Προσθέστε Λίγο Χρώμα

ΤΟ ΝΑ βρίσκεται κάποιος σε έναν φρεσκοβαμμένο χώρο μπορεί να του φέρει μεγάλη ικανοποίηση. Λίγο χρώμα μπορεί να αλλάξει εντελώς ένα δωμάτιο που φαίνεται μουντό ή άτονο. Θα θέλατε να ανανεώσετε ένα ή δύο δωμάτια του σπιτιού σας; Αν δεν έχετε προσπαθήσει ποτέ πριν να ασχοληθείτε με το βάψιμο, ίσως ανακαλύψετε ότι είναι ευκολότερο από όσο νομίζετε!

Ας εργαστούμε μαζί με τον Φερνάντο, τη σύζυγό του Ντίλμα και την οχτάχρονη κόρη τους, τη Βανέσα, καθώς φρεσκάρουν κάποια τμήματα του σπιτιού τους. Έπειτα από αυτό θα είναι ευκολότερο να ασχοληθούμε και εμείς με το βάψιμο. Πριν φορέσουμε ρούχα εργασίας, όμως, ας μάθουμε μερικά πράγματα για την επιλογή χρωμάτων.

Επιλογή Χρωμάτων

Είναι σημαντικό να επιλέξετε προσεκτικά τα χρώματα. Το χρώμα δεν ομορφαίνει απλώς το σπίτι σας. Μπορεί ακόμη και να επηρεάσει τη διάθεσή σας. Τα φωτεινά, γυαλιστερά χρώματα είναι πιο διεγερτικά, ενώ  τα παστέλ χρώματα που δεν αντανακλούν το φως είναι πιθανότερο ότι θα σας χαλαρώνουν. Ένα συγκεκριμένο χρώμα ίσως φαίνεται σκοτεινό όταν χρησιμοποιείται στο εσωτερικό του κτιρίου, αλλά το ίδιο χρώμα ίσως δείχνει φωτεινότερο στους εξωτερικούς τοίχους. Ο Φερνάντο και η Ντίλμα έχουν επιλέξει κιτρινωπό και υπόλευκο χρώμα για το σπίτι τους. Αργότερα θα δούμε πού θα τα χρησιμοποιήσουν.

Παρατηρήστε το χρωματικό δίσκο επάνω. Τα χρώματα που είναι ακριβώς απέναντι το ένα από το άλλο στον κύκλο ονομάζονται συμπληρωματικά. Φαίνεται πως γίνονται πιο έντονα αν τοποθετηθούν δίπλα δίπλα. Για έναν πιο συντηρητικό συνδυασμό χρωμάτων, επιλέξτε διάφορες αποχρώσεις του ίδιου χρώματος. Αυτό ονομάζεται μονοχρωματικός συνδυασμός χρωμάτων.

Πριν αρχίσουν να εργάζονται, οι φίλοι μας έχουν μερικές ερωτήσεις. Ο Φερνάντο θα ήθελε να ξέρει τι τύπους χρωμάτων θα χρειαστούν και η Βανέσα αναρωτιέται πώς παράγεται το χρώμα. Φαίνεται, λοιπόν, καλή ιδέα το να επισκεφτούμε ένα τοπικό εργοστάσιο χρωμάτων για να δούμε τι μπορούμε να μάθουμε.

Πώς Παράγεται το Χρώμα

Ο Τζέραρντ, ιδιοκτήτης του εργοστασίου, θα είναι ο ξεναγός μας. Από τα πρώτα πράγματα που βλέπουμε όταν μπαίνουμε στο εργοστάσιο χρωμάτων είναι ένα τεράστιο μίξερ το οποίο αναμειγνύει τον κολλώδη πολτό μέσα σε ένα δοχείο χωρητικότητας 800 λίτρων. Ο Τζέραρντ φωνάζει για να ακούγεται παρά το θόρυβο: «Το να φτιάχνεις χρώμα είναι σαν να φτιάχνεις ένα κέικ​—πρέπει να μπουν όλα τα υλικά σε σωστές ποσότητες και να αναμειχθούν».

