Καλύτερη Υγεία​—Μια Νέα Κατεύθυνση;

Λίγα ζητήματα απασχολούν τους ανθρώπους περισσότερο από την υγεία. Ενίοτε, φαίνεται πως οι απόψεις είναι όσες και οι γιατροί. Το Ξύπνα!, αντί να πάρει θέση, με αυτή τη σειρά άρθρων προσπαθεί να σχολιάσει την αυξανόμενη χρήση θεραπειών που συνήθως αποκαλούνται εναλλακτικές. Δεν υποστηρίζουμε κάποια από τις θεραπείες που θα εξετάσουμε ούτε οποιεσδήποτε άλλες. Πολλά είδη θεραπείας δεν εξετάζονται​—μερικά πολύ δημοφιλή και άλλα αμφιλεγόμενα. Πιστεύουμε ότι η επιμόρφωση σε ζητήματα υγείας είναι γενικά ωφέλιμη, αλλά οι αποφάσεις για αυτά τα ζητήματα είναι απολύτως προσωπικές.

ΟΛΟΙ θέλουν να είναι υγιείς. Αλλά η καλή υγεία μπορεί να είναι ανέφικτη, όπως φαίνεται από τον αριθμό των ατόμων που παραπονιούνται για την υγεία τους. Πολλοί πιστεύουν ότι σήμερα οι άρρωστοι είναι περισσότεροι παρά ποτέ.

Για να αντιμετωπίσουν τις ασθένειες, πολλοί γιατροί συνταγογραφούν κατά κόρον διάφορα φάρμακα τα οποία παράγονται από τις φαρμακευτικές εταιρίες και διαφημίζονται εκτεταμένα. Είναι σημαντικό ότι οι πωλήσεις αυτών των φαρμάκων στην παγκόσμια αγορά έχουν φτάσει στα ύψη τις τελευταίες δεκαετίες, από λίγα μόνο δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Ποια είναι μια από τις συνέπειες;

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα έχουν βοηθήσει πολλούς ανθρώπους. Εντούτοις, η υγεία ορισμένων ατόμων που παίρνουν φάρμακα παραμένει στάσιμη ή χειροτερεύει. Γι’ αυτό, προσφάτως, μερικοί έχουν στραφεί σε άλλες θεραπευτικές μεθόδους.

Πού Στρέφονται Πολλοί

Σε μέρη όπου η σύγχρονη, συμβατική ιατρική αποτελεί τον κανόνα στην περίθαλψη, πολλοί στρέφονται τώρα στις λεγόμενες εναλλακτικές, ή συμπληρωματικές, θεραπείες. «Το Τείχος του Βερολίνου που από παλιά χώριζε τις εναλλακτικές θεραπείες από την παραδοσιακή ιατρική φαίνεται να καταρρέει», έγραψε το περιοδικό Ο Καταναλωτής Αναφέρει (Consumer Reports) το Μάιο του 2000.

Το Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (The Journal of the American Medical Association [JAMA]), με ημερομηνία 11 Νοεμβρίου 1998, σχολίασε: «Οι εναλλακτικές θεραπείες​—που αποκαλούνται “παρεμβατικές” λόγω του τρόπου με τον οποίο δρουν και οι οποίες ούτε διδάσκονται ευρέως στις ιατρικές σχολές ούτε είναι γενικά διαθέσιμες στα νοσοκομεία των ΗΠΑ​—προσελκύουν όλο και περισσότερο την προσοχή των μέσων μαζικής επικοινωνίας, της ιατρικής κοινότητας, των δημόσιων υπηρεσιών και του κοινού, σε πανεθνική κλίμακα».

Ωστόσο, σχολιάζοντας τις τρέχουσες τάσεις, το Περιοδικό της Φαρμακευτικής Περίθαλψης (Journal of Managed Care Pharmacy) εξήγησε το 1997: «Στο παρελθόν, οι γιατροί που ασκούσαν τη συμβατική ιατρική έβλεπαν με σκεπτικισμό τις εναλλακτικές ιατρικές μεθόδους, αλλά τώρα 27 ιατρικές σχολές στις Ηνωμένες Πολιτείες [75 σύμφωνα με μια πιο πρόσφατη έκθεση] προσφέρουν προαιρετικά μαθήματα εναλλακτικής ιατρικής​—μεταξύ άλλων το Χάρβαρντ, το Στάνφορντ, το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και το Γέιλ».

To JAMA σχολίασε τι κάνουν πολλοί ασθενείς για να βελτιώσουν την υγεία τους. Ανέφερε: «Το 1990, υπολογίζεται ότι το 1 στα 5 άτομα (19,9%) που πήγαινε τακτικά στο γιατρό για κάποια σοβαρή πάθηση χρησιμοποιούσε ταυτόχρονα και μια εναλλακτική θεραπεία. Αυτή η αναλογία αυξήθηκε και έγινε σχεδόν 1 στα 3 άτομα (31,8%) το 1997». Το ίδιο άρθρο έλεγε: «Πανεθνικές έρευνες  που έγιναν εκτός Ηνωμένων Πολιτειών δείχνουν ότι η εναλλακτική ιατρική είναι δημοφιλής σε ολόκληρο το βιομηχανοποιημένο κόσμο».

Σύμφωνα με το ίδιο περιοδικό, το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποίησε εναλλακτικές θεραπείες στη διάρκεια μιας πρόσφατης 12μηνης περιόδου ήταν 15 τοις εκατό στον Καναδά, 33 τοις εκατό στη Φινλανδία και 49 τοις εκατό στην Αυστραλία. «Είναι αξιοσημείωτες οι διαστάσεις που έχει πάρει η ζήτηση για εναλλακτικές θεραπείες», παραδέχτηκε το περιοδικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές αν λάβουμε υπόψη ότι οι εναλλακτικές θεραπείες σπάνια καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια. Γι’ αυτό, το άρθρο του περιοδικού κατέληξε στο συμπέρασμα: «Η παρούσα χρήση [εναλλακτικών θεραπειών] ίσως είναι πολύ μικρότερη από εκείνη που θα προκύψει αν αυξηθεί η κάλυψή τους από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια στο μέλλον».

Η τάση συγχώνευσης των εναλλακτικών θεραπειών με τις αντίστοιχες συμβατικές αποτελεί από παλιά κοινή πρακτική σε πολλές χώρες. Ο Δρ Πίτερ Φίσερ, του Βασιλικού Ομοιοπαθητικού Νοσοκομείου του Λονδίνου, παρατήρησε ότι οι κύριες μορφές συμπληρωματικής ιατρικής έχουν γίνει «ουσιαστικά συμβατικές σε πολλά μέρη. Δεν υπάρχουν πια δύο είδη ιατρικής, ορθόδοξη και συμπληρωματική», ισχυρίστηκε. «Υπάρχει μόνο καλή ιατρική και κακή ιατρική».

Συνεπώς, πολλοί γιατροί σήμερα αναγνωρίζουν την αξία τόσο της ορθόδοξης ιατρικής όσο και των εναλλακτικών θεραπειών. Αντί να επιμένουν να διαλέξει ο ασθενής το ένα είδος ιατρικής ή το άλλο, του προτείνουν να επωφεληθεί από οτιδήποτε αποδεικνύεται ωφέλιμο για αυτόν επιλέγοντας από όλες τις ποικίλες κατηγορίες μεθόδων θεραπείας.

Ποιες είναι μερικές μέθοδοι θεραπείας που ανήκουν στη λεγόμενη εναλλακτική, ή αλλιώς συμπληρωματική, ιατρική; Πότε και πού ξεκίνησαν ορισμένες από αυτές; Και γιατί τις χρησιμοποιούν τόσο πολλοί άνθρωποι;