Ματιές στον Κόσμο

Μη Μετράτε Πρόβατα

Η χρόνια αϋπνία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που επηρεάζει 1 στους 10 ανθρώπους, αναφέρει το περιοδικό Νέος Επιστήμονας. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι η αϋπνία στις ΗΠΑ και μόνο κοστίζει στην οικονομία 35 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 39 δισ. ευρώ) το χρόνο σε απουσίες λόγω ασθένειας και σε ατυχήματα. Τι μπορεί να βοηθήσει εκείνους που υποφέρουν από αϋπνία να κοιμούνται; Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ζήτησαν από μια ομάδα ατόμων με αϋπνία να σκεφτούν κάποια ευχάριστη και ξεκούραστη εικόνα, όπως έναν καταρράκτη ή έναν αγαπημένο ταξιδιωτικό προορισμό. Από μια δεύτερη ομάδα ζητήθηκε να μετράει πρόβατα και από μια τρίτη να ακολουθήσει τη μέθοδο που προτιμούσε. Η δεύτερη και η τρίτη ομάδα χρειάστηκαν λίγο περισσότερο από το συνηθισμένο χρόνο για να κοιμηθούν, αλλά τα μέλη της πρώτης ομάδας κοιμήθηκαν κατά μέσο όρο 20 και πλέον λεπτά νωρίτερα από το συνηθισμένο. Η Άλισον Χάρβεϊ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, είπε ότι το να μετράει κανείς πρόβατα δεν φέρνει αποτελέσματα επειδή «είναι τόσο ανιαρό ώστε δεν καταφέρνει να κρατήσει μακριά τις ανησυχίες».

 Δάση που Μαζεύουν Νερό από τα Σύννεφα

Τα υγρά τροπικά βροχερά δάση που αναπτύσσονται σε υψόμετρο άνω των 900 μέτρων μπορεί να μαζεύουν «από τα σύννεφα ως και 40 τοις εκατό περισσότερη ποσότητα νερού σε σύγκριση με την ποσότητα που πέφτει σε μορφή βροχής», λένε οι Αυστραλοί επιστήμονες Δρ Πολ Ρεντέλ και Δρ Ντέιβιντ Μακ Τζάνετ. Σύμφωνα με το Κοινοπολιτειακό Ίδρυμα Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας, «τα χαμηλά σύννεφα, η καταχνιά και η ομίχλη διέρχονται συνεχώς μέσα από το δάσος, αφήνοντας υγρασία πάνω στα δέντρα η οποία τρέχει ή σταλάζει στο έδαφος», προσθέτοντας έτσι εκατομμύρια λίτρα νερό στη ροή των τροπικών ποταμών. Ωστόσο, «όταν τα βροχερά δάση κόβονται, η υγρασία που φτάνει στο χώμα μειώνεται σημαντικά».

Δυσανάλογη Κατανάλωση

Το 20 τοις εκατό του πληθυσμού της γης καταναλώνει τώρα το 86 τοις εκατό των αγαθών και των υπηρεσιών που παρέχονται παγκοσμίως, αναφέρει η έκθεση Η Κατάσταση του Παγκόσμιου Πληθυσμού​—2001. Η έκθεση, η οποία συντάχθηκε από το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό, προειδοποιεί για «ένα τεράστιο “καταναλωτικό χάσμα”» ανάμεσα σε όσους ζουν στις βιομηχανοποιημένες χώρες και σε όσους ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Λόγου χάρη, «ένα παιδί που γεννιέται σήμερα σε μια βιομηχανοποιημένη χώρα θα συμβάλει κατά τη διάρκεια της ζωής του στην κατανάλωση και στη μόλυνση περισσότερο από ό,τι 30 ως 50 παιδιά που γεννιούνται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στην εποχή μας, το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού το οποίο ζει σε βιομηχανοποιημένα έθνη παράγει πάνω από τη μισή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα, ενώ το φτωχότερο ένα πέμπτο παράγει μόνο το 3 τοις εκατό», αναφέρει η έκθεση. Επιπλέον, η έκταση της παραγωγικής γης ή θάλασσας που απαιτείται για τη διατήρηση του τρόπου ζωής ενός ατόμου στις εύπορες χώρες είναι σχεδόν τετραπλάσια από αυτήν που απαιτείται για τη συντήρηση των ατόμων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ευφυή Κολεόπτερα

