Μπορείτε να Ελέγχετε το Άγχος!

«Ο ΑΓΩΝΑΣ για την εξισορρόπηση των επαγγελματικών, οικογενειακών και εξωτερικών υποχρεώσεων έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια». Αυτά αναφέρει ένα βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα και ασχολείται με την οικογενειακή ζωή. Ναι, ζούμε σε αγχώδεις καιρούς. Το γεγονός αυτό, όμως, δεν εκπλήσσει τους μελετητές της Αγίας Γραφής, επειδή το εν λόγω βιβλίο προείπε ότι αυτοί θα ήταν “κρίσιμοι καιροί, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους”.​—2 Τιμόθεο 3:1-5.

«Το άγχος είναι φυσιολογικό», λέει ο Γεζούς, πατέρας τριών παιδιών. «Γι’ αυτό πρέπει να μάθεις να το ελέγχεις». Ομολογουμένως, ίσως είναι ευκολότερο να μιλάμε για έλεγχο του άγχους παρά να το κάνουμε αυτό πράξη. Ωστόσο, υπάρχουν και πρακτικές υποδείξεις και Γραφικές αρχές οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν.

Πώς να Ελέγχετε το Άγχος στην Εργασία

Μήπως σας έχει κυριεύσει το άγχος, ίσως λόγω διαφόρων καταστάσεων στην εργασία σας; Με το να υποφέρετε σιωπηλά το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αισθάνεστε περισσότερο πιεσμένοι. Όπως λέει η Γραφή στο εδάφιο Παροιμίες 15:22, «τα σχέδια ανατρέπονται όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση».

Άτομα που κάνουν έρευνες για το άγχος στο χώρο της εργασίας συστήνουν «να μιλάτε στον εργοδότη σας: αν δεν ξέρει ότι υπάρχει πρόβλημα, δεν μπορεί να βοηθήσει». Αυτό δεν σημαίνει να αφήνετε να ξεσπάει ο θυμός και η απογοήτευσή σας. «Η ηρεμία μετριάζει μεγάλες αμαρτίες», αναφέρει το εδάφιο Εκκλησιαστής 10:4. Να είστε τυπικοί και να αποφεύγετε την αντιπαράθεση. Ίσως καταφέρετε να πείσετε τον εργοδότη σας ότι λιγότερο άγχος στην εργασία σημαίνει περισσότερη παραγωγικότητα.

Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για άλλα προβλήματα που σχετίζονται με την εργασία, όπως εντάσεις και διαμάχες με συναδέλφους. Αναζητήστε αποτελεσματικούς τρόπους για να αντιμετωπίσετε τέτοια προβλήματα, ίσως κάνοντας έρευνα αν είναι απαραίτητο. Αυτό το περιοδικό έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα τα οποία θα μπορούσαν να αποδειχτούν υποβοηθητικά. a Αν φαίνεται ότι η κατάσταση δεν διορθώνεται, ίσως θα ήταν καλύτερο να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να αλλάξετε εργασία.

Ανακούφιση από τις Οικονομικές Πιέσεις

Η Γραφή δίνει επίσης συμβουλές οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις οικονομικές πιέσεις. Ο Ιησούς Χριστός πρότρεψε: «Μην ανησυχείτε για την ψυχή σας σχετικά με το τι θα φάτε ή τι θα πιείτε, ή για το σώμα σας σχετικά με το τι θα φορέσετε». (Ματθαίος 6:25) Πώς είναι δυνατόν αυτό; Καλλιεργώντας την πεποίθηση ότι ο Ιεχωβά Θεός θα καλύψει τις βασικές σας ανάγκες. (Ματθαίος 6:33) Η υπόσχεση του Θεού δεν είναι μια ανούσια κοινοτοπία. Εκατομμύρια Χριστιανοί σήμερα παίρνουν δύναμη από αυτήν.

