Ματιές στον Κόσμο

Δεξιοτέχνες Μίμοι

Έχει λεχθεί ότι τα ψαρόνια μπορούν να μιμηθούν τις φωνές 40 και πλέον πουλιών. Αλλά δεν περιορίζονται σε αυτό. Παρατηρήθηκε ότι το κοινό ψαρόνι μιμείται λεωφορεία, σειρήνες, αλυσοπρίονα, συναγερμούς αυτοκινήτων, πρόβατα, ακόμη και χλιμιντρίσματα. Τώρα, όμως, έχουν προσθέσει έναν καινούριο ήχο στο ρεπερτόριό τους​—τις μελωδίες των κινητών τηλεφώνων. Έτσι λοιπόν, «αν ακούσετε ένα κινητό τηλέφωνο σε εξωτερικό χώρο, μπορεί να διαπιστώσετε ότι το “τηλέφωνο” διαθέτει πούπουλα», αναφέρει το περιοδικό Νάσιοναλ Τζεογκράφικ. «Καθώς τα κινητά πληθαίνουν, οι μίμοι οι πολύγλωσσοι, οι μάινες και άλλα μιμητικά πουλιά μπορεί να αρχίσουν να αντιγράφουν τους ήχους τους», λέει το περιοδικό.

 «Τα Ψέματα Είναι Δύσκολη Δουλειά για τον Εγκέφαλο»

Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας έχουν διαπιστώσει ότι είναι πολύ πιο δύσκολο για τον εγκέφαλο να πει ένα ψέμα παρά να πει την αλήθεια. Ο Δρ Ντάνιελ Λάνγκλεμπεν μελετάει αυτό το φαινόμενο χρησιμοποιώντας έναν λειτουργικό τομογράφο μαγνητικού συντονισμού για να επισημάνει ποια μέρη του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κάποιος λέει ψέματα. Όταν υποβάλλεται μια ερώτηση, ο εγκέφαλός μας χρειάζεται πρώτα να την επεξεργαστεί. Κατόπιν, «σχεδόν ενστικτωδώς, ο ψεύτης θα σκεφτεί πρώτα την αλήθεια και έπειτα θα επινοήσει ή θα πει το ψέμα», αναφέρει η εφημερίδα Δε Νιους της Πόλης του Μεξικού. «Στον εγκέφαλο, ποτέ δεν γίνεται κάτι χωρίς προσπάθεια», λέει ο Λάνγκλεμπεν. «Η διαδικασία που περιλαμβάνεται στο να πεις ένα ψέμα είναι πιο περίπλοκη από το να πεις την αλήθεια, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη δραστηριότητα στους νευρώνες». Αυτή η αυξημένη δραστηριότητα των νευρώνων απεικονίζεται στον τομογράφο σαν λαμπτήρας που ανάβει. «Ακόμη και για τον πιο ετοιμόλογο, τα ψέματα είναι δύσκολη δουλειά για τον εγκέφαλο», λέει η εφημερίδα.

Το Απόθεμα Όπλων Αυξάνεται Παγκόσμια

Υπολογίζεται ότι, το 2001, η αστυνομία, ο στρατός, οι δυνάμεις ανταρτών και μεμονωμένα άτομα σε όλο τον κόσμο είχαν στην κατοχή τους 639 εκατομμύρια μικρά όπλα, αναφέρει η Μελέτη του 2002 για τα Μικρά Όπλα, η οποία γίνεται με την υποστήριξη του ΟΗΕ. «Αυτός ο αριθμός είναι τουλάχιστον 16 τοις εκατό μεγαλύτερος από προηγούμενες εκτιμήσεις», παρατηρεί η μελέτη. Επιπλέον, το παγκόσμιο απόθεμα μικρών όπλων αυξάνεται σχεδόν κατά 1 τοις εκατό κάθε χρόνο λόγω της νέας παραγωγής. Επί του παρόντος, πιστόλια, τουφέκια, όλμοι και φορητοί εκτοξευτές πυραύλων παράγονται σε 98 και πλέον χώρες από τουλάχιστον 1.000 εταιρίες. Σύμφωνα με την έκθεση, «η [συνολική] αξία της παγκόσμιας παραγωγής μικρών όπλων, περιλαμβανομένων και πυρομαχικών, το 2000 . . . υπολογίζεται ότι ανήλθε σε τουλάχιστον 7 δισεκατομμύρια ευρώ». Το 80 ως 90 τοις εκατό του παγκόσμιου εμπορίου μικρών όπλων είναι νόμιμο, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός όπλων (59 τοις εκατό) ανήκει σε πολίτες.

