Σκι Ανώμαλου Δρόμου​—Είναι για Εσάς;

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ

«ΛΑΝΓΚΛΟΪΦΕΡ ΛΕΜΠΕΝ ΛΕΝΓΚΕΡ»​—«Οι σκιέρ ανώμαλου δρόμου ζουν περισσότερο». Αυτό το δημοφιλές γερμανικό ρητό τονίζει πόσο αξιόλογο θεωρούν πολλοί το χειμερινό άθλημα του σκι ανώμαλου δρόμου. Πράγματι, σε πολλές χώρες όπου υπάρχει άφθονο χιόνι, πάνω στη χειμερινή ύπαιθρο διαγράφεται συχνά ένα πλέγμα με διασταυρούμενα ίχνη από σκι. Σε μερικές χώρες οι αποστάσεις ανάμεσα σε πόλεις και χωριά αναγράφονται σε πινακίδες, και πολλά μονοπάτια έχουν τεχνητό φωτισμό ώστε να μπορούν οι σκιέρ να τα χρησιμοποιούν για να πηγαίνουν από το σπίτι στην εργασία και το αντίστροφο.

Αν και πριν από τη δεκαετία του 1960 σχετικά λίγοι ασχολούνταν με αυτό, τα τελευταία χρόνια το σκι ανώμαλου δρόμου έχει γίνει δημοφιλές σε πολλά μέρη του κόσμου. Μερικοί υπολογίζουν ότι περίπου τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι το χρόνο απολαμβάνουν αυτό το άθλημα στη Βόρεια Αμερική και μόνο! Ποιο είναι το μυστικό της έλξης και της γοητείας που ασκεί; Το χαμηλό κόστος και η προφανής του απλότητα. Αν συγκριθεί με τον πιο γνωστό ξάδελφό του​—το αλπικό σκι—κάποιες πτυχές του σκι ανώμαλου δρόμου δεν είναι περίπλοκες. Στο αλπικό σκι, ο σκιέρ χρειάζεται εξειδικευμένο και ακριβό εξοπλισμό και ενδυμασία. Πρέπει να διασχίζει λόφους ή βουνά όπου το χιόνι διατηρείται με ειδικό τρόπο και ίσως χρειαστεί να πληρώσει ακριβά εισιτήρια και να περιμένει σε μεγάλες ουρές για τους αναβατήρες. Το αλπικό σκι απαιτεί επίσης αθλητικά προσόντα που λείπουν από πολλούς αρχάριους. Το σκι ανώμαλου δρόμου, από την άλλη πλευρά, στην πραγματικότητα μπορεί να το απολαύσει ο καθένας σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα μόνα πράγματα που χρειάζονται είναι μερικά εκατοστά φρέσκο χιόνι, λίγη εξάσκηση και σχετικά φτηνά πέδιλα, μπότες και μπαστούνια του σκι.

Το σκι ανώμαλου δρόμου μπορεί να αποτελέσει συναρπαστική εμπειρία! Ο σκιέρ μπορεί να πάει ουσιαστικά όπου θέλει​—να διασχίσει χωράφια  και λιβάδια, παγωμένες λίμνες και ποτάμια, ήσυχα δάση και χιονοσκέπαστες κοιλάδες. Το σκι ανώμαλου δρόμου μάς επιτρέπει να στοχαστούμε, να συλλογιστούμε και να σκεφτούμε, δίνοντάς μας την ευκαιρία να ανοίξουμε την καρδιά μας στον Δημιουργό μας και να τον ευχαριστήσουμε για τα θαύματα της ζωής. Ο χειμώνας βάζει τη δική του μοναδική σφραγίδα στη δημιουργία του Ιεχωβά Θεού. Το λαμπερό πέπλο του χιονιού γαληνεύει το τοπίο. Η γη φαίνεται φρέσκια και απάτητη, σαν να περιμένει να την ανακαλύψουν. Καθώς ο σκιέρ γλιστράει με τα σκι μέσα στο δάσος, ανάμεσα στα παγωμένα δέντρα, ηρεμεί η καρδιά και το μυαλό του. Αφήνει σιγά σιγά πίσω του τους θορύβους του μηχανοκρατούμενου κόσμου μας, και σύντομα ο μόνος ήχος που ακούει είναι το σύρσιμο των σκι.

Όταν ασχολείται με αυτό μια οικογένεια ή μια ομάδα φίλων, το σκι ανώμαλου δρόμου μετατρέπεται σε κοινωνική δραστηριότητα που δημιουργεί δεσμούς και ενώνει. Σήμερα, σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, μερικές οικογένειες διανύουν 20 ή 30 χιλιόμετρα με το τρένο και στη συνέχεια επιστρέφουν μαζί στο σπίτι με τα σκι.

