Γιατί να Κόψετε το Κάπνισμα;

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ δεν είναι για όσους επιθυμούν μακροβιότητα και ευτυχία. Η πιθανότητα να πεθάνει ένας συστηματικός καπνιστής από το κάπνισμα είναι 1 στις 2. Η γενική διευθύντρια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) δήλωσε: «Το τσιγάρο είναι . . . ένα έξυπνα κατασκευασμένο προϊόν το οποίο μεταφέρει όση ακριβώς νικοτίνη χρειάζεται για να κρατάει το χρήστη εθισμένο σε όλη του τη ζωή προτού τον σκοτώσει».

Ένας λόγος, λοιπόν, για να κόψετε το κάπνισμα είναι ότι θέτει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή. Το κάπνισμα έχει συνδεθεί με περισσότερες από 25 ασθένειες που μπορεί να αποβούν μοιραίες. Παραδείγματος χάρη, είναι σημαντικός παράγοντας για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα και διάφορες μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα καρκίνου του πνεύμονα.

Ασφαλώς, ένα άτομο μπορεί να καπνίζει επί χρόνια προτού προσβληθεί από μια τέτοια ασθένεια. Στο μεταξύ, το κάπνισμα δεν κάνει τους ανθρώπους πιο ελκυστικούς. Οι διαφημίσεις παρουσιάζουν τους καπνιστές σαν γοητευτικά και υγιή άτομα. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το κάπνισμα κάνει την αναπνοή να μυρίζει άσχημα και δίνει στα δόντια και στα δάχτυλα ένα καφεκίτρινο χρώμα. Στην περίπτωση των αντρών, συντελεί στην ανικανότητα. Οι καπνιστές βήχουν και λαχανιάζουν. Έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν πρόωρα ρυτίδες στο πρόσωπο και να αντιμετωπίσουν άλλα δερματικά προβλήματα.

Πώς Επηρεάζει το Κάπνισμα τους Άλλους

Η Αγία Γραφή λέει: «Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». (Ματθαίος 22:39) Η αγάπη για τον πλησίον σας​—και τα μέλη της οικογένειάς σας είναι οι πιο κοντινοί πλησίον σας—​αποτελεί ισχυρό λόγο για να κόψετε αυτή τη συνήθεια.

Το κάπνισμα βλάπτει τους άλλους. Μέχρι πριν από λίγο καιρό, ο καπνιστής μπορούσε να ανάβει τσιγάρο σχεδόν οπουδήποτε χωρίς κανείς να του φέρνει αντίρρηση. Αλλά η στάση των ανθρώπων αλλάζει επειδή περισσότεροι αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που συνεπάγεται η εισπνοή του καπνού από τα τσιγάρα των άλλων. Για παράδειγμα, το άτομο που δεν καπνίζει αλλά είναι παντρεμένο με καπνιστή έχει 30 τοις εκατό περισσότερες  πιθανότητες να πάθει καρκίνο του πνεύμονα από ό,τι αν ήταν παντρεμένο με κάποιο μη καπνιστή. Τα παιδιά που ζουν με γονείς οι οποίοι καπνίζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από πνευμονία ή βρογχίτιδα τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής τους σε σχέση με τα παιδιά που ζουν σε σπίτια όπου κανείς δεν καπνίζει.

Οι έγκυες γυναίκες που καπνίζουν θέτουν σε κίνδυνο τα αγέννητα μωρά τους. Η νικοτίνη, το μονοξείδιο του άνθρακα και άλλες επικίνδυνες χημικές ουσίες που περιέχει ο καπνός του τσιγάρου εισέρχονται στο αίμα της μητέρας και περνούν απευθείας στο παιδί μέσα στη μήτρα. Οι συνέπειες περιλαμβάνουν αυξημένη πιθανότητα αποβολής, θνησιγονίας και νεογνικού θανάτου. Επιπλέον, τα μωρά των οποίων οι μητέρες κάπνιζαν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να προσβληθούν από το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

Το Κόστος Είναι Υψηλό

Άλλος ένας λόγος για να κόψετε το κάπνισμα είναι ότι κοστίζει ακριβά. Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήγαγε η Παγκόσμια Τράπεζα, το ετήσιο κόστος της ιατρικής περίθαλψης η οποία οφείλεται άμεσα στο κάπνισμα υπολογίζεται σε περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 60 τρισ. δρχ.). Ασφαλώς, αυτός ο αριθμός σε καμιά περίπτωση δεν αρκεί για να αποκαλύψει πόσο είναι το κόστος σε δυστυχία και πόνο για εκείνους που αρρωσταίνουν εξαιτίας του τσιγάρου.

