Εντομοαπωθητικό​—Για Πιθήκους!

ΣΤΑ τροπικά δάση της Βενεζουέλας ζει ένα πολύ ευφυές πρωτεύον θηλαστικό, ο πίθηκος καπουτσίνος, με το σφηνοειδές κάλυμμα στο κεφάλι. Στη ζούγκλα όπου κατοικεί αυτός ο πίθηκος, μαζί με την εποχή των βροχών έρχεται και κάτι άλλο—σύννεφα αδίστακτων κουνουπιών. Αυτά τα σμήνη κουνουπιών, εκτός από ενοχλητικά, είναι και επικίνδυνα. Συχνά μεταφέρουν τα αβγά της παρασιτικής αλογόμυγας, τα οποία, όταν αποτεθούν κάτω από το δέρμα του πιθήκου, μπορούν να δημιουργήσουν πυώδεις κύστεις που προξενούν εξασθένηση.

Προφανώς για να προστατευτούν από αυτή την επιδρομή, οι καπουτσίνοι καλύπτουν το σώμα τους με ένα δραστικό φυσικό απωθητικό​—το έκκριμα κάποιας σαρανταποδαρούσας της ζούγκλας. Αυτές οι σαρανταποδαρούσες εκκρίνουν δύο ουσίες οι οποίες δρουν αποτελεσματικά κατά των εντόμων. Στην πραγματικότητα, το έκκριμά τους είναι ισχυρότερο ακόμη και από τα τεχνητά απωθητικά που χρησιμοποιεί ο στρατός!

Έτσι λοιπόν, την εποχή των βροχών, ο καπουτσίνος με το σφηνοειδές κάλυμμα στο κεφάλι ψάχνει στους κορμούς των δέντρων ή στις τερμιτοφωλιές αναζητώντας αυτές τις σαρανταποδαρούσες, οι οποίες έχουν μήκος δέκα εκατοστά. Όταν βρει κάποια, την τρίβει σε όλο του το σώμα​—από την κορυφή μέχρι τα νύχια. «Οι πίθηκοι αναζητούν με τόση μανία αυτό το έκκριμα ώστε μία και μόνο σαρανταποδαρούσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τέσσερις πιθήκους», λέει το Περιοδικό της Χημικής Οικολογίας (Journal of Chemical Ecology). Ακόμη και η συνηθισμένη κοινωνική ιεραρχία, η οποία είναι εμφανής την ώρα του φαγητού καθώς και σε άλλες περιστάσεις, παραμερίζεται όταν αρχίζει το τρίψιμο με τη σαρανταποδαρούσα.

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Έκκριμα σαρανταποδαρούσας

[Ευχαριστίες]

Thomas Eisner/Cornell University

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 15]

Dr. Zoltan Takacs