Ματιές στον Κόσμο

Σύγχρονοι «Δούλοι» σε Κάτεργα

«Δεκάδες χιλιάδες ναυτικοί εμπορικών πλοίων ζουν σαν δούλοι», παρατηρεί η εφημερίδα Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν. Μια έκθεση την οποία υπέβαλε η Διεθνής Επιτροπή Ναυσιπλοΐας αποκάλυψε ότι αυτοί οι ναυτικοί «ζουν σε ανασφαλές περιβάλλον, εργάζονται πάρα πολλές ώρες, μένουν απλήρωτοι, υποσιτίζονται, και υφίστανται βιασμούς και ξυλοδαρμούς». Σε μερικά πληρώματα, οι ναυτικοί που διαμαρτύρονται ή ζητούν βοήθεια από συνδικάτα κινδυνεύουν να πέσουν σε δυσμένεια ή ακόμη και να τους πετάξουν στη θάλασσα. Τα θύματα αυτής της «σύγχρονης δουλείας» προέρχονται κυρίως από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων στον τόπο τους, πολλοί δεν έχουν άλλον τρόπο για να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το συντάκτη της έκθεσης, γίνονται «ευάλωτοι, . . . και πέφτουν θύματα εξαπάτησης και κλοπής».

Χάνονται τα «Μυστικά της Φύσης»

«Ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι τον επόμενο αιώνα μπορεί να εξαφανιστεί ως και το 90% των γλωσσών του κόσμου, και μαζί με αυτές αρκετή πολύτιμη γνώση σχετικά με τη φύση», αναφέρει μια ανταπόκριση του BBC. Όπως φαίνεται, οι τοπικές γλώσσες συχνά αποτελούν το θεματοφύλακα παραδόσεων, τραγουδιών και ιστοριών που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, μεταδίδοντας πολύτιμα μαθήματα για το τοπικό περιβάλλον και το ζωικό κόσμο του. Λόγου χάρη, ο λαός Τουρκάνα της βορειοδυτικής Κένυας παρατηρεί από παλιά τη συμπεριφορά ορισμένων πτηνών για να καταλάβει πότε θα βρέξει. Αυτό τους βοηθάει να ξέρουν πότε είναι καιρός για φύτεμα. Αν η γλώσσα τους πεθάνει, τότε θα χαθεί γνώση που αποκτήθηκε στη διάρκεια πολλών γενεών. Είναι ήδη γνωστό ότι έχουν εξαφανιστεί 234 τοπικές γλώσσες, ενώ άλλες 2.500 κινδυνεύουν να εκλείψουν. «Τα μυστικά της φύσης που είναι κρυμμένα στα τραγούδια, στις ιστορίες, στην τέχνη και στα χειροτεχνήματα των ντόπιων μπορεί να χαθούν για πάντα», λέει η έκθεση του ΟΗΕ, η οποία προειδοποιεί και για μια αντίστοιχη αύξηση του κινδύνου αποτυχίας των καλλιεργειών.

Το Χαρτί Προτιμάται Ακόμη

Πριν από είκοσι πέντε και πλέον χρόνια, έγινε η πρόβλεψη ότι η χρήση χαρτιού θα μειωνόταν καθώς τα κομπιούτερ θα αποτελούσαν αναγκαίο εξοπλισμό γραφείου και οι πληροφορίες θα μπορούσαν να αποθηκεύονται ηλεκτρονικά. Ωστόσο, η ζήτηση χαρτιού συνεχίζει να αυξάνεται. Σύμφωνα με την εφημερίδα Βανκούβερ Σαν, όσον αφορά το χαρτί που χρησιμοποιείται στα φωτοαντιγραφικά μηχανήματα και στις συσκευές φαξ, το 1999 οι Καναδοί χρησιμοποίησαν 25 τοις εκατό περισσότερο σε σύγκριση με το 1992. Αυτό αντιστοιχεί σε «30 κιλά χαρτί το χρόνο για κάθε Καναδό, περιλαμβανομένων και των παιδιών». Μια έρευνα που διεξάχθηκε ανάμεσα σε υπαλλήλους γραφείου έδειξε πως, μολονότι τα κομπιούτερ χρησιμοποιούνται αρχικά για το διάβασμα πληροφοριών, οι άνθρωποι εξακολουθούν να θέλουν την ύλη τυπωμένη. Το ίδιο αληθεύει και για όσους έχουν κομπιούτερ στο σπίτι, λέει η ίδια εφημερίδα. Τα παιδιά «καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες χαρτιού», εφόσον θέλουν να τυπώνουν οτιδήποτε δημιουργούν ή βλέπουν στην οθόνη του κομπιούτερ.

