Επίσκεψη στην «Παλαιότερη Πόλη της Ρωσίας»

ΤΟΝ Ιούλιο του 1998, λόγοι εργασίας έφεραν τη σύζυγό μου, τη Λίντα, και εμένα στη Μόσχα. Δεν είχαμε ξαναπάει στη Ρωσία και ήμασταν ανυπόμονοι να μάθουμε για αυτή τη χώρα, τη γλώσσα και τους ανθρώπους της.

Λίγο μετά την άφιξή μας, παρατήρησα την ενδιαφέρουσα απεικόνιση στην πίσω πλευρά του πράσινου χαρτονομίσματος των πέντε ρουβλίων. Έδειχνε ένα πλινθόκτιστο φρούριο του 14ου ή του 15ου αιώνα να δεσπόζει πάνω από ένα ποτάμι, με ένα νησί και μια λίμνη στο βάθος. Στη γωνία ήταν γραμμένο το όνομα αυτής της τοποθεσίας: Νόβγκοροντ.

Σχετικά με αυτό ρώτησα μερικούς Μοσχοβίτες. Όλοι τους γνώριζαν για το Νόβγκοροντ αλλά μόνο ένας το είχε επισκεφτεί. Μου είπαν ότι απείχε λιγότερο από 560 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, μιας νύχτας ταξίδι με τρένο προς την ίδια κατεύθυνση με την Αγία Πετρούπολη. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να πάμε.

Το Ταξίδι μας στο Νόβγκοροντ

Επειδή είχα αγοράσει εισιτήρια για την Αγία Πετρούπολη πιο πριν, ήξερα από πού θα τα προμηθευόμουν. Ο αριθμός του βαγονιού και του κουπέ μας ήταν τυπωμένος στα εισιτήρια. Φτάσαμε στο σταθμό του τρένου λίγο μετά τις εννέα κάποιο βράδυ του περασμένου Σεπτεμβρίου και τακτοποιηθήκαμε στο ιδιωτικό μας κουπέ στο βαγόνι αριθμός 5.

Με ένα στρίγκλισμα και μετά με ένα απότομο τράνταγμα, το βαγόνι άρχισε να προχωράει τρέμοντας. Αυτό επαναλαμβανόταν όλο το βράδυ, εφόσον ήμασταν σε τοπικό τρένο. Σταματούσαμε, και σε λίγα λεπτά, ένα άλλο τρένο περνούσε από δίπλα με θόρυβο. Αφού περιμέναμε λίγο ακόμη στις δευτερεύουσες γραμμές μέσα στην ήσυχη νύχτα, τα φρένα ελευθερώνονταν, το βαγόνι μας άρχιζε να βγάζει κάθε είδους θορύβους και στο τέλος ξεκινούσε μαζί με το υπόλοιπο τρένο. Μετά με ξανάπαιρνε ο ύπνος.

Η υπεύθυνη του βαγονιού χτύπησε την πόρτα μας λίγο πριν φτάσουμε στο Νόβγκοροντ. Ο σταθμός ήταν γεμάτος κίνηση, ακόμη και στις εφτά το πρωί. Σε ένα περίπτερο βρήκαμε κάποιον χάρτη της πόλης και επίσης ρωτήσαμε τον πωλητή πόσο θα κόστιζε το ταξί για να πάμε στο ξενοδοχείο μας. Ο οδηγός μάς χρέωσε 20 ρούβλια (περ. 250 δρχ.) για να μας πάει με το ρωσικό Λάντα του στο ξενοδοχείο μας, περνώντας μας στην απέναντι όχθη του ποταμού Βόλχοφ​—του ποταμού που είχαμε δει στο χαρτονόμισμα.

Ο οδηγός μάς είπε ότι ο ίδιος δεν ήταν Ρώσος αλλά η γυναίκα του ήταν, γι’ αυτό και ζούσε στη Ρωσία. Η ρεσεψιονίστ στο ξενοδοχείο μάς καλωσόρισε και μας επέτρεψε να μπούμε στο δωμάτιο παρ’ όλο που ήταν μόλις 7:30 π.μ. Μας έδωσε και μερικές ιδέες για το πού να πάμε. Περπατήσαμε δίπλα στο ποτάμι και μετά φάγαμε το πρωινό μας.

 Είδαμε ένα πάρκο με περιποιημένο γκαζόν και κλαδεμένα δέντρα. Ο πεζόδρομος κατά μήκος του ποταμού ήταν στολισμένος με διακοσμητικά παρτέρια λουλουδιών. Μολονότι υπήρχαν τουρίστες​—κάπου κάπου ένα λεωφορείο κορεατικής κατασκευής έφερνε κάποια ομάδα τουριστών—​το Νόβγκοροντ δεν είναι τουριστική πόλη. Οι περισσότεροι άνθρωποι που είδαμε ήταν Ρώσοι.

