Γιατί να Υποφέρω από μια Αναπηρία;
Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Γιατί να Υποφέρω από μια Αναπηρία;
«ΗΜΟΥΝ πέντε χρονών», θυμάται η Μπέκι. «Ένας φίλος μου με πήγαινε βόλτα με το ποδήλατό του όταν ένα αυτοκίνητο έστριψε από τη γωνία και μας χτύπησε». Το αποτέλεσμα; «Έσπασα το πόδι μου και τραυματίστηκα σοβαρά στο κεφάλι. Οι γιατροί δεν περίμεναν ότι θα ζούσα». Η Μπέκι όμως έζησε και σήμερα είναι ένα χαρούμενο κορίτσι 16 χρονών. Ωστόσο, το ατύχημα άφησε τα σημάδια του. «Με άφησε πολύ αδύναμη», λέει η ίδια.
Ένας νεαρός, το όνομα του οποίου είναι Κρεγκ, είναι και αυτός ανάπηρος εξαιτίας μιας ασθένειας που είναι γνωστή ως εγκεφαλική παράλυση. «Η εγκεφαλική παράλυση επηρεάζει τους μυς μου και το νευρικό μου σύστημα», εξηγεί ο Κρεγκ. «Οι μύες μου δεν αντιδρούν σωστά στα μηνύματα που τους στέλνει ο εγκέφαλός μου. Γι’ αυτό, δυσκολεύομαι να περπατήσω, να μιλήσω και να κρατήσω την ισορροπία μου. Μπορώ να τα κάνω όλα αυτά αλλά όχι και πολύ εύκολα».
Μήπως έχεις και εσύ κάποια μορφή σωματικής αναπηρίας; Οι στατιστικές δείχνουν ότι ως το έτος 2000 ο αριθμός των νέων που θα παρουσιάζουν κάποιες αναπηρίες θα φτάσει παγκόσμια τα 59 εκατομμύρια περίπου. (Παγκόσμια Υγεία [World Health], Ιανουάριος/Φεβρουάριος 1985) Ωστόσο, το γεγονός ότι τόσο πολλοί έχουν το ίδιο πρόβλημα με εσένα δεν είναι και μεγάλη παρηγοριά όταν εσύ θέλεις να τρέξεις, να πηδήξεις και να παίξεις, όπως άλλοι νεαροί, αλλά δεν μπορείς.
Τα Προβλήματα των Αναπήρων
Οι σωματικές αναπηρίες δεν είναι τίποτα καινούριο. Στους Βιβλικούς χρόνους μερικοί είχαν να αντιμετωπίσουν τη χωλότητα (2 Σαμουήλ 4:4· 9:13), την τυφλότητα (Μάρκος 8:22) και διάφορες δυσπλασίες (Ματθαίος 12:10). Τα ανάπηρα άτομα σαν και αυτά συχνά δυσκολεύονταν να κάνουν τα πιο βασικά πράγματα της ζωής.—Παράβαλε Δευτερονόμιον 28:29· Παροιμίαι 26:7.
Ίσως και εσύ έχεις να κάνεις παρόμοιο αγώνα με τους περιορισμούς που σου έχουν επιβληθεί. Για να ντυθείς, να φας ή να πας στο σχολείο μπορεί να απαιτούνται τεράστιες προσπάθειες—και σημαντική βοήθεια από τους άλλους. «Δεν μπορώ να εκτελέσω με ακρίβεια καμιά μυϊκή κίνηση από τη δεξιά μου πλευρά», λέει η Μπέκι. «Αναγκάστηκα λοιπόν να μάθω να γράφω με το αριστερό μου χέρι. Δυσκολευόμουν επίσης στο περπάτημα. Τώρα περπατάω κανονικά αλλά μερικές μέρες κουτσαίνω πολύ». Σκέψου ακόμη τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας νεαρός ο οποίος πάσχει από νανισμό. Αυτός, μάλιστα, λέει με κάποια δόση χιούμορ: «Μέχρι να φτάσω το διακόπτη για το φως στον τοίχο εκνευρίζομαι πραγματικά . . . Τα σπίτια, αναμφίβολα, είναι σχεδιασμένα για ψηλούς ανθρώπους».—Πώς Αισθάνονται Όσοι Ζουν με μια Σωματική Αναπηρία (How It Feels to Live With a Physical Disability), της Τζιλ Κρέμεντζ.