«Ποια είναι, όμως, η συνταγή για ένα μοντέρνο χρώμα;» ρωτάμε.

«Υπάρχουν τέσσερα βασικά συστατικά», απαντάει ο Τζέραρντ. «Χρωστικές ουσίες, στερεωτές, υγρά και ειδικά πρόσθετα. Το μείγμα που βλέπετε εδώ έχει ως βάση του το διοξείδιο του τιτανίου. Αυτή η λευκή χρωστική ουσία εξορύσσεται από τη γη και τώρα χρησιμοποιείται στα μοντέρνα χρώματα αντί για μόλυβδο». Το μείγμα μοιάζει με αλεύρι αρτοποιίας.

Ο Τζέραρντ συνεχίζει: «Το μείγμα τεμαχίζεται ή αλέθεται ώστε να γίνει λεπτή πάστα μαζί με μια μικρή ποσότητα στερεωτή​—σε αυτή την περίπτωση, ακρυλική ρητίνη. Όταν ο παραγωγός του χρώματος μείνει ικανοποιημένος με τη ρευστότητα, θα προσθέσει την υπόλοιπη ρητίνη, έπειτα υγρά όπως νερό ή διαλυτικά και τελικά κάποια ειδικά πρόσθετα».

Θέλουμε να ξέρουμε τι είδους χρώμα θα χρειαστούμε για τη συντήρηση του σπιτιού. Ο ξεναγός μας εξηγεί: «Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι χρώματος για το σπίτι. Για τις λαδομπογιές χρησιμοποιούνται έλαια όπως το λινέλαιο ή το τροποποιημένο σογιέλαιο ως στερεωτές, ενώ για τα χρώματα νερού χρησιμοποιούνται βινύλιο ή ακρυλικές ρητίνες ως στερεωτές. Οι λαδομπογιές γίνονται πολύ ανθεκτικές όταν στεγνώσουν, γι’ αυτό και είναι κατάλληλες για σημεία συχνής χρήσης, όπως πόρτες και ξύλινα διακοσμητικά γύρω από πόρτες και παράθυρα. Ωστόσο, οι λαδομπογιές έχουν την τάση να κιτρινίζουν και να γίνονται εύθρυπτες με τον καιρό. Από την άλλη πλευρά, τα βινυλικά και τα ακρυλικά χρώματα καλής ποιότητας έχουν μεγάλη διάρκεια και λιγότερο έντονη μυρωδιά. Τα 100 τοις εκατό ακρυλικά χρώματα για εξωτερικούς χώρους θα είναι επίσης πιο ανθεκτικά στο ζεστό καλοκαίρι της Αυστραλίας ή στον κρύο χειμώνα του Καναδά».

Ελπίζουμε να μείνουν στο μυαλό μας αυτά που μας δίδαξε ο Τζέραρντ. Αλλά εκείνος έχει να μας πει ακόμη μερικά πράγματα: «Υπάρχουν τέσσερα βασικά επίπεδα στιλπνότητας και στους δύο τύπους χρωμάτων: το γυαλιστερό, το σατινέ, το χρώμα μικρής στιλπνότητας και το ματ. Το γυαλιστερό είναι καλύτερο για τα σημεία όπου χρειαζόμαστε ανθεκτική επιφάνεια. Το σατινέ είναι κατάλληλο για μπάνια και διαδρόμους. Το χρώμα με  μικρή στιλπνότητα ή ματ φινίρισμα ταιριάζει στους πολυσύχναστους χώρους του σπιτιού, ενώ το ματ χρώμα είναι πιο πρακτικό για τις οροφές». Αφού ευχαριστήσουμε τον Τζέραρντ για τη διαφωτιστική ξενάγηση, επιστρέφουμε στο σπίτι για να αρχίσουμε το δύσκολο κομμάτι του έργου μας—να προετοιμάσουμε τις επιφάνειες που θα βάψουμε.

