Ναρκωτικά και Εθιστικές Ουσίες​—Ποιοι τα Χρησιμοποιούν;

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

«ΟΛΟΙ παίρνουν εθιστικές ουσίες». Αυτή η γενικευμένη δήλωση μπορεί να χρησιμοποιείται για να παρακινήσει τους αφελείς να πειραματιστούν με παράνομες ουσίες. Ωστόσο, ανάλογα με το πώς ορίζουμε τη φράση «εθιστικές ουσίες», αυτά τα λόγια περιέχουν μια δόση αλήθειας.

Ο όρος «εθιστικές ουσίες» ερμηνεύεται ως: «Οποιαδήποτε χημική ουσία, φυσικής ή συνθετικής προέλευσης, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μεταβάλει την αντίληψη, τα αισθήματα ή άλλες ψυχολογικές καταστάσεις». Αυτή είναι μια χρήσιμη, ευρεία περιγραφή των λεγόμενων ψυχοδραστικών ουσιών, αν και δεν περιλαμβάνει πολλές φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε διάφορες σωματικές παθήσεις.

Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, το αλκοόλ είναι εθιστική ουσία. Ο κίνδυνος έγκειται στην υπέρμετρη χρήση του, η οποία φαίνεται ότι αυξάνεται. Μια έρευνα που έγινε σε κολέγια και πανεπιστήμια σε κάποια Δυτική χώρα έδειξε ότι «η υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα σε σχέση με τη χρήση ουσιών στα κολέγια». Η έρευνα αποκάλυψε ότι το 44 τοις εκατό των σπουδαστών είχαν αυτή τη συνήθεια. a

Όπως το αλκοόλ, ο καπνός διατίθεται νόμιμα, αν και περιέχει μια ισχυρή δηλητηριώδη ουσία, τη νικοτίνη. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το κάπνισμα σκοτώνει περίπου τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο. Εντούτοις, οι μεγιστάνες της βιομηχανίας του καπνού είναι εύπορα και ευυπόληπτα μέλη της κοινωνίας. Επίσης, το κάπνισμα είναι πολύ εθιστικό, ίσως περισσότερο από τη χρήση πολλών παράνομων ουσιών.

Τα πρόσφατα χρόνια, αναρίθμητες χώρες μείωσαν τις διαφημίσεις τσιγάρων και επέβαλαν άλλους περιορισμούς. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι  συνεχίζουν να θεωρούν το κάπνισμα αποδεκτή κοινωνική δραστηριότητα. Το κάπνισμα εξακολουθεί να μυθοποιείται από τη βιομηχανία του κινηματογράφου. Μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο σχετικά με τις πιο κερδοφόρες κινηματογραφικές ταινίες των ετών 1991 ως 1996 έδειξε ότι το 80 τοις εκατό των πρωταγωνιστών υποδύονταν χαρακτήρες που κάπνιζαν.

Τι θα Λεχθεί για τις «Ασφαλείς» Ουσίες;

Οι ουσίες που λαβαίνονται για ιατρικούς σκοπούς ασφαλώς έχουν ωφελήσει πολλούς, αλλά είναι δυνατόν να γίνεται κατάχρησή τους. Οι γιατροί μπορεί μερικές φορές να χορηγούν αυτές τις ουσίες πολύ εύκολα ή μπορεί να δέχονται πίεση από τους ασθενείς ώστε να χορηγούν τέτοιες ουσίες χωρίς να είναι απαραίτητο. Ένας γιατρός σχολίασε: «Οι γιατροί δεν αφιερώνουν πάντα τον απαιτούμενο χρόνο για να συζητήσουν με τον ασθενή την αιτία των συμπτωμάτων του. Είναι ευκολότερο να πουν: “Πάρε αυτό το χάπι”. Αλλά το ουσιαστικό πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται».

Ακόμη και ουσίες που δεν χορηγούνται με ιατρική συνταγή, όπως η ασπιρίνη και η παρακεταμόλη (Τάιλενολ, Παναντόλ), μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας αν γίνεται κατάχρησή τους. Πάνω από 2.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο παγκόσμια ως αποτέλεσμα της υπερβολικής χρήσης παρακεταμόλης.

Σύμφωνα με τον προαναφερθέντα ορισμό μας, η καφεΐνη που περιέχει το τσάι και ο καφές είναι και αυτή εθιστική ουσία, αν και σπάνια το σκεφτόμαστε αυτό όταν απολαμβάνουμε το πρωινό μας φλιτζάνι. Θα ήταν δε παράλογο να βλέπουμε ροφήματα όπως το τσάι ή τον καφέ, που είναι κοινωνικά αποδεκτά, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα σκληρά ναρκωτικά όπως την ηρωίνη. Αυτό θα ήταν σαν να συγκρίναμε ένα κατοικίδιο γατάκι με ένα άγριο λιοντάρι. Ωστόσο, σύμφωνα με μερικούς ειδικούς στον τομέα της υγείας, αν πίνετε συστηματικά πάνω από πέντε φλιτζάνια καφέ ή εννιά φλιτζάνια τσάι την ημέρα, αυτό θα μπορούσε να σας βλάψει. Επιπλέον, αν καταναλώνετε πολύ μεγάλη ποσότητα από αυτά και τη μειώσετε δραστικά, μπορεί να έχετε συμπτώματα στέρησης παρόμοια με εκείνα που είχε κάποια γυναίκα η οποία έπινε πολύ τσάι​—όπως εμετούς, δυνατούς πονοκεφάλους και ευαισθησία στο φως.

