Πώς Μπορείτε να Βοηθήσετε

«Τα καταθλιμμένα παιδιά χρειάζονται βοήθεια. Αλλά τα παιδιά δεν μπορούν να βρουν αυτή τη βοήθεια μόνα τους. Ένας ενήλικος πρέπει πρώτα να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να το πάρει στα σοβαρά. Εδώ έγκειται η δυσκολία».—Δρ Μαρκ Σ. Γκολντ.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι το εφηβικής ηλικίας παιδί σας έχει κατάθλιψη; Πρώτον, μη σπεύδετε να βγάλετε συμπεράσματα για το ζήτημα. Στο κάτω κάτω, τα συμπτώματα μπορεί να δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι εντελώς διαφορετικό. a Εκτός αυτού, όλοι οι νέοι περνούν κατά καιρούς περιόδους ακεφιάς. Αν όμως η κατάσταση επιμένει και φαίνεται πως είναι κάτι περισσότερο από απλή κακοκεφιά, ίσως είναι καλύτερα να συμβουλευτείτε έναν γιατρό. Σε σχέση με αυτό, είναι καλό να θυμόμαστε τα λόγια του Ιησού: «Δεν χρειάζονται γιατρό οι υγιείς αλλά οι άρρωστοι».​—Ματθαίος 9:12.

Δώστε με ειλικρίνεια στο γιατρό σας οποιεσδήποτε υποβοηθητικές πληροφορίες μπορείτε, λόγου χάρη αν υπήρξαν πρόσφατα κάποιες αλλαγές στη ζωή του εφήβου οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αθυμία του. Βεβαιωθείτε ότι ο γιατρός διαθέτει αρκετό χρόνο ώστε να ακούσει τα συμπτώματα προτού κάνει διάγνωση. «Είναι αδύνατον να συλλέξει κανείς όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να αξιολογήσει πλήρως την κατάσταση ενός παιδιού μέσα σε είκοσι μόνο λεπτά», προειδοποιεί ο Δρ Ντέιβιντ Τζ. Φάσλερ.

Ρωτήστε ελεύθερα το γιατρό οτιδήποτε θέλετε. Παραδείγματος χάρη, αν ο γιατρός πιστεύει ότι το εφηβικής ηλικίας παιδί σας πάσχει από κλινική κατάθλιψη, ίσως θα θέλατε να τον ρωτήσετε γιατί απέκλεισε άλλες εκδοχές. Αν έχετε αμφιβολίες  για τη διάγνωση του γιατρού, πείτε του ότι θα επιθυμούσατε να πάρετε και μια δεύτερη γνώμη. Ασφαλώς, κανένας έντιμος και ειλικρινής γιατρός δεν θα σας απέτρεπε από το να κάνετε κάτι τέτοιο.

Συμφιλιωθείτε με την Ιδέα

Αν ο έφηβός σας πάσχει από κλινική κατάθλιψη, μην ντρέπεστε για αυτό. Το γεγονός είναι ότι μπορούν να πάθουν κατάθλιψη ακόμη και οι καλύτεροι νέοι. Μάλιστα η Γραφή δείχνει ότι μερικά άτομα που κατέβαλλαν τις καλύτερες δυνατές προσπάθειες για να υπηρετήσουν τον Θεό, ανεξαρτήτως ηλικίας, κυριεύτηκαν από οδυνηρά συναισθήματα. Σκεφτείτε τον πιστό Ιώβ, ο οποίος ένιωθε ότι τον είχε εγκαταλείψει ο Θεός και γι’ αυτό είπε ότι σιχαινόταν τη ζωή. (Ιώβ 10:1· 29:2, 4, 5) Η Άννα, η οποία υπηρετούσε τον Θεό, ήταν τόσο «πικραμένη στην ψυχή» ώστε δεν μπορούσε να φάει. (1 Σαμουήλ 1:4-10) Επίσης, υπάρχει το παράδειγμα του θεοσεβούς Ιακώβ, ο οποίος πένθησε πολλές μέρες μετά το θάνατο του γιου του και «αρνούνταν να παρηγορηθεί». Ο Ιακώβ έφτασε μάλιστα στο σημείο να πει ότι θα ήθελε να πάει στον τάφο μαζί με το γιο του! (Γένεση 37:33-35) Συνεπώς, η συναισθηματική κατάπτωση δεν οφείλεται πάντα σε κάποια πνευματική αδυναμία.

