Ασπιρίνη Κάθε Μέρα​—Ωφελεί ή Βλάπτει;

Το περιστατικό που ακολουθεί είναι πραγματικό και το αφηγήθηκε κάποιος γιατρός. Αφορά ένα συχνότατο πρόβλημα.

ΟΛΗ η οικογένεια ανησυχούσε. Τώρα ανησυχούσε ακόμη και ο γιατρός. «Αν δεν σταματήσει σύντομα η αιμορραγία», είπε ο γιατρός, «ίσως χρειαστεί μετάγγιση αίματος».

Ο άντρας αυτός έχανε σιγά σιγά αίμα από τα έντερά του επί αρκετές εβδομάδες, και η διάγνωση είχε δείξει φλεγμονή του στομάχου, ή αλλιώς γαστρίτιδα. «Είσαι σίγουρος ότι δεν παίρνεις κανένα φάρμακο;» ρώτησε αναστατωμένος ο γιατρός.

«Και βέβαια. Παίρνω μόνο αυτό το φάρμακο χωρίς συνταγή για την αρθρίτιδά μου», απάντησε ο άντρας.

Αυτό κέντρισε αμέσως την προσοχή του γιατρού. «Για να το δω», είπε. Αφού διάβασε προσεκτικά την ετικέτα με τα συστατικά, βρήκε αυτό που έψαχνε. Ακετυλοσαλικυλικό οξύ! Το πρόβλημα λύθηκε. Όταν ο ασθενής σταμάτησε να παίρνει αυτό το φάρμακο που περιείχε ασπιρίνη και του χορηγήθηκε σίδηρος μαζί με ένα άλλο φάρμακο για το στομάχι, η αιμορραγία σταμάτησε και ο αιματοκρίτης του επανήλθε σιγά σιγά στο κανονικό.

Φαρμακογενής Αιμορραγία

Η φαρμακογενής αιμορραγία του γαστρεντερικού συστήματος είναι σοβαρό ιατρικό πρόβλημα σήμερα. Μολονότι μπορεί να ευθύνονται πολλά φάρμακα, τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα προκαλούνται από φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αρθρίτιδα και τους πόνους. Σε αυτά περιλαμβάνεται μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Οι ονομασίες μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Η ασπιρίνη αποτελεί συστατικό πολλών φαρμάκων που χορηγούνται χωρίς συνταγή, και σε πολλές χώρες έχουν αυξηθεί πρόσφατα τα άτομα που παίρνουν ασπιρίνη καθημερινά. Γιατί;

Ενθουσιασμός για την Ασπιρίνη

Το 1995 το Υπόμνημα του Χάρβαρντ για την Υγεία (Harvard Health Letter) ανέφερε ότι «η καθημερινή χρήση ασπιρίνης σώζει ζωές». Βασιζόμενοι σε αρκετές παγκόσμιες μελέτες, που έγιναν επανειλημμένα από τότε, οι ερευνητές κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: «Σχεδόν ο καθένας που υπέστη καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, που πάσχει από στηθάγχη ή που έχει κάνει εγχείρηση μπάι-πας της στεφανιαίας αρτηρίας πρέπει να παίρνει μισή ή μία ασπιρίνη την ημέρα, εκτός αν είναι αλλεργικός στο συγκεκριμένο φάρμακο». a

Άλλοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η καθημερινή λήψη ασπιρίνης ωφελεί τους άντρες άνω των 50 ετών που κινδυνεύουν να πάθουν καρδιακή προσβολή, καθώς και τις γυναίκες που διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο. Επιπρόσθετα, υπάρχουν μελέτες οι οποίες δείχνουν ότι η καθημερινή λήψη ασπιρίνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου και ότι οι μεγάλες δόσεις για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορούν να βοηθήσουν τους διαβητικούς να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.

Πώς δρα η ασπιρίνη προκειμένου να έχει αυτά τα οφέλη που υποστηρίζεται ότι προσφέρει; Μολονότι δεν είναι γνωστοί όλοι οι παράγοντες, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ασπιρίνη κάνει τα αιμοπετάλια λιγότερο κολλώδη, πράγμα που παρεμποδίζει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα. Θεωρείται ότι αυτό βοηθάει στην πρόληψη της απόφραξης μικρών αρτηριών της καρδιάς και του εγκεφάλου, πράγμα που αποτρέπει τη βλάβη ζωτικών οργάνων.