Ίσως να ανακαλύπτεις όμως ότι τα πιο καταθλιπτικά προβλήματα που έχεις δεν είναι σωματικής φύσης. Το περιοδικό Γονείς (Parents) εξηγεί: «Οι έφηβοι είναι πολύ ευαίσθητοι στις αντιδράσεις των άλλων, πράγμα που κάνει ιδιαίτερα δύσκολη τη ζωή των νέων με ειδικές ανάγκες. . . . Αναρωτιούνται τι σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι για την εμφάνισή τους και συχνά δυσπιστούν απέναντι στις εκφράσεις φιλίας, ερμηνεύοντας αυτές τις καλοπροαίρετες χειρονομίες ως ανεπιθύμητες εκφράσεις οίκτου». Είναι απόλυτα φυσιολογικό να θέλεις να σε συμπαθούν οι άλλοι και να σε αποδέχονται. Μπορεί όμως να αισθάνεσαι κάποια αποξένωση. Όπως το έθεσε η νεαρή Μισέλ: «Όλη μου τη ζωή διέφερα από όλους τους άλλους. Ο λόγος είναι ότι δεν έχω αριστερό χέρι».
Το ότι διαφέρεις μπορεί επίσης να σε κάνει αντικείμενο ατέλειωτων πειραγμάτων. «Πήγαινα σε ειδικό σχολείο μέχρι την πέμπτη τάξη», θυμάται ο Κρεγκ. «Αλλά από την πέμπτη τάξη άρχισα να πηγαίνω σε κανονικό σχολείο. Στην πραγματικότητα, δεν είχα και τόσο πολλά προβλήματα, ώσπου κάποια μέρα άρχισαν να με περιγελούν μερικά αγόρια. Με πείραζαν για τον τρόπο που περπατούσα». Η Μπέκι επίσης έχει κάποιες οδυνηρές εμπειρίες σκληρής αντιμετώπισης από συμμαθητές της. Επειδή στο παρελθόν είχε υποβληθεί σε κάποια εγχείρηση που προκάλεσε βλάβη στις φωνητικές της χορδές, η φωνή της έχει κάπως τραχιά χροιά. «Τα παιδιά στο σχολείο με φώναζαν ‘τερατόφωνη’», λέει η ίδια.
Επίσης και οι ενήλικοι μπορεί να εκδηλώνουν αδικαιολόγητη προκατάληψη. Μερικοί μπορεί να αποφεύγουν να σε κοιτούν στα μάτια. Άλλοι μπορεί να αποφεύγουν εντελώς να σου μιλάνε, απευθύνοντας τα σχόλιά τους στους γονείς σου ή στους φίλους σου—σαν να μην μπορούν να σε δουν ή σαν να έχεις κάποιο διανοητικό πρόβλημα. Οι πιο εκνευριστικοί από όλους είναι ίσως κάποιοι καλοθελητές που σε κατακλύζουν συνεχώς με οίκτο, ενισχύοντάς σου το αίσθημα ότι είσαι ελαττωματικό προϊόν.
Η Άποψη του Θεού για Αυτό το Ζήτημα
Πώς αισθάνεται όμως ο Θεός για εσένα; Μήπως η αναπηρία σου αποτελεί κάποια ένδειξη της αποδοκιμασίας του; Πρόσεξε τι είπε ο Ιησούς όταν συνάντησε έναν ‘άνθρωπο τυφλό εκ γενετής’. Οι μαθητές του ρώτησαν: ‘Ποιος αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του, ώστε να γεννηθεί τυφλός;’ Ο Ιησούς απάντησε: ‘Ούτε αυτός αμάρτησε ούτε οι γονείς του’. (Ιωάννης 9:1‐3) Όχι, η τυφλότητά του δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας συγκεκριμένης αμαρτίας από μέρους του τυφλού ή των γονέων του. Ήταν όμως αποτέλεσμα της ατέλειας που έχουμε κληρονομήσει όλοι μας από τον Αδάμ. Ο απόστολος Παύλος εξηγεί: ‘Μέσω ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθε στον κόσμο και μέσω της αμαρτίας ο θάνατος, και έτσι διήλθε ο θάνατος σε όλους τους ανθρώπους, επειδή όλοι αμάρτησαν’.—Ρωμαίους 5:12.