Ωστόσο, όταν ένας έφηβος έχει κατάθλιψη το τίμημα μπορεί να είναι μεγάλο για τους γονείς. «Από συναισθηματική άποψη, είναι σαν να σχοινοβατώ», λέει η μητέρα μιας καταθλιμμένης έφηβης. «Νιώθω ανησυχία, φόβο, εχθρότητα, θυμό και εξάντληση». Μια άλλη παραδέχεται: «Όταν έβγαινα έξω και έβλεπα κάποια μητέρα να ψωνίζει μαζί με την έφηβη κόρη της, η καρδιά μου γινόταν κομμάτια επειδή ένιωθα πως αυτό ήταν κάτι που εγώ δεν το ζούσα πια με [την κόρη μου] και ούτε επρόκειτο να το ξαναζήσω».

Τέτοια αισθήματα είναι φυσιολογικά. Μερικές φορές, όμως, μπορεί να καταβάλουν κάποιον εντελώς. Αν συμβεί αυτό, γιατί να μην ανοίξετε την καρδιά σας σε έναν έμπιστο φίλο; Το εδάφιο Παροιμίες 17:17 δηλώνει: «Ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας». Επίσης, μην αμελείτε την προσευχή. Η Γραφή μάς διαβεβαιώνει ότι, αν ρίχνουμε στον Θεό το βάρος που σηκώνουμε, εκείνος θα μας στηρίζει.​—Ψαλμός 55:22.

Η Τάση για Καταλογισμό Ευθυνών

Πολλοί γονείς καταθλιμμένων εφήβων αποθαρρύνονται πολύ και νιώθουν ότι κατά κάποιον τρόπο ευθύνονται εκείνοι για την κατάσταση. «Όταν το παιδί σου έχει κατάθλιψη», παραδέχεται ένας γονέας, «τότε έχεις ενοχές και κανένας δεν μπορεί να σε πείσει για το αντίθετο. Συνέχεια αναρωτιέσαι: “Πού κάναμε λάθος; Τι ήταν αυτό που άλλαξε την κατάσταση; Πώς συνέβαλα εγώ σε αυτό;”» Πώς μπορούν να διατηρήσουν οι γονείς ισορροπημένο τρόπο σκέψης σε αυτόν τον τομέα;

 Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η έλλειψη οικογενειακής θαλπωρής μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς ένα παιδί. Δικαιολογημένα, η Γραφή νουθετεί τους πατέρες: «Μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, για να μην αποκαρδιώνονται». (Κολοσσαείς 3:21) Επομένως, οι γονείς θα ήταν καλό να αναλύσουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται στα παιδιά τους και να κάνουν προσαρμογές όπου είναι αναγκαίο. Ωστόσο, η κατάθλιψη δεν είναι πάντα αποτέλεσμα εσφαλμένης συμπεριφοράς των γονέων. Πράγματι, η διαταραχή αυτή μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και στις πιο στοργικές οικογένειες. Άρα λοιπόν, οι γονείς που κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να βοηθήσουν τα παιδιά τους δεν πρέπει να νιώθουν ένοχοι.

Εξίσου σημαντικό είναι και το να μην επιρρίπτετε την ευθύνη στον καταθλιμμένο έφηβο. Στο κάτω κάτω, δεν μπορεί να κάνει και πολλά για να ελέγξει τη διαταραχή. «Ποτέ δεν θα τον κατηγορούσα επειδή έπαθε ανεμοβλογιά ή πνευμονία», λέει μια μητέρα. «Αλλά με την κατάθλιψη», παραδέχεται, «αυτό ακριβώς έκανα. Επέρριπτα στο παιδί μου την ευθύνη για την αρρώστια του​—και αυτό με κάνει να νιώθω απαίσια». Το να βλέπουν την κατάθλιψη ως ασθένεια και όχι ως αδυναμία θα βοηθήσει τους γονείς, καθώς και άλλους, να συγκεντρώνουν την προσοχή στο πώς μπορούν να υποστηρίξουν τον ασθενή.

Η φροντίδα ενός καταθλιμμένου εφήβου μπορεί να δημιουργήσει σοβαρή ένταση στη σχέση των γονέων. «Κατηγορούσαμε ο ένας τον άλλον», λέει μια σύζυγος, «ιδιαίτερα όταν σκεφτόμασταν πώς περιμέναμε να είναι η ζωή μας και πώς ήταν τελικά εξαιτίας του γιου μας». Ο Τιμ, του οποίου η κόρη υποφέρει από κατάθλιψη, παραδέχεται: «Είναι εύκολο να επιρρίπτεις την ευθύνη στο σύντροφό σου. Αν οι γονείς έχουν γαμήλια προβλήματα προτού αρχίσει το παιδί να παρουσιάζει ενδείξεις κατάθλιψης, τότε η περίεργη συμπεριφορά του  παιδιού μπορεί να είναι η σταγόνα που θα κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει». Μην επιτρέψετε στην κατάθλιψη του παιδιού σας να δημιουργήσει ρήγμα στο γάμο σας! Στην πραγματικότητα, ελάχιστο καλό επιτυγχάνεται όταν επιρρίπτετε την ευθύνη κάπου—είτε στον εαυτό σας είτε στο παιδί σας είτε στο σύντροφό σας. Το σημαντικό είναι να παρέχετε υποστήριξη στον ασθενή.