Απαραίτητη η Προσεκτική Προετοιμασία

Το αν θα είναι το βάψιμο ωραίο και διαρκές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο προσεκτικά γίνεται η προετοιμασία. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να σηκώσουμε τα μανίκια μας και να ετοιμαστούμε για σκληρή δουλειά. Ίσως στην πορεία να μάθουμε και άλλα χρήσιμα πράγματα. Ο Φερνάντο έχει υπόψη του δύο εργασίες​—να βάψει το σαλόνι και τον μπροστινό φράχτη. Ας καταπιαστούμε πρώτα με τη δουλειά μέσα στο σπίτι.

Αφού βγάλουμε από το δωμάτιο τα έπιπλα, τοποθετούμε μερικά παλιά σεντόνια στο πάτωμα. Αρχικά, πρέπει να ξύσουμε το παλιό σαθρό χρώμα από το πλαίσιο του παραθύρου, από το ξύλινο διακοσμητικό γύρω από το παράθυρο και από την οροφή. Θα βοηθήσουμε τον Φερνάντο σε αυτή την εργασία. Προσέξτε ότι τοποθετεί τη σκάλα του σε ένα επίπεδο μέρος στο πάτωμα. Επίσης, προσέχει να μην πατάει ποτέ στο ψηλότερο σκαλί, πράγμα που θα αύξανε πολύ την πιθανότητα να πέσει. Οι σοβατισμένοι τοίχοι είναι σε αρκετά καλή κατάσταση, αλλά θα πρέπει να πλυθούν με νερό και απορρυπαντικό πριν βαφτούν.

Έπειτα, χρησιμοποιούμε μια ξύστρα για να απομακρύνουμε τα ασταθή υλικά από τυχόν ρωγμές, οι οποίες στη συνέχεια πρέπει να καλυφτούν. Θα χρησιμοποιήσουμε ένα ακρυλικό σφραγιστικό υλικό για τις ρωγμές γύρω από το παράθυρο και για τα σοβατεπιά επειδή αυτό παραμένει ελαστικό και σταθερό παρά τις αποκλίσεις μεταξύ ξύλου και σοβά. Αργότερα, ενώ η Βανέσα πλένει τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε για το στοκάρισμα, οι υπόλοιποι τρίβουμε εντατικά τις ξύλινες επιφάνειες και τους τοίχους χρησιμοποιώντας γυαλόχαρτο μεσαίου πάχους. Αυτό θα απομακρύνει οποιαδήποτε μικρά εξογκώματα και θα τραχύνει την επιφάνεια ώστε οι επόμενες επιστρώσεις χρώματος να εφαρμόσουν σταθερά.

Ρωτάτε γιατί φοράμε αυτές τις αστείες μάσκες; Ως προληπτικό μέτρο ασφαλείας για να μην ερεθίσει το λαιμό μας η σκόνη από το χρώμα και το σοβά. Τα προστατευτικά γυαλιά μας μπορεί επίσης να μην είναι και πολύ μοντέρνα, αλλά καθώς θα εργαζόμαστε ψηλά, θα προστατέψουν τα μάτια μας από τη σκόνη που πέφτει πάνω από τα κεφάλια μας. Πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα όταν αφαιρούμε  μολυβδούχα χρώματα. (Βλέπε το πλαίσιο «Η Απειλή του Μολύβδου» σε αυτή τη σελίδα.)

Τελικά, ξεσκονίζουμε όλες τις επιφάνειες με ένα μαλακό σκουπάκι. Τα άβαφα ξύλα καθώς και τα μπαλώματα στους σοβατισμένους τοίχους πρέπει τώρα να περαστούν με υπόστρωμα ή αστάρι πριν αρχίσει το κανονικό βάψιμο. Αυτό θα κάνει τις τελευταίες επιστρώσεις χρώματος να στεγνώσουν με ομοιόμορφη στιλπνότητα αντί να διεισδύσουν σε μπαλώματα στο ξύλο τα οποία προκλήθηκαν από το τρίψιμο ή από προηγούμενο βάψιμο. Όταν γίνει αυτό, το δωμάτιό μας είναι έτοιμο για να αρχίσει το κανονικό βάψιμο.