Ερευνητές ανακάλυψαν πρόσφατα πώς βρίσκουν τα κολεόπτερα του γένους Stenocara πόσιμο νερό στην έρημο Ναμίμπ, στη νοτιοδυτική Αφρική. Για να επιζήσουν στην έρημο, η οποία συνήθως δέχεται βροχοπτώσεις ύψους περίπου ενός εκατοστού ετησίως, τα κολεόπτερα συλλέγουν πόσιμο νερό από την πυκνή ομίχλη που μεταφέρουν στην περιοχή οι άνεμοι του Ατλαντικού Ωκεανού. Πώς το κάνουν αυτό; Σύμφωνα με το περιοδικό Φυσική Ιστορία, «οι ράχες των κολεόπτερων καλύπτονται από μικρές προεξοχές», οι οποίες, αν εξεταστούν με μικροσκόπιο, «μοιάζουν με τοπίο που έχει υψώματα και κοιλάδες». Τα υψώματα ελκύουν το νερό, ενώ οι κοιλάδες, με την κηρώδη επιφάνεια, το απωθούν. «Τα κολεόπτερα, με το πρόσωπο στραμμένο στον άνεμο, γέρνουν το σώμα τους προς τα εμπρός καθώς η υγρασία της ομίχλης συλλέγεται στις προεξοχές. Όταν μια σταγόνα αποκτήσει το απαιτούμενο βάρος, κυλάει φτάνοντας στα στοματικά μόρια του εντόμου», αναφέρει το περιοδικό.

Αρχικά Συμπτώματα Ανορεξίας

«Οι γονείς μπορούν να διακρίνουν τα αρχικά στάδια ανορεξίας ή βουλιμίας στα παιδιά τους από τις συνήθειες διατροφής τους», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τάιμς του Λονδίνου. Ο Σύλλογος Διαταραχών της Διατροφής (EDA) εξέδωσε έναν οδηγό ο οποίος βοηθάει τους γονείς και τους παιδοκόμους να εντοπίζουν προβλήματα διατροφής προτού αυτά πάρουν διαστάσεις. Μερικά αρχικά προειδοποιητικά συμπτώματα ίσως είναι το να έχει το παιδί τη μανία να κόβει την τροφή σε πολύ μικρά κομμάτια ή να βάζει την επόμενη μπουκιά στο στόμα του έπειτα από κάποιο διάστημα, ακόμη και πέντε λεπτών. Μερικά παιδιά με διαταραχές της διατροφής χρησιμοποιούν τεχνάσματα, λόγου χάρη φορούν πολύ φαρδιά ρούχα για να κρύβουν μέσα την τροφή που δεν έφαγαν. Μπορεί επίσης να μη θέλουν να βλέπουν φωτογραφίες τους στις οποίες φαίνονται υγιή και με φυσιολογικό βάρος. Ο οδηγός του EDA συμβουλεύει τους γονείς να μην αγνοούν αυτά τα συμπτώματα και να είναι ειλικρινείς σε σχέση με ό,τι παρατηρούν.

Δηλητήριο από τα Θερμόμετρα

«Ο υδράργυρος που περιέχεται σε ένα και μόνο θερμόμετρο μπορεί να μολύνει μια λίμνη 45 στρεμμάτων, ενώ τα σπασμένα θερμόμετρα προσθέτουν περίπου 17 τόνους υδραργύρου στο σύνολο των λυμάτων στις ΗΠΑ ετησίως», αναφέρει το περιοδικό Νάσιοναλ Τζεογκράφικ. Τα ψάρια απορροφούν τον υδράργυρο, ο οποίος στη συνέχεια μεταφέρεται στους ανθρώπους που τρώνε τα ψάρια, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει νευρολογικά προβλήματα. Τα θερμόμετρα υδραργύρου έχουν ήδη απαγορευτεί σε πολλές πόλεις περιλαμβανομένης και της Βοστώνης, όπου μερικά καταστήματα θα ανταλλάσσουν τα θερμόμετρα υδραργύρου με ψηφιακά θερμόμετρα και άλλα λιγότερο επικίνδυνα μέσα.

Άσκηση με Μέτρο

«Είναι καλό να επιδιδόμαστε σε κάποια άσκηση αντοχής (τζόκιν, ποδηλασία ή κολύμβηση) τρεις φορές την εβδομάδα επί 30 λεπτά ή μία ώρα», παρατηρεί το γαλλικό ειδησεογραφικό περιοδικό Λ’Εξπρές. Αλλά για να αποφύγετε σοβαρά προβλήματα υγείας, δεν πρέπει να ασκείστε υπέρμετρα. Η υπερβολική άθληση μπορεί να φθείρει τις αρθρώσεις, να συνθλίψει το χόνδρο και να προξενήσει δισκοπάθεια, κατάγματα από κόπωση, υπέρταση, προβλήματα πέψης, πρόωρη απώλεια οστικής μάζας, ακόμη και καρδιακές προσβολές. «Κάθε χρόνο στη Γαλλία, η σωματική καταπόνηση προξενεί τον ξαφνικό θάνατο 1.500 αθλητών με άριστη φυσική κατάσταση», αναφέρει το περιοδικό. Ο Δρ Στεφάν Κασκουά, αθλητίατρος στο νοσοκομείο Πιτιέ-Σαλπετριέρ στο Παρίσι, δίνει την εξής συμβουλή στους πολυάριθμους «αθλητές της Κυριακής» που καταλήγουν στο νοσοκομείο: Να ασκείστε τακτικά, αλλά να χρησιμοποιείτε μόνο το 75 τοις εκατό περίπου της μέγιστης καρδιαγγειακής σας αντοχής.