Να Παρέχετε Υποστήριξη

Η Γραφή νουθετεί τους Χριστιανούς: «Να μιλάτε παρηγορητικά στις καταθλιμμένες ψυχές». (1 Θεσσαλονικείς 5:14) Αν ο καταθλιμμένος νέος βάλλεται από αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, μπορείτε να βοηθήσετε. Πώς; Ασφαλώς όχι με το να κάνετε επικριτικά σχόλια, όπως: «Δεν πρέπει να νιώθεις έτσι» ή «Αυτή η στάση είναι εσφαλμένη». Αντίθετα, να πασχίζετε να είστε συμπονετικοί δείχνοντας «κατανόηση». (1 Πέτρου 3:8) Ο Παύλος νουθέτησε τους Χριστιανούς να “κλαίνε με όσους κλαίνε”. (Ρωμαίους 12:15) Να θυμάστε ότι το άτομο που υποφέρει πραγματικά από κατάθλιψη πονάει στ’ αλήθεια. Ο πόνος του δεν είναι φανταστικός, ούτε προσποιείται απλώς και μόνο για να ελκύσει την προσοχή. Αφού ακούσετε, προσπαθήστε να κάνετε τον ασθενή, ή την ασθενή, να εκφραστεί. Ρωτήστε τον γιατί νιώθει έτσι. Κατόπιν, βοηθήστε με καλοσύνη και υπομονή τον έφηβο να καταλάβει γιατί δεν είναι βάσιμα αυτά τα αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Η διαβεβαίωση της αγάπης και του ελέους του Θεού μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να κατασιγάσει τις ανησυχίες του.​—1 Πέτρου 5:6, 7.

Ίσως υπάρχουν και άλλα πρακτικά βήματα που μπορείτε να κάνετε. Λόγου χάρη, ίσως χρειάζεται να φροντίζετε ώστε το καταθλιμμένο παιδί σας να ξεκουράζεται, να τρέφεται και να ασκείται επαρκώς. (Εκκλησιαστής 4:6) Αν του χορηγηθούν φάρμακα, θα ήταν σοφό να βοηθήσετε τον έφηβο να καταλάβει πόσο σπουδαίο είναι να τα παίρνει. Ποτέ μην παραιτείστε από τις προσπάθειες που κάνετε για να του παρέχετε υποστήριξη, και ποτέ μην παύετε να του δείχνετε αγάπη.

Ομολογουμένως, η εφηβική κατάθλιψη μπορεί να είναι βασανιστική εμπειρία, και για αυτόν που υποφέρει και για την υπόλοιπη οικογένεια. Τελικά, η υπομονή, η εγκαρτέρηση και η αγάπη θα αποτελέσουν το θεμέλιο για την υποβοήθηση των καταθλιμμένων εφήβων.

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]

Το άτομο που υποφέρει πραγματικά από κατάθλιψη πονάει στ’ αλήθεια. Ο πόνος του δεν είναι φανταστικός

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

ΑΝ ΕΙΣΑΙ ΕΝΑΣ ΚΑΤΑΘΛΙΜΜΕΝΟΣ ΕΦΗΒΟΣ

Δεν αποτελείς εξαίρεση, και η κατάστασή σου δεν είναι καθόλου απελπιστική. Η κατάθλιψή σου μπορεί να σχετίζεται (1) με κάποια βιοχημική ανισορροπία ή (2) με κάποιες περιστάσεις της ζωής τις οποίες μπορείς να ελέγξεις λίγο ή καθόλου. Είτε συμβαίνει το ένα είτε το άλλο, δεν ευθύνεσαι εσύ για την κατάστασή σου. Ωστόσο, τι μπορείς να κάνεις για αυτήν;

Η Γραφή δηλώνει ότι «υπάρχει φίλος που προσκολλάται στενότερα από αδελφό». (Παροιμίες 18:24) Γιατί να μη βρεις έναν τέτοιον φίλο και να του ανοίξεις την καρδιά σου μιλώντας για τα αισθήματά σου; Ένας από τους γονείς σου ή κάποιος άλλος ώριμος ενήλικος μπορεί να είναι ο μεγαλύτερός σου σύμμαχος στον αγώνα εναντίον της κατάθλιψης.

