Μπορούν να σας Κλέψουν τα Προσωπικά Δεδομένα!

Η ΝΕΑΡΗ γυναίκα άρχισε να δέχεται αισχρά μηνύματα από αρκετούς άντρες στον τηλεφωνητή. Κατόπιν, της τηλεφώνησε κάποιος και της είπε ότι ήθελε να ανταποκριθεί στις σκανδαλιστικές προτάσεις που αυτή είχε δημοσιεύσει στο Ιντερνέτ. Αλλά εκείνη δεν είχε καν κομπιούτερ. Χρειάστηκε να περάσει λίγος καιρός για να καταλάβει ότι κάποιος παρουσιαζόταν με τα δικά της στοιχεία στον κυβερνοχώρο και έβαζε τις αγγελίες στο Ιντερνέτ. Μάλιστα, ο άγνωστος απατεώνας δεν σταματούσε εκεί, αλλά έδινε και τη διεύθυνσή της, οδηγίες για το πώς να πάει κάποιος στο σπίτι της, ακόμη και συμβουλές για το πώς να παραβιάσει το συναγερμό της!

Οι περισσότεροι από εμάς λαβαίνουμε ως δεδομένα τα προσωπικά μας στοιχεία. Είμαστε αυτοί που είμαστε και, αν κάποιος το αμφισβητήσει, μπορούμε να το αποδείξουμε. Αλλά καθώς τα στοιχεία που χρησιμοποιούμε συνήθως για να αποδείξουμε την ταυτότητά μας​—πιστοποιητικό γέννησης, κάποιος αναγνωριστικός αριθμός, a δίπλωμα οδήγησης, διαβατήριο, ταυτότητα και άλλα παρόμοια—​γίνεται ολοένα και ευκολότερο να παραποιηθούν ή να κλαπούν, έχει εμφανιστεί ένας καινούριος ποινικός όρος​—«κλοπή προσωπικών δεδομένων».

Επιδημία Απάτης

Αυτό το είδος εγκλήματος είναι περίπλοκο, ύπουλο και ενδεχομένως καταστροφικό. Τα θύματα ανακαλύπτουν ξαφνικά ότι κάποιος δημιουργεί τεράστια χρέη, εξαπατά τους πιστωτές και προξενεί άλλου είδους συμφορές στο όνομά τους. Σε μερικές χώρες ο νόμος προστατεύει τα θύματα από την υποχρέωση να πληρώσουν αυτές τις επιβαρύνσεις, αλλά μπορούν να βρεθούν με ζημιωμένη υπόληψη και με τη φήμη του αφερέγγυου.

Υπηρεσίες επιβολής του νόμου, άτομα που επεξεργάζονται πληροφορίες για πιστωτές, καθώς και ομάδες καταναλωτών αναγνωρίζουν ευρέως ότι η κλοπή προσωπικών δεδομένων προξενεί απώλειες δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ακριβώς πόσοι άνθρωποι εξαπατώνται μέσω της κλοπής προσωπικών δεδομένων. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι ότι μπορεί να περάσουν μήνες μέχρι να καταλάβει κάποιος ότι τα προσωπικά του δεδομένα έχουν κλαπεί. Μερικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου χαρακτηρίζουν την κλοπή προσωπικών δεδομένων ως το πιο γοργά αυξανόμενο έγκλημα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόμοια προβλήματα αναφέρονται και σε άλλες χώρες.

Οι κλέφτες γνωρίζουν ότι η κλοπή προσωπικών δεδομένων είναι δύσκολο να διερευνηθεί και ότι διώκεται σπάνια, και αυτό κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. «Εκείνοι που διαπράττουν αυτό το έγκλημα το θεωρούν απρόσωπο», παρατηρεί η ειδική ανακρίτρια Σέριλ Σμιθ. «Το θύμα είναι μια τράπεζα ή ένα κατάστημα. Δεν σκέφτονται ότι βλάπτουν κάποιο άτομο».

Λυμαίνονται το Ίδιο σας το Όνομα

Οι κλέφτες προσωπικών δεδομένων συνήθως κλέβουν ένα ή περισσότερα βασικά προσωπικά σας στοιχεία, λόγου χάρη κάποιον αναγνωριστικό  αριθμό ή το δίπλωμα οδήγησης. Κατόπιν το χρησιμοποιούν για να παραστήσουν ότι είστε εσείς και να ανοίξουν πιστωτικούς λογαριασμούς στο όνομά σας. Παράλληλα, φροντίζουν να πηγαίνουν όλα τα σχετικά έγγραφα στη δική τους ταχυδρομική θυρίδα. Ξοδεύουν όσο περισσότερα μπορούν και όσο γρηγορότερα μπορούν. Δεν θα καταλάβετε τι συμβαίνει παρά μόνο όταν αρχίσουν να τηλεφωνούν οι πιστωτές ζητώντας να εισπράξουν τα χρήματά τους.