Τρούφες, Δέντρα και Αρουραίοι-Καγκουρό

Οι αρουραίοι-καγκουρό​—σπάνια μαρσιποφόρα που μοιάζουν με αρουραίους—​πιστεύεται τώρα ότι είναι έμμεσα υπεύθυνοι για την ύπαρξη μερικών από τα πιο εντυπωσιακά δάση ευκαλύπτων στην Αυστραλία, αναφέρει το ειδησεογραφικό περιοδικό του Σίντνεϊ Δε Μπούλετιν. Οι αρουραίοι-καγκουρό ζουν στα πανύψηλα δάση του Γκίπσλαντ, στη Βικτόρια. Το 90 τοις εκατό τουλάχιστον της διατροφής αυτών των μαρσιποφόρων αποτελείται από ενδημικούς μύκητες, τις τρούφες, οι οποίοι αναπτύσσονται υπογείως. Οι μύκητες που παράγουν το ομώνυμο είδος μανιταριών συνεργάζονται με τα γύρω δέντρα σχηματίζοντας κάψες γύρω από τις ρίζες των δέντρων και απλώνοντας ένα πυκνό δίκτυο ινών μέσα στο έδαφος για τη συλλογή νερού και θρεπτικών στοιχείων. Τα δέντρα, με τη σειρά τους, εφοδιάζουν τους μύκητες με σάκχαρα που δημιουργούνται μέσω της φωτοσύνθεσης. Τι ρόλο παίζουν οι αρουραίοι-καγκουρό; Αφού φάνε τις τρούφες με την έντονη μυρωδιά, τα ζώα σκορπίζουν στο έδαφος του δάσους τούς μη αφομοιωμένους σπόρους των μυκήτων καθώς αποθέτουν τα περιττώματά τους. Με αυτόν τον τρόπο, τρούφες, δέντρα και αρουραίοι-καγκουρό εξακολουθούν να ευημερούν.

Ο Κίνδυνος από το Θόρυβο των Θαλασσών

«Υπάρχουν αυξημένοι φόβοι ότι η θάλασσα έχει γίνει ένας τόπος γεμάτος βουητά και βόμβους ο οποίος προξενεί σύγχυση στις φάλαινες, στα δελφίνια και σε άλλα θαλάσσια θηλαστικά», αναφέρει η εφημερίδα Δι Ιντιπέντεντ του Λονδίνου. Ερευνητές που εξέτασαν τις αιτίες του θανάτου έξι φαλαινών και ενός δελφινιού τα οποία εκβράστηκαν σε κάποια ακτή στις Μπαχάμες διαπίστωσαν ότι οφειλόταν σε σοβαρή εγκεφαλική αιμορραγία, η οποία, όπως υποψιάζονται, προκλήθηκε από τις εκπομπές των ηχητικών ανιχνευτών από περιπλέοντα πολεμικά πλοία. Η ναυτιλία, η κατασκευή εγκαταστάσεων στα ανοιχτά της θάλασσας, οι μηχανές των πλοίων και τα τζετ-σκι είναι μερικοί άλλοι παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην αναστάτωση που υφίστανται τα θαλάσσια θηλαστικά, τα οποία επηρεάζονται από περισσότερους ήχους σε σύγκριση με τους ανθρώπους. «Όταν οι φάλαινες και τα δελφίνια καταδύονται στη θάλασσα, ο αέρας από τους πνεύμονές τους ωθείται σε κοιλότητες του σώματός τους», εξηγεί το άρθρο. «Οι παγιδευμένες φυσαλίδες αέρα μπορούν να μεγιστοποιήσουν τα ηχητικά κύματα κατά 25 φορές, προκαλώντας . . . μεγάλη βλάβη στους ιστούς με αρκετά χαμηλότερα επίπεδα ήχου και σε μεγαλύτερη θαλάσσια έκταση από ό,τι πιστεύαμε». Επίσης, ο θόρυβος της θάλασσας «μειώνει το εύρος της επικοινωνίας, πράγμα που σημαίνει ότι οι φάλαινες και τα δελφίνια πρέπει να φωνάζουν πιο δυνατά», λέει ο ερευνητής Νταγκ Νόγουατσεκ. «Μπορεί να τα εμποδίζει να συναντιούνται και να ζευγαρώνουν, και αν δεν είναι πια σε θέση να ακούν δεν είναι σε θέση να προσανατολίζονται».