Η Απειλή του Οργανωμένου Εγκλήματος

«Το διεθνώς οργανωμένο έγκλημα αποτελεί τώρα μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια των απλών ανθρώπων από ό,τι ο πόλεμος». Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αυτή η επισήμανση έγινε σε ένα πρόσφατο συνέδριο για το διεθνές έγκλημα. Μιλώντας στο συνέδριο στο Τόκιο, ο Πίνο Αρλάκι, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Γραφείου του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος, είπε: «Τα επίπεδα και η ένταση του διεθνούς εγκλήματος έχουν υπερβεί τα όρια αντοχής των κυβερνήσεων και του γενικού πληθυσμού». Ο ίδιος ανέφερε το εμπόριο ανθρώπων ως την πιο γοργά αναπτυσσόμενη μορφή διεθνούς εγκλήματος, καθώς εγκληματικές ομάδες περνούν παράνομα από τα σύνορα ένα εκατομμύριο γυναίκες και παιδιά αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. «Καμία χώρα δεν μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει το διεθνές, οργανωμένο έγκλημα», είπε ο Μπουνμέι Ιμπούκι, πρώην πολιτικός προϊστάμενος των αστυνομικών σωμάτων της Ιαπωνίας. «Γι’ αυτόν το λόγο καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτικό να καταβάλλονται προσπάθειες για την επιβολή του νόμου σε επίπεδο γειτονικών χωρών ή σε παγκόσμιο επίπεδο».

Ο Διαστημικός μας Σκουπιδότοπος

Από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να εξορμά στο έξω διάστημα πριν από 40 χρόνια περίπου, έχει μετατρέψει την περιοχή γύρω από τη γη σε σκουπιδότοπο. Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Νιους της Πόλης του Μεξικού, έχουν εκτοξευτεί  σχεδόν 4.000 πύραυλοι, δημιουργώντας «πάνω από 23.000 “ορατά” διαστημικά αντικείμενα, καθένα από τα οποία έχει μέγεθος μεγαλύτερο από μπάλα του κρίκετ». Από αυτά, περίπου 6.000 είναι «σκουπίδια», με υπολογιζόμενο συνολικό βάρος 1.800 τόνους. Οι συγκρούσεις των διαστημικών αντικειμένων έχουν παραγάγει περίπου 100.000 μικρότερα κομμάτια απορριμμάτων. Μολονότι αυτά δεν συνιστούν απειλή για τη γη, αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τα διαστημικά ταξίδια εξαιτίας της ταχύτητάς τους. Ένα μικροσκοπικό μεταλλικό σωματίδιο που ταξιδεύει με ταχύτητα 50.000 χιλιομέτρων την ώρα μπορεί να σπάσει το παράθυρο διαστημικού σταθμού, να ανοίξει τρύπα σε ηλιακό συλλέκτη ή να διατρυπήσει τη στολή αστροναύτη κατά τη διάρκεια διαστημικού περιπάτου. «Η NASA οργανώνει το Πρόγραμμα Ωρίων, μια “κοσμική σκούπα” η οποία θα απαλλάξει τους ουρανούς από τα άχρηστα αντικείμενα», λέει η εφημερίδα. «Η ιδέα είναι να διαλύσουμε τα σκουπίδια με λέιζερ, . . . ωθώντας τα στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, όπου θα μπορούν να καούν χωρίς να προξενήσουν βλάβη».

Αυξάνονται οι Άστεγοι

«Στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του 1948, ο ΟΗΕ περιέγραψε ως ουσιώδη τη δυνατότητα κατοχής ικανοποιητικής στέγης, αλλά, πάνω από μισό αιώνα αργότερα, το δικαίωμα για ένα ασφαλές σπίτι είναι κάθε άλλο παρά εγγυημένο», δηλώνει το BBC. Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ υπολογίζει ότι 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι άστεγοι​—στους οποίους συμπεριλαμβάνονται πάνω από 30 εκατομμύρια παιδιά—​και προειδοποιεί ότι η κατάσταση χειροτερεύει. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο ΟΗΕ θεωρεί ως κύρια αιτία του προβλήματος τη ραγδαία αστικοποίηση. Επιπρόσθετα, στη Νοτιοανατολική Ασία και στην Αφρική, περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνωστισμένα σπίτια κακής ποιότητας, τα οποία δεν έχουν επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής και ύδρευσης. Τα πλουσιότερα κράτη δεν είναι άτρωτα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως και 700.000 άνθρωποι ζουν στους δρόμους. Σε μερικά μέρη της Δυτικής Ευρώπης, 12 στα 1.000 άτομα είναι άστεγα.