Οι σωματικές αναπηρίες, λοιπόν, δεν είναι αποτέλεσμα θεϊκής παρέμβασης ή τιμωρίας. Μερικές είναι προϊόν απροσεξίας. Ωστόσο, άλλες απλώς οφείλονται σε ‘καιρό και απρόβλεπτη περίσταση’. (Εκκλησιαστής 9:11, ΜΝΚ) Υπάρχουν και μερικοί νέοι που υποφέρουν σωματικά λόγω κακομεταχείρισης ή παραμέλησης από μέρους των γονέων τους.
Όποια και αν είναι η αιτία των δυσκολιών που περνάς, δεν είναι ανάγκη να αισθάνεσαι ότι ο Θεός σε θεωρεί ελαττωματικό. Αντίθετα, σε θεωρεί πολύτιμο και αξιόλογο άτομο, ιδιαίτερα αν είσαι θεοφοβούμενος. (Λουκάς 12:7) Αυτός ‘φροντίζει για εσένα’ με έναν πολύ προσωπικό τρόπο και ευαρεστείται να σε χρησιμοποιεί στην υπηρεσία του. (1 Πέτρου 5:7) Μάλιστα, ένας από τους πιο εξέχοντες δούλους του Θεού όλων των εποχών, ο απόστολος Παύλος, προφανώς έπασχε από κάποια σωματική αναπηρία—‘ένα αγκάθι στη σάρκα’. (2 Κορινθίους 12:7, ΜΝΚ) Πόσο παρηγορητικό είναι να ξέρεις ότι ‘ο άνθρωπος βλέπει την εξωτερική εμφάνιση, ενώ ο Κύριος βλέπει στην καρδιά’. (1 Σαμουήλ 16:7, ΛΧ) Αυτός καταλαβαίνει πλήρως τι δυνατότητες έχεις και γνωρίζει τι θα είσαι σε θέση να κάνεις όταν θα αποκατασταθείς σε τελειότητα στο νέο του κόσμο.—Αποκάλυψις 21:3, 4.
Πώς να Αντιμετωπίζεις τους Άλλους
Δυστυχώς, οι συμμαθητές σου και άλλοι μπορεί να μη συμμερίζονται την εξυψωμένη άποψη του Θεού. Πράγματι, οι άνθρωποι μερικές φορές είναι εντελώς στυγνοί. Μην εκπλήσσεσαι, λοιπόν, αν μερικοί συνομήλικοί σου δείχνουν την ίδια απονιά για το πρόβλημά σου. Παρ’ όλα αυτά, συνήθως οι άνθρωποι δεν έχουν την πρόθεση να πληγώσουν κάποιον ή να τον φέρουν σε δύσκολη θέση· μερικές φορές είναι απλώς περίεργοι. Επειδή δεν αισθάνονται άνετα απέναντι στο πρόβλημά σου, ή ίσως απλούστατα επειδή δεν καταλαβαίνουν, μπορεί να πουν κάτι ανόητο ή κάτι που να σε πληγώσει.
