Δοκιμάστε «Τα Γρήγορα»!

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΤΑΪΒΑΝ

Η ΕΚΦΡΑΣΗ της απόλυτης ικανοποίησης που είναι ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του μικρού κοριτσιού δείχνει ότι απολαμβάνει το φαγητό του. Στο αριστερό του χέρι έχει ένα μπολ γεμάτο ρύζι, κομματάκια λαχανικών και ψάρι. Στο δεξί του χέρι κρατάει δύο λεπτά ξυλάκια φτιαγμένα από μπαμπού. Κινώντας τα ξυλάκια με τα μικροσκοπικά του δάχτυλα, το κορίτσι πιάνει μπουκιές από το αγαπημένο του φαγητό και τις βάζει επιδέξια στο στόμα του. Μερικές φορές πλησιάζει το μπολ στα χείλη του και, κινώντας γρήγορα τα ξυλάκια, σπρώχνει το ρύζι στο στόμα του. Όλα φαίνονται τόσο φυσιολογικά, εύκολα και καθαρά.

Αυτά που κρατάει το κοριτσάκι στα χέρια του είναι, ασφαλώς, τα φημισμένα κινέζικα ξυλάκια. Οι Κινέζοι τα λένε κουάι τζου, που σημαίνει «τα γρήγορα». Αυτά τα ξυλάκια υπάρχουν σχεδόν σε κάθε σπιτικό στη Νοτιοανατολική Ασία. Ίσως αποπειραθήκατε να τα χρησιμοποιήσετε ενώ τρώγατε σε κάποιο κινέζικο εστιατόριο. Αλλά γνωρίζετε από πού ξεκίνησε η ιδέα για τα ξυλάκια; Ή πώς και πότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά; Επίσης, θα θέλατε να μάθετε πώς να τα χρησιμοποιείτε σωστά;

«Τα Γρήγορα»

Τα κινέζικα ξυλάκια είναι στενόμακρα και έχουν μήκος 20 με 25 εκατοστά. Το πάνω μέρος τους είναι συνήθως τετραγωνισμένο. Αυτό διευκολύνει το κράτημα και δεν τα αφήνει να κυλάνε στο τραπέζι. Το κάτω μέρος είναι συνήθως στρογγυλεμένο. Γενικά, τα γιαπωνέζικα ξυλάκια είναι πιο κοντά και πιο μυτερά από τα κινέζικα.

Σε αυτή την εποχή της μαζικής παραγωγής, πολλά εστιατόρια δίνουν συσκευασμένα ξυλάκια τα οποία είναι ενωμένα στην πάνω άκρη. Για να τα χρησιμοποιήσει ο πελάτης, πρέπει πρώτα να τα χωρίσει. Επειδή είναι μιας χρήσης, αυτά τα ξυλάκια κατασκευάζονται από απλό ξύλο ή μπαμπού. Τα ξυλάκια που χρησιμοποιούνται σε πιο ακριβά εστιατόρια ή σε σπίτια είναι συνήθως πολύ όμορφα​—φτιαγμένα από γυαλισμένο μπαμπού, λουστραρισμένο ξύλο, πλαστικό, ανοξείδωτο ατσάλι ή ίσως ακόμα και από ασήμι ή ελεφαντόδοντο. Μπορεί επίσης να έχουν γραμμένο πάνω τους κάποιο ποίημα ή να είναι διακοσμημένα με μια ζωγραφιά.

Πώς να Χρησιμοποιείτε τα Ξυλάκια

Πολλοί επισκέπτες σε χώρες της Ανατολής, όπως η Κίνα και η Ιαπωνία, γοητεύονται όταν βλέπουν κάποιο παιδάκι, ίσως μόλις δύο χρονών, να τρώει χρησιμοποιώντας δύο ξυλάκια που φαίνονται υπερβολικά μεγάλα για την ηλικία του. Σε χρόνο μηδέν, το περιεχόμενο του μπολ μεταφέρεται μπουκιά-μπουκιά στο στόμα του παιδιού. Πραγματικά, φαίνεται εύκολο.

Θέλετε, λοιπόν, να χρησιμοποιήσετε «τα γρήγορα»; Στην αρχή μπορεί να δυσκολεύεστε να κινείτε τα ξυλάκια όπως θέλετε, αλλά με λίγη εξάσκηση τα καταφέρνετε, και τα ξυλάκια γίνονται προέκταση του χεριού σας.