Η Προέλευσή Του

Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι το σκι ανώμαλου δρόμου είναι μια πρόσφατη επινόηση, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου καινούριο. Το 1927, βρέθηκαν απεικονίσεις ηλικίας χιλιάδων ετών σκαλισμένες πάνω σε βράχους στο νορβηγικό νησί Ροντόγια. Μια απεικόνιση δείχνει έναν κυνηγό ο οποίος προφανώς φοράει μάσκα με ομοίωμα λαγού. Φαίνεται να γλιστράει φορώντας ένα ζευγάρι πολύ μακριά σκι. Πιο πρόσφατα, στους τυρφώνες της Σκανδιναβίας, εργάτες ανακάλυψαν εκατοντάδες αρχαία σκι σε εξαιρετική κατάσταση. Το σκι ήταν ένας βασικός τρόπος μετακινήσεων για τους αρχαίους σκανδιναβικούς λαούς κατά τη διάρκεια του ατέλειωτου, γεμάτου χιόνι χειμώνα. Αποτελούσε τόσο αναπόσπαστο μέρος του τρόπου ζωής τους ώστε μάλιστα λάτρευαν και τιμούσαν έναν θεό και μια θεά του σκι! Σήμερα  πολλές πόλεις και χωριά στη Νορβηγία και στη Σουηδία φέρουν τα κατάλοιπα εκείνων των ειδωλολατρικών πεποιθήσεων του παρελθόντος στα ονόματά τους. Ακόμη και το ίδιο το όνομα Σκανδιναβία ίσως να αναφέρεται στη θεά των σκιέρ, τη Σκάντα.

Μολονότι το σκι αποτελούσε απαραίτητο μέρος της ζωής των Σκανδιναβών επί αιώνες, το σκι ανώμαλου δρόμου έγινε δημοφιλές ως διεθνές άθλημα μόλις το 19ο αιώνα. Τότε οι Νορβηγοί βελτίωσαν τα παραδοσιακά σκι προσαρμόζοντας το σχήμα τους, εκλεπτύνοντάς τα και τελειοποιώντας τα. Ανέπτυξαν επίσης ένα σύστημα με λουριά για τις φτέρνες και τα δάχτυλα των ποδιών τα οποία αποτέλεσαν τους προδρόμους για τις σύγχρονες δέστρες. Στο Τέλεμαρκ, μια ορεινή περιοχή της νοτιοκεντρικής Νορβηγίας, ξεκίνησε σύντομα μια σειρά διαγωνισμών. Πιστεύεται ότι εκεί έλαβε χώρα ο πρώτος αγώνας σκι ανώμαλου δρόμου που καταγράφηκε και χρονομετρήθηκε, με το νικητή να καλύπτει την κούρσα των πέντε χιλιομέτρων σε 30 λεπτά περίπου. Οι αγώνες σκι ανώμαλου δρόμου έγιναν δημοφιλείς στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης σύντομα έπειτα από αυτό, αλλά ένα άλλο γεγονός ήταν εκείνο που τους έκανε γνωστούς στον υπόλοιπο κόσμο.

Το 1888 ο Νορβηγός εξερευνητής Φρίντγιοφ Νάνσεν ηγήθηκε μιας αποστολής στη Γροιλανδία τα μέλη της οποίας μετακινούνταν με σκι. Αργότερα έγραψε ένα βιβλίο σχετικά με την εμπειρία του το οποίο το 1891 μεταφράστηκε στην αγγλική, στη γαλλική και στη γερμανική. Η αφήγηση, η οποία περιέγραφε το εξαντλητικό ταξίδι του στο άγονο αρκτικό τοπίο, αιχμαλώτισε τη φαντασία των βικτοριανών αναγνωστών του. Ξύπνησε την επιθυμία τους να κατακτήσουν την αδάμαστη άγρια φύση.

Τη δεκαετία του 1960, η οργάνωση οικογενειακών περιηγήσεων με σκι έγινε πολύ διαδεδομένη. Ιδρύθηκαν χιονοδρομικά κέντρα που ειδικεύονταν στο σκι ανώμαλου δρόμου. Οι κατασκευαστές πήραν το μήνυμα, και άρχισαν να παράγουν καινούριο, περίπλοκο εξοπλισμό. Στο προσκήνιο εμφανίστηκε και ο παράγοντας μόδα, δίνοντας στο σκι ανώμαλου δρόμου μοντέρνο χαρακτήρα. Το κοινό ζητούσε χώρους στους οποίους μπορούσε να κάνει σκι, πράγμα που ανάγκασε πολλούς δήμους να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαμορφώσουν κατάλληλα οποιαδήποτε διαθέσιμη έκταση, περιλαμβανομένων γηπέδων γκολφ και αστικών πάρκων.

Σωματικά Οφέλη

Το σκι ανώμαλου δρόμου θεωρείται ένα από τα ασφαλέστερα δημοφιλή αθλήματα. Αν και μια πτώση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποια μικροδιαστρέμματα, οι σοβαροί τραυματισμοί είναι σπάνιοι, και συνήθως συμβαίνουν μόνο όταν ο σκιέρ ανώμαλου δρόμου αποτολμά να προχωρήσει σε απότομο έδαφος και σε ερημικές περιοχές.