Παρατηρούμε ότι ο φράχτης αποτελείται από άβαφο ξύλο. Αφού καθαρίσουμε καλά το φράχτη, θα χρειαστεί να καλύψουμε όλα τα κεφάλια των καρφιών με αστάρι μετάλλων. Αυτό θα αποτρέψει την εμφάνιση κηλίδων σκουριάς. Εφόσον ο φράχτης θα είναι εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης, θα εφαρμόσουμε δύο ή τρεις επιστρώσεις ακρυλικού χρώματος για φράχτες.

Αρκετά για σήμερα. Αφού ολοκληρώσαμε όλες τις προετοιμασίες, αύριο θα αρχίσουμε το κανονικό βάψιμο.

Ήρθε η Ώρα για τις Βούρτσες

Σήμερα θα αρχίσουμε να θερίζουμε τις ανταμοιβές της σκληρής χθεσινής προετοιμασίας. Πρώτα από όλα, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι έχουμε αναμείξει καλά το χρώμα πριν αρχίσουμε να βάφουμε. Έχουμε ήδη αραιώσει το ακρυλικό χρώμα για τους τοίχους με λίγο νερό, περίπου το 5 τοις εκατό του όγκου του. Αυτό βοηθάει να ρέει το χρώμα από τη βούρτσα πιο εύκολα. Αλλά πρέπει να προσέξουμε να μην προσθέσουμε πολύ νερό. Διαφορετικά, το χρώμα θα είναι πολύ αραιό και θα φαίνεται το παλιό χρώμα όταν τελειώσουμε τις επιστρώσεις. Για τις γωνίες των τοίχων και της οροφής, θα χρησιμοποιήσουμε ένα πλατύ πινέλο. Έπειτα, θα χρησιμοποιήσουμε ρολά για να βάψουμε τις μεγάλες επιφάνειες. Αυτό θα επιταχύνει την εργασία. a

Πρέπει να θυμόμαστε να στραγγίζουμε το επιπλέον χρώμα της βούρτσας μόνο σε μία πλευρά του δοχείου, και να ακουμπάμε τη λαβή στην καθαρή του πλευρά ώστε να μη γεμίσει με χρώμα η λαβή και τα χέρια μας. Τέλος, θα πρέπει να εφαρμόζουμε τον κανόνα: «Να βάφεις από πάνω προς τα κάτω». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ολοκληρώσουμε το βάψιμο της οροφής πριν αρχίσουμε με τους τοίχους. Έπειτα το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να καθαρίσουμε όποιες σταγόνες χρώματος έχουν πέσει στα ξύλινα διακοσμητικά με ένα υγρό πανί και να τα περάσουμε με τη γυαλιστερή λαδομπογιά που έχουμε επιλέξει. Μπράβο σε όλους! Οι τοίχοι με το απαλό κίτρινο και τα ξύλινα διακοσμητικά με το υπόλευκο χρώμα δείχνουν όμορφα.

Ας πάμε τώρα στον μπροστινό φράχτη. Θα χρησιμοποιήσουμε μια μεγάλη βούρτσα για να εφαρμόσουμε χρώμα νερού στους πασσάλους του. Τρεις επιστρώσεις χρώματος θα είναι αρκετές. Θα χρειαστεί περίπου μία ώρα για να στεγνώσει καλά η κάθε επίστρωση. Επομένως, θα έχουμε τελειώσει λίγο πριν νυχτώσει. Ας αρχίσουμε.