Τι θα Λεχθεί για την Παράνομη Χρήση Ουσιών;

Ένα πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι η χρήση φαρμακευτικών ουσιών στον αθλητισμό. Αυτό φάνηκε έντονα στη διάρκεια του Γύρου της Γαλλίας το 1998, όταν οι εννιά ποδηλάτες της ομάδας που προηγούνταν αποβλήθηκαν επειδή χρησιμοποίησαν τέτοιες ουσίες για τη βελτίωση της απόδοσής τους. Οι αθλητές έχουν επινοήσει διάφορους τρόπους ώστε να αλλοιώνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων για ανίχνευση αυτών των ουσιών. Το περιοδικό Τάιμ (Time) αναφέρει ότι μερικοί έχουν φτάσει στο σημείο να χρησιμοποιούν «“μοσχεύματα ούρων”, πράγμα που σημαίνει [ότι] εισάγονται τα “καθαρά” ούρα κάποιου άλλου στην κύστη τους μέσω καθετήρα, μια διαδικασία η οποία συχνά είναι επώδυνη».

Θα πρέπει επίσης να ασχοληθούμε με την τρομακτική ποικιλία παράνομων ουσιών που χρησιμοποιούνται για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς. Σε αυτές περιλαμβάνεται η μαριχουάνα, το έκστασι (μεθυλενοδιοσιμετααμφεταμίνη, ή αλλιώς MDMA), το LSD (διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος), τα διεγερτικά (όπως η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες), τα καταπραϋντικά (κατευναστικές ουσίες όπως τα ηρεμιστικά) και η ηρωίνη. Δεν πρέπει να παραλείψουμε και τις διάφορες εισπνεόμενες ουσίες, όπως την κόλλα και τη βενζίνη, οι οποίες είναι δημοφιλείς ανάμεσα στους νέους. Ασφαλώς, τέτοιες εισπνεόμενες ουσίες δεν είναι απαγορευμένες και γίνονται εύκολα διαθέσιμες.

Η κοινή αντίληψη σχετικά με το λιπόσαρκο ναρκομανή που τρυπάει τον εαυτό του με ενέσεις σε  ένα βρώμικο δωμάτιο μπορεί να είναι παραπλανητική. Πολλοί χρήστες ουσιών είναι σε θέση να λειτουργούν σχετικά φυσιολογικά στην καθημερινή ζωή, αν και ο εθισμός τους ασφαλώς επηρεάζει την ποιότητα της ζωής τους σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Ωστόσο, δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε τη σκοτεινή πλευρά της χρήσης εθιστικών ουσιών. Κάποιος συγγραφέας περιγράφει πώς μερικοί χρήστες κοκαΐνης «είναι ικανοί να “κάνουν πολλές ενέσεις” κάθε φορά, μετατρέποντας το σώμα τους σε ένα κατατρυπημένο, ματωμένο και μωλωπισμένο ράκος».

Έπειτα από μια φαινομενική κάμψη στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η παράνομη χρήση εθιστικών ουσιών σημειώνει και πάλι άνοδο παγκόσμια. Το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek) παρατήρησε: «Οι αρχές πασχίζουν να αντιμετωπίσουν το ξαφνικό κύμα λαθρεμπορίας ναρκωτικών, την αύξηση της χρήσης σχεδόν κάθε είδους ναρκωτικών και την ανεπάρκεια των πόρων​—καθώς και των πληροφοριών—​που απαιτούνται για την καταπολέμησή τους». Η εφημερίδα Δε Σταρ (The Star) του Γιοχάνεσμπουργκ, της Νότιας Αφρικής, ανέφερε ότι σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές «ο ένας στους τέσσερις κατοίκους της Νότιας Αφρικής είναι εθισμένος στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά».

Το Ινστιτούτο Ερευνών του ΟΗΕ για την Κοινωνική Ανάπτυξη επισήμανε ότι «οι παραγωγοί και οι έμποροι ναρκωτικών . . . έχουν οργανωθεί σε παγκόσμια κλίμακα και έχουν επενδύσει σημαντικό μέρος των κερδών τους από ναρκωτικά σε οικονομικά κέντρα που προσφέρουν μυστικότητα και ελκυστικές επενδυτικές απολαβές. . . . Οι έμποροι ναρκωτικών είναι τώρα σε θέση να ξεπλένουν παράνομα κέρδη διακινώντας μέσω του δικτύου χρήματα σε όλο τον κόσμο με λιγοστούς εθνικούς ελέγχους».

Φαίνεται ότι πολλοί Αμερικανοί μπορεί να αγγίζουν καθημερινά την κοκαΐνη εν αγνοία τους. Ένα άρθρο στο περιοδικό Ντισκάβερ (Discover) εξηγούσε ότι τα περισσότερα αμερικανικά χαρτονομίσματα φέρουν ίχνη αυτού του ναρκωτικού.

Το γεγονός είναι ότι σήμερα η χρήση εθιστικών ουσιών, περιλαμβανομένων και των παράνομων, έχει γίνει αποδεκτή από πολλούς καθώς θεωρείται μέρος της καθημερινότητας. Δεδομένου ότι η βλάβη που προκαλούν οι παράνομες ουσίες, όπως επίσης ο καπνός και το αλκοόλ, έχει γίνει ευρέως γνωστή, προκύπτει εύλογα το ερώτημα: Γιατί κάνουν οι άνθρωποι χρήση τέτοιων ουσιών; Καθώς εξετάζουμε αυτό το ερώτημα, είναι κατάλληλο να συλλογιστούμε ποιες είναι οι δικές μας απόψεις για τις εθιστικές ουσίες.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Η υπερβολική κατανάλωση ποτών αποτελεί μεγάλο πρόβλημα σε πολλά κολέγια

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Πολλοί θεωρούν αβλαβή τα τσιγάρα και τις ουσίες που χρησιμοποιούνται για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς