Αντιμετώπιση της Ασθένειας με Χιούμορ

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Η ΚΟΝΤΣΙ είναι μια πρόσχαρη μεσήλικη γυναίκα η οποία παλεύει με τον καρκίνο επί εφτά χρόνια. Από τη στιγμή που διαγνώστηκε ότι πάσχει από καρκίνο του μαστού έχει υποβληθεί σε εφτά εγχειρήσεις για να περιορίσει τους κακοήθεις όγκους. Πώς αντιμετωπίζει την κατάστασή της;

«Κάθε φορά που οι γιατροί μού λένε άσχημα νέα, αν νιώθω την ανάγκη, κλαίω όσο περισσότερο μπορώ για να βγάλω από μέσα μου τη λύπη», λέει η ίδια. «Έπειτα, προσπαθώ να συνεχίσω τη ζωή μου και να κάνω πράγματα που απολαμβάνω​—όπως το να μαθαίνω την κινεζική γλώσσα, να παρακολουθώ Χριστιανικές συνελεύσεις και να πηγαίνω διακοπές με την οικογένειά μου και με φίλους. Θυμάμαι πάντοτε τα λόγια του Ιησού: “Ποιος από εσάς, με το να ανησυχεί, μπορεί να προσθέσει έναν πήχη στο μήκος της ζωής του;”​—Ματθαίος 6:27.

»Επίσης, προσπαθώ πάντα να διατηρώ καλή αίσθηση του χιούμορ», προσθέτει. «Αστειεύομαι με τους γιατρούς, παρακολουθώ ταινίες που με κάνουν να γελάω και, πάνω από όλα, προσπαθώ να έχω τακτική επαφή με φίλους και συγγενείς. Το να έχεις φίλους με τους οποίους μπορείς να γελάς είναι θαυμάσιο τονωτικό. Σε κάποια περίπτωση, μόλις πριν από το χειρουργείο, μερικοί φίλοι και συγγενείς μού περιέγραψαν ένα αστείο περιστατικό που είχε συμβεί το προηγούμενο βράδυ. Γέλασα τόσο πολύ ώστε πήγα στο χειρουργείο εντελώς χαλαρωμένη».

Η Κόντσι δεν είναι η μόνη που έχει διαπιστώσει ότι η καλή αίσθηση του χιούμορ και η θετική διάθεση μπορούν να μας βοηθούν να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα υγείας. Η σύγχρονη ιατρική επίσης έχει αρχίσει να αναγνωρίζει τον πολύτιμο ρόλο που παίζει το χιούμορ στην πάλη μας ενάντια στον πόνο και στην ασθένεια.

Ωφέλιμο για το Σώμα και το Μυαλό

Αυτή η άποψη δεν είναι καινούρια. Πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια ο Βασιλιάς Σολομών έγραψε: «Η χαρούμενη καρδιά κάνει καλό ως γιατρικό». (Παροιμίες 17:22) Ο Λόπε δε Βέγκα, Ισπανός συγγραφέας του 17ου αιώνα, έγραψε παρομοίως: «Αν μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε καλό χιούμορ, νομίζω ότι θα ζούσαμε με περισσότερη υγεία». Αλλά φαίνεται ότι στο σημερινό γεμάτο ένταση κόσμο το χιούμορ, αντί να χρησιμοποιείται, μπαίνει στο περιθώριο. Προφανώς ζούμε στο χρυσό αιώνα της τεχνολογίας,  αλλά στην παρακμή του χιούμορ. Το έργο Η Τέχνη του Γέλιου (El arte de la risa) παρατηρεί ότι στη σύγχρονη κοινωνία φαίνεται πως «ο Έμφρων άνθρωπος [η ανθρωπότητα] έχει αντικατασταθεί από τον Ψηφιακό άνθρωπο». Μερικές φορές οι ψηφιακές μνήμες και οι οθόνες των κομπιούτερ φαίνεται ότι αντικαθιστούν τη γλώσσα του γέλιου, των χειρονομιών και του χαμόγελου.

Η καλή αίσθηση του χιούμορ βοηθάει τους ασθενείς να έχουν πιο θετικές σκέψεις, αισθήματα και συμπεριφορά. Σύμφωνα με κάποιο πρόσφατο άρθρο του Δρ Χάιμε Σανς-Ορτίς, ο οποίος ειδικεύεται στον καρκίνο και στην παρηγορική ιατρική, το χιούμορ «προάγει την επικοινωνία, ενισχύει την ανοσία, καταπραΰνει τον πόνο, μειώνει την ανησυχία, ανακουφίζει από τη συναισθηματική και μυϊκή ένταση και εμπνέει δημιουργικότητα και ελπίδα».