Το άμεσο κόστος των τσιγάρων για κάθε καπνιστή είναι εύκολο να υπολογιστεί. Αν καπνίζετε, πολλαπλασιάστε το χρηματικό ποσό που δαπανάτε για τσιγάρα σε μία μέρα επί 365. Αυτό θα σας δείξει πόσα χρήματα δαπανάτε σε ένα χρόνο. Πολλαπλασιάστε αυτόν τον αριθμό επί δέκα, και θα δείτε πόσο θα σας κοστίσουν τα τσιγάρα αν καπνίζετε για άλλα δέκα χρόνια. Το αποτέλεσμα μπορεί να σας ξαφνιάσει. Σκεφτείτε τι άλλο θα μπορούσατε να κάνετε με τόσο πολλά χρήματα.

Είναι πιο Ασφαλές να Αλλάξετε Τύπο Τσιγάρων;

Η καπνοβιομηχανία διαφημίζει τσιγάρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα και νικοτίνη​—λανσάροντάς τα ως ελαφρά τσιγάρα—​ως έναν τρόπο με τον οποίο μειώνονται οι κίνδυνοι για την υγεία. Ωστόσο, εκείνοι που αλλάζουν τύπο τσιγάρων και αρχίζουν να καπνίζουν τσιγάρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα και νικοτίνη λαχταρούν την ίδια δόση νικοτίνης που έπαιρναν προηγουμένως. Συνεπώς, οι καπνιστές που το κάνουν αυτό  συνήθως αντισταθμίζουν την έλλειψη καπνίζοντας περισσότερα τσιγάρα, εισπνέοντας πιο βαθιά και πιο συχνά τον καπνό ή καπνίζοντας περισσότερο το κάθε τσιγάρο. Ακόμα και για εκείνους που δεν προσπαθούν να αντισταθμίσουν την έλλειψη νικοτίνης, τα οφέλη για την υγεία είναι μικρά σε σύγκριση με τα οφέλη που προκύπτουν αν κόψουν εντελώς το κάπνισμα.

Τι θα πούμε για το κάπνισμα πίπας και πούρων; Μολονότι η καπνοβιομηχανία λανσάρει εδώ και καιρό το κάπνισμα πίπας και πούρων ως σύμβολο κοινωνικού γοήτρου, ο καπνός που απελευθερώνουν είναι το ίδιο θανατηφόρος με των τσιγάρων. Ακόμα και αν οι καπνιστές δεν εισπνέουν τον καπνό από τα πούρα ή την πίπα, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν καρκίνο στα χείλη, στο στόμα και στη γλώσσα.

Είναι ο καπνός που δεν καπνίζεται ακίνδυνος; Αυτός βγαίνει σε δύο τύπους: καπνός για πιπίλισμα και καπνός για μάσημα. Το πρώτο είδος είναι καπνός σε σκόνη, ο οποίος συνήθως πουλιέται σε κουτάκια ή σε σακουλάκια. Συχνά, οι χρήστες βάζουν αυτόν τον καπνό στην εσωτερική πλευρά του κάτω χείλους ή του μάγουλου. Ο καπνός για μάσημα πουλιέται σε μακριά κυλινδρικά κομμάτια, συνήθως μέσα σε σακουλάκια. Όπως δείχνει και το όνομά του, αυτόν τον καπνό τον μασάνε, δεν τον πιπιλάνε. Και τα δύο αυτά είδη καπνού προξενούν δύσοσμη αναπνοή, κιτρινισμένα δόντια, καρκίνο του στόματος και του φάρυγγα, εθισμό στη νικοτίνη, λευκά έλκη στο στόμα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο, ουλίτιδα και απώλεια του οστού γύρω από το δόντι. Είναι σαφές ότι το πιπίλισμα ή το μάσημα καπνού δεν είναι σοφή εναλλακτική λύση αντί του καπνίσματος.

Πώς θα Ωφεληθείτε αν το Κόψετε

Ας υποθέσουμε ότι είστε συστηματικός καπνιστής. Τι θα συμβεί όταν κόψετε το κάπνισμα; Μέσα σε 20 λεπτά μετά το τελευταίο σας τσιγάρο, η πίεσή σας θα πέσει σε φυσιολογικά επίπεδα. Έπειτα από μια εβδομάδα, το σώμα σας θα έχει απαλλαχτεί από τη νικοτίνη. Έπειτα από ένα μήνα, ο βήχας, το βούλωμα της μύτης, η κόπωση και το λαχάνιασμα θα αρχίσουν να μειώνονται. Έπειτα από πέντε χρόνια, ο κίνδυνος να πεθάνετε από καρκίνο του πνεύμονα θα έχει μειωθεί κατά 50 τοις εκατό. Έπειτα από 15 χρόνια, ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου θα είναι ίσος με εκείνον ενός ατόμου που δεν έχει καπνίσει ποτέ.