Φυσικά, χρειάζεστε επίσης «πρακτική σοφία» όσον αφορά τα χρήματα. (Παροιμίες 2:7· Εκκλησιαστής 7:12) Η Γραφή μάς  υπενθυμίζει: «Δεν φέραμε τίποτα στον κόσμο ούτε και μπορούμε να πάρουμε μαζί μας τίποτα. Έτσι λοιπόν, έχοντας διατροφή, ενδύματα και στέγη, θα είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά». (1 Τιμόθεο 6:7, 8) Το να μάθουμε να είμαστε ικανοποιημένοι με λιγότερα πράγματα είναι ρεαλιστικό και πρακτικό. Θυμηθείτε τον Λεάντρο, ο οποίος είναι καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα εξαιτίας ενός δυστυχήματος. Αυτός και η σύζυγός του έλαβαν μέτρα ώστε να μη σπαταλούν χρήματα. Ο Λεάντρο εξηγεί: «Προσπαθούμε να μειώνουμε τις δαπάνες. Λόγου χάρη, αν δεν χρησιμοποιούμε ένα φως, το σβήνουμε για να κάνουμε οικονομία στο ρεύμα. Όσο για το αυτοκίνητο, προγραμματίζουμε τις διαδρομές μας και συνδυάζουμε διάφορες δουλειές για να εξοικονομούμε καύσιμα».

Οι γονείς μπορούν να βοηθούν τα παιδιά να έχουν τη σωστή στάση. Η κόρη του Λεάντρο, η Κάρμεν, παραδέχεται: «Έχω την τάση να αγοράζω από παρόρμηση αλλά οι γονείς μου με έχουν βοηθήσει να διακρίνω τι είναι πραγματικά απαραίτητο και τι δεν είναι. Στην αρχή, ήταν δύσκολο να προσαρμοστώ. Αλλά έμαθα να ξεχωρίζω τις επιθυμίες από τις ανάγκες».

Επικοινωνία​—Ένα Αγχολυτικό

Το σπίτι θα έπρεπε να είναι καταφύγιο από το άγχος, αλλά συχνά αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πηγές του. Γιατί; «Τα αντρόγυνα . . . που έχουν κάποια προβλήματα, ή εκείνα τα οποία χαρακτηρίζονται από εχθρική στάση», λέει το βιβλίο Στρατηγική Επιβίωσης για Αντρόγυνα (Survival Strategies for Couples), «αναφέρουν ότι η πιο συχνή αιτία διαφωνιών είναι η έλλειψη επικοινωνίας».

Οι Γραφικές αρχές μπορούν να βοηθήσουν τα αντρόγυνα να βελτιώσουν την ικανότητά τους για επικοινωνία. Η Γραφή λέει ότι υπάρχει «καιρός να σωπαίνει και καιρός να μιλάει» κανείς και ότι «λόγος που λέγεται στην κατάλληλη στιγμή πόσο καλός είναι!» (Εκκλησιαστής 3:1, 7· Παροιμίες 15:23) Λαβαίνοντάς το αυτό υπόψη, θα μπορούσατε να αποφύγετε να θίξετε ένα λεπτό θέμα όταν ο σύντροφός σας είναι κουρασμένος ή αγχωμένος. Δεν θα ήταν καλύτερα να περιμένετε την κατάλληλη στιγμή​—όταν υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι διατεθειμένος να ακούσει;

Πράγματι, αν χρειάστηκε να υπομείνετε μια δύσκολη μέρα στην εργασία, ίσως να μην είναι εύκολο να είστε ήρεμοι ή υπομονετικοί. Αλλά τι μπορεί να συμβεί όταν αφήνουμε να εκδηλωθεί η απογοήτευσή μας μιλώντας σκληρά στο γαμήλιο σύντροφό μας; Η Γραφή μάς υπενθυμίζει ότι «ο λόγος που προξενεί πόνο διεγείρει θυμό». (Παροιμίες 15:1) Απεναντίας, «τα ευχάριστα λόγια είναι κηρήθρα, γλυκά στην ψυχή και γιατρειά στα κόκαλα». (Παροιμίες 16:24) Ίσως χρειαστεί μεγάλη αποφασιστικότητα για να διατηρηθούν οι συζητήσεις μεταξύ συζύγων απαλλαγμένες από “μοχθηρή πικρία και θυμό και οργή και κραυγή και υβριστικά λόγια”. (Εφεσίους 4:31) Τα οφέλη, όμως, αξίζουν τον κόπο. Τα αντρόγυνα που επικοινωνούν μπορούν να αποτελέσουν πηγή αμοιβαίας παρηγοριάς και υποστήριξης. «Η σοφία είναι με εκείνους που συμβουλεύονται ο ένας τον άλλον», αναφέρει το εδάφιο Παροιμίες 13:10. b

