Τραγωδία Μεγάλων Διαστάσεων

Ο Έρικ a είναι έξι μηνών. Έχει, όμως, το βάρος και το ύψος βρέφους μόλις ενός ή δύο μηνών. Εκτός του ότι είναι τόσο λιποβαρής, τα πόδια και το στομάχι του είναι πρησμένα ενώ το πρόσωπό του είναι διογκωμένο και στρογγυλεμένο. Είναι χλωμός, τα μαλλιά του είναι εύθρυπτα και θαμπά και έχει δερματικά έλκη. Φαίνεται υπερβολικά ευερέθιστος. Καθώς ο γιατρός εξετάζει τα μάτια του Έρικ, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός, εφόσον ο ιστός του ματιού θα μπορούσε να σκιστεί εύκολα. Η διανοητική ανάπτυξη του Έρικ πιθανότατα έχει υποστεί βλάβη. Δυστυχώς, αυτό το παιδί δεν είναι σε καμία περίπτωση το μόνο που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση.

«ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ για περισσότερους από τους μισούς θανάτους παιδιών σε όλο τον κόσμο​—καμία μολυσματική ασθένεια από την εποχή της Επιδημίας της Πανώλης δεν παρουσίασε τέτοια αναλογία θανάτων. Εντούτοις, δεν είναι μολυσματική ασθένεια. Τα ολέθρια αποτελέσματά της διαφαίνονται στους εκατομμύρια επιζώντες που στιγματίζονται από αναπηρίες, χρόνιες ευαισθησίες στις ασθένειες και νοητικές βλάβες. Απειλεί γυναίκες, οικογένειες και, τελικά, τη βιωσιμότητα ολόκληρων κοινωνιών».​—Η Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο (The State of the World’s Children), Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά.

Ποια πάθηση περιγράφουν αυτά τα λόγια; Τον υποσιτισμό​—συγκεκριμένα, τον υποσιτισμό σε πρωτεΐνες και ενέργεια, τον οποίο η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) έχει ονομάσει «σιωπηλή επείγουσα ανάγκη». Τι διαστάσεις έχει λάβει αυτή η τραγωδία; Η WHO δηλώνει ότι «συμβάλλει τουλάχιστον στους μισούς από τους 10,4 εκατομμύρια θανάτους παιδιών κάθε χρόνο».

Η κακή διατροφή περιλαμβάνει ένα ευρύ πεδίο ασθενειών, από υποσιτισμό λόγω έλλειψης ενός ή  περισσότερων θρεπτικών συστατικών​—όπως βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων—​μέχρι παχυσαρκία και άλλες χρόνιες διατροφικές ασθένειες. Ωστόσο, ο υποσιτισμός σε πρωτεΐνες και ενέργεια «είναι με μεγάλη διαφορά η πιο θανατηφόρα μορφή κακής διατροφής», επισημαίνει η WHO. Κυριότερα θύματά του είναι παιδιά κάτω των πέντε ετών.

Αναλογιστείτε για μια στιγμή τον Έρικ, ο οποίος αναφέρθηκε στην αρχή, και τα εκατομμύρια παιδιά που πάσχουν από υποσιτισμό. Δεν είναι υπεύθυνα εκείνα για το ότι βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση ούτε μπορούν να την αποφύγουν. Η παιδίατρος-διατροφολόγος Χεορχίνα Τουσέντ είπε στο Ξύπνα!: «Εκείνοι που υποφέρουν και πληρώνουν τις συνέπειες είναι οι τελευταίοι που ευθύνονται αλλά και οι πιο ευάλωτοι».

Μερικοί ίσως υποθέσουν ότι το πρόβλημα είναι αναπόφευκτο​—ότι απλώς δεν υπάρχει αρκετή τροφή για όλους. Το παράδοξο είναι ότι, σύμφωνα με τη WHO, «σήμερα ζούμε σε έναν κόσμο αφθονίας». Υπάρχει αρκετή τροφή για όλους τους ανθρώπους επάνω στη γη​—και ακόμη περισσότερη. Επιπλέον, ο υποσιτισμός είναι η πάθηση που μπορεί να προληφθεί με τον πιο εύκολο τρόπο και να θεραπευτεί με τον πιο οικονομικό τρόπο. Όταν τα σκέφτεστε αυτά, δεν αισθάνεστε αγανάκτηση;

 Ποιος Επηρεάζεται;

Ο υποσιτισμός δεν περιορίζεται στα παιδιά. Σύμφωνα με μια έκθεση της WHO, η οποία παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2001, «οι συνέπειες του υποσιτισμού είναι εκτεταμένες και επηρεάζουν σχεδόν 800 εκατομμύρια ανθρώπους​—το 20% του πληθυσμού στον αναπτυσσόμενο κόσμο». Αυτό σημαίνει ότι, παγκόσμια, 1 στους 8 ανθρώπους πάσχει από υποσιτισμό.

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι που υποσιτίζονται βρίσκονται στην Ασία​—κυρίως στις νότιες και κεντρικές ζώνες—​η μεγαλύτερη αναλογία υποσιτιζόμενων σε σχέση με τον πληθυσμό εμφανίζεται στην Αφρική. Μερικές αναπτυσσόμενες χώρες στη Λατινική Αμερική και στην Καραϊβική έπονται στον κατάλογο.

Μήπως οι αναπτυγμένες χώρες είναι απαλλαγμένες από τον υποσιτισμό; Όχι. Σύμφωνα με την Κατάσταση για την Έλλειψη Ασφάλειας των Τροφίμων στον Κόσμο​—2001 (The State of Food Insecurity in the World 2001), 11 εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι ζουν σε βιομηχανοποιημένες χώρες πάσχουν από υποσιτισμό. Επιπρόσθετα, 27 εκατομμύρια υποσιτιζόμενοι ζουν σε χώρες οι οποίες βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο, ιδιαίτερα σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και σε δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Γιατί έχει γίνει ο υποσιτισμός τόσο σοβαρό πρόβλημα; Υπάρχει κάτι που μπορεί να βελτιώσει άμεσα την κατάσταση των υποσιτιζόμενων; Θα απαλλαχτεί ποτέ ο πλανήτης μας από τον υποσιτισμό; Τα επόμενα άρθρα θα ασχοληθούν με αυτές τις ερωτήσεις.

[Υποσημείωση]

[Πίνακας/Χάρτης στη σελίδα 4]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΧΩΡΕΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΑΠΟ ΑΝΕΠΑΡΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΥΨΗΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

ΜΕΣΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

ΜΙΚΡΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Ή ΕΛΛΙΠΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Σε αναμονή υλικής βοήθειας στο Σουδάν

[Ευχαριστίες]

UN/DPI Φωτογραφία από Eskinder Debebe