«Τέχνη που Πεθαίνει»;

«Η κλοπή πορτοφολιών είναι μια τέχνη που πεθαίνει στην Οσάκα» της Ιαπωνίας, επειδή «οι νέοι δεν ενδιαφέρονται πια να μάθουν τα μυστικά της», αναφέρει η εφημερίδα Ασάχι Ίβνινγκ Νιουζ. Σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της τοπικής αστυνομίας, χρειάζονται αρκετά χρόνια μαθητείας για να γίνει κάποιος ειδήμων σε αυτή τη μέθοδο κλοπής. Φαίνεται ότι οι νεαροί κακοποιοί προτιμούν ευκολότερους τρόπους. Λόγου χάρη, οι κλοπές τσαντών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Το ένα τρίτο όλων των υπόπτων που συνελήφθησαν πέρσι για κλοπή πορτοφολιών στο Νομό της Οσάκα ήταν 60 ετών ή μεγαλύτεροι. Ο μεγαλύτερος, ένας 78χρονος, συνελήφθη για 12η φορά όταν πιάστηκε να κλέβει τη θήκη των γυαλιών μιας ηλικιωμένης από την τσάντα της. «Η όρασή του είναι τόσο φτωχή ώστε έκλεψε τη θήκη νομίζοντας πως ήταν πορτοφόλι», είπε ένας ανακριτής.

Υποδειγματική Οδήγηση

«Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να χρησιμεύσουν ως υπόδειγμα για τα παιδιά τους πριν αυτά πάρουν δίπλωμα αλλά και όταν μαθαίνουν να οδηγούν», λέει η Σούζαν Φέργκιουσον από τον Ασφαλιστικό Οργανισμό για την Ασφάλεια των Αυτοκινητόδρομων. Όπως αναφέρθηκε στο περιοδικό Νέος Επιστήμονας, η ίδια και οι συνεργάτες της έλεγξαν το ιστορικό ατυχημάτων 140.000 οικογενειών της Αμερικής, συγκρίνοντας τους γονείς και τα παιδιά τους ηλικίας 18 ως 21 ετών. Τα παιδιά των γονέων οι οποίοι είχαν τρία ή περισσότερα τροχαία ατυχήματα μέσα σε πέντε χρόνια είχαν 22 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να τρακάρουν και αυτά με το αυτοκίνητό τους σε σύγκριση με τα παιδιά των γονέων οι οποίοι δεν είχαν ατυχήματα. Το ίδιο ίσχυε και για τροχαίες παραβάσεις όπως η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας ή η παραβίαση του φωτεινού σηματοδότη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα παιδιά είχαν 38 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να κάνουν ό,τι και οι γονείς τους. «Οι γονείς θα πρέπει να δίνουν το παράδειγμα», λέει η Τζέιν Ίσον, από τη Βασιλική Εταιρία της Βρετανίας για την Πρόληψη Ατυχημάτων. «Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να διδαχτούν οι άνθρωποι σχετικά με την ασφάλεια στους δρόμους».

«Ο Μεγαλύτερος Ζωντανός Οργανισμός στον Κόσμο»

«Ο μεγαλύτερος ζωντανός οργανισμός στον κόσμο, ένας μύκητας που ονομάζεται Armillaria ostoyae, έρπει μέσα στα αειθαλή δάση του ανατολικού Όρεγκον περνώντας σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητος», λέει το περιοδικό Νάσιοναλ Γουάιλντλάιφ. «Ο μύκητας είναι τουλάχιστον 2.400 ετών και καταλαμβάνει έκταση 9.000 και πλέον στρεμμάτων​—ή σχεδόν 1.700 γήπεδα ποδοσφαίρου—​σύμφωνα με τους επιστήμονες της Δασικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ οι οποίοι τον ανακάλυψαν». Ο μύκητας ζει κάτω από το έδαφος και εξαπλώνεται αργά αργά χρησιμοποιώντας συχνά τις ρίζες των δέντρων για να πάει από δέντρο σε δέντρο. Αλλά έχει και μια «αρνητική πλευρά», λένε οι δασολόγοι. «Ο μύκητας Armillaria προξενεί μια αρρώστια στις ρίζες η οποία μπορεί τελικά να σκοτώσει τα δέντρα», λέει το περιοδικό.