Η Πρόκληση της Επικοινωνίας Γονέα-Παιδιού

Η επικοινωνία με τα παιδιά αποτελεί πρόκληση ​—ιδιαίτερα όταν ο χρόνος είναι πολύ περιορισμένος. Η Γραφή παροτρύνει τους γονείς να μιλάνε στα παιδιά τους σε κάθε ευκαιρία, όπως “όταν κάθονται στο σπίτι και όταν περπατάνε στο δρόμο”. (Δευτερονόμιο 6:6-8) «Πρέπει να αναζητούμε ευκαιρίες για να μιλάμε», λέει ο Λεάντρο. «Όταν είμαι στο αυτοκίνητο με το γιο μου, αξιοποιώ την ευκαιρία για να μιλάω μαζί του».

Ομολογουμένως, δεν είναι εύκολο για όλους τους γονείς να επικοινωνούν με τα παιδιά τους. Η Αλεχάντρα, μητέρα τριών παιδιών, παραδέχεται: «Δεν ήξερα πώς να ακούω. Η έλλειψη καλής επικοινωνίας με έκανε να νιώθω οργή και ενοχές». Πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί ένας γονέας; Αρχίστε μαθαίνοντας να είστε “γρήγοροι στο να ακούτε”. (Ιακώβου 1:19) «Το να ακούτε προσεκτικά είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό βοήθημα για τη μείωση του άγχους», λέει η Δρ Μπέτι Μπ. Γιανγκς. Πρέπει να δίνετε προσοχή στο πώς ακούτε. Να διατηρείτε οπτική επαφή. Να αποφεύγετε να μικροποιείτε τα προβλήματα των παιδιών σας. Να παροτρύνετε τα παιδιά σας να εκφράζουν τα αισθήματά τους. Να κάνετε κατάλληλες ερωτήσεις. Να εκφράζετε γενναιόδωρα την αγάπη και τη βεβαιότητά σας ότι θα κάνουν αυτό που είναι σωστό. (2 Θεσσαλονικείς 3:4) Να προσεύχεστε με τα παιδιά σας.

Χρειάζεται προσπάθεια για να επικοινωνείτε με επωφελή τρόπο. Αλλά αυτό θα σας βοηθήσει να ελαχιστοποιήσετε το άγχος στην οικογένειά σας. Η επικοινωνία μπορεί να σας βοηθήσει να διακρίνετε αν τα παιδιά σας νιώθουν άγχος. Είστε σε καλύτερη θέση να παρέχετε σοφή κατεύθυνση στα παιδιά σας αν κατανοείτε τα αισθήματα και τις περιστάσεις τους. Τελικά, τα νεαρά άτομα που παροτρύνονται να μιλούν ελεύθερα για τις αιτίες του άγχους τους θα είναι λιγότερο επιρρεπή στο να δίνουν διέξοδο σε αυτό μέσω κακής διαγωγής.

Συνεργασία​—Το Κλειδί για το Χειρισμό των Εργασιών στο Σπίτι

Όταν τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος εργάζονται, η φροντίδα για τις δουλειές του σπιτιού μπορεί να γίνει μία ακόμη πηγή άγχους. Μερικές εργαζόμενες μητέρες αντεπεξέρχονται απλοποιώντας τις καθημερινές τους εργασίες. Ίσως αποφασίσουν ότι δεν είναι ούτε εφικτό ούτε πρακτικό να ετοιμάζουν πλούσια γεύματα. Θυμηθείτε τη συμβουλή που έδωσε ο Ιησούς σε μια γυναίκα η οποία ετοίμαζε ένα πλούσιο γεύμα: «Λίγα, όμως, χρειάζονται ή μόνο ένα». (Λουκάς 10:42) Γι’ αυτό λοιπόν, κάντε απλοποιήσεις. Το βιβλίο Η Μονογονεϊκή Οικογένεια (The Single-Parent Family) προτείνει: «Να φτιάχνετε φαγητά που μαγειρεύονται σε ένα σκεύος για να περιορίσετε το καθάρισμα». Ναι, η απλοποίηση των καθημερινών εργασιών στο σπίτι μπορεί να μειώσει το άγχος.

