ψεύτικο πάτο. Η αδελφή στριμώχτηκε εκεί μέσα. Οι μαχητές με είχαν ακολουθήσει στο επάνω πάτωμα, με τα πολυβόλα στα χέρια. Άρχισαν να κοπανάνε θυμωμένα την πόρτα μας. Ο Πολ τούς είπε: «Η γυναίκα μου είναι στην τουαλέτα». Προσπαθώντας να βάλω στη θέση του τον ψεύτικο πάτο, έκανα θόρυβο, και για να τακτοποιήσω ξανά τα πράγματα στα ράφια χρειαζόμουν χρόνο, κάτι που θα μπορούσε να κινήσει υποψίες. Άρχισα να τρέμω από την κορφή ως τα νύχια. Πώς θα άνοιγα εκείνη την πόρτα; Προσευχήθηκα σιωπηλά, ικετεύοντας τον Ιεχωβά για βοήθεια. Κατόπιν, ξεκλείδωσα την πόρτα και τους χαιρέτησα κάπως ήρεμα. Ένας από αυτούς με έσπρωξε στην άκρη και πήγε κατευθείαν στο ντουλάπι, το άνοιξε και έκανε τα ράφια φύλλο και φτερό. Δεν το πίστευε όταν δεν βρήκε τίποτα. Ύστερα, μαζί με την ομάδα του έψαξαν και άλλα δωμάτια, καθώς και τη σοφίτα. Αλλά και πάλι, δεν βρήκαν τίποτα.

Πολ: Επί μήνες, είχαμε απελπιστική έλλειψη τροφίμων. Αλλά η πνευματική τροφή μάς κράτησε όρθιους. Η πρωινή λατρεία στο Μπέθελ ήταν το μόνο μας «πρόγευμα», και όλοι εκτιμούσαμε την εσωτερική δύναμη που μας έδινε.

Αν είχαν εξαντληθεί τα τρόφιμα και το νερό, θα αναγκαζόμασταν να βγούμε από το Μπέθελ, και τότε εκείνοι που κρύβαμε θα είχαν εκτελεστεί. Κάποιες φορές, ο Ιεχωβά μάς προμήθευε τα αναγκαία ακριβώς την κατάλληλη στιγμή και με εκπληκτικούς τρόπους. Φαινόταν σαν θαύμα! Ο Ιεχωβά φρόντιζε για τις ανάγκες μας και μας βοηθούσε να ελέγχουμε τους φόβους μας.

Όσο πιο σκοτεινός γινόταν ο κόσμος, τόσο πιο φωτεινά έλαμπε η αλήθεια. Επανειλημμένα, οι αδελφοί και οι αδελφές μας τράπηκαν σε φυγή για να σώσουν τη ζωή τους, αλλά διατήρησαν άθικτη την πίστη και την αξιοπρέπειά τους. Μερικοί έλεγαν ότι αυτά που περνούσαν εξαιτίας του πολέμου ήταν «εξάσκηση για τη μεγάλη θλίψη». Θαρραλέοι πρεσβύτεροι και νεαροί αδελφοί έπαιρναν την πρωτοβουλία να βοηθούν τους άλλους. Όταν οι αδελφοί και οι αδελφές εκτοπίζονταν, έμεναν μαζί, άνοιγαν νέους τομείς για κήρυγμα και διεξήγαν συναθροίσεις σε αυτοσχέδιες Αίθουσες Βασιλείας στο δάσος. Οι συναθροίσεις ήταν λιμάνια ενθάρρυνσης μέσα σε μια θάλασσα απόγνωσης, και το κήρυγμα βοήθησε τους Μάρτυρες να υπομείνουν. Όταν μοιράζαμε προμήθειες, συγκινούμασταν βλέποντας ότι οι αδελφοί ζητούσαν τσάντες για το έργο αντί να ζητούν ρούχα! Θλιμμένοι και συναισθηματικά τραυματισμένοι άνθρωποι άκουγαν τα καλά νέα. Έμεναν έκπληκτοι βλέποντας πόσο χαρούμενοι και θετικοί ήταν οι Μάρτυρες. Αυτοί έλαμπαν  σαν φως μέσα σε όλο εκείνο το σκοτάδι. (Ματθ. 5:14-16) Χάρη στον ζήλο που εκδήλωνε η αδελφότητα, ακόμη και μερικοί από τους βάναυσους μαχητές έγιναν τελικά αδελφοί μας.