Εφόσον η ασπιρίνη θεωρείται ότι έχει όλα αυτά  τα οφέλη, γιατί να μην την παίρνουν όλοι; Πρώτα πρώτα, υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που δεν είναι γνωστά. Ακόμη και η ιδανική δοσολογία δεν είναι σαφής. Οι προτεινόμενες δόσεις ποικίλλουν από ένα κανονικό δισκίο δύο φορές την ημέρα μέχρι την πολύ μικρή ποσότητα της μίας παιδικής ασπιρίνης μέρα παρά μέρα. Μήπως πρέπει οι γυναίκες να παίρνουν διαφορετική δόση από τους άντρες; Οι γιατροί δεν είναι βέβαιοι. Μολονότι η εντεροδιαλυτή ασπιρίνη μπορεί να θεωρείται ότι βοηθάει κάπως, τα πλεονεκτήματα της υδατοδιαλυτής αναβράζουσας ασπιρίνης εξακολουθούν να αμφισβητούνται.

Λόγοι για Προσοχή

Μολονότι από τεχνική άποψη η ασπιρίνη είναι μια φυσική ουσία​—οι Ινδιάνοι έβγαζαν συστατικά της ασπιρίνης από το φλοιό ενός είδους ιτιάς—​έχει πολλές παρενέργειες. Εκτός από τις αιμορραγίες που προκαλεί σε μερικά άτομα, ενδέχεται να δημιουργεί και πολλές άλλες επιπλοκές, περιλαμβανομένων των αλλεργικών αντιδράσεων σε άτομα που είναι ευαίσθητα στην ασπιρίνη. Περιττεύει να πούμε ότι η καθημερινή λήψη ασπιρίνης δεν είναι για όλους.

Ωστόσο, το άτομο που κινδυνεύει να πάθει καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, ή έχει στη ζωή του σοβαρούς παράγοντες κινδύνου, ίσως πρέπει να ρωτήσει το γιατρό του για τους κινδύνους και τα οφέλη της καθημερινής λήψης ασπιρίνης. Ασφαλώς, ο ασθενής πρέπει να βεβαιωθεί ότι δεν έχει προβλήματα αιμορραγίας, δυσανεξία στην ασπιρίνη, καθώς και στομαχικά ή γαστρεντερικά προβλήματα. Προτού ξεκινήσει τη θεραπεία, το άτομο πρέπει να εξετάσει μαζί με το γιατρό του και άλλα πιθανά προβλήματα ή αλληλεπιδράσεις φαρμάκων.

Όπως αναφέραμε πιο πάνω, η ασπιρίνη και τα ομοειδή φάρμακα εμπερικλείουν σημαντικό κίνδυνο αιμορραγίας. Αυτή δε η αιμορραγία μπορεί να είναι ύπουλη, όχι ευδιάκριτη, και να κλιμακωθεί με το χρόνο. Υπάρχουν και άλλα φάρμακα που χρειάζονται προσεκτική εξέταση, κυρίως κάποια άλλα αντιφλεγμονώδη. Μην ξεχνάτε να ενημερώνετε το γιατρό σας αν χρησιμοποιείτε τέτοια φάρμακα. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα ήταν σοφό να σταματήσετε να τα παίρνετε όταν πρόκειται να χειρουργηθείτε. Κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει είναι οι τακτικές εργαστηριακές εξετάσεις αίματος.

Για να προστατευτούμε από μελλοντικά προβλήματα, θα πρέπει να προσέξουμε τη Γραφική παροιμία: «Οξυδερκής είναι αυτός που βλέπει τη συμφορά και κρύβεται, αλλά οι άπειροι προχωρούν και πρέπει να υποστούν την ποινή». (Παροιμίες 22:3) Σε αυτό το ιατρικό ζήτημα, είθε να είμαστε οξυδερκείς για να μην “υποστούμε την ποινή” σε βάρος της υγείας μας.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 20, 21]

Ποιοι Μπορούν να Εξετάσουν την Πιθανότητα Καθημερινής Λήψης Ασπιρίνης

● Τα άτομα που πάσχουν από στεφανιαία νόσο ή από στένωση των καρωτίδων (των κύριων αρτηριών στο λαιμό).

● Τα άτομα που έχουν πάθει εγκεφαλικό, το οποίο προκλήθηκε από θρόμβωση, ή παροδική ισχαιμική προσβολή (σύντομο επεισόδιο που μοιάζει με εγκεφαλικό).

● Οι άντρες άνω των 50 ετών που έχουν έναν ή και περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις: κάπνισμα, υπέρταση, διαβήτη, ανεβασμένο συνολικό επίπεδο χοληστερίνης, χαμηλή χοληστερίνη HDL, σοβαρή παχυσαρκία, μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος, οικογενειακό ιστορικό πρώιμης στεφανιαίας νόσου (καρδιακή προσβολή πριν από την ηλικία των 55 ετών) ή εγκεφαλικού και καθιστικό τρόπο ζωής.

● Οι γυναίκες άνω των 50 ετών που έχουν δύο ή περισσότερους από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου.

Ίσως θα θέλατε να συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού πάρετε οποιεσδήποτε αποφάσεις για αυτό το ζήτημα.

[Ευχαριστίες]

Πηγή: Ο Καταναλωτής Αναφέρει για την Υγεία (Consumer Reports on Health)