Μητέρες που Αντιμετωπίζουν με Επιτυχία τις Προκλήσεις

ΜΙΑ μεγάλη πρόκληση για πολλές μητέρες σήμερα είναι το ότι εργάζονται προκειμένου να συμβάλλουν στα έξοδα της οικογένειάς τους. Επιπλέον, για διάφορους λόγους, μερικές είναι επίσης αναγκασμένες να ανατρέφουν τα παιδιά τους χωρίς τη βοήθεια κάποιου άλλου.

Η Μαργκαρίτα είναι μια μεμονωμένη μητέρα στο Μεξικό που ανατρέφει μόνη της δύο παιδιά. «Ήταν δύσκολο να τα εκπαιδεύσω από ηθική και πνευματική άποψη», αναφέρει η ίδια. «Κάποια φορά ο έφηβος γιος μου επέστρεψε στο σπίτι από ένα πάρτι μισομεθυσμένος. Τον προειδοποίησα ότι, αν ξανασυνέβαινε αυτό, δεν θα του επέτρεπα να μπει στο σπίτι. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που συνέβη, με μεγάλο πόνο καρδιάς τον κλείδωσα έξω. Ευτυχώς, δεν το επανέλαβε».

Λίγο καιρό αργότερα, η Μαργκαρίτα άρχισε να μελετάει τη Γραφή, πράγμα που τη βοήθησε να ενσταλάξει ηθικές αξίες στα παιδιά της. Τώρα και τα δύο είναι ολοχρόνιοι διάκονοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Όταν οι Σύζυγοι Φεύγουν στο Εξωτερικό

Πολλοί σύζυγοι στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες πηγαίνουν σε πιο εύπορα κράτη για να βρουν εργασία, αφήνοντας τις συζύγους τους να αναθρέψουν τα παιδιά. Η Λάξμι, μια μητέρα στο Νεπάλ, λέει: «Ο σύζυγός μου βρίσκεται στο εξωτερικό εδώ και εφτά χρόνια. Τα παιδιά δεν με ακούνε τόσο πολύ όσο τον πατέρα τους. Αν βρισκόταν εδώ συνεχώς για να αναλάβει την ηγεσία, τα πράγματα θα ήταν ευκολότερα».

Παρά τις δυσκολίες, η Λάξμι αντιμετωπίζει με επιτυχία αυτή την πρόκληση. Επειδή έχει λάβει περιορισμένη εκπαίδευση, φρόντισε ώστε τα μεγαλύτερα παιδιά της να έχουν βοήθεια στις σχολικές τους εργασίες από δασκάλους. Ωστόσο, δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην πνευματική τους εκπαίδευση διεξάγοντας μαζί τους Γραφική μελέτη κάθε εβδομάδα. Καθημερινά συζητούν ένα Γραφικό εδάφιο  και τα παίρνει τακτικά στις Χριστιανικές συναθροίσεις.

Μητέρες με Περιορισμένη Εκπαίδευση

Σε μερικές χώρες μια άλλη πρόκληση είναι το σχετικά υψηλό ποσοστό αναλφαβητισμού μεταξύ των γυναικών. Δείχνοντας παραστατικά τη μειονεκτική της θέση ως μητέρα που δεν έχει λάβει εκπαίδευση, η Αουρίλια, στο Μεξικό, μητέρα έξι παιδιών, εξηγεί: «Η μητέρα μου έλεγε πάντοτε ότι οι γυναίκες δεν χρειάζεται να σπουδάσουν. Έτσι λοιπόν, δεν έμαθα ποτέ να διαβάζω και δεν μπορούσα να βοηθήσω τα παιδιά μου στις σχολικές τους εργασίες. Αυτό με πλήγωνε. Αλλά επειδή δεν ήθελα να υποφέρουν όπως υπέφερα εγώ, προσπάθησα σκληρά να τα βοηθήσω να λάβουν εκπαίδευση».