Αρκετοί ντόπιοι κάτοικοι μας είπαν ότι το Νόβγκοροντ είναι η παλαιότερη πόλη της Ρωσίας. Λέγεται ότι είναι πάνω από 1.100 χρονών. Δεκάδες παλιές εκκλησίες σε όλη την πόλη πιστοποιούν τη θρησκευτική κληρονομιά της. Σε έναν χάρτη η Λίντα μέτρησε 25 εκκλησίες μόνο στην περιοχή του ξενοδοχείου.

Βρήκαμε έναν πύργο μέσα στο κρεμλίνο​—όχι το Κρεμλίνο της Μόσχας. «Κρεμλίνο» στα ρωσικά σημαίνει «φρούριο πόλης». Μπορούσε κάποιος να ανέβει μέχρι την κορυφή του πύργου. Το εισιτήριο για να ανέβουμε την ελικοειδή σκάλα που οδηγούσε στην κορυφή ήταν 5 ρούβλια (λιγότερο από 70 δρχ.). Σύγκρινα τη θέα με την εικόνα στο χαρτονόμισμα των πέντε ρουβλίων. Τα δέντρα είχαν μεγαλώσει, και είχε τοποθετηθεί ένα σκέπαστρο πάνω από το διάδρομο του τείχους του κρεμλίνου. Υπήρχε όμως ο ποταμός Βόλχοφ​—ο ίδιος ποταμός, το ίδιο νησί και η ίδια λίμνη στο βάθος. Μόνο ο γερανός που βάθαινε τον ποταμό δεν υπήρχε στην εικόνα του χαρτονομίσματος.

 Τη δεύτερη μέρα στο Νόβγκοροντ παρατηρήσαμε ένα ασυνήθιστο πράγμα. Σε αυτή την πόλη που θεωρείται μικρή από τους Ρώσους​—παρ’ όλο που έχει 250.000 κατοίκους—​οι άνθρωποι μας θυμούνταν, όπως θυμούνταν και λεπτομέρειες για εμάς! Η σερβιτόρα στο ξενοδοχείο μάς θυμήθηκε από την προηγούμενη μέρα. Θυμήθηκε ότι μας άρεσε ο καφές και έφερνε συνέχεια. Επίσης θυμήθηκε ότι δεν πίναμε χυμό και έτσι τη δεύτερη μέρα δεν μας ρώτησε αν θέλαμε. Όταν ζήτησα το λογαριασμό, η Όλγα​—θυμήθηκα το όνομά της—​χαμογέλασε και είπε κοιτάζοντάς με στα μάτια: «Δωμάτιο 356, έτσι δεν είναι;»

Την Κυριακή χιλιάδες άνθρωποι κατέκλυσαν το κρεμλίνο, τη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Βόλχοφ, τους δρόμους και τον πεζόδρομο. Η Λίντα πήγε να αγοράσει ποπκόρν από έναν πλανόδιο πωλητή κοντά στη γέφυρα, ο οποίος​—σωστά μαντέψατε!—​τη θυμήθηκε από την προηγούμενη μέρα.

Όταν ξαναπήγαμε να ανέβουμε στον πύργο για να δούμε πάλι τη θέα, η κοπέλα που έκοβε εισιτήρια μας χαμογέλασε και είπε: «Εδώ δεν ήσασταν χθες; Αφού πληρώσατε χθες, δεν χρειάζεται να πληρώσετε ξανά».

Συναντήσαμε τον Ντέιβιντ, έναν φίλο τον οποίο είχαμε γνωρίσει πριν από χρόνια στη Νέα Υόρκη. Είχε παντρευτεί μια Ρωσίδα, την Αλιόνα, και ζούσαν τώρα στο Νόβγκοροντ όπου υπηρετούσαν ως διάκονοι σε κάποια εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Συναντηθήκαμε μπροστά από το εστιατόριο Ντιέτινατς, που είναι χτισμένο στα τείχη στην κορυφή του κρεμλίνου. Εκεί μας σέρβιραν το καλύτερο ρωσικό φαγητό που είχαμε φάει ποτέ. Ένα πλήρες γεύμα (σαλάτα, σούπα, κυρίως πιάτο, καφές και επιδόρπιο) μας φάνηκε σχετικά φτηνό.

Το Νόβγκοροντ ήταν μια πόλη με φιλικούς ανθρώπους που μας θυμούνταν, με θαυμάσιο φαγητό, καθώς και με αρκετή ιστορία και ποικιλία που την έκαναν ενδιαφέρουσα. Σίγουρα θα την επισκεφτούμε και πάλι.​—Από Συνεργάτη.

[Εικόνες στη σελίδα 22, 23]

Το ρωσικό χαρτονόμισμα των πέντε ρουβλίων και μια φωτογραφία του ίδιου μέρους στο Νόβγκοροντ

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Το κρεμλίνο, όπως φαίνεται από τον ποταμό Βόλχοφ

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Περνώντας μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Βόλχοφ

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Η θρησκεία έπαιζε εξέχοντα ρόλο στο Νόβγκοροντ επί αιώνες