Ναρκωτικά και Εθιστικές Ουσίες​—Γιατί τα Χρησιμοποιούν;

«ΗΜΟΥΝ 13 χρονών, και η αδελφή του καλύτερου φίλου μου μας κάλεσε κάποιο απόγευμα στο σπίτι τους. Όλοι άρχισαν να καπνίζουν μαριχουάνα. Στην αρχή αρνήθηκα, αλλά αφού μου πρόσφεραν αρκετές φορές, τελικά δοκίμασα». Με αυτόν τον τρόπο εξήγησε ο Μάικλ, από τη Νότια Αφρική, πώς έμαθε τα ναρκωτικά.

«Προέρχομαι από μια συντηρητική οικογένεια που ασχολείται επαγγελματικά με την κλασική μουσική. Έπαιζα σε ορχήστρα, και ένας από τους μουσικούς κάπνιζε τακτικά μαριχουάνα στη διάρκεια των διαλειμμάτων. Μου πρόσφερε επίμονα για αρκετούς μήνες. Τελικά δοκίμασα και άρχισα να παίρνω τακτικά». Με αυτόν τον τρόπο άρχισε να κάνει χρήση ναρκωτικών ο Ντάρεν, ένας Καναδός.

Και τα δύο αυτά άτομα συνέχισαν κάνοντας χρήση άλλων ναρκωτικών, όπως LSD, όπιο και διάφορα διεγερτικά. Καθώς αναλογίζονται το παρελθόν, τώρα ως πρώην ναρκομανείς, συμφωνούν ότι η επιρροή του περίγυρου ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο άρχισαν τα ναρκωτικά. «Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έπαιρνα κάποια μέρα ναρκωτικά», λέει ο Μάικλ, «αλλά αυτά τα παιδιά ήταν οι μόνοι φίλοι που είχα και, όπως είναι φυσικό, κάνεις ό,τι κάνουν».

Ο Κόσμος της Διασκέδασης

Ασφαλώς, η πίεση από τον περίγυρο αποτελεί σημαντικό παράγοντα που κάνει πολλούς να αρχίζουν τα ναρκωτικά, και οι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Επιπλέον, επηρεάζονται από τα παραδείγματα των ειδώλων τους στον κόσμο της διασκέδασης, οι οποίοι ασκούν ισχυρή επίδραση στους νεαρούς θαυμαστές τους.

Η βιομηχανία της διασκέδασης βάλλεται ιδιαίτερα από τη μάστιγα των ναρκωτικών. Συχνά, κορυφαίες φυσιογνωμίες στο χώρο της μουσικής κάνουν χρήση σκληρών ναρκωτικών σε κάποια φάση της καριέρας τους. Επίσης, πολλοί αστέρες του κινηματογράφου είναι συστηματικοί χρήστες ναρκωτικών.

Εκείνοι που κινούν τα νήματα στο χώρο της διασκέδασης μπορούν να μυθοποιούν τα ναρκωτικά κάνοντάς τα να ασκούν μια ακατανίκητη, όπως φαίνεται, έλξη στους νέους. Το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek) ανέφερε το 1996: «Οι δρόμοι του Σιάτλ είναι γεμάτοι παιδιά που έχουν έρθει εδώ για να κάνουν χρήση ηρωίνης, μόνο και μόνο επειδή το ίδιο έκανε και ο [μουσικός της ροκ] Κομπέιν».

Ο κόσμος των ναρκωτικών μυθοποιείται στα περιοδικά, στις κινηματογραφικές ταινίες και στην τηλεόραση. Παρόμοια, μερικοί διακεκριμένοι σχεδιαστές στον κόσμο της μόδας προτιμούν μοντέλα με αδύνατη, σκελετωμένη εμφάνιση, που θυμίζει ναρκομανείς.

Γιατί Εθίζονται Μερικοί;

Αναρίθμητοι άλλοι παράγοντες συμβάλλουν στην αύξηση της χρήσης ναρκωτικών. Ανάμεσά τους είναι η απογοήτευση, η κατάθλιψη και η έλλειψη σκοπού στη ζωή. Επιπρόσθετοι λόγοι είναι τα οικονομικά προβλήματα, η ανεργία και το κακό παράδειγμα των γονέων.

Μερικοί που δυσκολεύονται στον τομέα των ανθρώπινων σχέσεων χρησιμοποιούν ναρκωτικά για να τα βγάζουν πέρα σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις. Πιστεύουν ότι τα ναρκωτικά τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους, κάνοντάς τους να νιώθουν πνευματώδεις και ευχάριστοι. Άλλοι απλώς το βρίσκουν ευκολότερο να παίρνουν ναρκωτικά παρά να αναλαμβάνουν υπεύθυνα τον έλεγχο της ζωής τους.

