Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Πάψω να Είμαι Τελειομανής;

«Η τελειομανία κυβερνάει τη ζωή μου».​—Κάρλι.

Η ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΙΑ​—η άποψη πως τα πάντα πρέπει να γίνονται τέλεια σε απόλυτο βαθμό—​επηρεάζει τον τρόπο σκέψης πολλών νεαρών.

Το βιβλίο Τελειομανία​—Τι το Κακό Υπάρχει στο να Είναι Κάποιος Πολύ Καλός; (Perfectionism​—What’s Bad About Being Too Good?) λέει: «Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην υγιή επιδίωξη υψηλών επιδόσεων και στη νοσηρή προσπάθεια επίτευξης ενός ανέφικτου ιδεώδους. Οι άνθρωποι που προσπαθούν να πετύχουν υψηλές επιδόσεις ίσως έχουν μεγάλη ανάγκη από τάξη και οργάνωση καθώς και μεγάλες προσδοκίες από τον εαυτό τους, αλλά επίσης αποδέχονται τα λάθη τους και έχουν θετικούς τρόπους αντιμετώπισης. . . . Από την άλλη μεριά, οι τελειομανείς ζουν με τη διαρκή ανησυχία μήπως κάνουν σφάλματα. Έχουν υπερβολικά υψηλά πρότυπα».

Μήπως είσαι και εσύ έτσι; Αν τα πρότυπά σου είναι τόσο υψηλά ώστε δεν μπορείς να τα φτάσεις, είναι εύκολο να βρεθείς σε τέλμα. Πιθανόν να διαπιστώσεις πως αποφεύγεις οτιδήποτε το καινούριο. Ή, ίσως τείνεις να αναβάλλεις διάφορα σημαντικά πράγματα επειδή φοβάσαι την αποτυχία. Ίσως μάλιστα έχεις την τάση να απορρίπτεις οποιονδήποτε δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπά σου, και στο τέλος μπορεί να μένεις χωρίς φίλους.

Αν σου συμβαίνει κάτι από τα παραπάνω, σκέψου τα λόγια της Γραφής στο εδάφιο Εκκλησιαστής 7:16: «Μη γίνεσαι πάρα πολύ δίκαιος ούτε να παρουσιάζεσαι υπερβολικά σοφός. Γιατί να φέρεις ερήμωση στον εαυτό σου;» Ναι, ο τελειομανής μπορεί “να φέρει ερήμωση” στον εαυτό του! Μάλιστα η τελειομανία έχει συσχετιστεί με διαταραχές της διατροφής που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή, όπως η νευρική ανορεξία και η βουλιμία. a

Έτσι λοιπόν, ίσως αναρωτιέσαι: “Πώς μπορώ να πάψω να είμαι τελειομανής;” Ομολογουμένως, το να αλλάξει κανείς τον τρόπο σκέψης του σε αυτό το ζήτημα μπορεί να είναι δύσκολο. Αλλά με τη βοήθεια του Θεού, είναι δυνατόν να γίνει. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, την άποψη του Θεού για την τελειομανία.

Τελειότητα​—Εφικτός Στόχος;

Πρώτα από όλα, είναι δυνατόν να κάνεις τα πάντα τέλεια στον υπερθετικό βαθμό; Όχι σύμφωνα με τη Γραφή, η οποία λέει: «Δεν υπάρχει δίκαιος ούτε ένας . . . Όλοι έχουν εκτραπεί,  όλοι μαζί έχουν γίνει άνθρωποι χωρίς αξία». (Ρωμαίους 3:10-12) Λόγια που βάζουν σε σκέψεις, έτσι δεν είναι; Δείχνουν ότι όποιος θέλει να είναι τέλειος στον υπερθετικό βαθμό θα αποτύχει.

Σκέψου τον απόστολο Παύλο, ο οποίος προφανώς ήταν εξέχον παράδειγμα πνευματικότητας. Ωστόσο, ακόμη και ο Παύλος δεν μπορούσε να υπηρετεί τον Θεό χωρίς να κάνει σφάλματα, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος: «Όταν θέλω να κάνω το σωστό, το κακό είναι παρόν σε εμένα. Διότι βρίσκω ευχαρίστηση στο νόμο του Θεού σύμφωνα με τον άνθρωπο ο οποίος είμαι εσωτερικά, αλλά βλέπω στα μέλη μου έναν άλλον νόμο που πολεμάει ενάντια στο νόμο της διάνοιάς μου και με οδηγεί αιχμάλωτο στο νόμο της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη μου». (Ρωμαίους 7:21-23) Μόνο με τη βοήθεια του Θεού μπορούσε ο Παύλος να είναι πιστός ως Χριστιανός.

Ευτυχώς, ο Θεός ούτε απαιτεί ούτε αναμένει από οποιονδήποτε από εμάς τελειότητα στον υπερθετικό βαθμό. «Αυτός γνωρίζει καλά την πλάση μας, θυμάται ότι είμαστε χώμα». (Ψαλμός 103:14) Μόνο στο νέο κόσμο του Θεού θα φτάσουν τελικά οι άνθρωποι σε τελειότητα.