Τι μπορείς να κάνεις; Μερικές φορές μπορείς να αποτρέψεις κάποιες καταστάσεις που σε φέρνουν σε δύσκολη θέση. Για παράδειγμα, θα μπορούσες να προσπαθήσεις να διευκολύνεις τους άλλους όταν νιώθεις ότι τους διακατέχει κάποια νευρικότητα ή ότι δεν ξέρουν τι να πουν. Να αναγνωρίζεις ότι όλοι μας έχουμε την τάση να φοβόμαστε τα πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε. Βοήθησε τους άλλους να προσπερνούν την ασθένειά σου, ώστε να φτάσουν στο σημείο να γνωρίσουν τον πραγματικό σου εαυτό. Όταν η κατάσταση φαίνεται ότι το απαιτεί, μπορείς να προσπαθήσεις να πεις κάτι τέτοιο: «Αναρωτιέσαι γιατί είναι ανάγκη να χρησιμοποιώ αναπηρικό καροτσάκι;» Σύμφωνα με το περιοδικό Γονείς, μια δασκάλα, η οποία έχει υποστεί ακρωτηριασμό, ικανοποιεί την περιέργεια των μαθητών της αρχίζοντας τη συζήτηση ως εξής: «Στοιχηματίζω ότι αναρωτιέστε τι έχει συμβεί. Θα θέλατε να μάθετε;»
Όσο και αν προσπαθείς, μπορεί να εξακολουθείς να πληγώνεσαι από καιρό σε καιρό. Η νεαρή Μπέκι λέει: «Όταν ήμουν μικρότερη, αναστατωνόμουν πραγματικά όταν οι άλλοι με πείραζαν· ήμουν ανέκαθεν ευαίσθητη. Αλλά τώρα δεν επιτρέπω σε αυτό να με αναστατώνει. Μερικές φορές μάλιστα μπορώ και γελάω με την κατάσταση». Ναι, διατηρώντας κάποια αίσθηση του χιούμορ θα αποτρέψεις σε μεγάλο βαθμό τα σχόλια που σε πληγώνουν. Υπάρχει ‘καιρός να γελάς’. (Εκκλησιαστής 3:4) Ο Βασιλιάς Σολομών έδωσε ακόμη και αυτή τη συμβουλή: ‘Μην παίρνεις κατάκαρδα όλα τα λόγια που λέγονται’. (Εκκλησιαστής 7:21, ΜΝΚ) Μερικές φορές ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις τα ανόητα λόγια είναι να τα αγνοήσεις. «Μην ανησυχείς για όσα λένε οι άνθρωποι», λέει η Μπέκι.
Η Ελπίδα σε Βοηθάει να τα Καταφέρεις
Πράγματι, ολόκληρη η ανθρώπινη φυλή είναι ελαττωματική. ‘Όλη η δημιουργία εξακολουθεί να στενάζει μαζί και να πονάει μαζί μέχρι τώρα’, λέει η Αγία Γραφή. (Ρωμαίους 8:22, ΜΝΚ) Αλλά εσύ μπορείς να έχεις μια ελπίδα για το μέλλον. Πάρε για παράδειγμα μια νεαρή που θα ονομάσουμε Κάρολ. Αυτή γεννήθηκε ουσιαστικά κουφή. Κατόπιν, έπαθε ένα ατύχημα με ποδήλατο και αυτό είχε αποτέλεσμα να της κόψουν το πόδι. Η Κάρολ ήθελε να πεθάνει. Άρχισε όμως να μελετάει την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και έμαθε για έναν ερχόμενο δίκαιο νέο κόσμο στον οποίο ‘κανένας κάτοικος δεν θα λέει: «Είμαι ασθενής»’. (Ησαΐας 33:24, ΜΝΚ) Αληθινά, απέκτησε την ελπίδα ότι κάποια μέρα οι αναπηρίες της θα θεραπευτούν—θαυματουργικά!—Ησαΐας 35:5, 6.
Τι επίδραση έχει στο χαρακτήρα της Κάρολ το γεγονός ότι έμαθε για τον Θεό; Μερικοί στενοί φίλοι της, Χριστιανοί, λένε για την ίδια: «Είναι πάντοτε χαρούμενη και ποτέ δεν ασχολείται υπερβολικά με την αναπηρία της». Ενδιαφέρον όμως είναι και κάτι άλλο που λένε: «Πολλοί φίλοι της δεν καταλαβαίνουν ότι φοράει τεχνητό πόδι και ότι έχει σοβαρό πρόβλημα ακοής». Γιατί; «Διαβάζει τα χείλια και φοράει ακουστικά». Είναι ολοφάνερο ότι η Κάρολ κάνει περισσότερα από το να ελπίζει απλώς στο μέλλον. Προσπαθεί να φτάσει στο μεγαλύτερο βαθμό των δυνατοτήτων της τώρα. Πώς μπορείς να κάνεις και εσύ το ίδιο θα είναι το θέμα του επόμενου άρθρου αυτής της σειράς.
[Εικόνα στη σελίδα 19]
Μερικοί βρίσκουν υποβοηθητικό το να εξηγούν την κατάστασή τους σε εκείνους που δείχνουν περίεργοι