Ακόμη και με περιορισμένη εκπαίδευση, μια μητέρα μπορεί να παίξει σπουδαίο ρόλο. Έχει λεχθεί ότι «εκπαιδεύοντας τις γυναίκες εκπαιδεύεις τις δασκάλες των αντρών», και αυτό είναι αλήθεια. Η Μπισνού, στο Νεπάλ, μητέρα τριών γιων, ήταν αναλφάβητη, αλλά η επιθυμία που είχε να μάθει τις Γραφικές αλήθειες και να τις διδάξει στα παιδιά της την ώθησε να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Βεβαιωνόταν ότι τα παιδιά της έκαναν τις σχολικές τους εργασίες και πήγαινε τακτικά στο σχολείο για να συζητάει με τους δασκάλους τους για αυτές.

Όσον αφορά την πνευματική και ηθική εκπαίδευσή τους, ο γιος της Μπισνού, ο Σιλάς, εξηγεί: «Εκείνο που μου άρεσε περισσότερο σχετικά με τις προσπάθειες που κατέβαλλε η μητέρα μου για να μας διδάξει ήταν πως, όταν κάναμε λάθη, χρησιμοποιούσε Γραφικά παραδείγματα για να μας διορθώνει. Αυτή η μέθοδος διδασκαλίας απέδιδε και με βοηθούσε να δέχομαι τη συμβουλή». Η Μπισνού εκπαίδευσε με επιτυχία τους γιους της, οι οποίοι έγιναν και οι τρεις θεοφοβούμενοι νέοι.

Η Αντόνια, στο Μεξικό, μια μητέρα που ανατρέφει δύο παιδιά, λέει: «Πήγα μόνο στο δημοτικό. Ζούσαμε σε ένα απομονωμένο χωριό, και το πλησιέστερο γυμνάσιο βρισκόταν πολύ μακριά. Ήθελα, όμως, να λάβουν τα παιδιά μου περισσότερη εκπαίδευση από ό,τι εγώ, και έτσι τους αφιέρωνα πολύ χρόνο. Τους έμαθα το αλφάβητο και τους αριθμούς. Η κόρη μου ήξερε να γράφει το όνομά της και όλα τα γράμματα του αλφαβήτου προτού πάει σχολείο. Ο γιος μου ήξερε να διαβάζει καλά προτού πάει στο νηπιαγωγείο».

Όταν τη ρωτούν τι έκανε για να τους παράσχει πνευματική και ηθική εκπαίδευση, η Αντόνια εξηγεί: «Τους μάθαινα Βιβλικές ιστορίες. Πριν αρχίσει η κόρη μου να μιλάει, μπορούσε να αφηγείται Βιβλικές ιστορίες με χειρονομίες. Ο γιος μου έκανε την πρώτη του δημόσια ανάγνωση από τη Γραφή σε Χριστιανική μας συνάθροιση σε ηλικία τεσσάρων ετών». Πολλές μητέρες με περιορισμένη εκπαίδευση αντιμετωπίζουν με επιτυχία την πρόκληση της παροχής εκπαίδευσης.

Αντίσταση σε Επιβλαβή Έθιμα

Ένα έθιμο του λαού Τσότσιλ του Μεξικού είναι να πουλούν τις κόρες τους για να παντρευτούν σε ηλικία 12 ή 13 ετών. Συνήθως τα κορίτσια πουλιούνται σε κάποιον πολύ μεγαλύτερο άντρα ο οποίος επιθυμεί μια δεύτερη ή τρίτη σύζυγο. Αν ο άντρας δεν μείνει ευχαριστημένος από το κορίτσι, μπορεί να το επιστρέψει και να πάρει πίσω τα χρήματά του. Η Πετρόνα βρέθηκε αντιμέτωπη με αυτό το έθιμο όταν ήταν και η ίδια παιδί. Η μητέρα της είχε πουληθεί ως σύζυγος, είχε γεννήσει ένα παιδί και είχε πάρει διαζύγιο​—όλα αυτά σε ηλικία 13 ετών! Εκείνο το πρώτο παιδί πέθανε, και η μητέρα της Πετρόνα  πουλήθηκε κατόπιν άλλες δύο φορές. Συνολικά, έκανε οχτώ παιδιά.