 Τα φαγητά σας θα έχουν καλύτερη γεύση. Η αναπνοή σας, το σώμα σας και τα ρούχα σας θα μυρίζουν καλύτερα. Δεν θα χρειάζεται πια να μπαίνετε στον κόπο ή να κάνετε έξοδα για να αγοράσετε τσιγάρα. Θα νιώθετε ότι έχετε πετύχει κάτι. Αν έχετε παιδιά, το παράδειγμά σας θα μειώσει την πιθανότητα να γίνουν καπνιστές. Πιθανώς θα ζήσετε περισσότερο. Επιπλέον, θα ενεργείτε σε αρμονία με το θέλημα του Θεού, εφόσον η Αγία Γραφή λέει: «Ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα [της] σάρκας». (2 Κορινθίους 7:1) Μη νομίζετε ότι είναι πολύ αργά για να κόψετε το κάπνισμα· όσο πιο γρήγορα το κόψετε τόσο το καλύτερο.

Γιατί Είναι Τόσο Δύσκολο να το Κόψει Κανείς

Είναι δύσκολο να κόψει κάποιος το κάπνισμα​—ακόμα και εκείνοι που έχουν ισχυρό κίνητρο. Βασικά, αυτό συμβαίνει επειδή η νικοτίνη που υπάρχει στον καπνό είναι πολύ εθιστικό ναρκωτικό. «Όταν εξετάστηκε η εθιστική δράση ορισμένων ψυχοδραστικών φαρμάκων, διαπιστώθηκε ότι η νικοτίνη είναι πιο εθιστική από την ηρωίνη [και] την κοκαΐνη», δηλώνει η WHO. Σε αντίθεση με την ηρωίνη και την κοκαΐνη, η νικοτίνη δεν προξενεί μια κατάσταση ολοφάνερης, έντονης ευφορίας, και έτσι είναι εύκολο να υποτιμήσει κάποιος τη δύναμή της. Εντούτοις, η ήπια ευφορία που προξενεί κάνει τους περισσότερους ανθρώπους να εξακολουθούν να καπνίζουν προκειμένου να νιώθουν αυτό το αίσθημα συνεχώς. Η νικοτίνη όντως αλλάζει τη διάθεσή σας και καταπραΰνει την ανησυχία. Ωστόσο, η ένταση που μειώνεται με το τσιγάρο προξενείται εν μέρει από τη λαχτάρα για την ίδια τη νικοτίνη.

Είναι επίσης δύσκολο να κόψει κάποιος το κάπνισμα επειδή αυτό γίνεται μια συνήθεια που αποτελεί πλέον μέρος του τρόπου συμπεριφοράς του. Εκτός από τον εθισμό στη νικοτίνη, το άναμμα του τσιγάρου και η εισπνοή του καπνού γίνεται μια συχνά επαναλαμβανόμενη, μηχανική διαδικασία για τους καπνιστές. “Κρατάω απασχολημένα τα χέρια μου”. “Γεμίζει το χρόνο μου”, ίσως πουν μερικοί.

Ένας τρίτος παράγοντας που δυσκολεύει τους ανθρώπους να κόψουν το κάπνισμα είναι ότι αυτό έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής. Η καπνοβιομηχανία δαπανάει σχεδόν έξι δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 1,8 τρισ. δρχ.) κάθε χρόνο σε διαφημιστικές εκστρατείες οι οποίες παρουσιάζουν τους καπνιστές σαν γοητευτικούς, δραστήριους, υγιείς και έξυπνους ανθρώπους. Πολλές φορές τους δείχνουν να κάνουν ιππασία, να κολυμπούν, να παίζουν τένις ή να ασχολούνται με κάποια άλλη ελκυστική δραστηριότητα. Κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικά προγράμματα δείχνουν ανθρώπους να καπνίζουν​—και αυτοί δεν είναι πάντοτε οι κακοί. Τα τσιγάρα πουλιούνται νόμιμα και μπορεί να τα βρει κανείς εύκολα σχεδόν παντού. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πάντα κοντά μας κάποιον που καπνίζει. Δεν μπορεί να αποφύγει κανείς αυτές τις επιρροές.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιο χάπι που να σταματάει την επιθυμία για κάπνισμα, όπως η ασπιρίνη μπορεί να σταματάει τον πονοκέφαλο. Προκειμένου να πετύχει κάποιος στο δύσκολο αγώνα για να κόψει το κάπνισμα, πρέπει να έχει κίνητρο. Όπως και το αδυνάτισμα, έτσι και αυτό απαιτεί ισχυρή και μακρόχρονη δέσμευση. Η ευθύνη για την επιτυχία ανήκει στο άτομο που καπνίζει.