Πολ: Κάποιες φορές, αναγκαστήκαμε να φύγουμε από τη χώρα, τρεις φορές για λίγο καιρό και δύο φορές για έναν ολόκληρο χρόνο. Μια ιεραπόστολος εξέφρασε εύστοχα τα αισθήματά μας: «Στη Γαλαάδ, μας δίδαξαν να βάζουμε την καρδιά μας στον διορισμό μας, και αυτό κάναμε. Όταν λοιπόν αφήσαμε τους αδελφούς μας σε τέτοιες συνθήκες, νιώσαμε να σκίζεται η καρδιά μας!» Ευτυχώς, μπορούσαμε να βοηθάμε τον αγρό της Λιβερίας από γειτονικές χώρες.

Αν: Τον Μάιο του 1996, ξεκινήσαμε να φύγουμε με το αυτοκίνητο του Μπέθελ, το οποίο ήταν γεμάτο με σημαντικά αρχεία του γραφείου τμήματος. Ήμασταν τέσσερα άτομα. Θέλαμε να πάμε σε ένα ασφαλέστερο σημείο στην άλλη πλευρά της πόλης, 16 χιλιόμετρα από εκεί. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, η περιοχή μας δέχτηκε επίθεση. Οργισμένοι μαχητές πυροβολούσαν στον αέρα, μας σταμάτησαν, τράβηξαν έξω τους τρεις από εμάς και έφυγαν με το αυτοκίνητο και τον Πολ μέσα. Μείναμε εκεί σαστισμένοι. Ξαφνικά, είδαμε τον Πολ να έρχεται μέσα από το πλήθος. Από το μέτωπό του έσταζε αίμα. Μέσα στη σύγχυση, νομίσαμε ότι τον είχαν πυροβολήσει, αλλά μετά συνειδητοποιήσαμε ότι, αν είχε συμβεί αυτό, δεν θα περπατούσε. Ένας μαχητής τον είχε χτυπήσει καθώς τον πετούσε έξω από το αυτοκίνητο. Ευτυχώς το τραύμα ήταν επιπόλαιο.

Εκεί κοντά υπήρχε ένα στρατιωτικό φορτηγό γεμάτο τρομοκρατημένους ανθρώπους. Δεν είχε χώρο μέσα, γι’ αυτό γαντζωθήκαμε όπως όπως στα πλάγια. Ο οδηγός ξεκίνησε με μεγάλη ταχύτητα, και κοντέψαμε να πέσουμε. Τον ικετεύαμε να σταματήσει, αλλά ήταν τόσο τρομαγμένος ώστε δεν μας άκουγε. Με κάποιον τρόπο, καταφέραμε να κρατηθούμε, αλλά φτάσαμε με τα νεύρα τσακισμένα και τους μυς να τρέμουν από την ένταση.

Πολ: Είχαμε μείνει μόνο με τα βρόμικα, σκισμένα ρούχα που φορούσαμε. Κοιταζόμασταν και απορούσαμε που ήμασταν ζωντανοί. Κοιμηθήκαμε σε ένα χωράφι, δίπλα σε ένα ελικόπτερο διάτρητο από τις σφαίρες που φαινόταν σαραβαλιασμένο. Με αυτό πήγαμε στη Σιέρα Λεόνε την άλλη μέρα. Ήμασταν ευγνώμονες που ήμασταν ζωντανοί, αλλά ανησυχούσαμε βαθιά για τους αδελφούς μας.