Η ανία είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο στρέφονται οι νέοι στα ναρκωτικά. Το βιβλίο Η Γοητεία του Κινδύνου​—Γιατί Κάνουν οι Έφηβοι Ό,τι Κάνουν (The Romance of Risk​—Why Teenagers Do the Things They Do) σχολιάζει το ζήτημα της ανίας και της έλλειψης γονικής επίβλεψης: «Τα αγόρια και τα κορίτσια επιστρέφουν από το σχολείο σε άδεια σπίτια. Όπως είναι φυσικό νιώθουν μόνα, και δεν θέλουν να είναι μόνα. Κάνουν παρέα με φίλους, αλλά ακόμη και μαζί τους συχνά νιώθουν ανία. Βλέπουν ατέλειωτες ώρες τηλεόραση και βιντεοκλίπ  ή επισκέπτονται τις σελίδες του Ιντερνέτ αναζητώντας συγκινήσεις. Το κάπνισμα, τα ναρκωτικά και το ποτό μπορούν εύκολα να γίνουν μέρος αυτής της εικόνας».

Ο Μάικλ, ο οποίος προαναφέρθηκε, είπε σχετικά με την έλλειψη γονικής επίβλεψης στο σπίτι του: «Η οικογενειακή μου ζωή ήταν ευτυχισμένη. Ήμασταν πολύ δεμένη οικογένεια. Και οι δύο γονείς μου εργάζονταν, όμως, και δεν υπήρχε καμία επίβλεψη στη διάρκεια της μέρας. Επίσης, οι γονείς μας μάς είχαν δώσει απεριόριστη ελευθερία. Δεν υπήρχε πειθαρχία. Οι γονείς μου ούτε καν φαντάζονταν ότι έπαιρνα ναρκωτικά».

Όταν εθιστούν, πολλοί συνεχίζουν να παίρνουν ναρκωτικά για έναν απλό λόγο: Τους αρέσει. Ο Μάικλ, που έπαιρνε ναρκωτικά καθημερινά, είπε για την επίδρασή τους: «Βρισκόμουν σε έναν ονειρικό κόσμο. Μπορούσα να ξεφύγω από οποιεσδήποτε πιέσεις. Ποτέ δεν ένιωθα ότι απειλούμουν. Όλα ήταν όμορφα».

Ένας άλλος πρώην ναρκομανής ονόματι Ντικ, από τη Νότια Αφρική, περιέγραψε την επίδραση που είχε η μαριχουάνα πάνω του όταν άρχισε να κάνει χρήση σε ηλικία 13 χρονών: «Γελούσα με κάθε αστείο. Όλα μου φαίνονταν διασκεδαστικά».

Οι προειδοποιήσεις για τη βλάβη που μπορούν να επιφέρουν τα ναρκωτικά δεν φαίνεται να τρομάζουν τους νέους. Συνήθως πιστεύουν ότι «αυτό δεν πρόκειται να συμβεί σε εμένα». Το βιβλίο Μιλώντας με τον Έφηβό Σας (Talking With Your Teenager) αναφέρει γιατί αψηφούν οι έφηβοι τις προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις των ναρκωτικών στην υγεία: «Είναι τόσο γεροί και γεμάτοι ζωή ώστε δεν πιστεύουν ότι θα έχουν προβλήματα με την υγεία τους. Αυτό το αίσθημα ότι “δεν παθαίνουν τίποτα” είναι πολύ κοινό στην εφηβεία. Οι έφηβοι πιστεύουν ότι ο καρκίνος των πνευμόνων, ο αλκοολισμός και ο εθισμός στα σκληρά ναρκωτικά είναι πράγματα που συμβαίνουν σε μεγαλύτερους ανθρώπους, όχι σε αυτούς». Πολλοί απλώς δεν γνωρίζουν τους κινδύνους, όπως φαίνεται από τη δημοτικότητα του ναρκωτικού έκστασι. Τι είναι αυτό;

Το Έκστασι και ο Κόσμος της Ρέιβ

Το ναρκωτικό MDMA, το γνωστό έκστασι, που έχει ως βάση του τις αμφεταμίνες, χρησιμοποιείται συνήθως σε ολονύχτια χορευτικά πάρτι, τα λεγόμενα ρέιβ πάρτι. Εκείνοι που το πουλούν προωθούν την ιδέα ότι το έκστασι είναι ασφαλής τρόπος για να νιώσει κάποιος ένα αίσθημα ευφορίας και να έχει ένα τεράστιο πλεόνασμα ενέργειας ώστε να χορεύει μέχρι το πρωί. Το ναρκωτικό βοηθάει εκείνους που χορεύουν να συνεχίζουν επί ώρες μέχρι να βρεθούν τελικά σε μια «κατάσταση παραζάλης», όπως είπε ένας συγγραφέας. Κάποια νεαρή εξήγησε τη σαγηνευτική επίδραση που ασκεί το ναρκωτικό έκστασι: «Η έξαψη αρχίζει από τα δάχτυλα των ποδιών σου και σε γεμίζει με απερίγραπτη θέρμη και αγάπη καθώς το μούδιασμα ανεβαίνει σιγά σιγά στο κεφάλι σου».