Και τα δύο ξυλάκια τα κρατάτε με το ένα χέρι, συνήθως το δεξί. (Βλέπε τις εικόνες στη σελίδα 15.) Αρχικά, λυγίστε τα δάχτυλά σας, χωρίς να ενωθούν με τον αντίχειρα. Βάλτε το ένα ξυλάκι ανάμεσα στον αντίχειρα και στα δάχτυλά σας, και ακουμπήστε το στη βάση του δείκτη και στην άκρη του παράμεσου. Κατόπιν, βάλτε το δεύτερο ξυλάκι παράλληλα με το πρώτο και κρατήστε το με τον αντίχειρα, το δείκτη και τον μέσο, όπως θα κρατούσατε ένα μολύβι. Φέρτε  τις άκρες από τα ξυλάκια στο ίδιο επίπεδο χτυπώντας τα ελαφρά στο τραπέζι. Τώρα, κρατώντας το κάτω ξυλάκι ακίνητο, κινείτε το πάνω ξυλάκι λυγίζοντας το δείκτη και τον μέσο σας πάνω-κάτω. Εξασκηθείτε μέχρι να μπορείτε να φέρνετε κοντά τις άκρες από τα ξυλάκια με ευκολία. Τώρα είστε έτοιμοι να χρησιμοποιείτε αυτά τα ευέλικτα εργαλεία για να πιάνετε οποιουσδήποτε νόστιμους μεζέδες σερβίρονται σε ένα κινέζικο γεύμα​—από έναν κόκκο ρυζιού μέχρι ένα αβγό ορτυκιού! Τα ξυλάκια και το κινέζικο φαγητό συνδυάζονται θαυμάσια επειδή τα υλικά του φαγητού συνήθως κόβονται σε μέγεθος μπουκιάς.

Τι γίνεται με τα φαγητά στα οποία το κοτόπουλο, η πάπια ή ένα μεγάλο κομμάτι χοιρινό κρέας σερβίρεται ολόκληρο, χωρίς να είναι κομμένο σε κομματάκια; Συνήθως το κρέας μαγειρεύεται πολύ καλά, για να μπορείτε εύκολα να το κόβετε σε μικρές μπουκιές με τα ξυλάκια. Τα ξυλάκια είναι ιδανικά για το ψάρι, το οποίο συχνά σερβίρεται ολόκληρο· μπορείτε να αποφύγετε τα κόκαλα πολύ πιο εύκολα από ό,τι με το μαχαίρι και το πιρούνι.

Αλλά τι γίνεται με το ρύζι; Αν η περίσταση είναι ανεπίσημη, μπορείτε να σηκώσετε με το αριστερό σας χέρι το μπολ με το ρύζι, να το φέρετε στο στόμα σας και να αρχίσετε να σπρώχνετε το ρύζι μέσα στο στόμα σας χρησιμοποιώντας τα ξυλάκια. Ωστόσο, σε ένα πιο επίσημο γεύμα, πρέπει να πιάνετε το ρύζι με τα ξυλάκια, από λίγο κάθε φορά.

Τι θα πούμε για τη σούπα, η οποία συνοδεύει πάντοτε ένα κινέζικο γεύμα; Συνήθως χρησιμοποιείται ένα πορσελάνινο κουτάλι. Αλλά αν η σούπα περιέχει φιδέ ή άλλο ζυμαρικό, καθώς επίσης κομμάτια από λαχανικά, κρέας ή ψάρι, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε τα ξυλάκια σας με το δεξί χέρι για να σηκώσετε τα κομμάτια της τροφής, και το κουτάλι με το αριστερό χέρι για να μπορέσετε να τη φέρετε μέχρι το στόμα σας.

Καλοί Τρόποι και Ξυλάκια

Αν σας προσκαλέσουν κάποιοι Κινέζοι για φαγητό, είναι καλό να γνωρίζετε τι περιλαμβάνουν οι καλοί τρόποι, δηλαδή η καλή συμπεριφορά, σε ένα τέτοιο γεύμα. Αρχικά, τοποθετούνται στο κέντρο του τραπεζιού αρκετές πιατέλες. Περιμένετε μέχρις ότου σηκώσει τα ξυλάκια του ο οικοδεσπότης ή η κεφαλή της οικογένειας και κάνει νόημα ότι μπορείτε να αρχίσετε. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να δεχτούν οι φιλοξενούμενοι την πρόσκληση, να σηκώσουν τα ξυλάκια τους και να αρχίσουν να τρώνε.

 Ανόμοια με μερικά γεύματα Δυτικού τύπου, οι συνδαιτυμόνες δεν προσφέρουν τα φαγητά ο καθένας στον διπλανό του. Αντίθετα, όλοι σερβίρονται μόνοι τους. Σε ένα οικογενειακό γεύμα, συνηθίζεται να χρησιμοποιεί κάθε μέλος τα δικά του ξυλάκια για να παίρνει φαγητό από τις πιατέλες και να το βάζει απευθείας στο στόμα του. Ωστόσο, θεωρείται αγενές να κάνετε θόρυβο καθώς τρώτε, να γλείφετε τις άκρες από τα ξυλάκια σας ή να ψάχνετε στις πιατέλες για να βρείτε το κομμάτι που σας αρέσει. Οι μητέρες στην Άπω Ανατολή συμβουλεύουν τα παιδιά να μη δαγκώνουν τις άκρες από τα ξυλάκια τους, όχι μόνο για λόγους υγιεινής, αλλά και επειδή αυτό χαλάει την εμφάνισή τους.

