Παγιδευμένοι σε μια Δίνη Συναισθημάτων

«ΟΤΑΝ μου ανακοινώθηκε ότι έπασχα από κάποια θανατηφόρα ασθένεια», θυμάται ένας ηλικιωμένος άντρας, «προσπάθησα να παραμερίσω τους φόβους μου, αλλά τα αισθήματα αβεβαιότητας με κατέβαλαν». Τα λόγια του επισημαίνουν το γεγονός ότι, μετά το σωματικό πλήγμα που προκαλεί μια αρρώστια, ακολουθεί και το συναισθηματικό πλήγμα. Εντούτοις, υπάρχουν άτομα που ξεπερνούν αυτά τα πλήγματα με επιτυχία. Πολλοί από αυτούς θα ήθελαν να σας διαβεβαιώσουν ότι υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπίσετε και εσείς μια χρόνια αρρώστια με επιτυχία. Προτού όμως αναφέρουμε τι μπορείτε να κάνετε, ας εξετάσουμε προσεκτικά μερικά από τα συναισθήματα που ίσως νιώσετε από την αρχή.

Δυσπιστία, Άρνηση, Δυσφορία

Τα συναισθήματα που έχετε εσείς μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από τα συναισθήματα άλλων. Ωστόσο, οι ειδικοί σε θέματα υγείας, καθώς και ασθενείς, τονίζουν ότι οι άνθρωποι που πλήττονται από κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας αντιμετωπίζουν συχνά ορισμένα κοινά συναισθήματα. Ύστερα από τα αρχικά αισθήματα κατάπληξης και δυσπιστίας, ίσως ακολουθήσουν αισθήματα άρνησης: “Δεν μπορεί να είναι αλήθεια”. “Πρέπει να έγινε κάποιο λάθος”. “Ίσως μπέρδεψαν τις εξετάσεις στο εργαστήριο”. Κάποια γυναίκα, περιγράφοντας την αντίδρασή της όταν έμαθε ότι έπασχε από καρκίνο, είπε: «Νιώθεις σαν να θέλεις να κρυφτείς, κάτω από τα σκεπάσματά σου, και ελπίζεις πως όταν ξεσκεπαστείς όλα θα έχουν περάσει».

Ωστόσο, καθώς η πραγματικότητα αρχίζει να φαίνεται ολοκάθαρα, η άρνηση μπορεί να δώσει τη θέση της στη δυσφορία, ένα αίσθημα δυστυχίας το οποίο στέκεται απειλητικά πάνω σας σαν ένα σύννεφο που προμηνύει συμφορά. Ερωτήσεις όπως: “Πόση ζωή μού απομένει;” “Είμαι καταδικασμένος να πονάω σε όλη την υπόλοιπη ζωή μου;” και άλλες παρόμοιες ίσως σας βασανίζουν. Πιθανόν να εύχεστε να μπορούσατε να πάτε πίσω στο παρελθόν, προτού μάθετε για την αρρώστια σας, αλλά δεν μπορείτε. Σύντομα μπορεί να αρχίσετε να παλεύετε με έναν χείμαρρο από άλλα οδυνηρά και έντονα συναισθήματα. Ποια είναι μερικά από αυτά;

Αβεβαιότητα, Ανησυχία, Φόβος

Μια σοβαρή αρρώστια προξενεί μεγάλη αβεβαιότητα και πολλές ανησυχίες στη ζωή σας. «Η αστάθεια της κατάστασής μου κάνει μερικές φορές τη ζωή πολύ απογοητευτική», λέει ένας άντρας που πάσχει από τη νόσο του Πάρκινσον. «Πρέπει να περιμένω να δω τι θα φέρει η κάθε ημέρα». Η αρρώστια σας μπορεί επίσης να σας φοβίζει. Αν σας έπληξε απροειδοποίητα, μπορεί να σας έχει καταλάβει μεγάλος φόβος. Εντούτοις, αν εσείς ανησυχούσατε χρόνια ολόκληρα για συμπτώματα που έδιναν εσφαλμένη εντύπωση, ενώ η διάγνωση για την αρρώστια σας ήρθε μετά, ο φόβος μπορεί να είναι ακόμη πιο ύπουλος. Στην αρχή, μπορεί να νιώσετε ακόμη και κάποια ανακούφιση επειδή οι άλλοι θα πιστέψουν επιτέλους ότι είστε πραγματικά άρρωστοι και ότι αυτά που νιώθατε δεν ήταν προϊόν της φαντασίας σας. Σύντομα, όμως, η ανακούφιση ίσως αντικατασταθεί από φόβο καθώς θα συνειδητοποιείτε τις επιπτώσεις της αρρώστιας από την οποία πάσχετε.