Πώς κλέβουν αυτά τα αδίστακτα άτομα τέτοιες προσωπικές πληροφορίες; Είναι πολύ εύκολο. Συχνά αρχίζουν συλλέγοντας προσωπικά στοιχεία που συνηθίζουν να δίνουν πολλοί άνθρωποι όταν ζητούν πιστώσεις ή κάνουν τηλεαγορές. Μερικοί απατεώνες “βουτούν στους σκουπιδοτενεκέδες”​—ψάχνουν στους κάδους των σκουπιδιών σας για να βρουν τραπεζικά ή πιστωτικά έγγραφα ή στοιχεία που αφορούν ενυπόθηκα δάνεια. Άλλοι υποκλέπτουν επιστολές οικονομικού περιεχομένου από τα γραμματοκιβώτια. Υπάρχουν κλέφτες που παρακολουθούν τα θύματά τους με κάμερες ή κιάλια καθώς εκείνα πληκτρολογούν αριθμούς σε αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές ή κοινόχρηστα τηλέφωνα. Σε μερικές χώρες πολλές προσωπικές πληροφορίες γίνονται εύκολα διαθέσιμες μέσω δικαστηρίων, δημοσίων εγγράφων ή του Ιντερνέτ.

Κλέβουν το Καλό σας Όνομα

Αφού ο απατεώνας μάθει κάποιον αναγνωριστικό αριθμό σας, μπορεί επίσης να χρειάζεται και άλλες προσωπικές πληροφορίες, όπως την ημερομηνία γέννησής σας, τη διεύθυνση και το τηλέφωνό σας. Με αυτές τις πληροφορίες, και ίσως με ένα πλαστό δίπλωμα οδήγησης που θα έχει τη δική του φωτογραφία, ο κλέφτης μπορεί να αρχίσει τη δράση του. Ίσως ζητήσει άμεση πίστωση είτε προσωπικά είτε ταχυδρομικά, χρησιμοποιώντας τα δικά σας στοιχεία. Συνήθως δίνει μια δική του διεύθυνση, ισχυριζόμενος ότι έχει μετακομίσει. Καθώς βιάζονται να ανοίξουν πίστωση, οι υπάλληλοι που ελέγχουν τα στοιχεία δεν επαληθεύουν πάντα τις πληροφορίες ή τις διευθύνσεις.

Μόλις, λοιπόν, ο απατεώνας ανοίξει τον πρώτο λογαριασμό, μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτόν το νέο λογαριασμό, καθώς και άλλες προσωπικές πληροφορίες, για να φαίνεται πιο αξιόπιστος. Αυτό διευκολύνει ακόμη περισσότερο την εξάπλωση της απάτης του. Τώρα ο απατεώνας βρίσκεται σε καλό δρόμο για να γίνει πλούσιος και, ταυτόχρονα, να καταστρέψει τη δική σας φερεγγυότητα και το καλό σας όνομα.

Οι προσπάθειες για την αποκατάσταση της βλάβης μπορεί να είναι δύσκολες, χρονοβόρες και απογοητευτικές. Η Μαρί Φρανκ, δικηγόρος από την Καλιφόρνια, διαπίστωσε πόσο επίπονο μπορεί να είναι αυτό όταν κάποιος απατεώνας δημιούργησε λογαριασμούς αξίας περίπου 100.000 δολαρίων (περ. 35 εκατ. δρχ.) στο όνομά της. «Χρειάστηκε να γράψω 90 επιστολές και να δαπανήσω 500 ώρες για να καθαρίσω το όνομά μου», λέει. «Είναι ένας αγώνας για να διατηρήσετε την αξιοπιστία σας και την ψυχική σας υγεία. . . . Τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζετε ποιος το κάνει, και οι δράστες δεν πιάνονται ποτέ».

Τι Πρέπει να Κάνετε

Αν έχετε πέσει θύμα κλοπής προσωπικών δεδομένων, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορείτε να κάνετε. Πρώτα πρώτα, συστήνεται να τηλεφωνήσετε και να ενημερώσετε τις αρμόδιες υπηρεσίες των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας της περιοχής σας. Κατόπιν συμπληρώστε μια γραπτή δήλωση και ζητήστε να επικοινωνούν μαζί σας οι πιστωτές για να επιβεβαιώνετε το άνοιγμα μελλοντικών πιστώσεων.

Στη συνέχεια, κάντε καταγγελία στην αστυνομία. Φροντίστε να κρατήσετε ένα αντίγραφο της καταγγελίας επειδή μπορεί να το χρειαστείτε για την ενημέρωση των πιστωτών.