Αναθεώρησε τις Προσδοκίες Σου

Μέχρι τότε, λοιπόν, δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα τέλεια στον υπερθετικό βαθμό. Στην πραγματικότητα, θα πρέπει να αναμένεις ότι θα κάνεις λάθη από καιρό σε καιρό. (Ρωμαίους 3:23) Μερικές φορές μάλιστα, δεν αντιλαμβανόμαστε καν τα λάθη μας! Το εδάφιο Ψαλμός 19:12 λέει: «Κανένας δεν μπορεί να διακρίνει τα δικά του σφάλματα». (Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Κάποιος νεαρός ονόματι Μάθιου θέτει το ζήτημα ως εξής: «Κανένας πάνω στη γη δεν είναι τέλειος—ούτε και εσύ. Αν αναμένεις τελειότητα από τον εαυτό σου, δεν θα είσαι ποτέ ευτυχισμένος. . . . Δεν είναι ρεαλιστικό, δεν είναι εφικτό».

Έχοντας αυτό υπόψη σου, γιατί να μην προσπαθήσεις να αναθεωρήσεις κάποιες από τις προσδοκίες σου; Λόγου χάρη, μήπως αναλώνεσαι προσπαθώντας να είσαι ο καλύτερος σε κάποιον τομέα; Η Γραφή δείχνει ότι μια τέτοια εξαντλητική προσπάθεια μπορεί, στην πραγματικότητα, να αποδειχτεί «ματαιότητα και κυνήγι του ανέμου». (Εκκλησιαστής 4:4) Το γεγονός είναι ότι λίγοι καταφέρνουν ποτέ να είναι οι καλύτεροι. Ακόμη και όταν το πετυχαίνει κάποιος, συνήθως είναι θέμα χρόνου το πότε θα εμφανιστεί ένας άλλος καλύτερος.

Ο απόστολος Παύλος συμβούλεψε: «Λέω σε όποιον είναι ανάμεσά σας να μη σκέφτεται για τον εαυτό του κάτι παραπάνω από όσο είναι απαραίτητο να σκέφτεται· αλλά να σκέφτεται έτσι ώστε να έχει σωφροσύνη». (Ρωμαίους 12:3) Να βλέπεις τα πράγματα ρεαλιστικά! Αναθεώρησε τις προσδοκίες σου σύμφωνα με τις ικανότητες και τους περιορισμούς σου. Να επιδιώκεις υψηλές επιδόσεις, αλλά μην επιδιώκεις τελειότητα. Θέσε συγκεκριμένο αλλά εφικτό στόχο.

 Λόγου χάρη, ο Παύλος παρότρυνε τον Τιμόθεο να γίνει “εργάτης που δεν έχει τίποτα για το οποίο να ντρέπεται, που χειρίζεται το λόγο της αλήθειας ορθά”. (2 Τιμόθεο 2:15) Ναι, ο Παύλος ενθάρρυνε τις υψηλές επιδόσεις, αλλά όχι την τελειότητα. Παρόμοια και εσύ, να θέτεις λογικούς στόχους για τον εαυτό σου. Και όταν δεν γνωρίζεις με βεβαιότητα τι είναι «λογικό», συζήτησε το ζήτημα με τους γονείς σου ή με κάποιον άλλον ενήλικο της εμπιστοσύνης σου.

Μερικοί συστήνουν να επιδιώξεις να ασχοληθείς με κάποια πράγματα στα οποία δεν τα καταφέρνεις καλά, όπως το να μάθεις ένα καινούριο άθλημα ή ένα μουσικό όργανο. Είναι αλήθεια ότι καθώς μαθαίνεις κάτι καινούριο, σίγουρα θα κάνεις πολλά λάθη. Αλλά αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκην κακό. Ίσως σε βοηθήσει να καταλάβεις ότι τα λάθη είναι απλώς μέρος της διαδικασίας μάθησης.

Ό,τι και αν προσπαθείς να πετύχεις​—είτε να γράψεις μια σχολική έκθεση είτε να μάθεις να παίζεις καλά κάποια σονάτα για πιάνο—​να σκέφτεσαι μια άλλη συμβουλή του αποστόλου Παύλου: «Να μη χασομεράτε στις ασχολίες σας». (Ρωμαίους 12:11) Ναι, μην καθυστερείς ή αναβάλλεις κάτι απλώς και μόνο επειδή φοβάσαι την αποτυχία.

Κάποια νεαρή καθυστερούσε κατά συνήθεια τις σχολικές εργασίες της με τη δικαιολογία ότι προσπαθούσε να «οργανωθεί». Μολονότι η προσωπική οργάνωση μπορεί να είναι κάτι καλό, να προσέχεις ώστε να μην αποτελεί δικαιολογία για αναβλητικότητα. Η κοπέλα αυτή τελικά αντιλήφθηκε ότι αν κάποιος «πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στο να παραδώσει μια σχολική εργασία που δεν τον ικανοποιεί πλήρως και στο να μην την παραδώσει, η καλύτερη επιλογή είναι πάντα το να την παραδώσει».

