Γιατί Σβήνει η Αγάπη;

«Φαίνεται ότι είναι πολύ πιο εύκολο να ερωτευτείς από το να παραμείνεις ερωτευμένος».​—ΔΡ ΚΑΡΕΝ ΚΑΪΖΕΡ.

Η ΑΥΞΗΣΗ των γάμων από τους οποίους λείπει η αγάπη πιθανώς δεν προκαλεί εντύπωση. Ο γάμος είναι μια περίπλοκη ανθρώπινη σχέση και πολλοί την ξεκινούν χωρίς να έχουν προετοιμαστεί αρκετά. «Απαιτείται από εμάς να δείξουμε κάποια επιδεξιότητα όταν παίρνουμε άδεια οδήγησης», παρατηρεί ο Δρ Ντιν Σ. Ίντελ, «αλλά τις άδειες γάμου μπορούμε να τις πάρουμε μόνο με μια υπογραφή».

Γι’ αυτόν το λόγο, ενώ πολλοί γάμοι ευημερούν και είναι πραγματικά ευτυχισμένοι, σε αρκετούς άλλους υπάρχει ένταση. Ίσως ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι ξεκίνησαν το γάμο με μεγάλες προσδοκίες αλλά δεν έχουν τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για μια διαρκή σχέση. «Όταν οι άνθρωποι έρχονται κοντά για πρώτη φορά», εξηγεί ο Δρ Χάρι Ράις, «νιώθουν μια φοβερή αίσθηση σιγουριάς ο ένας για τον άλλον». Νιώθουν σαν να είναι ο σύντροφός τους «το μόνο πρόσωπο πάνω στη γη που βλέπει τα πράγματα όπως εκείνοι. Αυτό το αίσθημα μερικές φορές σβήνει, και όταν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στο γάμο».

Ευτυχώς, πολλοί γάμοι δεν φτάνουν σε αυτό το σημείο. Αλλά ας εξετάσουμε σύντομα μερικούς από τους παράγοντες οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις έχουν κάνει την αγάπη να σβήσει.

Απογοήτευση​—«Δεν Είναι Αυτό που Περίμενα»

«Όταν παντρεύτηκα τον Τζιμ», λέει η Ρόουζ, «νόμιζα ότι θα ήμασταν σαν την Ωραία Κοιμωμένη και τον Πρίγκιπα του παραμυθιού​—γεμάτοι ρομαντισμό, τρυφερότητα και ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον». Ωστόσο, έπειτα από λίγο, ο «πρίγκιπας» της Ρόουζ δεν φαινόταν και τόσο παραμυθένιος. «Στο τέλος, ένιωθα φοβερά απογοητευμένη μαζί του», λέει η ίδια.

Πολλές ταινίες, βιβλία και δημοφιλή τραγούδια περιγράφουν την αγάπη με έναν μη ρεαλιστικό τρόπο. Προτού παντρευτούν, ο άντρας και η γυναίκα μπορεί να νιώθουν ότι ζουν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα, αλλά έπειτα από μερικά χρόνια γάμου συμπεραίνουν ότι πράγματι ονειρεύονταν! Ακόμη και ένας γάμος που λειτουργεί ομαλά μπορεί να φαίνεται εντελώς αποτυχημένος αν υστερεί έστω και λίγο από τα ειδύλλια των ρομαντικών μυθιστορημάτων.

Φυσικά, ορισμένες προσδοκίες όσον αφορά το γάμο είναι απόλυτα λογικές. Λόγου χάρη, είναι κατάλληλο να αναμένει κάποιος αγάπη, προσοχή και υποστήριξη από το σύντροφό του. Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι επιθυμίες μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες. «Νιώθω σχεδόν ότι δεν είμαι παντρεμένη», λέει η Μίνα, μια νεαρή σύζυγος από την Ινδία. «Νιώθω μόνη και παραμελημένη».

Ασυμφωνία​—«Δεν Έχουμε Τίποτα Κοινό»

«Ουσιαστικά σε καθετί, ο σύζυγός μου και εγώ διαφέρουμε σχεδόν ολοκληρωτικά», λέει μια γυναίκα. «Δεν περνάει ούτε μία ημέρα που να μη μετανιώσω πικρά για την απόφαση που πήρα να τον παντρευτώ. Είμαστε πολύ αταίριαστοι».

