Επίσκεψη σε μια Μπανανοφυτεία

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

ΑΝΕΚΑΘΕΝ μου άρεσαν οι μπανάνες. Υποθέτω ότι αρέσουν στους περισσότερους. Οι μπανάνες, εκτός από νόστιμες, είναι και πλούσιες σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και φυτικές ίνες. Θα θέλατε να μάθετε περισσότερα για αυτόν το θρεπτικό καρπό; Πρόσφατα κάποιος αγρότης και η σύζυγός του μου έδειξαν τον εκπληκτικό τρόπο με τον οποίο αναπαράγονται οι μπανάνες.

Ο Τόνι και η Μαρί (φαίνονται επάνω) έχουν τις καλλιέργειές τους στην Επαρχία Λιμπόπο της Νότιας Αφρικής, σε μια περιοχή που ονομάζεται Λεβούμπου. Στο κτήμα τους, έκτασης 550 στρεμμάτων, καλλιεργούν διάφορα φυτά. Ωστόσο, κύρια καλλιέργειά τους είναι οι μπανάνες. Ο Τόνι θέλει να μας πει περισσότερα σχετικά με αυτόν το δημοφιλή καρπό.

Ανάπτυξη και Κλιματικές Συνθήκες

«Ο καλύτερος τύπος εδάφους», εξηγεί ο Τόνι, «έχει σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο​—δεν είναι ούτε αμμώδες ούτε βραχώδες. Πρέπει επίσης να είναι βαθύ και να στραγγίζεται καλά. Οι μπανανιές ευδοκιμούν σε περιοχές χωρίς παγωνιά. Μάλιστα, τους αρέσουν οι υψηλές θερμοκρασίες. Η μέση ετήσια θερμοκρασία στο Λεβούμπου κυμαίνεται από 12 μέχρι 35 βαθμούς Κελσίου». Όταν ρωτάω για τις βροχοπτώσεις, ο Τόνι λέει: «Οι μπανανιές χρειάζονται είτε τακτικές βροχές είτε εβδομαδιαίο πότισμα».

Η μπανανιά ίσως μοιάζει με δέντρο, αλλά ο κορμός της αποτελείται από πυκνούς κολεούς φύλλων και όχι από  ξύλο. Στην πραγματικότητα είναι μια γιγάντια πόα και όχι δέντρο. Ο πραγματικός βλαστός της βρίσκεται μέσα στο χώμα και ονομάζεται ρίζωμα. Οι ρίζες φύονται κάτω από το ρίζωμα, και από αυτό αναπτύσσονται τα φύλλα και τελικά ένα μεγάλο μοβ άνθος. Επίσης, από το ρίζωμα βγαίνουν βλαστάρια τα οποία θα γίνουν νέες μπανανιές.

Οι μπανανιές έχουν τρία βασικά στάδια ανάπτυξης, τα οποία οι ντόπιοι γεωργοί ονομάζουν «η γιαγιά, η κόρη και η εγγονή». (Βλέπε φωτογραφία.) Η «γιαγιά» θα καρποφορήσει φέτος, η «κόρη» του χρόνου και η «εγγονή» τον τρίτο χρόνο. Οι «εγγονές» εμφανίζονται σε αρκετά μεγάλους αριθμούς δίπλα στη «μητέρα» τους. Όταν αυτά τα «βρέφη» φτάσουν στο ύψος του γόνατου, κόβονται όλα εκτός από τα βλαστάρια με τις καλύτερες προοπτικές.

Το τεράστιο μοβ άνθος, το οποίο γίνεται τελικά τσαμπί με μπανάνες, αναπτύσσεται από το κρυμμένο ρίζωμα φτάνοντας ως το μέσο του φυτού. Τελικά ξεπροβάλλει ανάμεσα στα δύο ψηλότερα φύλλα και κρέμεται προς τα κάτω. Καθώς πέφτουν τα πέταλα του άνθους, εμφανίζονται τα 10 ως 15 μικροσκοπικά «χέρια» που αποτελούν το τσαμπί​—τα οποία σε κάποιον άπειρο φαίνονται σαν να  μεγαλώνουν ανάποδα! Ένα «χέρι» μπορεί να αποτελείται από 20 ή περισσότερες μπανάνες που αναπτύσσονται ξεχωριστά, οι οποίες ονομάζονται «δάχτυλα».