Φονικό Νέφος

«Μέχρι και το ένα πέμπτο του συνόλου των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα στις πόλεις προξενούνται από μικροσκοπικά ρυπογόνα σωματίδια, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από τις εξατμίσεις αυτοκινήτων», αναφέρει το περιοδικό Νέος Επιστήμονας. Ερευνητές στις ΗΠΑ και στον Καναδά παρακολουθούσαν περίπου μισό εκατομμύριο Αμερικανούς επί 16 χρόνια, λαβαίνοντας υπόψη παράγοντες κινδύνου όπως η ηλικία, το φύλο, η φυλή, το ιστορικό καπνίσματος, η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ και η έκθεση σε ρύπους στην εργασία. «Η έρευνα επικεντρώθηκε σε σωματίδια διαμέτρου μικρότερης των 2,5 μικρομέτρων», λέει το περιοδικό, επειδή «αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια πιστεύεται ότι οδηγούν στο θάνατο καθώς εγκαθίστανται βαθιά στους πνεύμονες». Η μελέτη έδειξε ότι ο κίνδυνος έκθεσης στο νέφος σε μερικές πόλεις είναι «ανάλογος με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μακροχρόνιοι παθητικοί καπνιστές», λέει το περιοδικό.

Αδήλωτες Γεννήσεις

«Κάθε χρόνο 50 και πλέον εκατομμύρια γεννήσεις παιδιών παραμένουν αδήλωτες​—πάνω από το 40 τοις εκατό των συνολικών γεννήσεων παγκόσμια», αναφέρει το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF) και προσθέτει: «Σε 39 χώρες, τουλάχιστον το 30 τοις εκατό των παιδιών δεν δηλώθηκαν κατά τη γέννησή τους, ενώ σε 19 χώρες η αναλογία ήταν τουλάχιστον 60 τοις εκατό». Τι σημαίνει αυτό; Χωρίς πιστοποιητικά γέννησης, τα παιδιά δεν υπάρχουν από νομική άποψη, και αυτό μπορεί να τους στερήσει τη δυνατότητα να επωφεληθούν από βασικές υπηρεσίες πρόνοιας. «Η καταχώριση της γέννησης είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο οδηγεί σε άλλα δικαιώματα όπως είναι η εκπαίδευση, η ιατρική περίθαλψη . . . και η προστασία από διακρίσεις, κακομεταχείριση και εκμετάλλευση», λέει η UNICEF. Τα δε προβλήματα που απορρέουν από τις αδήλωτες γεννήσεις δεν περιορίζονται στην παιδική ηλικία. «Στη μετέπειτα ζωή, ο αδήλωτος ενήλικος μπορεί να μην είναι σε θέση να . . . πάρει άδεια γάμου», λέει η έκθεση.

Απειλή “Οικολογικής Χρεοκοπίας”

Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι, αν η κατανάλωση των φυσικών πόρων της γης συνεχιστεί με το σημερινό ρυθμό, «θα αντιμετωπίσουμε οικολογική χρεοκοπία», αναφέρει η εφημερίδα Γκλόουμπ εντ Μέιλ του Καναδά. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Εργασίες της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, έχει υπολογιστεί ότι το 1961, «οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το 70 τοις εκατό των ετήσιων δυνατοτήτων του πλανήτη για βιολογική παραγωγή. Ως το 1999, το ποσοστό είχε ανέλθει σε 120 τοις εκατό. Σήμερα, είναι περίπου 125 τοις εκατό». Αυτό σημαίνει ότι η γη θα χρειαζόταν 15 μήνες «για να ανανεώσει τους φυσικούς πόρους που καταναλώνει η ανθρωπότητα» με την αλιεία, τις καλλιέργειες, την εξόρυξη και την καύση ορυκτών καυσίμων κάθε χρόνο. «Ένας από τους λόγους για τους οποίους η κατάσταση επιδεινώνεται τόσο πολύ και τόσο γρήγορα είναι ότι οι βιολογικές δυνατότητες του πλανήτη μειώνονται καθώς μερικά εδάφη υφίστανται τέτοια βλάβη ώστε δεν είναι πια καλλιεργήσιμα. Κάτι που κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα είναι ότι οι απαιτήσεις για αυτές τις βιολογικές δυνατότητες μεγαλώνουν με την αύξηση του πληθυσμού», αναφέρει η εφημερίδα.