Η Πετρόνα ήθελε να αποφύγει μια τέτοια ζωή και εξηγεί πώς το πέτυχε αυτό: «Όταν τελείωσα το δημοτικό, είπα στη μητέρα μου ότι δεν ήθελα να παντρευτώ αλλά να συνεχίσω το σχολείο. Εκείνη μου είπε ότι δεν μπορούσε να κάνει κάτι για αυτό και ότι έπρεπε να μιλήσω στον πατέρα μου».

«Θα σε παντρέψω», μου είπε ο πατέρας μου. «Ξέρεις να μιλάς ισπανικά. Ξέρεις να διαβάζεις. Τι περισσότερο θέλεις; Αν θέλεις να σπουδάσεις, θα πρέπει να πληρώνεις μόνη σου τα έξοδα».

«Αυτό και έκανα», εξηγεί η Πετρόνα. «Έφτιαχνα κεντήματα για να καλύπτω τα έξοδά μου». Έτσι κατάφερε να μην την πουλήσουν. Όταν η Πετρόνα μεγάλωσε, η μητέρα της άρχισε να μελετάει τη Γραφή, και αυτό της έδωσε το θάρρος να ενσταλάξει τις Γραφικές αξίες στις μικρότερες αδελφές της Πετρόνα. Η μητέρα της, με βάση την προσωπική της πείρα, μπορούσε να τις διδάξει τις θλιβερές συνέπειες που έχει το έθιμο της πώλησης μικρών κοριτσιών με σκοπό το γάμο.

Ένα άλλο έθιμο που τηρούν πολλοί είναι η παροχή διαπαιδαγώγησης στους γιους της οικογένειας μόνο από τον πατέρα. Η Πετρόνα εξηγεί: «Οι γυναίκες Τσότσιλ διδάσκονται ότι είναι κατώτερες από τους άντρες. Οι άντρες είναι πολύ δεσποτικοί. Τα μικρά αγόρια αντιγράφουν τον πατέρα τους και λένε στη μητέρα τους: “Δεν μπορείς να μου πεις εσύ τι να κάνω. Αν δεν μου το πει ο πατέρας μου, δεν θα υπακούσω”. Κατά συνέπεια, οι μητέρες δεν μπορούν να εκπαιδεύσουν τους γιους τους. Τώρα, όμως, που η μητέρα μου μελετάει τη Γραφή, έχει επιτυχία στη διδασκαλία των αδελφών μου. Αυτοί έχουν μάθει απέξω τα εδάφια Εφεσίους 6:1, 2: “Παιδιά, να είστε υπάκουα στους γονείς σας. . . . Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου”».

 Η Μαίρη επίσης, μια μητέρα στη Νιγηρία, σχολιάζει: «Εκεί όπου μεγάλωσα, ο πολιτισμός δεν επιτρέπει σε μια μητέρα να διδάσκει ή να διαπαιδαγωγεί τα αγόρια. Μιμούμενη, όμως, το Γραφικό παράδειγμα της Λωίδας και της Ευνίκης​—της γιαγιάς και της μητέρας του Τιμόθεου—​ήμουν αποφασισμένη να μην επιτρέψω στα τοπικά έθιμα να με εμποδίσουν να διδάσκω τα παιδιά μου».​—2 Τιμόθεο 1:5.

Ένα άλλο σύνηθες έθιμο σε μερικές χώρες είναι αυτό που μερικοί ονομάζουν «γυναικεία περιτομή», και η οποία τώρα αποκαλείται ευρέως ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Με την επέμβαση αφαιρείται μέρος ή το μεγαλύτερο τμήμα των εξωτερικών γεννητικών οργάνων του κοριτσιού. Το έθιμο δημοσιοποιήθηκε από τη Γουόρις Ντίρι, ένα διάσημο μοντέλο και ειδική πρέσβειρα του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό. Σύμφωνα με το τοπικό έθιμο της Σομαλίας, όταν η Ντίρι ήταν παιδί υποβλήθηκε σε ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων από τη μητέρα της. Όπως αναφέρει μια έκθεση, οχτώ ως δέκα εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική κινδυνεύουν να υποβληθούν σε αυτή τη διαδικασία. Ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπολογίζεται ότι κινδυνεύουν 10.000 κορίτσια.