Η Ανεκτίμητη Αίσθηση του Χιούμορ

Γιατί είναι η καλή αίσθηση του χιούμορ αποτελεσματικό θεραπευτικό μέσο; Επειδή αυτή η ιδιότητα μας επιτρέπει να χειριζόμαστε καταστάσεις με θετικό τρόπο, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες περιστάσεις. «Συμπεριλαμβάνοντας χιούμορ και γέλιο στην καθημερινή μας ζωή, διατηρούμε το επίπεδο της ενεργητικότητάς μας, ανακουφιζόμαστε από την κόπωση και διώχνουμε την αυτολύπηση», ισχυρίζεται ο Σανς-Ορτίς.

Όπως είναι φυσικό, αυτό που μας κάνει να χαμογελάμε ή να γελάμε διαφέρει ανάλογα με το άτομο και τον πολιτισμό. «Ακριβώς όπως η ομορφιά εξαρτάται από το πώς βλέπουν τα πράγματα τα μάτια κάποιου, έτσι και το χιούμορ εξαρτάται από το πώς σκέφτεται το μυαλό του παρατηρητή», εξηγεί ο Σανς-Ορτίς. Αλλά όποιο και αν είναι το υπόβαθρο ή η μόρφωσή μας, η καλή αίσθηση του χιούμορ αποτελεί συνήθως αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας και χρήσιμη διέξοδο για τη συσσωρευμένη ανησυχία, ένταση ή ανασφάλεια. Εφόσον μπορεί να μας βοηθήσει τόσο πολύ, τι μπορούμε να κάνουμε για να καλλιεργούμε καλή αίσθηση του χιούμορ;

Το πρώτο βήμα είναι να σταματήσουμε να επικεντρώνουμε την προσοχή μας ολοκληρωτικά στα προβλήματά μας ή στην ασθένειά μας και να προσπαθούμε να απολαμβάνουμε τη θετική πλευρά που μας προσφέρει η κάθε στιγμή. Επιπλέον, πρέπει να αγωνιζόμαστε να σκεφτόμαστε με λογικό τρόπο, απορρίπτοντας διαστρεβλωμένες ή παράλογες σκέψεις οι οποίες το μόνο που κάνουν είναι να μεγαλοποιούν τη δυσχερή μας θέση. Μπορούμε επίσης να αναπτύσσουμε την αίσθηση του χιούμορ μαθαίνοντας να βλέπουμε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Δεν χρειάζεται να γελάμε ή να χαμογελάμε πάντα, αλλά αν βλέπουμε τη διασκεδαστική πλευρά μιας κατάστασης, αυτό θα μας κάνει ικανούς να αντεπεξερχόμαστε. «Το χιούμορ αποσπά αμέσως την προσοχή μας από τις ανησυχίες μας και δίνει στο πρόβλημα άλλη όψη . . . , επιτρέποντάς μας να το αντιμετωπίσουμε με νέους τρόπους», ισχυρίζεται ο Σανς-Ορτίς.

Φυσικά, η καλή αίσθηση του χιούμορ δεν είναι το αντίδοτο για κάθε κρίσιμη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στη ζωή, ωστόσο συνήθως μας βοηθάει να βλέπουμε τα προβλήματα με πιο θετικό, ισορροπημένο τρόπο. Όπως παραδέχεται η Κόντσι, «δεν είναι αστείο να είσαι άρρωστος αλλά πρέπει να προσπαθείς να διατηρείς το χιούμορ σου. Φαντάζομαι τη ζωή μου σαν λαχανόκηπο με πολλά διαφορετικά φυτά, ένα από τα οποία​—δυστυχώς—​είναι η ασθένειά μου. Εντούτοις, προσπαθώ να την κρατάω σε μια άκρη ώστε να μην υποσκελίζει τα άλλα. Ασφαλώς, δεν μπορώ να πω ότι έχω νικήσει τον καρκίνο, αλλά εξακολουθώ να απολαμβάνω τη ζωή, και αυτό είναι πολύ σημαντικό».

[Εικόνα στη σελίδα 27]

Η Κόντσι λαβαίνει ενθάρρυνση από το σύζυγό της, τον Φέλιξ, και τη μικρότερη αδελφή της, την Πίλι