Αρχικά, βρέχουμε καλά τις τρίχες της βούρτσας και την τινάζουμε για να φύγει το επιπλέον νερό. Αυτό βελτιώνει τη δυνατότητα της βούρτσας να απορροφάει το χρώμα και δεν το αφήνει να στεγνώσει πάνω της. Βάζουμε πολύ χρώμα στη βούρτσα και το εφαρμόζουμε με καλά, μεγάλα περάσματα. Αντί να χτυπάμε ελαφρά τη βούρτσα πάνω στους πασσάλους, προσέχουμε να «σπρώχνουμε» καλά το χρώμα μέσα στα νερά του ξύλου.

Κοιτάξτε! Τελειώσαμε την τρίτη επίστρωση με τη δύση του ήλιου. Ο φράχτης είναι σαν καινούριος! Επιθεωρούμε την εργασία μας. Άξιζε τον κόπο που εργαστήκαμε σκληρά αυτές τις δύο ημέρες. Ο χώρος άλλαξε εντελώς! Πράγματι, είναι ωραίο συναίσθημα να διακοσμείς το σπίτι σου προσθέτοντας λίγο χρώμα.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 26]

Συμβουλές για την Αντιμετώπιση Μερικών Συνηθισμένων Προβλημάτων

◼ ΜΟΥΧΛΑ: Καθαρίστε με διάλυμα που περιέχει ένα μέρος χλώριο και τέσσερα μέρη νερό. Φορέστε γάντια και προστατευτικά γυαλιά. Βάψτε πάλι με ένα καλό ακρυλικό χρώμα, επειδή η μούχλα αναπτύσσεται ευκολότερα στη λαδομπογιά. Αν είναι διαθέσιμο, χρησιμοποιήστε αντιμυκητικό πρόσθετο.

◼ ΚΗΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: Επισκευάστε τις διαρροές ή απομακρύνετε την αιτία της κηλίδας. Πλύντε με απορρυπαντικό και νερό. Εφαρμόστε στην περιοχή αστάρι με μονωτικές ιδιότητες ή λάκα, και έπειτα εφαρμόστε το υπόστρωμα.

◼ ΣΑΘΡΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ: Σκουπίστε προσεκτικά. Εφαρμόστε μια επίστρωση καλυπτικού πόρων το οποίο στεγνώνει αργά. Συγκριτικά με τα καλυπτικά χρώματος νερού, τα καλυπτικά λαδομπογιάς διαποτίζουν και σκληραίνουν καλύτερα τα υλικά πάνω στα οποία εφαρμόζονται.

[Πλαίσιο στη σελίδα 27]

Η Απειλή του Μολύβδου

Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος της Αυστραλίας λέει τα ακόλουθα στο εγχειρίδιο Προσοχή στο Μόλυβδο​—Βάφετε το Σπίτι Σας; (Lead Alert​—Painting Your Home?)

◼ Ακόμη και σχετικά χαμηλά επίπεδα μολύβδου στο αίμα μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς τη διανοητική ανάπτυξη και τη συμπεριφορά των μικρών παιδιών.

◼ Ο κίνδυνος για παιδιά κάτω των πέντε ετών είναι ιδιαίτερα μεγάλος, εφόσον το νευρικό τους σύστημα βρίσκεται ακόμη σε στάδιο ανάπτυξης. Τα μικρά παιδιά απορροφούν μέχρι και το 50 τοις εκατό του μολύβδου που εισέρχεται στο σώμα τους, ενώ οι ενήλικοι απορροφούν περίπου το 10 τοις εκατό.

◼ Αν ένα παιδί καταπιεί μια φλούδα μολυβδούχου χρώματος σε μέγεθος νυχιού, το επίπεδο μολύβδου στο αίμα του θα παραμείνει αξιοσημείωτα υψηλό επί αρκετές εβδομάδες.

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Χρωματικός δίσκος

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Η «κουζίνα» του παραγωγού χρωμάτων

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Να φοράτε προστατευτικό εξοπλισμό για ασφάλεια