Διώξε τις Αυτοκαταστροφικές Σκέψεις!

Ομολογουμένως, ίσως να μην είναι εύκολο να καταγίνεσαι με μια εργασία την οποία δεν μπορείς να κάνεις τέλεια. Το μυαλό σου ίσως κατακλύζεται από επικριτικές και αρνητικές σκέψεις. Τι μπορείς να κάνεις; Είναι γεγονός ότι το να εμμένεις σε αρνητικές σκέψεις είναι επιζήμιο, αυτοκαταστροφικό. Να καταβάλλεις, λοιπόν, συνειδητή προσπάθεια ώστε να διώχνεις από το μυαλό σου τις παράλογες σκέψεις για τον εαυτό σου. Να αντιμετωπίζεις τα λάθη σου με χιούμορ. Στο κάτω κάτω, υπάρχει «καιρός να γελάει» κανείς. (Εκκλησιαστής 3:4) Να θυμάσαι επίσης ότι ο Ιεχωβά δεν επιδοκιμάζει τα υβριστικά λόγια​—ακόμη και όταν τα απευθύνουμε στον εαυτό μας.​—Εφεσίους 4:31.

Αντί να κατακρίνεις συνέχεια τον εαυτό σου, εφάρμοσε τα λόγια του εδαφίου Παροιμίες 11:17: «Ο άνθρωπος που έχει στοργική καλοσύνη φέρεται ανταμειφτικά στην ίδια του την ψυχή, αλλά ο άσπλαχνος επιφέρει εξοστρακισμό στον οργανισμό του». Σκέψου, λοιπόν, το ερώτημα: Σε βοηθάει στην απόκτηση φίλων το να έχεις υπερβολικά υψηλά πρότυπα; Προφανώς όχι. Ίσως μάλιστα να έχεις απορρίψει κάποιους επειδή δεν ήταν τέλειοι. Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν;

Εφάρμοσε τη Γραφική εντολή: «Να ανέχεστε ο ένας τον άλλον και να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον ανεπιφύλακτα, αν κανείς έχει αιτία για παράπονο εναντίον κάποιου άλλου». (Κολοσσαείς 3:13) Ναι, αν δείχνεις περισσότερη λογικότητα όσον αφορά τις προσδοκίες που έχεις από τους άλλους, θα είναι πιο εύκολο να απολαμβάνεις φιλίες!

“Γιατί”, ίσως αναρωτηθείς, “μπορεί να με αποφεύγουν οι άλλοι αν είμαι τελειομανής;” Σκέψου την επίδραση που μπορεί να έχει πάνω τους το να λες ότι έχεις υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό σου. Το βιβλίο Όταν η Τελειότητα Δεν Αρκεί (When Perfect Isn’t Good Enough) εξηγεί: «Το να παραπονιέσαι υπερβολικά όταν δεν παίρνεις άριστα σε κάποιο διαγώνισμα ίσως είναι προσβλητικό για φίλους σου που χρειάζεται να προσπαθήσουν σκληρά για να πάρουν καλό ή μέτριο βαθμό». Γι’ αυτό, προσπάθησε να δείχνεις λιγότερο αρνητική και εγωκεντρική διάθεση. Οι άλλοι θα νιώθουν πολύ πιο ευχάριστα να βρίσκονται κοντά σου.

Η νεαρή Κάρλι συνοψίζει το ζήτημα ως εξής: «Βασικά, αυτό που πρέπει να κάνω είναι να βάλω στην άκρη την τελειομανία μου». Πώς μπορείς να το πετύχεις αυτό; Να κάνεις στοχασμούς γύρω από το πώς βλέπει ο Θεός τα ζητήματα. Αν παρ’ όλα αυτά δυσκολεύεσαι να ελέγξεις τον τρόπο σκέψης σου σε αυτόν τον τομέα, μίλησε στους γονείς σου ή σε κάποιον ώριμο Χριστιανό στην εκκλησία σου. Να προσεύχεσαι στον Θεό και να ζητάς τη βοήθειά του για να αλλάξει ο τρόπος σκέψης σου. Η προσευχή μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μέσο για την καταπολέμηση της τελειομανίας.—Ψαλμός 55:22· Φιλιππησίους 4:6, 7.

Να θυμάσαι πάντα ότι ο Ιεχωβά δεν απαιτεί τελειότητα. Απλώς αναμένει από εμάς να είμαστε πιστοί σε αυτόν. (1 Κορινθίους 4:2) Αν αγωνίζεσαι να είσαι πιστό άτομο, μπορείς πραγματικά να νιώθεις ικανοποίηση με αυτό που είσαι​—παρ’ όλο που δεν κάνεις τα πάντα τέλεια.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να σε οδηγήσει σε τέλμα

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Το να προσπαθείς να μάθεις καινούρια πράγματα μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίζεις το γεγονός ότι κάνεις λάθη