Από περίσκεψη για τους φιλοξενουμένους, μερικές φορές τοποθετούνται στο τραπέζι κουτάλια σερβιρίσματος ή επιπρόσθετα ξυλάκια. Με αυτά μπορείτε να παίρνετε φαγητό από τις πιατέλες και να το βάζετε σε κάποιο άλλο πιάτο ή στο μπολ σας με το ρύζι. Εντούτοις, μην προσβληθείτε αν ο οικοδεσπότης χρησιμοποιήσει τα ξυλάκια του για να πιάσει έναν εκλεκτό μεζέ και τον βάλει απευθείας στο μπολ σας. Στο κάτω-κάτω, θέλει να εξασφαλίσει ότι οι αξιότιμοι καλεσμένοι του θα πάρουν το καλύτερο κομμάτι!

Θεωρείται αγένεια να δείχνει κάποιος με τα ξυλάκια, όπως ισχύει και για το μαχαίρι και το πιρούνι. Επίσης είναι εκδήλωση κακών τρόπων το να σηκώνετε κάτι με το χέρι σας ενώ κρατάτε ακόμα τα ξυλάκια. Έτσι, όταν χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε το κουτάλι σερβιρίσματος ή να σηκώσετε μια χαρτοπετσέτα ή το φλιτζάνι του τσαγιού, πρέπει πρώτα να ακουμπήσετε κάτω τα ξυλάκια σας. Συνήθως υπάρχουν στο τραπέζι μικρές όμορφες βάσεις γι’ αυτόν το σκοπό.

Όταν τελειώσετε το φαγητό σας, αφήστε κάτω τα ξυλάκια σας προσεκτικά, χαλαρώστε και περιμένετε. Είναι εκδήλωση κακών τρόπων το να φύγετε από το τραπέζι προτού τελειώσουν όλοι. Για άλλη μια φορά, ο οικοδεσπότης ή η κεφαλή της οικογένειας δίνει το σύνθημα ότι τελείωσε το φαγητό με το να σηκωθεί και να πει σε όλους ότι μπορούν να αποχωρήσουν από το τραπέζι.

Τώρα που γνωρίζετε πώς να τα χρησιμοποιείτε, το μόνο που χρειάζεται είναι να βρείτε μερικά ξυλάκια και να εξασκηθείτε. Την επόμενη φορά που θα σας προσκαλέσει κάποιος σε ένα κινέζικο εστιατόριο ή στο σπίτι του για κινέζικο γεύμα, γιατί να μη δοκιμάσετε «τα γρήγορα»; Ίσως μάλιστα κάνουν το φαγητό ακόμα πιο νόστιμο!

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 14]

Τα Ξυλάκια και η Ιστορία Τους

Μερικοί Κινέζοι ερευνητές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν τα πρώτα ξυλάκια όχι για να φάνε αλλά για να μαγειρέψουν. Τύλιγαν κομματάκια ωμής τροφής μέσα σε φύλλα και κατόπιν χρησιμοποιούσαν ξυλάκια για να βάζουν καυτά πετραδάκια μέσα στο τυλιγμένο φαγητό. Με αυτόν τον τρόπο, ο μάγειρας έψηνε το φαγητό χωρίς να καίγεται ο ίδιος! Αργότερα στο διάβα της ιστορίας, χρησιμοποιούσαν τα ξυλάκια για να βγάζουν κομμάτια φαγητού από την κατσαρόλα.

Τα πρώτα ξυλάκια κατασκευάζονταν πιθανώς από ξύλο ή μπαμπού, που είναι φθαρτά υλικά. a Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο είναι σχεδόν αδύνατον να πούμε με ακρίβεια πότε ακριβώς πρωτοχρησιμοποιήθηκαν. Ορισμένοι πιστεύουν ότι χρησιμοποιούνταν στην Κίνα ήδη από την εποχή της δυναστείας Σανγκ (περίπου το 16ο ως τον 11ο αιώνα Π.Κ.Χ.). Ένα ιστορικό σύγγραμμα από την εποχή λίγο μετά τον Κομφούκιο (551-479 Π.Κ.Χ.) μιλούσε για “τσίμπημα” της τροφής μέσα από τη σούπα, γεγονός που αφήνει να εννοηθεί ότι χρησιμοποιούσαν κάποιου είδους ξυλάκια.

Προφανώς από τις αρχές της δυναστείας Χαν (206 Π.Κ.Χ. ως 220 Κ.Χ.), οι άνθρωποι συνήθιζαν να τρώνε με ξυλάκια. Ένας τάφος εκείνης της περιόδου που ανασκάφθηκε στο Τζανγκ-σα, της επαρχίας Χουνάν, περιείχε ένα σετ με λουστραρισμένα σκεύη φαγητού στα οποία περιλαμβάνονταν και ξυλάκια.

Οι Βιετναμέζοι, οι Ιάπωνες, οι Κορεάτες, καθώς και άλλοι στην Άπω Ανατολή, χρησιμοποιούν και αυτοί ξυλάκια, κυρίως λόγω των επιρροών που έχουν δεχτεί από τον κινέζικο πολιτισμό.

[Υποσημείωση]

[Εικόνες στη σελίδα 15]

Με την εξάσκηση θα μάθετε να τα χειρίζεστε τέλεια