Ποιες πεποιθήσεις βρίσκονται πίσω από αυτή τη συνήθεια; Μερικοί πιστεύουν ότι τα γυναικεία γεννητικά όργανα είναι μιαρά και ότι καθιστούν ένα κορίτσι ακάθαρτο και συνεπώς ακατάλληλο για γάμο. Επιπλέον, η αποκοπή, ή η αφαίρεση, των γεννητικών οργάνων θεωρείται τρόπος με τον οποίο εξασφαλίζεται η παρθενία και η πιστότητα του παιδιού. Αν μια μητέρα δεν διαιωνίσει αυτό το έθιμο, μπορεί να προκαλέσει την οργή του συζύγου της και της τοπικής κοινωνίας.

Πολλές μητέρες, ωστόσο, έχουν αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει βάσιμος λόγος​—από την άποψη της θρησκείας, της ιατρικής ή της υγιεινής—​για να υποστηρίξουν αυτή την επώδυνη συνήθεια. Το νιγηριανό βιβλίο Απόρριψη Αποκρουστικών Εθίμων (Repudiating Repugnant Customs) αποκαλύπτει ότι πολλές μητέρες έχουν αρνηθεί με σθένος να υποβάλουν τις κόρες τους σε αυτή τη διαδικασία.

Πράγματι, μητέρες σε όλο τον κόσμο προστατεύουν και εκπαιδεύουν με επιτυχία τα παιδιά τους παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις. Εκτιμώνται ειλικρινά οι προσπάθειές τους;

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 5]

«Η μια μελέτη μετά την άλλη δείχνει ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική στρατηγική ανάπτυξης στην οποία να μη διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο οι γυναίκες. Όταν οι γυναίκες έχουν πλήρη συμμετοχή, τα οφέλη μπορούν να φανούν άμεσα: οι οικογένειες είναι υγιέστερες και τρέφονται καλύτερα, ενώ το εισόδημά τους, οι οικονομίες τους και οι επανεπενδύσεις τους αυξάνονται. Ό,τι αληθεύει δε για τις οικογένειες αληθεύει και για τις κοινωνίες και, μακροπρόθεσμα, για ολόκληρες χώρες».​—Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, 8 Μαρτίου 2003.

[Ευχαριστίες]

UN/DPI φωτογραφία από Milton Grant

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 8]

Έκανε Θυσίες για Εμάς

Ένας νεαρός Βραζιλιάνος, ο Ζουλιάνο, λέει: «Όταν ήμουν πέντε ετών, η μητέρα μου είχε μια λαμπρή σταδιοδρομία. Με τη γέννηση της αδελφής μου, όμως, αποφάσισε να αφήσει την εργασία της για να μας φροντίζει. Διάφοροι σύμβουλοι στην εργασία της προσπάθησαν να τη μεταπείσουν. Της είπαν πως όταν τα παιδιά θα παντρεύονταν και θα έφευγαν από το σπίτι, οτιδήποτε θα είχε κάνει για αυτά θα χανόταν​—πως επένδυε σε κάτι που δεν θα της έφερνε κάποιο όφελος. Αλλά μπορώ να πω ότι είχαν άδικο. Ποτέ δεν θα ξεχάσω την αγάπη που μας έδειξε».

[Εικόνες]

Η μητέρα του Ζουλιάνο μαζί με τα παιδιά της· αριστερά: Ο Ζουλιάνο σε ηλικία πέντε ετών

[Εικόνες στη σελίδα 6]

Η Μπισνού έμαθε να διαβάζει και να γράφει και έπειτα βοήθησε τους γιους της να λάβουν καλή εκπαίδευση

[Εικόνες στη σελίδα 7]

Ο μικρός γιος της Αντόνια διαβάζει τμήματα από τη Γραφή στις Χριστιανικές συναθροίσεις

[Εικόνες στη σελίδα 7]

Η Πετρόνα είναι εθελόντρια στο γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μεξικό. Η μητέρα της, η οποία τελικά έγινε Μάρτυρας του Ιεχωβά, διδάσκει τα μικρότερα αδέλφια της Πετρόνα

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Η Γουόρις Ντίρι είναι μια διάσημη εκπρόσωπος του αγώνα κατά του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία από Sean Gallup/​Getty Images