 Επειδή οι κινήσεις που περιλαμβάνονται στο σκι ανώμαλου δρόμου είναι απαλές και ρυθμικές, οι αρθρώσεις και οι μύες υφίστανται ελάχιστη καταπόνηση ή βλάβη. Οι αθλητίατροι συχνά συστήνουν το σκι ανώμαλου δρόμου ως θεραπεία για τραυματισμούς από τζόκιν ή ποδηλασία. Είναι μια από τις λίγες δραστηριότητες που αξιοποιεί σχεδόν όλες τις μεγάλες μυϊκές ομάδες του σώματος, και έτσι ο σκιέρ εκτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασκήσεων. Η καρδιά και οι πνεύμονες ωφελούνται πολύ, και οι δραστήριοι σκιέρ συνήθως έχουν χαμηλότερη πίεση και καρδιακούς παλμούς από τους ανθρώπους που παραμένουν αδρανείς. Οι σκιέρ ανώμαλου δρόμου, λοιπόν, θεωρείται ότι έχουν την καλύτερη φυσική κατάσταση ανάμεσα στους αθλητές όλου του κόσμου.

Ο συνδυασμός του χαμηλού κινδύνου τραυματισμών με την απαλή, δυναμική κίνηση κάνει επίσης το σκι ανώμαλου δρόμου μια ιδανική απασχόληση για τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Σε μερικές χώρες της Βόρειας Ευρώπης, είναι πολύ κοινό να βλέπει κανείς ηλικιωμένα άτομα να πηγαίνουν για σκι.

Το σκι ανεβάζει πολύ τη θερμοκρασία του σώματος, με αποτέλεσμα να μπορείτε να νιώθετε αρκετά άνετα σε σχετικά παγωμένες συνθήκες. Τις πιο κρύες ημέρες, οι σκιέρ που τρέχουν σε αγώνες φορούν συνήθως μόνο τη λεπτή, αγωνιστική στολή τους, συχνά χωρίς γάντια. Οι ερασιτέχνες, ωστόσο, πρέπει να προστατεύουν επαρκώς τα άκρα τους από το κρύο. Οι πεπειραμένοι φυσιολάτρες συνήθως φορούν αρκετά ρούχα, αρχίζοντας με ένα μάλλινο ή συνθετικό εσωτερικό ένδυμα και τελειώνοντας με ένα αδιάβροχο και αντιανεμικό εξωτερικό ένδυμα. Αυτό τους βοηθάει να διατηρούν την επιθυμητή θερμοκρασία και να νιώθουν άνετα. Απλώς αφαιρούν ή προσθέτουν ένα ρούχο ανάλογα με τις ανάγκες τους. Οι συνετοί γονείς είναι καλό να βεβαιώνονται ότι τα παιδιά τους είναι κατάλληλα ντυμένα, καθώς το μικρό σώμα των παιδιών κρυώνει πολύ πιο γρήγορα από των ενηλίκων. Εφόσον η θερμότητα χάνεται από το δέρμα τους πολύ γρήγορα, είναι ευαίσθητα σε κρυοπαγήματα.

Ζήστε μια Νέα Χειμερινή Εμπειρία

«Αν μπορείς να περπατήσεις, τότε μπορείς να κάνεις και σκι» είναι ένα συνηθισμένο σύνθημα των σκιέρ ανώμαλου δρόμου, επειδή οι κινήσεις αυτού του αθλήματος μοιάζουν πολύ με το περπάτημα. Μολονότι αυτό το ρητό αληθεύει ως έναν βαθμό, οι περισσότεροι θα ωφελούμασταν πάρα πολύ αν δαπανούσαμε μια ή δυο ώρες με κάποιον έμπειρο εκπαιδευτή. Τα χιονοδρομικά κέντρα προσφέρουν ατομικά ή ομαδικά μαθήματα, και σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο αρχάριος μπορεί να μάθει τις βασικές κινήσεις του σκι ανώμαλου δρόμου​—να προχωράει σε επίπεδα μέρη, να κάνει αναβάσεις, να κάνει επιτυχημένες καταβάσεις και, φυσικά, να σταματάει! Αφού μάθουν αυτά τα στοιχειώδη, οι περισσότεροι είναι έτοιμοι να βγουν και να αντιμετωπίσουν το χιόνι.

«Τίποτα άλλο δεν δυναμώνει τους μυς και δεν κάνει το σώμα τόσο δυνατό και ελαστικό», είπε ο Φρίντγιοφ Νάνσεν το 1890 σχετικά με το σκι ανώμαλου δρόμου. Ίσως και εσείς επίσης θα απολαμβάνατε αυτό το άθλημα. Θα μπορούσε κάλλιστα να κάνει πιο συναρπαστικές τις χειμερινές σας εμπειρίες.

[Εικόνες στη σελίδα 24, 25]

Το σκι ανώμαλου δρόμου είναι σχετικά φτηνό και μπορούν να το απολαύσουν άτομα όλων των ηλικιών

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Αρχαία σκι που βρέθηκαν στη Βος της Νορβηγίας

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία: © Universitetets kulturhistoriske museer, Eirik Irgens Johnsen

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Απεικόνιση ενός σκιέρ σκαλισμένη πάνω σε βράχο

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία: Inge Ove Tysnes/Syv søstre forlag