Πόσο Μεγάλη Είναι η Απειλή;

ΤΟΝ Οκτώβριο του 1997, η Χόλι Μούλιν, ένα μωρό ηλικίας τριών εβδομάδων, έπαθε ωτίτιδα. Αφού πέρασαν λίγες μέρες και η κατάσταση δεν βελτιώθηκε, ο γιατρός της τής έδωσε ένα από τα πιο καινούρια αντιβιοτικά. Κανονικά θα έπρεπε να είναι μια θεραπεία ρουτίνας, αλλά δεν ήταν. Η μόλυνση επανεμφανίστηκε και το ίδιο συνέβαινε κάθε φορά που της χορηγούνταν νέα αγωγή με αντιβιοτικά.

Τον πρώτο χρόνο της ζωής της, η Χόλι υποβλήθηκε σε 17 διαφορετικές αγωγές με αντιβιοτικά. Κατόπιν, σε ηλικία 21 μηνών, έπαθε τη χειρότερη μόλυνση. Έπειτα από 14 μέρες κατά τις οποίες της χορηγήθηκε ενδοφλεβίως κάποιο αντιβιοτικό ως έσχατη λύση, η μόλυνση τελικά υποχώρησε.

Τέτοιες περιπτώσεις γίνονται ολοένα και πιο συνηθισμένες και δεν συναντώνται μόνο σε μωρά και ηλικιωμένους. Άνθρωποι κάθε ηλικίας αρρωσταίνουν, ακόμη και πεθαίνουν, από μολύνσεις οι οποίες κάποτε θεραπεύονταν εύκολα με αντιβιοτικά. Στην πραγματικότητα, τα μικρόβια που επιζούν από τη δράση των αντιβιοτικών έχουν αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα σε μερικά νοσοκομεία από τη δεκαετία του 1950 κιόλας. Αργότερα, στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, μικρόβια που ήταν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά εξαπλώθηκαν στις κοινότητες των ανθρώπων.

Καθώς περνούσε ο καιρός, οι ιατρικοί ερευνητές άρχισαν να επικαλούνται την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών για τους ανθρώπους και τα ζώα ως την κύρια αιτία της αύξησης των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροβίων. Το 1978 ένας από αυτούς περιέγραψε την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών ως «εντελώς ανεξέλεγκτη». Έτσι λοιπόν, φτάνοντας στη δεκαετία του 1990, στις εφημερίδες όλου του κόσμου εμφανίζονταν επικεφαλίδες όπως: «Τα Σούπερ-Μικρόβια Έρχονται», «Τα Σούπερ-Μικρόβια Εξαπλώνονται», «Επικίνδυνα Φάρμακα​—Η Αλόγιστη Χρήση Αντιβιοτικών Δημιουργεί Σούπερ-Μικρόβια».

Υπερβολές; Όχι, σύμφωνα με αναγνωρισμένους ιατρικούς οργανισμούς. Σε μια έκθεση για τις μολυσματικές ασθένειες το 2000, η γενική διευθύντρια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) είπε: «Στη χαραυγή της νέας χιλιετηρίδας, η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα άλλο κρίσιμο πρόβλημα. Ασθένειες που παλιότερα θεραπεύονταν . . . αποτελούν τώρα μέρος της ολοένα και πιο αδιαπέραστης πανοπλίας των μικροβίων που αντιστέκονται στα φάρμακα».

Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα; «Αυτή η ανησυχητική ανάπτυξη [των ανθεκτικών στα φάρμακα μικροβίων] κλείνει το παράθυρο των ευκαιριών για θεραπεία των μολυσματικών ασθενειών», ανέφερε η WHO. Κάποιοι ειδικοί σήμερα μιλούν ακόμη και για επιστροφή της ανθρωπότητας στην «προ των αντιβιοτικών εποχή», όταν δεν υπήρχαν αντιβιοτικά για τη θεραπεία των μολύνσεων.

Πώς, όμως, έχουν καταφέρει οι ανθεκτικοί μικροοργανισμοί να αποικίσουν, στην ουσία, τον κόσμο, υπερπηδώντας τη σύγχρονη επιστημονική πρόοδο; Υπάρχει άραγε κάτι που μπορεί να κάνει κάποιος για να προστατέψει τον εαυτό του ή τους άλλους; Επίσης, ποιες λύσεις αναμένεται να υπάρξουν για την καταπολέμηση των μικροβίων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά; Τα επόμενα άρθρα περιέχουν ορισμένες απαντήσεις.