Συνήθως δεν περνάει πολύς καιρός για να ανακαλύψει ένα αντρόγυνο ότι δεν ταιριάζουν τόσο όσο νόμιζαν προτού παντρευτούν. «Ο γάμος συχνά φέρνει  στην επιφάνεια χαρακτηριστικά τα οποία οι σύντροφοι είχαν καταφέρει να κρύψουν από τον εαυτό τους όσο διάστημα ζούσαν μόνοι», γράφει η Δρ Νίνα Σ. Φιλντς.

Ως αποτέλεσμα, μετά το γάμο μερικά ζευγάρια μπορεί να συμπεράνουν ότι είναι εντελώς αταίριαστα. «Αν και έχουν μερικές ομοιότητες στις προτιμήσεις και στην προσωπικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν το γάμο με μεγάλες διαφορές στο στιλ, στις συνήθειες και στη νοοτροπία», λέει ο Δρ Άαρον Τ. Μπεκ. Πολλά ζευγάρια δεν ξέρουν πώς να συμβιβάσουν αυτές τις διαφορές.

Συγκρούσεις​—«Συνεχώς Καβγαδίζουμε»

«Μέναμε κατάπληκτοι με το πόσες φορές μαλώναμε​—φτάνοντας στο σημείο να ξεσπάμε σε φωνές ή,  ακόμη χειρότερα, να μένουμε σιωπηλοί επί ημέρες ενώ βράζαμε από θυμό», λέει η Σίντι, συλλογιζόμενη τις πρώτες ημέρες του γάμου της.

Στο γάμο, οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες. Αλλά πώς αντιμετωπίζονται; «Σε έναν υγιή γάμο», γράφει ο Δρ Ντάνιελ Γκόλμαν, «ο σύζυγος και η σύζυγος νιώθουν ελεύθεροι να εκφράσουν κάποιο παράπονο. Αλλά πολύ συχνά, πάνω στην έξαψη του θυμού, κάποια παράπονα εκφράζονται με καταστροφικό τρόπο, ως επίθεση στο χαρακτήρα του άλλου συντρόφου».

Όταν συμβαίνει αυτό, η συζήτηση γίνεται πεδίο μάχης όπου ο καθένας υπερασπίζεται τις απόψεις του πεισματικά και οι λέξεις είναι όπλα αντί να είναι μέσα επικοινωνίας. Μια ομάδα ειδικών αναφέρει: «Ένα από τα πιο καταστροφικά πράγματα όσον αφορά τους καβγάδες που ξεφεύγουν από τον έλεγχο είναι ότι οι σύντροφοι λένε λόγια τα οποία απειλούν το ίδιο το θεμέλιο του γάμου τους».

Απάθεια​—«Έχουμε Πάψει να Προσπαθούμε»

«Έχω πάψει να προσπαθώ για την επιτυχία του γάμου μας», παραδέχτηκε μια γυναίκα έπειτα από πέντε χρόνια γάμου. «Ξέρω ότι δεν υπάρχει περίπτωση να πετύχει τώρα. Έτσι λοιπόν, το μόνο που με ενδιαφέρει είναι τα παιδιά μας».

Έχει λεχθεί ότι το αντίθετο της αγάπης στην πραγματικότητα δεν είναι το μίσος αλλά η απάθεια. Όντως, η αδιαφορία μπορεί να αποβεί τόσο καταστροφική για έναν γάμο όσο και η εχθρότητα.

Δυστυχώς, όμως, μερικοί σύντροφοι έχουν συνηθίσει τόσο πολύ σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη, ώστε παύουν εντελώς να ελπίζουν ότι μπορεί να γίνει οποιαδήποτε αλλαγή. Για παράδειγμα, ένας σύζυγος είπε ότι τα 23 χρόνια του γάμου του έμοιαζαν σαν «να έχεις μια εργασία που δεν σου αρέσει», και πρόσθεσε: «Κάνεις το καλύτερο που μπορείς για να τα βγάλεις πέρα». Παρόμοια, μια σύζυγος, η Γουέντι, έχει πάψει να ελπίζει ότι θα βελτιωθεί η σχέση της με το σύζυγό της με τον οποίο είναι παντρεμένη εδώ και εφτά χρόνια. «Προσπάθησα πάρα πολλές φορές», λέει, «και εκείνος πάντα με απογοητεύει. Τελικά έπαθα κατάθλιψη. Δεν θέλω να περάσω πάλι τα ίδια. Αν αρχίσω να ελπίζω, το μόνο που θα καταφέρω είναι να πληγωθώ. Καλύτερα να μην περιμένω τίποτα​—δεν θα απολαμβάνω τη ζωή, αλλά τουλάχιστον δεν θα νιώθω καταθλιμμένη».