Ακόμη και έτσι, ίσως να υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν. Μια εργαζόμενη μητέρα παραδέχεται: «Όταν ήμουν πιο νέα μπορούσα να τα καταφέρνω όλα. Τώρα που είμαι μεγαλύτερη, τα πράγματα είναι δυσκολότερα. Ο ξέφρενος ρυθμός της ζωής μου έχει αρχίσει να με καταβάλλει. Η συνεργασία, λοιπόν, κάθε μέλους της  οικογένειας αποτελεί εκδήλωση στοχαστικού ενδιαφέροντος και συμβάλλει στο να μη νιώθω έντονο άγχος». Ναι, αν όλα τα μέλη της οικογένειας βοηθούν, οι δουλειές του σπιτιού μπορούν να γίνονται χωρίς να επωμίζεται κανένας υπερβολικό φορτίο. Ένα βιβλίο που ασχολείται με την ανατροφή παιδιών επισημαίνει: «Το να αναθέτετε στα παιδιά δουλειές του σπιτιού είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να οικοδομείτε μέσα τους . . . το αίσθημα της επάρκειας. Οι συνηθισμένες δουλειές του σπιτιού αναπτύσσουν χρήσιμες συνήθειες και κατάλληλη στάση απέναντι στην εργασία». Το να κάνετε μαζί τις δουλειές του σπιτιού σάς δίνει επίσης την ευκαιρία να δαπανάτε χρόνο με τα παιδιά σας.

Η νεαρή Τζουλιέτα λέει: «Διακρίνω ότι η μητέρα μου νιώθει ωραία όταν σηκώνω μέρος από το φορτίο της. Αυτό μου αρέσει και με κάνει να νιώθω υπεύθυνη. Με βοηθάει να εκτιμώ το σπιτικό μου. Μαθαίνοντας πώς να φροντίζω για τις δουλειές του σπιτιού αποκτώ εφόδια για το μέλλον». Παρόμοια, η Μαίρη Κάρμεν λέει: «Από τότε που ήμασταν μικρά, οι γονείς μου μας μάθαιναν να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Αυτό μας έχει δώσει ένα σπουδαίο πλεονέκτημα».

Υγιείς Τρόποι για να Αντιμετωπίζετε το Άγχος

Το άγχος είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της σύγχρονης ζωής. Δεν μπορείτε να το αποφύγετε. Μπορείτε, όμως, να μάθετε να το ελέγχετε. (Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 10.) Η τήρηση των Γραφικών αρχών είναι δυνατόν να σας βοηθήσει. Για παράδειγμα, αν νιώθετε ότι κάποια κατάσταση σας καταβαρύνει, θυμηθείτε ότι «υπάρχει φίλος που προσκολλάται στενότερα από αδελφό». (Παροιμίες 18:24) Συζητήστε με κάποιον ώριμο φίλο ή με το γαμήλιο σύντροφό σας. «Μην καταπνίγετε τα αισθήματά σας», λέει ο κοινωνιολόγος Ρόναλντ Λ. Πίτζερ. «Εμπιστευτείτε τα αισθήματα και τους φόβους σας σε κάποιο ισορροπημένο άτομο το οποίο πιθανότατα θα καταλάβει και θα δείξει ενδιαφέρον».

Η Γραφή λέει επίσης ότι θα πρέπει “να φερόμαστε ανταμειφτικά στην ίδια μας την ψυχή”. (Παροιμίες 11:17) Ναι, είναι σωστό να φροντίζετε για τις δικές σας ανάγκες. Η Γραφή λέει: «Καλύτερα μία χούφτα ανάπαυση παρά δύο χούφτες σκληρή εργασία και κυνήγι του ανέμου». (Εκκλησιαστής 4:6) Το να ξεχωρίζετε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας μπορεί να κάνει θαύματα​—ακόμη και αν πρόκειται για λίγα μόνο λεπτά νωρίς το πρωί προκειμένου να απολαύσετε ένα φλιτζάνι τσάι, να διαβάσετε, να προσευχηθείτε ή να στοχαστείτε με ηρεμία.

