Θρεπτικές Τροφές στη Διάθεσή Σας

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ

Η ΑΝΧΕΛΙΚΑ και η δεκαμελής οικογένειά της ζούσαν σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στην πολιτεία Οαχάκα του Μεξικού. Ήταν φτωχοί, και το διαιτολόγιό τους αποτελούνταν από τορτίγιες καλαμποκιού, φασόλια, σάλτσες από καυτερές πιπεριές, νερουλό ρύζι, γλυκό ψωμί και τσάι. «Δεν αναπτυχθήκαμε πολύ», λέει η Ανχέλικα. «Ήμασταν μικρόσωμοι και κοκαλιάρηδες. Υποφέραμε συχνά από αρρώστιες​—στομαχικά προβλήματα, παράσιτα και κρυολογήματα».

Η Ανχέλικα και η οικογένειά της αποφάσισαν να μετακομίσουν στην Πόλη του Μεξικού, ελπίζοντας να βρουν εργασία που θα τους βοηθούσε να  βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση. Πιστεύει ότι τώρα το διαιτολόγιό τους είναι πολύ καλύτερο επειδή περιλαμβάνει γάλα, αβγά, κρέας, αφρόγαλα, λίγα λαχανικά, καθώς και ποικιλία από κατεργασμένες τροφές. Αλλά έχει γίνει πραγματικά πιο θρεπτικό το διαιτολόγιό τους;

Κακή Διατροφή​—Πόσο Διαδεδομένη;

Παγκόσμια, περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να πεθάνουν από υποσιτισμό. Σύμφωνα με την Έκθεση για την Παγκόσμια Υγεία​—1998, της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO), περίπου το 50 τοις εκατό των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών σχετίζονται με τον υποσιτισμό. Ακόμη και εκείνα που κατορθώνουν να επιβιώσουν υποφέρουν συνήθως από κακή υγεία.

Από την άλλη μεριά, σύμφωνα με ισχυρισμούς μερικών, 800 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να πεθάνουν από υπερβολές στο φαγητό. Το μη ισορροπημένο διαιτολόγιο μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες ασθένειες όπως είναι η παχυσαρκία, η αθηροσκλήρωση, η υπέρταση, ο διαβήτης, η κίρρωση και διάφορες μορφές καρκίνου. Συνοψίζοντας το ζήτημα, η WHO αναφέρει: «Η κακή διατροφή, συνεπώς, περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων, όπως είναι ο υποσιτισμός, η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων και ο υπερσιτισμός. Προξενεί θάνατο, ακρωτηριασμό, διανοητική καθυστέρηση, εξασθένηση, τύφλωση, και παρεμποδίζει την ανθρώπινη ανάπτυξη σε τεράστια κλίμακα παγκόσμια».

Μέσα στην ίδια χώρα, μπορεί να υπάρχει και υποσιτισμός και παχυσαρκία. Μέσα στο ίδιο σπίτι, μπορεί να υποσιτίζονται βρέφη και συγχρόνως να υπάρχουν ενήλικοι με χρόνια προβλήματα παχυσαρκίας. Σε μερικές περιπτώσεις, το ίδιο άτομο που υποσιτιζόταν όταν ήταν παιδί είναι παχύσαρκο ως ενήλικο. Αυτό μπορεί να συμβεί σε όσους μετακομίζουν από την επαρχία στην πόλη.

Πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην κατάσταση της υγείας τους και στις συνήθειες διατροφής τους. Ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι οι επιπτώσεις της κακής διατροφής στην υγεία κάποιου δεν εκδηλώνονται αμέσως. Αλλά το υγιεινό διαιτολόγιο μπορεί να αποτρέψει  πολλές αρρώστιες. Μάλιστα, η WHO υπολογίζει ότι ως και το 40 τοις εκατό των κρουσμάτων καρκίνου θα μπορούσαν να προληφθούν με καλύτερες συνήθειες διατροφής και άσκηση. Πώς, όμως, μπορείτε να βελτιώσετε το διαιτολόγιό σας;

Πώς να Βελτιώσετε το Διαιτολόγιό Σας

Μερικοί χωρίζουν τις τροφές σε τρεις βασικές ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει δημητριακά, όπως το καλαμπόκι, το σιτάρι, το ρύζι, η βρώμη, η σίκαλη, το κριθάρι και το κεχρί, καθώς και κονδύλους, όπως οι πατάτες και οι διοσκορέες. Αυτές οι αμυλούχες τροφές προσφέρουν άμεση ενέργεια. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει όσπρια, όπως φασόλια, σόγια, φακές, ρεβίθια και κουκιά, καθώς και μερικές τροφές ζωικής προέλευσης, όπως κρέας, ψάρια, αβγά και γάλα με τα παράγωγά του. Αυτά δίνουν πρωτεΐνες, σίδηρο, ψευδάργυρο και αρκετές βιταμίνες. Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά. Αυτά προσφέρουν τις απαραίτητες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. Επίσης, προσθέτουν στο διαιτολόγιο φυτικές ίνες και δίνουν ενέργεια, και αποτελούν τη μόνη φυσική πηγή βιταμίνης C.