 Θα πρέπει επίσης να ειδοποιήσετε τις τράπεζες και τους πιστωτικούς οργανισμούς με τους οποίους συνεργάζεστε. Ακόμη και αν ο κλέφτης χρησιμοποιήσει τις κλεμμένες πληροφορίες για να βγάλει καινούριες πιστωτικές κάρτες, θα είστε πιο ασφαλείς αν επανεκδώσετε όλες τις πιστωτικές σας κάρτες. Επίσης, αν έχουν πειραχτεί οι λογαριασμοί επιταγών και ταμιευτηρίου, ίσως χρειαστεί να ανοίξετε καινούριους. Επιπρόσθετα, μπορεί να χρειαστεί να προμηθευτείτε νέες τραπεζικές κάρτες και νέους προσωπικούς αναγνωριστικούς αριθμούς.

Διαφαίνονται Λύσεις;

Οι κυβερνήσεις, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου και τα πιστωτικά ιδρύματα πασχίζουν να βρουν τρόπους για να εμποδίσουν την κλοπή προσωπικών δεδομένων. Σε μερικές περιοχές, έχουν ψηφιστεί νομοσχέδια τα οποία καθιστούν αυτό το έγκλημα κακούργημα και προστατεύουν αποτελεσματικότερα τα προσωπικά δεδομένα. Έχουν προταθεί και άλλα μέτρα υψηλής τεχνολογίας. Μεταξύ αυτών είναι τα ψηφιακά δακτυλικά αποτυπώματα κωδικοποιημένα πάνω στις κάρτες, οι τραπεζικές κάρτες οι οποίες αναγνωρίζουν το αποτύπωμα των χεριών ή τη φωνή, η ηλεκτρονική κάρτα που μπορεί να αποθηκεύσει προσωπικές πληροφορίες όπως ομάδα αίματος και δακτυλικά αποτυπώματα, και οι κάρτες με ειδικό χώρο για ανεξίτηλη υπογραφή.

Εκτός από αυτές τις περίπλοκες προληπτικές μεθόδους, υπάρχουν πρακτικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατέψετε τον εαυτό σας. (Βλέπε το πλαίσιο «Πώς να Προστατευτείτε από την Κλοπή Προσωπικών Δεδομένων».) Με λίγη προνοητικότητα και προσεκτικό σχεδιασμό, μπορεί να μειώσετε τον κίνδυνο της κλοπής προσωπικών δεδομένων!

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 21]

Πώς να Προστατευτείτε από την Κλοπή Προσωπικών Δεδομένων

● Να δίνετε τον αναγνωριστικό σας αριθμό μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο.

● Να μην έχετε στην τσάντα ή στο πορτοφόλι σας επιπλέον πιστωτικές κάρτες, την ταυτότητα, το πιστοποιητικό γέννησης ή το διαβατήριο παρά μόνο όταν είναι απαραίτητο.

● Να σκίζετε τις προεγκεκριμένες αιτήσεις πιστώσεων προτού τις πετάξετε. Να κάνετε το ίδιο με τα εκκαθαριστικά σημειώματα της τράπεζας, τους λογαριασμούς τηλεφώνου, τις αποδείξεις αγορών με πιστωτική κάρτα, και τα παρόμοια.

● Να κρύβετε με το χέρι σας τα πλήκτρα όταν χρησιμοποιείτε μια αυτόματη ταμειολογιστική μηχανή ή όταν κάνετε υπεραστικά τηλεφωνήματα με την τηλεκάρτα σας. Ίσως κάποιοι τριγύρω να σας παρακολουθούν με κιάλια ή κάμερα.

● Πάρτε ένα γραμματοκιβώτιο που κλειδώνει για να μειώσετε τον κίνδυνο κλοπής της αλληλογραφίας.

● Πηγαίνετε στην τράπεζα για να πάρετε τις καινούριες επιταγές αντί να ζητήσετε να σας τις στείλουν ταχυδρομικά.

● Να έχετε έναν κατάλογο ή αντίγραφο όλων των αριθμών πιστωτικών λογαριασμών και να τον φυλάτε σε ασφαλές μέρος.

● Ποτέ να μη δίνετε τον αριθμό της πιστωτικής σας κάρτας ή άλλες προσωπικές πληροφορίες από το τηλέφωνο εκτός και αν έχετε έμπιστη επαγγελματική σχέση με την εταιρία και έχετε πάρει εσείς την πρωτοβουλία να τηλεφωνήσετε.

● Απομνημονεύστε τον κωδικό σας. Μην έχετε τους κωδικούς στην τσάντα ή στο πορτοφόλι σας.

● Να παίρνετε αντίγραφο των πιστωτικών σας συναλλαγών τακτικά αν είναι δυνατόν.

● Ζητήστε να αφαιρεθεί το όνομά σας από καταλόγους οι οποίοι διακινούνται για διαφημιστικούς σκοπούς από οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και από πιστωτικά ιδρύματα.

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Κάποιοι παρακολουθούν τα θύματά τους καθώς εκείνα πληκτρολογούν αριθμούς σε κοινόχρηστα τηλέφωνα ή αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Μερικοί “βουτούν στους σκουπιδοτενεκέδες” ψάχνοντας στα σκουπίδια για να κλέψουν προσωπικές πληροφορίες