 Κάτι άλλο που μπορεί να σας ανησυχεί είναι ο φόβος της απώλειας του ελέγχου. Ιδιαίτερα αν σας αρέσει να έχετε έναν βαθμό ανεξαρτησίας, ίσως τρέμετε στην ιδέα ότι θα αρχίσετε να εξαρτάστε όλο και περισσότερο από τους άλλους. Ίσως ανησυχείτε ότι η αρρώστια σας θα αρχίσει να εξουσιάζει τη ζωή σας και να υπαγορεύει την κάθε σας κίνηση.

Θυμός, Ντροπή, Μοναξιά

Η αίσθηση της αυξανόμενης απώλειας του ελέγχου μπορεί να προκαλέσει επίσης αισθήματα θυμού. “Γιατί να μου συμβεί αυτό; Τι έκανα για να το αξίζω;” μπορεί να ρωτάτε τον εαυτό σας. Αυτό το πλήγμα στην υγεία σας φαίνεται άδικο και ακατανόητο. Μπορεί επίσης να σας κυριεύει ντροπή και απόγνωση. Ένας παράλυτος θυμάται: «Ντρεπόμουν πολύ που όλα αυτά μου συνέβησαν εξαιτίας ενός ανόητου δυστυχήματος!»

Επίσης, μπορεί να νιώθετε τον κλοιό της απομόνωσης να σφίγγει γύρω σας. Η σωματική απομόνωση οδηγεί εύκολα σε κοινωνική απομόνωση. Αν η αρρώστια σας σάς περιορίζει στο σπίτι, ίσως δεν μπορείτε πλέον να συναναστρέφεστε με τους παλιούς σας φίλους. Εντούτοις, λαχταράτε την ανθρώπινη επαφή όσο ποτέ άλλοτε. Έπειτα από τον αρχικό καταιγισμό επισκέψεων και τηλεφωνημάτων, όλο και λιγότεροι μπορεί να έρχονται να σας δουν ή να σας τηλεφωνούν.

Νιώθοντας πληγωμένοι καθώς βλέπετε τους φίλους σας να απομακρύνονται, ίσως αντιδράτε σε αυτή την οδυνηρή εμπειρία με το να κλείνεστε στον εαυτό σας. Βέβαια, είναι κατανοητό ότι μπορεί να θέλετε να μείνετε για κάποιο διάστημα μόνοι προτού έρθετε και πάλι σε επαφή με άλλους. Αλλά αν σε αυτή τη φάση επιτρέψετε στον εαυτό σας να απομονωθεί ακόμη περισσότερο από τους άλλους, μπορεί να βυθιστείτε από την κοινωνική απομόνωση (όταν οι άλλοι δεν σας επισκέπτονται) στη συναισθηματική απομόνωση (όταν εσείς δεν θέλετε να δείτε τους άλλους). Όπως και αν έχουν τα πράγματα, ίσως παλεύετε με έντονα αισθήματα μοναξιάς. a Μερικές φορές, μπορεί ακόμη και να αναρωτιέστε αν θα καταφέρετε να αντέξετε άλλη μια ημέρα.

Να Μαθαίνετε από τους Άλλους

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ελπίδα. Αν αντιμετωπίσατε πρόσφατα κάποια κρίσιμη κατάσταση με την υγεία σας, υπάρχουν πρακτικά βήματα που μπορείτε να κάνετε τα οποία θα σας βοηθήσουν να επανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας ως έναν βαθμό.

Είναι αλήθεια ότι αυτή η σειρά άρθρων δεν θα επιλύσει το χρόνιο πρόβλημα της υγείας σας, όποιο και αν είναι αυτό. Εντούτοις, οι πληροφορίες που παρουσιάζονται ίσως σας βοηθήσουν να διακρίνετε τρόπους για να το αντιμετωπίσετε. Κάποια γυναίκα με καρκίνο συνόψισε τη διαδοχή των σκέψεων και των συναισθημάτων της λέγοντας: «Έπειτα από την άρνηση ένιωσα μεγάλο θυμό και στη συνέχεια άρχισα να αναζητώ τις δυνατότητες που μου είχαν απομείνει». Και εσείς μπορείτε να κάνετε τέτοιου είδους αναζήτηση, με το να στραφείτε σε άτομα που έχουν ζήσει εμπειρίες παρόμοιες με τις δικές σας και να μάθετε από αυτούς πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε τις δυνατότητες που εξακολουθείτε να έχετε.

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

“Γιατί να μου συμβεί αυτό; Τι έκανα για να το αξίζω;” μπορεί να ρωτάτε τον εαυτό σας