Αν οι γονείς σου υποψιάζονται ότι πάσχεις από κλινική κατάθλιψη, ίσως σε πάνε σε κάποιον γιατρό που είναι έμπειρος στην καταπολέμηση αυτής της διαταραχής. Αυτό είναι σοφό βήμα, γιατί πολλές φορές μπορεί να ανακουφιστείς πολύ από την κατάθλιψη με μια κατάλληλη θεραπεία, όπου αυτή είναι διαθέσιμη. Λόγου χάρη, όταν υπάρχει χημική ανισορροπία, μπορεί να χορηγηθεί κάποιο αντικαταθλιπτικό. Αν συμβαίνει αυτό στην περίπτωσή σου, μην ντρέπεσαι να παίρνεις το φάρμακο. Αυτό απλώς αποκαθιστά την κατάλληλη ισορροπία της χημείας του σώματός σου, πράγμα που μπορεί να αποτελέσει το κλειδί που θα σε βοηθήσει να ανακτήσεις σε κάποιον βαθμό τη χαρά και τη σταθερότητα στη ζωή σου.

Πολλά άτομα που υποφέρουν από κατάθλιψη έχουν βρει παρηγοριά διαβάζοντας τη Γραφή και πλησιάζοντας περισσότερο τον Θεό μέσω προσευχής. Η Γραφή μάς διαβεβαιώνει: «Ο Ιεχωβά είναι κοντά σε εκείνους που έχουν συντετριμμένη καρδιά· και σώζει εκείνους που έχουν καταθλιμμένο πνεύμα». b​—Ψαλμός 34:18.

[Υποσημείωση]

 [Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 14]

ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ

Εφόσον η κατάθλιψη είναι περίπλοκο ζήτημα, δεν θα μπορούσαν να εξεταστούν όλες οι πτυχές του θέματος σε αυτή τη σύντομη σειρά άρθρων. Ωστόσο, οι εκδότες του Ξύπνα! είναι βέβαιοι ότι τα σημεία που παρουσιάζονται μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους και τους γονείς τους να υπομείνουν αυτή την εξουθενωτική διαταραχή.

Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι πολλές από τις εισηγήσεις που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο άρθρο βασίζονταν στη Γραφή. Είναι αλήθεια ότι πρόκειται για ένα αρχαίο βιβλίο. Εντούτοις, οι συμβουλές της είναι εξίσου πρακτικές σήμερα όσο ήταν και όταν γράφτηκαν. Γιατί; Επειδή μολονότι οι καιροί έχουν αλλάξει, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την ανθρώπινη φύση. Αντιμετωπίζουμε τα ίδια βασικά προβλήματα που είχαν και οι προηγούμενες γενιές. Η διαφορά είναι ότι σήμερα αυτά τα προβλήματα είναι μεγαλύτερα και πιο εκτεταμένα.

Υπάρχει, όμως, και ένας άλλος λόγος για τον οποίο η Γραφή είναι πολύ πρακτική: Είναι θεόπνευστη. (2 Τιμόθεο 3:16) Ως ο Δημιουργός μας, ο Θεός γνωρίζει τι χρειαζόμαστε για να ζούμε όσο το δυνατόν καλύτερα.

Ασφαλώς, η Γραφή δεν είναι ιατρικό σύγγραμμα. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι, στρεφόμενοι σε αυτήν, δεν χρειάζεται να αναζητήσουμε κατάλληλη θεραπεία για τις ασθένειες, όπως είναι η κατάθλιψη. Ωστόσο, η Γραφή περιέχει αρχές που μπορούν να μας βοηθήσουν να παρηγορούμε τους ασθενείς. Επιπλέον, περιέχει την υπόσχεση του Θεού ότι σύντομα πρόκειται να θεραπεύσει όλες τις παθήσεις μας. (Ψαλμός 103:3) Ναι, ο Ιεχωβά σκοπεύει να “αναζωογονήσει την καρδιά εκείνων που συντρίβονται”.​—Ησαΐας 57:15.

Θα θέλατε να μάθετε περισσότερα για αυτή τη μεγαλειώδη ελπίδα; Παρακαλούμε επικοινωνήστε με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά της περιοχής σας ή γράψτε στην κατάλληλη διεύθυνση από αυτές που υπάρχουν στη σελίδα 5.

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Να πασχίζετε να δείχνετε κατανόηση

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Αν κάποιος έφηβος συνεχίζει να έχει καταθλιμμένη διάθεση, είναι σοφό να συμβουλευτείτε έναν γιατρό

[Εικόνες στη σελίδα 12]

Ως γονέας, μη βιάζεστε να επιρρίψετε την ευθύνη στον εαυτό σας, στο σύντροφό σας ή στο εφηβικής ηλικίας παιδί σας