Ματιές στον Κόσμο

Έλεγχος του Πληθυσμού​—Δίλημμα για τους Ζωολογικούς Κήπους

«Κανένας ζωολογικός κήπος σήμερα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς αντισύλληψη», λέει ο Χένινγκ Βίσνερ, επικεφαλής ζωολόγος στο Ζωολογικό Κήπο Χελαμπρούν του Μονάχου. Τα ζώα στους ζωολογικούς κήπους αναπαράγονται ταχύτατα, οι απόγονοί τους ευημερούν, και πολλές φορές ζουν περισσότερο από άλλα ζώα του είδους τους που βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον. Οι ζωολογικοί κήποι, όμως, έχουν περιορισμένο χώρο. Γι’ αυτό είναι αναγκαία η αντισύλληψη. Ωστόσο, «ο οικογενειακός προγραμματισμός στο ζωολογικό κήπο συναντά ένα εμπόδιο. Τα ζώα δεν του δίνουν και πολλή σημασία», λέει το γερμανικό περιοδικό Φόκους. Οι αρκούδες, λόγου χάρη, οσφραίνονται τα αντισυλληπτικά που είναι κρυμμένα στο φαγητό τους και τα απομακρύνουν. Τα αντισυλληπτικά που χορηγούνται από το στόμα μπορούν επίσης να προκαλέσουν σε ορισμένα ζώα προβλήματα υγείας, όπως καρκίνο του μαστού. Άλλες επιλογές είναι ο ευνουχισμός και η στείρωση, αλλά αυτές προξενούν νέα προβλήματα. Πρώτον, έχουν μόνιμα αποτελέσματα, ενώ στο μέλλον μπορεί να χρειαστούν απόγονοι. Δεύτερον, τα ζώα που υποβάλλονται σε αυτές τις επεμβάσεις παύουν να παράγουν σεξουαλικές ορμόνες, αλλαγή που μπορεί να βλάψει την κοινωνική τους θέση ανάμεσα στα ομοειδή τους. Μια άλλη επιλογή είναι η θανάτωση των ανεπιθύμητων απογόνων​—αλλά αυτό εξαγριώνει πολλούς φιλόζωους και ομάδες που αγωνίζονται για την προστασία των ζώων. Οι ζωολογικοί κήποι, λοιπόν, αντιμετωπίζουν σοβαρό δίλημμα.

 Ηλεκτρονικά Σκουπίδια

Οι Καναδοί πέταξαν περίπου 155.000 τόνους ηλεκτρονικών σκουπιδιών το 2002, σχολιάζει η εφημερίδα Νάσιοναλ Ποστ του Καναδά. Σύμφωνα με μια έκθεση του οργανισμού Περιβάλλον του Καναδά, οι Καναδοί πέταξαν «περίπου δύο εκατομμύρια τηλεοράσεις, 1,1 εκατομμύριο συσκευές βίντεο και 348.000 ψηφιακά πικάπ​—οι περισσότερες από αυτές τις συσκευές θεωρήθηκαν παλιές έπειτα από λίγα μόνο χρόνια χρήσης». Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός «συνήθως αποσύρεται επειδή δεν ανταποκρίνεται πλέον στις ανάγκες του χρήστη και όχι επειδή χάλασε», σημειώνει η έκθεση. Πολλά από αυτά τα σκουπίδια ίσως είναι επικίνδυνα. Μια και μόνο τηλεόραση, για παράδειγμα, «μπορεί να περιέχει μέχρι και δύο κιλά μόλυβδο», λέει η εφημερίδα. Ο δε υδράργυρος, που υπάρχει σε ορισμένες οθόνες, μολύνει τώρα τους χώρους ταφής απορριμμάτων. Αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, τα ηλεκτρονικά σκουπίδια θα διπλασιαστούν μέχρι το 2010, προειδοποιεί ο οργανισμός Περιβάλλον του Καναδά.