Η απογοήτευση, η ασυμφωνία, οι συγκρούσεις και η απάθεια είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που ίσως συντελούν σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη. Προφανώς, υπάρχουν και άλλοι​—μερικοί από τους οποίους επισημαίνονται στο πλαίσιο στη σελίδα 5. Άσχετα με την αιτία, υπάρχει ελπίδα για τους συντρόφους που φαίνεται ότι είναι παγιδευμένοι σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη;

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 5]

ΓΑΜΟΙ ΧΩΡΙΣ ΑΓΑΠΗ​—ΜΕΡΙΚΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Χρήματα: «Ίσως κάποιος σκεφτεί ότι ο προϋπολογισμός θα συνέβαλλε στην ενότητα ενός ζευγαριού καθώς καθιστά αναγκαίο το να συνεργάζονται, να συνεισφέρουν από κοινού τους πόρους τους για την κάλυψη των βασικών εξόδων και να απολαμβάνουν τους καρπούς των κόπων τους. Αλλά και σε αυτό το ζήτημα επίσης, ό,τι θα μπορούσε να ενώσει ένα ζευγάρι σε μια κοινή προσπάθεια συνήθως το χωρίζει».​—Δρ Άαρον Τ. Μπεκ.

• Τεκνοποίηση: «Έχουμε διαπιστώσει ότι, στο 67 τοις εκατό των ζευγαριών, μειώνεται σημαντικά η ικανοποίηση που βρίσκουν στο γάμο όταν γεννηθεί το πρώτο τους παιδί, και οι διαμάχες οχταπλασιάζονται. Κατά ένα μέρος αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γονείς κουράζονται και δεν έχουν πολύ χρόνο για τον εαυτό τους».​—Δρ Τζον Γκότμαν.

• Απάτη: «Η συζυγική απιστία συνήθως περιλαμβάνει απάτη, και η απάτη απλούστατα προδίδει την εμπιστοσύνη. Με δεδομένο το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη είναι βασικό συστατικό όλων των επιτυχημένων μακρόβιων γάμων, υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η απάτη μπορεί να αποδειχτεί ολέθρια σε μια γαμήλια σχέση;»​—Δρ Νίνα Σ. Φιλντς.

• Σεξ: «Η μακροχρόνια σεξουαλική αποστέρηση είναι ένα κοινό στοιχείο που έχει προηγηθεί στις περιπτώσεις ενός εκπληκτικά μεγάλου αριθμού ζευγαριών από εκείνα που υποβάλλουν αίτηση διαζυγίου. Σε μερικές από αυτές δεν υπήρξαν ποτέ ουσιαστικές σεξουαλικές σχέσεις, ενώ σε άλλες το σεξ ήταν κάτι μηχανικό, ένας τρόπος ικανοποίησης των σωματικών αναγκών του ενός συντρόφου και τίποτα παραπάνω».​—Τζούντιθ Σ. Γουόλερσταϊν, ψυχολόγος.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 6]

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Μπορεί η ποιότητα του γάμου σας να επηρεάσει τα παιδιά σας; Σύμφωνα με τον Δρ Τζον Γκότμαν, ο οποίος διεξάγει έρευνες σε παντρεμένα ζευγάρια περίπου 20 χρόνια, η απάντηση είναι ναι. «Σε δύο δεκαετείς έρευνες που κάναμε», λέει, «διαπιστώσαμε ότι τα μωρά δυστυχισμένων γονέων έχουν υψηλότερη καρδιακή συχνότητα όταν παίζουν με άλλους, και δεν ηρεμούν τόσο εύκολα. Με το πέρασμα του χρόνου, οι γαμήλιες διαμάχες οδηγούν σε χαμηλότερες επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο, ανεξάρτητα από το δείκτη νοημοσύνης του». Αντίθετα, λέει ο Δρ Γκότμαν, τα παιδιά των αρμονικών ζευγαριών «τα πάνε καλύτερα στα μαθήματά τους και στην κοινωνική συμπεριφορά τους, επειδή οι γονείς τους τούς έχουν δείξει πώς να φέρονται στους άλλους ανθρώπους με σεβασμό και πώς να αντιμετωπίζουν τη συναισθηματική αναστάτωση».