Συγκομιδή

Ο καιρός από την εμφάνιση του μοβ άνθους μέχρι τη συγκομιδή της μπανάνας μπορεί να ποικίλλει από τρεις ως έξι μήνες, ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Ο καρπός συλλέγεται πράσινος, αλλά μόνο αν τα «δάχτυλα» έχουν αποκτήσει καμπυλωτό σχήμα. Το μέσο βάρος ενός τσαμπιού προς πώληση είναι περίπου 35 κιλά. Κατά τη συγκομιδή καλύπτουν το τσαμπί με ένα πλαστικό σκέπασμα για να μην τραυματιστεί ενώ το μεταφέρουν με φορτηγό στις εγκαταστάσεις όπου θα γίνει η συσκευασία. Εκεί τα «χέρια» κόβονται σε μικρές ομάδες που αποτελούνται από τρία μέχρι έξι «δάχτυλα» και στη συνέχεια υποβάλλονται σε επεξεργασία με διάλυμα μυκητοκτόνου.

Στη Νότια Αφρική ο καρπός συσκευάζεται στη συνέχεια σε αεριζόμενα χαρτόκουτα, επιστρωμένα με κερί, και μεταφέρεται σε μια αίθουσα ωρίμανσης. Εδώ, ένα αέριο, το αιθυλένιο, συμβάλλει στη διαδικασία ωρίμανσης. a Τα κουτιά διατηρούνται εδώ σε ελεγχόμενη θερμοκρασία επί μία ή δύο ημέρες και στη συνέχεια στέλνονται για κατανάλωση.

«Ίσως να είμαι προκατειλημμένος», λέει ο Τόνι, με μάτια που ακτινοβολούν, «αλλά νομίζω ότι οι μπανάνες του Λεβούμπου έχουν καλύτερο άρωμα πιθανότατα λόγω του εδάφους μας. Δυστυχώς, επειδή βρισκόμαστε πολύ μακριά από κάποια πόλη εξαγωγών, τις μπανάνες μας τις απολαμβάνουν μόνο οι κάτοικοι αυτής της χώρας».

Ωφέλιμη για την Υγεία Σας

Οι μπανάνες είναι πλούσιες σε κάλιο. «Πολλές μελέτες φανερώνουν ότι αυτό το θρεπτικό στοιχείο βοηθάει στην ενίσχυση των οστών σας και μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης και εγκεφαλικού», αναφέρει το περιοδικό Υγεία (Health) σε ένα άρθρο σχετικά με τις μπανάνες. «Οι μπανάνες», προσθέτει το περιοδικό, «περιέχουν φολικό οξύ το οποίο καταπολεμά γενετικές ανωμαλίες και είναι μια σημαντική βιταμίνη του συμπλέγματος B για όλες τις έγκυες ή για όλες τις γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία τεκνοποίησης». Περιέχουν και άλλα ζωτικά μεταλλικά στοιχεία όπως μαγνήσιο, το οποίο βοηθάει τα οστά να απορροφούν το ασβέστιο και έτσι να παραμένουν γερά.

Η πρωτεΐνη της μπανάνας αποτελείται από 18 αμινοξέα, στα οποία περιλαμβάνονται όλα τα απαραίτητα συστατικά που δεν μπορεί να παράγει ο οργανισμός σας είτε σε επαρκή ποσότητα είτε καθόλου. Ο καρπός έχει 22 τοις εκατό περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, οι οποίοι παρέχουν άμεση ενέργεια επειδή οι μπανάνες είναι εύπεπτες. Η Μαρί προσθέτει με ικανοποίηση: «Οι μπανάνες είναι καλή πηγή βιταμινών A, B και C. Επίσης, φαίνεται ότι κόβουν την όρεξη, εφόσον ποτέ δεν θέλει κάποιος να φάει πολλές μαζί». Γιατί λοιπόν να μη δοκιμάσετε μία; Θα σας κάνει καλό και είναι πολύ νόστιμη!

[Υποσημείωση]

[Διάγραμμα/Εικόνα στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Φύλλο

Άνθος/μπανάνες

Κολεός φύλλου

Έδαφος

Ρίζωμα

Ρίζα

[Ευχαριστίες]

Σχέδιο: Βασισμένο σε απεικόνιση της The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck

[Διάγραμμα/Εικόνα στη σελίδα 17]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Γιαγιά

Κόρη

Εγγονή

[Εικόνες στη σελίδα 17]

Το τεράστιο μοβ άνθος γίνεται τελικά τσαμπί με μπανάνες

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία από Kazuo Yamasaki

[Εικόνες στη σελίδα 18]

Συγκομιδή (αριστερά)· έρχεται η καινούρια σοδειά (επάνω)