Ένα Μοναδικό Ιαπωνικό Χειροτέχνημα

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ

ΠΥΚΝΑ δάση καλύπτουν τα βουνά Χακόνε στην περιοχή του όρους Φούτζι της Ιαπωνίας. Ακολουθώντας κάποιον ερημικό, ελικοειδή ορεινό δρόμο, φτάνουμε σε ένα ασυνήθιστο χωριουδάκι, το Χατατζούκου. Αυτή η ήσυχη κοινότητα είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε το γιοσέγκι.

Γιοσέγκι σημαίνει κατά γράμμα «συνδυασμένα κομμάτια ξύλου». Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι τα γεωμετρικά σχήματα στην επιφάνεια ξύλινων χειροτεχνημάτων που μπορεί να ποικίλλουν από απλούς σελιδοδείκτες μέχρι κουτιά με συρτάρια. Τα σχέδια έχουν διάφορα σχήματα και χρώματα. Όταν συνειδητοποιούμε ότι δεν πρόκειται για ζωγραφιές αλλά για συναρμολογημένα και κολλημένα κομμάτια ξύλων διαφορετικών χρωμάτων, αρχίζουμε να βλέπουμε τα γιοσέγκι με περισσότερη εκτίμηση.

Πώς ξεκίνησε αυτό το μοναδικό είδος χειροτεχνίας; Το 19ο αιώνα, ένας  τεχνίτης ονόματι Νιχέι Ισικάγουα είχε την ιδέα να κολλήσει μαζί ξύλα διαφορετικών χρωμάτων. Στη συνέχεια, κόβοντας λεπτά φύλλα ξύλου από τις αρχικές δέσμες, έφτιαχνε κουτιά και άλλα αντικείμενα με μωσαϊκά σχέδια.

Αργότερα αναπτύχθηκε μια πιο αποτελεσματική μέθοδος κατασκευής γιοσέγκι. Έπαιρναν τις αρχικές δέσμες και έκοβαν από αυτές φύλλα λεπτά σαν χαρτί και τα κολλούσαν πάνω σε παχύτερα κομμάτια ξύλου ως επένδυση. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να φτιάχνουν αναμνηστικά αντικείμενα σε προσιτές τιμές για όσους επισκέπτονταν τις γειτονικές θερμές πηγές του Χακόνε.

Για την κατασκευή του γιοσέγκι χρησιμοποιούνται πολλά διαφορετικά ξύλα. Το λευκό χρώμα, για παράδειγμα, προέρχεται από τα δέντρα ευώνυμος και κόρνος, το κίτρινο από τα δέντρα ρους ο βερνικοφόρος και ρους ο κηροφόρος, το ανοιχτό καφέ από την κερασιά και από το δέντρο ζέλκοβα και το μαύρο από το δέντρο κερκιδίφυλλο το ιαπωνικό.

Επισκεπτόμενοι το Χακόνε, ίσως θελήσετε να αγοράσετε μικρά γιοσέγκι σουβέρ ή σελιδοδείκτες, τα οποία είναι σχετικά φτηνά. Ακόμη και αυτά τα μικρά ενθύμια θα σας φέρνουν αναμνήσεις από την επίσκεψή σας στο Χακόνε, στην περιοχή του φημισμένου όρους Φούτζι, και από τη σύντομη γνωριμία σας με αυτό το εντυπωσιακό είδος χειροτεχνίας που άρχισε πριν από 150 και πλέον χρόνια.

[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 19]

ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ ΤΟ ΓΙΟΣΕΓΚΙ

Ο τεχνίτης που φτιάχνει γιοσέγκι πλανίζει ξύλα διαφορετικών χρωμάτων στο επιθυμητό πάχος. Κατόπιν κολλάει μαζί τα φύλλα σε στρώσεις. Στην πλευρά των κολλημένων φύλλων εμφανίζεται ένα πολύχρωμο σχέδιο. Ο τεχνίτης κόβει κατόπιν το κολλημένο φύλλο δημιουργώντας λωρίδες από αυτές τις στρώσεις ξύλου τις οποίες βάζει σε ένα ειδικό καλούπι. (1) Αφού λειάνει τις λωρίδες με μια πλάνη, τις βγάζει από το καλούπι, τις κολλάει μαζί έτσι ώστε να σχηματίσουν ένα σχέδιο και τις δένει με βαμβακερή κλωστή. Έτσι δημιουργείται ένα βασικό κομμάτι για το γιοσέγκι.

Στη συνέχεια, ο τεχνίτης κολλάει πάλι αρκετά τέτοια κομμάτια ώστε να σχηματιστεί ένα μεγαλύτερο. (2) Το κόβει σε φέτες. (3) Κατόπιν σχηματίζει με αυτές ένα ακόμη μεγαλύτερο σχέδιο και τις κολλάει μαζί. Η ίδια διαδικασία συνεχίζεται μέχρις ότου ο τεχνίτης δημιουργήσει ένα μεγάλο πιάτο που ονομάζεται τανέγκι, δηλαδή ξύλινο κομμάτι.

Ο τεχνίτης έχει τώρα το βασικό σχέδιο για να ολοκληρώσει το προϊόν του. (4) Με μια ειδική πλάνη, κόβει το τανέγκι σε φύλλα λεπτά σαν χαρτί, τα οποία ονομάζονται ζούκου. (5) Όταν σιδερώσει αυτά τα φύλλα, ο τεχνίτης μπορεί να διακοσμήσει τα ξύλινα χειροτεχνήματά του με την επένδυση από ζούκου.

[Εικόνες στη σελίδα 18]

Τα σχέδια «γιοσέγκι» δεν είναι ζωγραφιές, αλλά συναρμολογημένα και κολλημένα κομμάτια ξύλων διαφορετικών χρωμάτων