Ο Ρόλος της Συνεργασίας στη Φύση

Στη φύση, «η επιβίωση εξαρτάται τόσο πολύ από τη δημιουργία δεσμών με τους γείτονές σας όσο και από την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή».​—«Οι Σύνδεσμοι της Ζωής» (“Liaisons of Life”).

Η ΘΑΛΑΣΣΑ ήταν ήρεμη και γαλήνια. Το μόνο που τάραζε την ησυχία ήταν το πανδαιμόνιο που προκαλούσαν τα δεκάδες θαλασσοπούλια. Η αναστάτωσή τους έδειχνε ότι κάτι συνέβαινε κάτω από την επιφάνεια. Ξαφνικά, εμφανίστηκαν φυσαλίδες, οι οποίες σιγά σιγά σχημάτισαν έναν λευκό δακτύλιο. Λίγες στιγμές αργότερα, δύο τεράστιες, σκούρες μορφές εμφανίστηκαν στο διαυγές νερό στη μέση του δακτυλίου. Ήταν δύο μεγάπτερες φάλαινες που αναδύθηκαν από τα βάθη της θάλασσας, με ορθάνοιχτα στόματα τα οποία αποκάλυπταν τις μπανέλες τους. Στην επιφάνεια, έκλεισαν τα τεράστια σαγόνια τους, εκτόξευσαν νερό και βούτηξαν για να επαναλάβουν την ίδια διαδικασία.

Οι δύο φάλαινες εργάζονταν ως ομάδα για να συγκεντρώσουν τεράστιες ποσότητες από κριλ, θαλάσσιους οργανισμούς που μοιάζουν με γαρίδες, και να τις φάνε. Αυτά τα θηλαστικά βάρους 40 τόνων, σαν χορευτές ενός υποθαλάσσιου μπαλέτου, καταδύθηκαν κάτω από εκείνα τα καρκινοειδή και κολύμπησαν σχηματίζοντας έναν μικρό κύκλο και βγάζοντας αέρα από τους φυσητήρες τους. Ο έξυπνος ελιγμός τους δημιούργησε ένα «δίχτυ» από φυσαλίδες γύρω από το κριλ. Κατόπιν, οι φάλαινες ανέβηκαν κατακόρυφα στο μέσο του «διχτυού» που περιείχε τη λεία τους και απόλαυσαν ένα πλούσιο γεύμα.

Στις πεδιάδες της Αφρικής, οι μπαμπουίνοι και τα ιμπάλα συνεργάζονται αρκετές φορές. «Τα δύο είδη συγκροτούν ένα αμοιβαίο σύστημα συναγερμού»,  λέει το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American). Η καλή όσφρηση των ιμπάλα συνδυάζεται με την οξεία όραση των μπαμπουίνων, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται τα αρπακτικά να πλησιάσουν χωρίς να γίνουν αντιληπτά. Παρόμοια συνεργασία υπάρχει ανάμεσα στις στρουθοκαμήλους, που έχουν οξεία όραση, και στις ζέβρες, που έχουν πολύ καλή ακοή.

Αυτά είναι λίγα μόνο από τα αναρίθμητα παραδείγματα συνεργασίας στο ζωντανό κόσμο που μας περιβάλλει. Πράγματι, η αμοιβαία υποστήριξη είναι φανερή σε κάθε επίπεδο της ζωής, από τα μικρόβια ως τον άνθρωπο, καθώς και ανάμεσα σε όμοια και ανόμοια είδη. Πριν από χιλιάδες χρόνια, ο Βασιλιάς Σολομών, ο οποίος ήταν μελετητής της φύσης, παρατήρησε το ταπεινό μυρμήγκι, και έγραψε: «Πήγαινε στο μυρμήγκι, τεμπέλη· παρατήρησε τις ενέργειές του και γίνε σοφός. Αν και δεν έχει διοικητή, επόπτη ή άρχοντα, ετοιμάζει την τροφή του το καλοκαίρι· μαζεύει τα τρόφιμά του κατά το θερισμό».​—Παροιμίες 6:6-8.

Τα μυρμήγκια είναι πρότυπο συνεργασίας, εργατικότητας και ευταξίας, καθώς συχνά προσπαθούν μαζί να σύρουν στη φωλιά τους αντικείμενα με μέγεθος πολύ μεγαλύτερο από το δικό τους. Μερικά μάλιστα βοηθούν τραυματισμένα ή εξαντλημένα μέλη της αποικίας να επιστρέψουν στη φωλιά τους. Με βάση αυτά τα γνωρίσματα των μυρμηγκιών, δεν είναι διόλου παράξενο που ο Σολομών τα επέλεξε ως πρότυπο άξιο να το μιμηθούμε.

Στα επόμενα άρθρα, θα δούμε πώς η συνεργασία αποτελεί βασικό θέμα στο “βιβλίο της φύσης”, καθιστώντας δυνατή τη ζωή, περιλαμβανομένης και της ανθρώπινης ζωής. Θα μάθουμε επίσης για τον αντίθετο ρόλο που παίζουν στο φυσικό κόσμο οι άνθρωποι, οι οποίοι τον εκμεταλλεύονται, τον μολύνουν και οδηγούν τα πλάσματά του στην εξαφάνιση. Θα επιτρέψει άραγε ο Δημιουργός να συνεχίζεται αυτή η τάση επ’ άπειρον;

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Επάνω: Μπαμπουίνοι και ιμπάλα συγκροτούν ένα αμοιβαίο σύστημα συναγερμού

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Τα μυρμήγκια είναι πρότυπο συνεργασίας

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Οι στρουθοκάμηλοι, με την οξεία όρασή τους, συνεργάζονται με τις ζέβρες, που έχουν πολύ καλή ακοή