Αξονικές τομογραφίες εγκεφάλου που έγιναν σε άτομα τα οποία έπαιρναν τακτικά έκστασι παρέχουν στοιχεία που δείχνουν  ότι δεν πρόκειται για αθώο ναρκωτικό, όπως ισχυρίζονται αυτοί που το πουλούν. Το έκστασι φαίνεται ότι βλάπτει τις νευρικές ίνες του εγκεφάλου και μειώνει τα επίπεδα σεροτονίνης. Αυτή η βλάβη είναι πιθανώς μόνιμη. Με τον καιρό, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές όπως είναι η κατάθλιψη και η απώλεια της μνήμης. Έχουν αναφερθεί μερικοί θάνατοι ατόμων που έκαναν χρήση του έκστασι. Εκτός αυτού, κάποιοι έμποροι ναρκωτικών αναμειγνύουν το έκστασι με ηρωίνη για να εθίσουν τους πελάτες τους.

Πόσο Εύκολα Μπορούν να Αποκτηθούν;

Σε πολλές χώρες, οι τιμές των ναρκωτικών έχουν πέσει επειδή έχει αυξηθεί η προσφορά. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε πολιτικές και οικονομικές αλλαγές. Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι η Νότια Αφρική, όπου οι πολιτικές αλλαγές έχουν οδηγήσει στη διεύρυνση του εμπορίου και των συναλλαγών με άλλες χώρες. Αυτό, σε συνδυασμό με τους περιορισμένους ελέγχους στα σύνορα, έχει δώσει ώθηση στο εμπόριο ναρκωτικών. Καθώς αυξάνει η ανεργία, χιλιάδες άνθρωποι εξαρτώνται από τις πωλήσεις παράνομων ουσιών για να εξασφαλίσουν κάποιο εισόδημα. Εκεί όπου αφθονούν τα ναρκωτικά, σπάνια απουσιάζει το βίαιο έγκλημα. Σύμφωνα με ένα δημοσίευμα εφημερίδας, διάφορα παιδιά στα σχολεία του Γκαουτένγκ, στη Νότια Αφρική​—μερικά μόλις 13 χρονών—​βρίσκονται υπό αστυνομική επιτήρηση για εμπόριο ναρκωτικών. Μερικά σχολεία της περιοχής έχουν αρχίσει να υποβάλλουν τους μαθητές σε ελέγχους για ναρκωτικά.

Ποια Είναι η Βασική Αιτία;

Είναι φανερό ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι κάνουν χρήση εθιστικών ουσιών. Αλλά όλα αυτά είναι συμπτώματα ενός βαθύτερου προβλήματος, μιας βασικής αιτίας. Ο συγγραφέας Μπεν Γουίτακερ αναφέρθηκε σε αυτήν: «Η σύγχρονη εξάπλωση της χρήσης ναρκωτικών αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη για την ύπαρξη αδυναμιών και λαθών στην κοινωνία μας, καθώς και μοναξιάς και απελπισίας: για ποιον άλλον λόγο ένας σημαντικός αριθμός ταλαντούχων και προνομιούχων ανθρώπων θα προτιμούσε τα ναρκωτικά από την πραγματικότητα της σύγχρονης ζωής;»

Αυτό είναι ένα ουσιώδες ερώτημα, το οποίο μας κάνει να αντιληφθούμε ότι η υλιστική κοινωνία μας που διακατέχεται από τη μανία της επιτυχίας συχνά δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει τις συναισθηματικές και τις πνευματικές μας ανάγκες. Ούτε και οι περισσότερες θρησκείες δεν έχουν κατορθώσει να καλύψουν αυτές τις ανάγκες επειδή έχουν παραβλέψει τη βασική αιτία των προβλημάτων του ανθρώπου.

Για να μπορέσουμε να βρούμε τη μόνη οριστική λύση στο πρόβλημα των ναρκωτικών πρέπει να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε αυτή τη βασική αιτία. Αυτό θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η χρήση εθιστικών ουσιών μερικές φορές μυθοποιείται από τις διασημότητες

[Εικόνες στη σελίδα 7]

Ο σύγχρονος χώρος της μουσικής βρίθει από ναρκωτικά

[Εικόνες στη σελίδα 8]

Το ναρκωτικό έκστασι είναι συνηθισμένο στα ρέιβ πάρτι

[Ευχαριστίες]

AP Photo/Greg Smith

Gerald Nino/U.S. Customs