Σύμφωνα με τον Δρ Έκτορ Μπούργκες, διευθυντή στο Εθνικό Ινστιτούτο Ιατρικών Επιστημών και Διατροφής Σαλβαδόρ Σουμπιράν (INCMNSZ) στο Μεξικό, ένα υγιεινό διαιτολόγιο πρέπει να είναι πλήρες, επαρκές και ισορροπημένο. Ο Μπούργκες προτείνει «να περιλαμβάνουμε τουλάχιστον μία τροφή από κάθε ομάδα σε κάθε γεύμα και να εναλλάσσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις τροφές που χρησιμοποιούνται από κάθε ομάδα, καθώς και τον τρόπο προετοιμασίας τους».

Προσέξτε την περίπτωση της Μαρίας. Αυτή και η οικογένειά της ζούσαν στο Ατοπίκσκο, μια αγροτική περιοχή στην πολιτεία Ιδάλγο του Μεξικού. Ήταν πολύ φτωχοί, και το βασικό τους διαιτολόγιο αποτελούνταν από τορτίγιες, φασόλια, ζυμαρικά, ρύζι και καυτερές πιπεριές. Σε αντίθεση με την οικογένεια της Ανχέλικα, που αναφέρθηκε στην αρχή, το διαιτολόγιό τους περιλάμβανε επίσης μικρά κολοκύθια, σέχιο, μανιτάρια και χορταρικά, όπως η γλιστρίδα και τα χηνοπόδια, πολλά από τα οποία τα μάζευαν στην ύπαιθρο. Προσπαθούσαν να τρώνε κατά καιρούς εποχιακά φρούτα. Οι προσπάθειές τους είχαν ως αποτέλεσμα καλύτερη υγεία.

Ο Δρ Αντόλφο Τσάβες, επικεφαλής του Τμήματος Εφαρμοσμένης Διατροφής και Διατροφικής Εκπαίδευσης του INCMNSZ, συστήνει να χρησιμοποιούμε ζωικά προϊόντα ως συμπλήρωμα στο φαγητό, και όχι ως βάση του διαιτολογίου. Λόγου χάρη, μπορείτε να ετοιμάσετε ένα γεύμα χρησιμοποιώντας λίγα μόνο αβγά μαζί με πατάτες, λαχανικά ή φασόλια. «Αυτό είναι γνωστό ως “εμπλουτισμός” [στον τομέα της] διατροφής», λέει ο Δρ Τσάβες. Προσέξτε όμως: Να πλένετε πάντα προσεκτικά τα φρούτα και τα λαχανικά, ιδιαίτερα εκείνα που πρόκειται να καταναλωθούν ωμά.

Το διαιτολόγιο πρέπει επίσης να είναι κατάλληλο για το κάθε άτομο, και πρέπει να λαβαίνονται υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και ο τρόπος ζωής. Μερικοί υποστηρίζουν ότι οι ενήλικοι πρέπει να τρώνε δύο μερίδες φρούτων και/ή λαχανικών σε κάθε γεύμα και να αυξήσουν την κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης και οσπρίων. Μερικοί συστήνουν να καταναλώνονται μόνο μικρές ποσότητες τροφών ζωικής προέλευσης σε κάθε γεύμα, με προτίμηση στα ψάρια, στο κοτόπουλο χωρίς πέτσα και στα άπαχα κρέατα. Συστήνεται επίσης ο περιορισμός της κατανάλωσης λιπαρών και ζάχαρης.

Ακόμη και εκείνοι που ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες και επηρεάζονται από τη φτώχεια μπορούν μερικές φορές να βελτιώσουν το διαιτολόγιό τους. Πώς; Επιλέγοντας θρεπτικές τροφές, εναλλάσσοντάς τες και συνδυάζοντάς τες, όπως λόγου χάρη αναμειγνύοντας δημητριακά και όσπρια. Χρησιμοποιώντας μικρές ποσότητες κρέατος ή αβγών για να εμπλουτιστεί η θρεπτική αξία ενός φαγητού. Εκμεταλλευόμενοι τα πράσινα φυτά που αναπτύσσονται στην περιοχή σας και τα εποχιακά φρούτα.

Ο Δημιουργός μας κάνει «να βγαίνει τροφή από τη γη» για την απόλαυση του ανθρώπου. (Ψαλμός 104:14) Η Αγία Γραφή, στο εδάφιο Εκκλησιαστής 9:7, αναφέρει: «Πήγαινε, φάε την τροφή σου με χαρά». Χωρίς αμφιβολία, ασκώντας ισορροπία και μετριοπάθεια, μπορούμε να απολαμβάνουμε τα οφέλη των νόστιμων και θρεπτικών τροφών που έχει προμηθεύσει ο Δημιουργός.

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ: δημητριακά και κόνδυλοι

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ: όσπρια, κρέας, ψάρια, αβγά, γάλα και τα παράγωγά του

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η ΤΡΙΤΗ ΟΜΑΔΑ: φρούτα και λαχανικά