Η ήπια άσκηση και το υγιεινό διαιτολόγιο είναι επίσης υποβοηθητικά. Ένα βιβλίο για την ανατροφή παιδιών μάς υπενθυμίζει: «Όταν αφιερώνετε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο και την ενέργειά σας για τον εαυτό σας, ουσιαστικά αναπληρώνετε τα προσωπικά σας αποθέματα. . . . Εφόσον δίνετε συνέχεια πρέπει να φροντίζετε να ανεφοδιάζεστε με κάποιον τρόπο, διαφορετικά κινδυνεύετε να βρεθείτε ελλιπείς, αν όχι στην πραγματικότητα χρεοκοπημένοι, από συναισθηματική άποψη».

Επιπλέον, η Γραφή βοηθάει κάποιον να αναπτύξει τις ιδιότητες που χρειάζονται για να ελέγχει το άγχος, όπως «πραότητα», υπομονή και καλοσύνη. (Γαλάτες 5:22, 23· 1 Τιμόθεο 6:11) Επιπρόσθετα, η Γραφή παρέχει ελπίδα​—την υπόσχεση ενός επερχόμενου νέου κόσμου στον οποίο όλα τα πράγματα που επιτείνουν την ανθρώπινη δυστυχία θα εξαλειφθούν! (Αποκάλυψη 21:1-4) Είναι σημαντικό, λοιπόν, να καλλιεργούμε τη συνήθεια να διαβάζουμε τη Γραφή καθημερινά. Αν θα θέλατε βοήθεια για να ξεκινήσετε ένα τέτοιο πρόγραμμα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν να σας προσφέρουν προσωπική υποβοήθηση δωρεάν.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή του Χριστιανού είναι απαλλαγμένη από το άγχος. Αλλά ο Ιησούς είπε ότι είναι δυνατόν να αποφύγουμε να “καταβαρυνθούμε . . . από τις ανησυχίες της ζωής”. (Λουκάς 21:34, 35) Επίσης, αν φτάσετε στο σημείο να γνωρίσετε τον Ιεχωβά Θεό ως φίλο, αυτός μπορεί να γίνει πραγματικό καταφύγιο για εσάς! (Ψαλμός 62:8) Εκείνος μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγχετε το άγχος της ζωής.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]

«Όταν ήμουν πιο νέα μπορούσα να τα καταφέρνω όλα. Τώρα που είμαι μεγαλύτερη, τα πράγματα είναι δυσκολότερα. Ο ξέφρενος ρυθμός της ζωής μου έχει αρχίσει να με καταβάλλει»

 [Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 10]

Πώς να Μειώσετε το Άγχος

◼ Να ξεκουράζεστε επαρκώς κάθε μέρα

◼ Να έχετε λογικό διαιτολόγιο. Να αποφεύγετε το πολύ φαγητό

◼ Να ασκείστε κατάλληλα και τακτικά, λόγου χάρη κάνοντας γρήγορο βάδισμα

◼ Αν σας ανησυχεί κάτι, μιλήστε για αυτό σε κάποιον φίλο

◼ Αφιερώστε περισσότερο χρόνο απολαμβάνοντας την οικογένειά σας

◼ Αναθέστε ή μοιραστείτε δουλειές του σπιτιού

◼ Μάθετε τους σωματικούς και συναισθηματικούς σας περιορισμούς

◼ Θέστε ρεαλιστικούς στόχους. Μην είστε τελειομανείς

◼ Οργανωθείτε. Να έχετε ισορροπημένο, λογικό πρόγραμμα

◼ Καλλιεργήστε Χριστιανικές ιδιότητες όπως πραότητα και υπομονή

◼ Ξεχωρίστε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Το να συζητάτε με σεβασμό τα προβλήματα με τον εργοδότη μπορεί να καταλήξει σε λιγότερο άγχος στην εργασία

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Οι γονείς μπορούν να συζητούν με τα παιδιά τους τρόπους εξοικονόμησης χρημάτων

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Ως νεαρό άτομο μίλησε για το άγχος σου με κάποιον που μπορεί να βοηθήσει

[Εικόνα στη σελίδα 8, 9]

Όλοι μπορούν να βοηθούν στο σπίτι