Εκκλησίες Αλλάζουν Χρήση

«Όταν ο Μαρκ Τουέιν επισκέφτηκε το Μόντρεαλ το 1881, σχολίασε ότι “δεν μπορούσες να πετάξεις ένα τούβλο χωρίς να σπάσει το παράθυρο κάποιας εκκλησίας”. Σήμερα, ίσως να έσπαζε το παράθυρο ενός σπιτιού που έχει χτιστεί στη θέση κάποιας εκκλησίας», λέει η εφημερίδα Δε Γκαζέτ του Μόντρεαλ. Αν και η πόλη εξακολουθεί να έχει περίπου 600 χώρους λατρείας, η εφημερίδα λέει ότι γύρω στους 100 από αυτούς, πολλοί εκ των οποίων Καθολικοί, ίσως πουληθούν την επόμενη δεκαετία. «Σύμφωνα με την Αρχιεπισκοπή του Μόντρεαλ, 25 Καθολικές ενορίες έχουν κλείσει από το 1960». Αν και ο Καθολικός πληθυσμός του Καναδά αυξήθηκε από 1,5 εκατομμύριο περίπου που ήταν το 1871 σε σχεδόν 10 εκατομμύρια το 1971, «ο αριθμός των εκκλησιαζομένων έπεσε πολύ χαμηλά, ιδιαίτερα στο Κεμπέκ», λέει η εφημερίδα. Ο Μπερνάρ Φορτέν, υπεύθυνος για την οργάνωση των παστόρων της Αρχιεπισκοπής του Μόντρεαλ, είπε στην εφημερίδα ότι οι εκκλησιαζόμενοι στην περιοχή έχουν μειωθεί από 75 τοις εκατό που ήταν το 1970 σε περίπου 8 τοις εκατό σήμερα.

Διαταραχές της Διατροφής Εξαιτίας της Τηλεόρασης

Σύμφωνα με κάποιο άρθρο στην εφημερίδα Δι Ιντιπέντεντ του Λονδίνου, «υπάρχει ένας αξιοσημείωτος συσχετισμός ανάμεσα στην τηλεόραση και στα συμπτώματα διαταραχών της διατροφής σε νεαρά κορίτσια». Η Δρ Αν Μπέκερ της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, στις ΗΠΑ, πήρε συνέντευξη από κορίτσια εφηβικής ηλικίας στα νησιά Φίτζι λίγο καιρό μετά την άφιξη της τηλεόρασης το 1995. Διαπίστωσε ότι η τηλεόραση «φαίνεται πως ασκεί πολύ αρνητική επίδραση στην άποψη για την εμφάνιση του σώματος και στις διαταραχές της διατροφής». Πώς; Ο πολιτισμός των Φίτζι ενθαρρύνει κατά παράδοση την αγάπη για το φαγητό και τη μεγαλύτερη σωματική διάπλαση. Αλλά πολλά κορίτσια σχολικής ηλικίας, βλέποντας στην τηλεόραση λεπτά σώματα, υποκινήθηκαν να τα μιμηθούν. Λόγου χάρη, πριν από την άφιξη της τηλεόρασης στα Φίτζι, ούτε ένα από τα κορίτσια που συμμετείχαν στη μελέτη δεν είχε ποτέ προκαλέσει εμετό για να ελέγξει το βάρος του. Τρία χρόνια αργότερα, όμως, το 11,3 τοις εκατό είπαν ότι το είχαν κάνει αυτό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το 69 τοις εκατό των κοριτσιών ανέφεραν πως είχαν κάνει δίαιτα για να χάσουν βάρος, ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα είπαν ότι ένιωθαν «πολύ μεγαλόσωμα ή πολύ παχιά».