Αν: Όταν φτάσαμε στο Μπέθελ στο Φριτάουν της Σιέρα Λεόνε, ήμασταν ασφαλείς, και οι αδελφοί μάς φρόντιζαν καλά. Αλλά άρχισαν να μου έρχονται εικόνες από εκείνα τα γεγονότα. Στη διάρκεια της ημέρας, ήμουν διαρκώς σε υπερένταση και ένιωθα φόβο, ενώ τα πάντα γύρω μου μού φαίνονταν θολά και μη πραγματικά. Τη νύχτα, με έκοβε κρύος ιδρώτας και ξυπνούσα τρέμοντας, με την αίσθηση ότι θα συμβεί κάτι κακό. Δυσκολευόμουν να πάρω ανάσα. Ο Πολ με κρατούσε στην αγκαλιά του και προσευχόταν μαζί μου. Ψάλλαμε ύμνους μέχρι που σταματούσα να τρέμω. Νόμιζα ότι τρελαινόμουν και ότι δεν θα μπορούσα πια να υπηρετώ ως ιεραπόστολος.

Αυτό που συνέβη κατόπιν δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Την ίδια εκείνη εβδομάδα, λάβαμε δύο περιοδικά. Το ένα ήταν το Ξύπνα! 8 Ιουνίου 1996. Περιείχε το άρθρο «Πώς να Αντιμετωπίσετε τις Κρίσεις Πανικού». Επιτέλους κατάλαβα τι μου συνέβαινε. Το δεύτερο ήταν Η Σκοπιά 15 Μαΐου 1996, η οποία περιείχε το άρθρο «Από Πού Παίρνουν τη Δύναμή Τους;» Η Σκοπιά είχε τη φωτογραφία μιας τραυματισμένης πεταλούδας. Το άρθρο εξηγούσε ότι, όπως μια πεταλούδα μπορεί να συνεχίσει να τρέφεται και να πετάει ακόμα και αν τα φτερά της έχουν υποστεί μεγάλη βλάβη, έτσι και εμείς με το πνεύμα του Ιεχωβά μπορούμε να συνεχίσουμε να βοηθάμε άλλους ακόμα και αν έχουμε τραυματιστεί συναισθηματικά. Αυτή ήταν ενισχυτική τροφή από τον Ιεχωβά ακριβώς στον κατάλληλο καιρό. (Ματθ. 24:45) Έκανα έρευνα για αυτό το θέμα και έφτιαξα ένα ντοσιέ με άρθρα που αναφέρονται στο συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτό με βοήθησε πολύ. Με τον καιρό, τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες υποχώρησαν.

Πολ: Κάθε φορά που επιστρέφαμε στη Λιβερία, ήμασταν πανευτυχείς. Στα τέλη του 2004, κοντεύαμε να κλείσουμε 20 χρόνια στον διορισμό μας. Ο πόλεμος είχε τελειώσει. Υπήρχαν σχέδια για οικοδόμηση στο γραφείο τμήματος. Αλλά ξαφνικά μας ζητήθηκε να δεχτούμε έναν νέο διορισμό.

 Επρόκειτο για τεράστια δοκιμασία. Είχαμε δεθεί πάρα πολύ με την πνευματική μας οικογένεια​—πώς θα το αντέχαμε; Αλλά έχοντας ήδη αφήσει τις δικές μας οικογένειες για να πάμε στη Γαλαάδ, είχαμε δει πώς ευλογούμαστε όταν αφηνόμαστε στα χέρια του Ιεχωβά, γι’ αυτό δεχτήκαμε. Ο διορισμός μας θα μας πήγαινε στη γειτονική Γκάνα.

