Αναθεώρηση Απόψεων για τα Φράγματα

ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΝ κάποτε ως η λύση για τις ανάγκες σε νερό και ηλεκτρισμό, τώρα εξετάζονται υπό ένα λιγότερο ευνοϊκό πρίσμα σε πολλές χώρες. «Ο ισχυρισμός ότι τα οφέλη υπερβαίνουν το κόστος έχει γίνει λιγότερο βάσιμος», λέει το περιοδικό Παγκόσμια Επιφυλακή (World Watch). «Σήμερα, που έχουν κατασκευαστεί σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 45.000 μεγάλα φράγματα (ύψους άνω των 15 μέτρων), ολοένα και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι το κόστος τους μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό που ίσως είχαν φανταστεί πολλοί». Ποια είναι μερικά πράγματα που μπορεί να περιλαμβάνει αυτό το κόστος;

Μεγάλο κόστος αποτελεί η υποβάθμιση του 60 τοις εκατό των υδάτινων οδών όλου του κόσμου. Το περιοδικό επισημαίνει: «Από οικολογική άποψη, τα ποτάμια δέχονται επίθεση. Αποστραγγίζονται, παροχετεύονται, μολύνονται και φράζονται σε ρυθμό που έχει υποβαθμίσει τα οικοσυστήματα του γλυκού νερού παγκοσμίως. Καθώς τα μισά και πλέον ποτάμια του κόσμου φράζονται από τουλάχιστον ένα μεγάλο φράγμα . . . , αυτές οι κατασκευές έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην αποσταθεροποίηση της οικολογίας των ποταμών. Για παράδειγμα, τουλάχιστον το ένα πέμπτο των ψαριών του γλυκού νερού σε όλο τον κόσμο απειλούνται τώρα με εξαφάνιση ή έχουν εκλείψει». Επίσης, επηρεάζονται και τα ψάρια του ωκεανού όπως ο σολομός, τα οποία μπορεί να μην καταφέρουν να κολυμπήσουν αντίθετα στο ρεύμα όταν πηγαίνουν να γεννήσουν.

Ακόμη και η κοινή άποψη ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν ρυπαίνει τίθεται τώρα υπό αμφισβήτηση. Γιατί; Επειδή καθώς αποσυντίθεται η οργανική ύλη που καταλήγει στους υδροταμιευτήρες, απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες αερίων τα οποία προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Υπάρχει επίσης το κοινωνικό κόστος. Λόγω των φραγμάτων, 40 με 80 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί​—αριθμός μεγαλύτερος από τον πληθυσμό πολλών χωρών—​συχνά εγκαταλείποντας μερικά από τα πιο εύφορα εδάφη του κόσμου.

Η αλλαγή στάσης σχετικά με την αξία των φραγμάτων γενικεύεται. Λόγου χάρη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, στις οποίες υπάρχουν 75.000 φράγματα​—εκπληκτικός αριθμός—​όλων των μεγεθών σε διάφορα σημεία των υδάτινων οδών της χώρας, είναι τώρα το πρώτο έθνος στον κόσμο που παύει να χρησιμοποιεί τα φράγματα και τα κατεδαφίζει. Ακόμη και η Παγκόσμια Τράπεζα έχει μειώσει τις χρηματοδοτήσεις για κατασκευές φραγμάτων.

Πράγματι, τα φράγματα εξυπηρετούν κάποιους ωφέλιμους σκοπούς. Αλλά όπως και με τόσο πολλές άλλες προσπάθειες, η μανία του ανθρώπου να κατασκευάζει φράγματα δείχνει έλλειψη σοφίας και προνοητικότητας, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του προφήτη Ιερεμία ότι «στον άνθρωπο που περπατάει δεν ανήκει το να κατευθύνει το βήμα του».​—Ιερεμίας 10:23.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 31]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: MOURA