Ο Χρυσός που Μετακίνησε Βουνά

Από αρθρογράφο του Ξύπνα! στην Ισπανία

«Ένας πήλινος “ναός” με πολλαπλές κορυφές είναι λαξευμένος μέσα στο βουνό. Ο χρυσός και η Ρώμη ευθύνονταν για αυτό. Ο χρόνος και η ομορφιά τούς έχουν συγχωρήσει».​—Πέδρο Γκαρσία Τραπιέλο.

ΣΤΗ βορειοδυτική Ισπανία υπάρχει ένας παράξενος συμπαγής σχηματισμός από χρυσαφένιο ψαμμίτη. Ένα κάλυμμα από καταπράσινες καστανιές δημιουργεί την αίσθηση ότι οι απότομοι βράχοι και οι υψηλοί πύργοι έχουν σκαλιστεί από τις δυνάμεις της φύσης. Κάποιες είσοδοι στοών οι οποίες φαίνονται εδώ και εκεί είναι η μόνη ένδειξη που μαρτυρεί την ύπαρξη ενός αρχαίου μυστικού. Σε αυτό το μέρος, που τώρα ονομάζεται Λας Μέντουλας, βρισκόταν κάποτε το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ο χρυσός ασκούσε ανέκαθεν μια γοητεία, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να κάνουν μεγάλες προσπάθειες για να τον αποκτήσουν. Το Γραφικό βιβλίο του Ιώβ περιγράφει πώς, πριν από χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι άνοιγαν “σήραγγες, ανέτρεπαν βουνά από τη ρίζα τους και διάνοιγαν στοές στους βράχους”, αναζητώντας χρυσό, ασήμι και πολύτιμες πέτρες.​—Ιώβ 28:1-10.

Αιώνες αργότερα, όταν η Ρώμη κυβερνούσε τον κόσμο, ο χρυσός εξακολουθούσε να έχει μεγάλη αξία. Ο Αυτοκράτορας Αύγουστος ήθελε μια σταθερή οικονομία, και το ασημένιο δηνάριο καθώς και το χρυσό νόμισμα της εποχής του ήταν τα αξιόπιστα νομίσματα που χρειαζόταν προκειμένου να δώσει ώθηση στο ρωμαϊκό εμπόριο. Βέβαια, για να κοπούν αρκετά νομίσματα, χρειαζόταν χρυσός και ασήμι. Έτσι λοιπόν, τις κατακτητικές ρωμαϊκές λεγεώνες ακολουθούσαν κατά πόδας οι χρυσοθήρες.

Όταν οι λεγεώνες υπέταξαν τελικά τη βορειοδυτική Ισπανία, λίγο πριν την αρχή της Κοινής μας Χρονολογίας, ανακάλυψαν νέα αποθέματα χρυσού. Δυστυχώς, το πολύτιμο μέταλλο βρισκόταν θαμμένο μέσα σε ορεινά προσχωσιγενή κοιτάσματα από τα οποία δεν ήταν εύκολο να εξαχθεί ο χρυσός. Θα περνούσαν δυόμισι αιώνες γεμάτοι μόχθο και ιδρώτα για να έρθει στο φως ο κρυμμένος θησαυρός.

Οι Ρωμαίοι, όμως, ήταν απτόητοι. Τα εργατικά χέρια ήταν φτηνά, και οι μέθοδοι εξόρυξης εκείνης της εποχής​—αν και επίπονες—​καθιστούσαν εφικτό το εγχείρημα. Το σχέδιό τους ήταν να εξαγάγουν τον χρυσό διοχετεύοντας σταδιακά νερό στο βουνό. Για να πετύχουν το στόχο τους, κατασκεύασαν πάνω από 50 κανάλια καθώς και αρκετές μεγάλες δεξαμενές σε ψηλά σημεία του βουνού και έσκαψαν στοές μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Όταν ολοκληρωνόταν η κατασκευή ενός δικτύου στοών σε κάποιο τμήμα του βουνού, οι μηχανικοί τις υπερχείλιζαν με νερό υπό πίεση. Τα ορμητικά νερά παρέσερναν τόνους εδάφους. Το νερό ξέπλενε τη χρυσοφόρο άμμο και τα πετρώματα από το βουνό, και στη συνέχεια ο χρυσός αποχωριζόταν από το χαλίκι μέσω έκπλυσης και διήθησης. Κατόπιν, η όλη διαδικασία επαναλαμβανόταν όταν ολοκληρωνόταν κάποιο άλλο σύμπλεγμα στοών.

 Άξιζε τον κόπο αυτή η προσπάθεια; Οι Ρωμαίοι εξήγαγαν με υπομονή περίπου 800 τόνους χρυσού από το Λας Μέντουλας. Για να αποκτηθεί όλος αυτός ο χρυσός, χιλιάδες εργάτες μετακίνησαν στην κυριολεξία βουνά​—πάνω από 225.000.000 κυβικά μέτρα εδάφους. Και για κάθε δέκα τόνους εδάφους που ανέσκαπταν, έβγαζαν τριάντα γραμμάρια χρυσού.

Σήμερα, το μόνο που έχει απομείνει είναι οι στοές και οι απότομοι βραχότοποι του σκαμμένου βουνού, οι οποίοι έχουν στιλπνή επιφάνεια λόγω της διάβρωσης και καλύπτονται από δάση με καστανιές. Η ειρωνεία είναι ότι αυτά τα γλυκά κάστανα που έφεραν οι Ρωμαίοι στην Ισπανία έχουν αποδειχτεί πολύ πιο μακρόβια από τον χρυσό.

[Εικόνα στη σελίδα 22]

Χρυσό νόμισμα στο οποίο απεικονίζεται το κεφάλι του Αυτοκράτορα Αυγούστου

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Το Λας Μέντουλας, εκεί όπου βρισκόταν το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Τμήμα του αρχαίου συμπλέγματος στοών

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 23]

Όλα τα νομίσματα: Musée de Normandie, Caen, France