Αν: Κλάψαμε πάρα πολύ φεύγοντας από τη Λιβερία. Προς έκπληξή μας, ο Φρανκ, ένας σοφός, ηλικιωμένος αδελφός, μας είπε: «Εμάς πρέπει να μας ξεχάσετε!» Έπειτα εξήγησε: «Ξέρουμε ότι δεν θα μας ξεχάσετε ποτέ, αλλά πρέπει να βάλετε όλη σας την καρδιά στον νέο σας διορισμό. Είναι από τον Ιεχωβά, γι’ αυτό επικεντρωθείτε στους αδελφούς και στις αδελφές εκεί». Αυτό μας ενίσχυσε για την πρόκληση που είχαμε μπροστά μας: να κάνουμε μια καινούρια αρχή σε έναν τόπο όπου ελάχιστοι μας γνώριζαν και όπου δεν είχαμε κανένα παρελθόν.

Πολ: Ωστόσο, γρήγορα αγαπήσαμε την καινούρια πνευματική μας οικογένεια στην Γκάνα. Υπήρχαν πάρα πολλοί Μάρτυρες σε εκείνη τη χώρα! Μάθαμε πολλά από τη σταθερότητα και την πνευματική δύναμη των νέων μας φίλων. Έπειτα, αφού υπηρετήσαμε στην Γκάνα 13 χρόνια, μας περίμενε άλλη μια έκπληξη. Μας ζητήθηκε να υπηρετήσουμε στο γραφείο τμήματος της Ανατολικής Αφρικής, στην Κένυα. Παρότι μας έλειπαν πολύ οι αδελφοί στους προηγούμενους διορισμούς μας, δεθήκαμε αμέσως με τους πιστούς αδελφούς στην Κένυα. Και εξακολουθούμε να υπηρετούμε σε έναν τεράστιο τομέα όπου η ανάγκη είναι πολύ μεγάλη.

Αν: Στα χρόνια που πέρασαν, βίωσα πολλές εμπειρίες που με έκαναν να τρέμω. Οι επικίνδυνες ή οι αγχωτικές καταστάσεις μπορούν να μας επηρεάσουν τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Δεν προστατευόμαστε θαυματουργικά από αυτό. Αν ακούσω ήχο πυροβολισμών, σφίγγεται το στομάχι μου και μουδιάζουν τα χέρια μου. Αλλά έχω μάθει να στηρίζομαι στις προμήθειες με τις οποίες μας ενισχύει ο Ιεχωβά, περιλαμβανομένης και της στήριξης από τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Και έχω διαπιστώσει ότι, αν διατηρούμε ένα σταθερό πνευματικό πρόγραμμα, ο Ιεχωβά μπορεί να μας βοηθήσει να μείνουμε στον διορισμό μας.

Πολ: Μερικοί μας ρωτούν: «Αγαπάτε τον διορισμό σας;» Οι χώρες μπορεί να είναι όμορφες, αλλά μπορεί επίσης να γίνουν ασταθείς και επικίνδυνες. Τι είναι λοιπόν αυτό που αγαπάμε περισσότερο από την ίδια τη χώρα; Οι πολύτιμοι αδελφοί και αδελφές μας, η οικογένειά μας. Παρά το διαφορετικό μας υπόβαθρο, έχουμε πραγματικά τον ίδιο τρόπο σκέψης. Νομίζαμε ότι σταλθήκαμε για να τους ενθαρρύνουμε, αλλά στην πραγματικότητα εκείνοι έχουν ενισχύσει εμάς.

Κάθε φορά που μετακομίζουμε, βλέπουμε ένα σύγχρονο θαύμα: την αδελφότητά μας. Όσο ανήκουμε σε μια εκκλησία, έχουμε οικογένεια και σπίτι. Είμαστε βέβαιοι ότι, αν συνεχίσουμε να στηριζόμαστε στον Ιεχωβά, εκείνος θα μας ενισχύει ανάλογα με τις ανάγκες μας.​—Φιλιπ. 4:13.