Μυρμήγκια και Αντιβιοτικά

«Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι μερικά μυρμήγκια καλλιεργούν μανιτάρια για να ταΐζουν τα μικρά τους, χρησιμοποιώντας μάλιστα αντιβιοτικά ως μια μορφή “παρασιτοκτόνου” ώστε να προστατεύουν τις καλλιέργειές τους», λέει η διεθνής έκδοση της εφημερίδας Δε Μαϊάμι Χέραλντ. Αυτά τα μυρμήγκια, που ονομάζονται φυλλοκόπα, μεταφυτεύουν, κλαδεύουν και βοτανίζουν τις καλλιέργειές τους όπως ακριβώς κάνει ένας γεωργός. Το αντιβιοτικό, το οποίο προστατεύει τις καλλιέργειες των μυρμηγκιών από μια μολυσματική μούχλα, παράγεται από ένα βακτήριο που ανήκει στην οικογένεια των Στρεπτομυκήτων και ζει στο εξωτερικό δέρμα του φυλλοκόπου. Ο Τεντ Σουλτζ, εντομολόγος στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Ουάσινγκτον, D.C., επισημαίνει ότι ενώ οι άνθρωποι πρέπει να εφευρίσκουν συνεχώς καινούρια αντιβιοτικά για να αντιμετωπίζουν τα ανθεκτικά στα φάρμακα μικρόβια, τα φυλλοκόπα μυρμήγκια χρησιμοποιούν με επιτυχία το ίδιο αντιβιοτικό επί αναρίθμητα χρόνια. Η κατανόηση του μυστικού των μυρμηγκιών «θα μπορούσε να σχετίζεται άμεσα με την ανθρώπινη επιβίωση», αναφέρει ο Σουλτζ.

Παγκόσμια Καταστροφή στον Τομέα της Υγείας

Ο κόσμος οδεύει προς «μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές [που έχει δει ποτέ] στον τομέα της υγείας», εξαιτίας της επικίνδυνης αύξησης στα κρούσματα διαβήτη, προειδοποιεί ο Βρετανός καθηγητής Σερ Τζορτζ Αλμπέρτι, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη. Σύμφωνα με υπολογισμούς αυτής της ομοσπονδίας, 300 εκατομμύρια και πλέον άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρουσιάζουν μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη, η οποία συνήθως οδηγεί στο διαβήτη, αναφέρει η εφημερίδα Γκάρντιαν της Βρετανίας. Ο διαβήτης τύπου ΙΙ, που κάποτε επηρέαζε κυρίως ηλικιωμένους, τώρα απειλεί την υγεία των νεαρών Βρετανών οι οποίοι έχουν γίνει παχύσαρκοι λόγω του ότι τρώνε άχρηστες τροφές και δεν γυμνάζονται. «Εκείνο που είναι τρομερά απογοητευτικό είναι το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της κατάστασης [του διαβήτη και των συνεπειών του] μπορεί να προληφθεί μέσω του τρόπου ζωής», λέει ο Αλμπέρτι. Τα κρούσματα διαβήτη ίσως αυξηθούν κατακόρυφα και στις αναπτυσσόμενες χώρες οι οποίες υιοθετούν «το ανθυγιεινό διαιτολόγιο και τον τρόπο ζωής των πόλεων του εύπορου κόσμου», σχολιάζει η εφημερίδα.

Η Μεταβαλλόμενη Ιταλική Οικογένεια

Από το 1995 ως το 2001, ο αριθμός των ανύπαντρων ζευγαριών που συζούσαν στην Ιταλία σχεδόν διπλασιάστηκε, ο αριθμός εκείνων που παντρεύτηκαν ελαττώθηκε και ο αριθμός εκείνων που ζούσαν μόνοι αυξήθηκε. Αυτά τα συμπεράσματα, που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα, βασίζονται σε πληροφορίες τις οποίες συνέλεξε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ιταλίας. Την ίδια περίοδο, το μέγεθος της μέσης οικογένειας μειώθηκε, φτάνοντας μόλις στα 2,6 μέλη. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, πολλά ζευγάρια επιλέγουν να συζούν για «δοκιμαστικές περιόδους» χωρίς να είναι παντρεμένα έχοντας υπόψη έναν πιθανό γάμο.