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Εθισμός σε Νεαρή Ηλικία

Μια μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξε ότι το 1 στα 4 νεαρά άτομα που δοκίμασαν τσιγάρο τελικά εθίστηκε. Αυτό το ποσοστό ήταν παρόμοιο με το ποσοστό εθισμού εκείνων που έχουν πειραματιστεί με την κοκαΐνη και την ηρωίνη. Μολονότι περίπου το 70 τοις εκατό των έφηβων καπνιστών μετανιώνουν που άρχισαν το κάπνισμα, λίγοι μπορούν να το κόψουν.

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Τι Περιέχει ο Καπνός του Τσιγάρου;

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πίσσα, η οποία αποτελείται από 4.000 χημικές ουσίες και πλέον. Οι 43 είναι γνωστό ότι προξενούν καρκίνο. Σε αυτές περιλαμβάνεται το κυανίδιο, το βενζόλιο, η μεθανόλη και το ακετυλένιο (καύσιμο που χρησιμοποιείται στους πυρσούς). Ο καπνός περιέχει επίσης οξείδιο του αζώτου και μονοξείδιο του άνθρακα, που είναι και τα δύο δηλητηριώδη αέρια. Το κύριο ενεργό συστατικό του είναι η νικοτίνη, ένα πολύ εθιστικό ναρκωτικό.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Βοηθήστε τα Αγαπημένα σας Πρόσωπα να το Κόψουν

Αν εσείς δεν καπνίζετε και γνωρίζετε τους κινδύνους του καπνίσματος, πιθανώς στενοχωριέστε όταν βλέπετε τους φίλους σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα να συνεχίζουν το κάπνισμα. Τι μπορείτε να κάνετε για να τους βοηθήσετε να το κόψουν; Η γκρίνια, τα παρακάλια, ο εξαναγκασμός και ο σαρκασμός σπάνια έχουν επιτυχία. Το ίδιο αληθεύει και όταν τους κάνετε κήρυγμα. Αντί να το κόψει, ο καπνιστής ίσως ανάψει τσιγάρο για να απαλύνει το συναισθηματικό πόνο που μπορεί να νιώθει αν χρησιμοποιείτε τέτοιες μεθόδους. Γι’ αυτό προσπαθήστε να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι να κόψει κανείς το κάπνισμα, καθώς και ότι μερικοί δυσκολεύονται πολύ περισσότερο από άλλους.

Δεν μπορείτε να αναγκάσετε κάποιον να κόψει το κάπνισμα. Η εσωτερική δύναμη και η θέληση για να το κάνει αυτό ένας καπνιστής πρέπει να προέρχονται από τον ίδιο. Χρειάζεται να βρείτε στοργικούς τρόπους για να ενθαρρύνετε και να υποστηρίξετε κάποιον που επιθυμεί να το κόψει.

Πώς μπορείτε να το κάνετε αυτό; Την κατάλληλη στιγμή, μπορείτε να εκφράσετε την αγάπη σας για το άτομο και να του πείτε ότι ανησυχείτε επειδή καπνίζει. Εξηγήστε του ότι είστε πρόθυμοι να τον υποστηρίξετε αν αποφασίσει να το κόψει. Ασφαλώς, αν χρησιμοποιείτε αυτή την τακτική πολύ συχνά, τότε θα χάσει την αποτελεσματικότητα και το νόημά της.

Τι μπορείτε να κάνετε αν το αγαπημένο σας πρόσωπο αποφασίσει να κόψει το κάπνισμα; Να θυμάστε ότι ίσως έχει συμπτώματα στέρησης, στα οποία περιλαμβάνεται η ευερεθιστότητα και η κατάθλιψη. Μπορεί επίσης να παρουσιαστούν πονοκέφαλοι και δυσκολία στον ύπνο. Να του υπενθυμίζετε ότι αυτά τα συμπτώματα είναι απλώς προσωρινά· είναι σημάδια που αποκαλύπτουν ότι το σώμα του προσαρμόζεται σε μια καινούρια και υγιή ισορροπία. Να είστε χαρούμενοι και θετικοί. Να εκφράζετε τη χαρά σας για την απόφασή του να κόψει το κάπνισμα. Σε όλη αυτή την περίοδο, να το βοηθάτε να αποφεύγει τις καταστάσεις που δημιουργούν άγχος και οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υποτροπή.

Τι μπορεί να γίνει αν υπάρξει υποτροπή; Προσπαθήστε να μην αντιδράσετε έντονα. Να είστε συμπονετικοί. Να βλέπετε την κατάσταση ως μια ευκαιρία να μάθετε κάτι και οι δυο σας, η οποία θα κάνει πιθανότερη την επιτυχία της επόμενης προσπάθειας.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η καπνοβιομηχανία δαπανάει σχεδόν έξι δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για διαφημίσεις