Οι Εξαιρετικές Αισθήσεις της Κουκουβάγιας

Εν μέρει χάρη στα τεράστια μάτια τους και στη διοφθάλμια όρασή τους, οι κουκουβάγιες έχουν «την πιο οξεία νυχτερινή όραση στο ζωικό βασίλειο», αναφέρει το περιοδικό Οστρέλιαν Τζεογκράφικ. Επίσης, πολλές από αυτές «μπορούν να εντοπίσουν ήχους 10 φορές πιο χαμηλούς από αυτούς που μπορεί να εντοπίσει ο άνθρωπος». Τι συμβάλλει σε αυτή την ισχυρή ακοή; «Σε ποικίλους βαθμούς», λέει το άρθρο, «τα αφτιά των διαφόρων ειδών κουκουβάγιας έχουν ένα εξαιρετικό χαρακτηριστικό: το άνοιγμα του ενός αφτιού βρίσκεται ψηλότερα από του άλλου». Αυτό βοηθάει τις κουκουβάγιες να εντοπίζουν ευκολότερα το κινούμενο θήραμά τους. Η πεπλόγλαυκα διαθέτει ένα επιπλέον εφόδιο, καθώς τα πούπουλα του προσώπου της έχουν σχήμα δίσκου. Αυτός ο προσαρμοζόμενος δίσκος συλλέγει ήχους και τους διοχετεύει στο αφτί. Επιπλέον, ο προμήκης μυελός της κουκουβάγιας, μέρος του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ακοή, είναι πιο περίπλοκος από ό,τι άλλων πουλιών.

Μολύνσεις από Ηπατίτιδα που Μπορούν να Αποφευχθούν

Οι περισσότερες «μολύνσεις από ηπατίτιδα είναι αποτέλεσμα έλλειψης υγιεινής από μέρους του ιατρικού προσωπικού», λέει το εβδομαδιαίο περιοδικό Πολίτικα της Πολωνίας. Το 1997, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγιεινής στην Πολωνία ανέφερε 992 κρούσματα μόλυνσης από ηπατίτιδα C, αλλά πέντε χρόνια αργότερα ο αριθμός ανήλθε στα 1.892 κρούσματα. Το άρθρο αναφέρει, ως θλιβερή διαπίστωση, ότι δεν υπάρχει κανένα εγκεκριμένο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας C. Ο καθηγητής Άντζε Γκουάντις, εθνικός σύμβουλος για τις μολυσματικές ασθένειες, λέει: «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι στην Πολωνία έχουμε 500 με 600 χιλιάδες ανθρώπους που έχουν μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C». Στις περισσότερες δε από αυτές τις περιπτώσεις, τα άτομα «μολύνονται σε ιατρεία ή σε οδοντιατρεία», αναφέρει ο Γιάτσεκ Γιούστσικ από την Κλινική Λοιμωδών Νοσημάτων στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Πόζναν. Το περιοδικό καταλήγει: «Όταν βρισκόμαστε στα χέρια του γιατρού, θα θέλαμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτά τα χέρια είναι ικανά και καθαρά».

Αύξηση των Παραγκουπόλεων

«Περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, το 32 τοις εκατό των κατοίκων των πόλεων στον κόσμο, ζουν σε φτωχές αστικές περιοχές», λέει η εφημερίδα Ελ Ουνιβερσάλ της Πόλης του Μεξικού. Μια μελέτη των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει την Αβάνα, το Κίτο, την Μπογκοτά, την Πόλη του Μεξικού και το Ρίο ντε Τζανέιρο ως παραδείγματα πόλεων στις οποίες πολλαπλασιάζονται οι παραγκουπόλεις. Ποιες είναι οι αιτίες; Στην περίπτωση της Μπογκοτά, η έκθεση του ΟΗΕ αποδίδει τη ραγδαία εξάπλωση των παραγκουπόλεων «στην κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού, στην εκτεταμένη μετανάστευση από αγροτικές περιοχές και στη βία η οποία έχει εκτοπίσει ολόκληρες ομάδες», λέει η εφημερίδα. Επιπρόσθετα, το 23 τοις εκατό του πληθυσμού σε εκείνη την πόλη ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας το έτος 2000 σε σύγκριση με το 19,4 τοις εκατό το έτος 1994.