«Αχ, Πώς Θυμόμαστε . . . τα Σκόρδα!»

Από αρθρογράφο του Ξύπνα! στη Δομινικανή Δημοκρατία

ΑΝ ΒΡΙΣΚΟΣΑΣΤΑΝ πολύ μακριά από το σπίτι σας και πεινούσατε, τι φαγητό θα θέλατε να φάτε; Μπορεί να έρχονταν στο μυαλό σας τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά της πατρίδας σας ή ίσως να σκεφτόσασταν το νόστιμο μαγειρευτό φαγητό με κρέας ή ψάρι που έφτιαχνε η μητέρα σας. Θα λαχταρούσατε, όμως, να φάτε σκόρδο;

Πριν από 3.500 χρόνια περίπου, ο λαός του Ισραήλ, καθώς περιπλανιόταν στην έρημο του Σινά, είπε: «Αχ, πώς θυμόμαστε τα ψάρια που τρώγαμε στην Αίγυπτο δωρεάν, τα αγγούρια και τα καρπούζια και τα πράσα και τα κρεμμύδια και τα σκόρδα!» (Αριθμοί 11:4, 5) Ναι, λαχταρούσαν τα σκόρδα. Στους Εβραίους άρεσαν τόσο πολύ τα σκόρδα ώστε, σύμφωνα με την παράδοση, αυτοαποκαλούνταν σκορδοφάγοι.

Πώς έμαθαν να τρώνε σκόρδο οι Ισραηλίτες; Στην περίοδο της παρατεταμένης παραμονής τους στην Αίγυπτο, η οποία διήρκεσε 215 χρόνια, το σκόρδο αποτελούσε μέρος της διατροφής τους. Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι, πολύ πριν φτάσει ο Ιακώβ και η οικογένειά του εκεί, οι Αιγύπτιοι καλλιεργούσαν σκόρδα. Ο ιστορικός Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι αιγυπτιακές αρχές αγόραζαν τεράστιες ποσότητες από κρεμμύδια, ραπανάκια και σκόρδα για να τρέφουν τους δούλους τους που έχτιζαν πυραμίδες. Φαίνεται ότι αυτό το πλούσιο σε σκόρδο διαιτολόγιο αύξανε τη δύναμη και την αντοχή των εργατών. Όταν οι Αιγύπτιοι έθαψαν τον Φαραώ Τουταγχαμών, άφησαν αρκετά πολύτιμα αντικείμενα στον τάφο του, μεταξύ των οποίων και σκόρδα. Φυσικά, το σκόρδο ήταν άχρηστο για τους νεκρούς, αλλά έχει αποδειχτεί πολύ χρήσιμο για τους ζωντανούς.

Δραστικό Φάρμακο

Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν από παλιά το σκόρδο για τη θεραπεία των ασθενών τους. Πριν από πολλούς αιώνες, οι γιατροί Ιπποκράτης και Διοσκουρίδης το σύστηναν για τα πεπτικά προβλήματα, τη λέπρα, τον καρκίνο, τις πληγές, τις μολύνσεις και τις καρδιακές παθήσεις. Το 19ο αιώνα, ο Γάλλος χημικός Λουί Παστέρ μελέτησε το σκόρδο και περιέγραψε τις αντισηπτικές του ιδιότητες. Στην Αφρική τον 20ό αιώνα, ο Άλμπερτ Σβάιτσερ, φημισμένος ιεραπόστολος-γιατρός, χρησιμοποιούσε σκόρδο για τη θεραπεία της αμοιβαδικής δυσεντερίας και άλλων ασθενειών. Όταν τελείωναν τα σύγχρονα φάρμακα των Ρώσων στρατιωτικών γιατρών στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκείνοι χρησιμοποιούσαν σκόρδο για την περίθαλψη των τραυματισμένων στρατιωτών. Έτσι λοιπόν, το σκόρδο έγινε γνωστό ως η ρωσική πενικιλίνη. Πιο πρόσφατα, οι επιστήμονες ερεύνησαν με ποιον τρόπο το σκόρδο ωφελεί το κυκλοφορικό σύστημα.

Το σκόρδο, λοιπόν, είναι ξεχωριστό τόσο από θρεπτική όσο και από θεραπευτική άποψη, ενώ η μυρωδιά και η γεύση του είναι πραγματικά μοναδικές. Πού καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά το σκόρδο; Σύμφωνα με κάποιους βοτανολόγους, προέρχεται από την κεντρική Ασία και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλη τη γη. Ας επισκεφτούμε κάποια όμορφη περιοχή του Δυτικού Ημισφαιρίου όπου το σκόρδο είναι δημοφιλές.

Καλλιέργεια Σκόρδου στην Κονστάνσα

Η Κοιλάδα Κονστάνσα στη Δομινικανή Δημοκρατία έχει εύκρατο κλίμα. Περικλείεται από βουνά, είναι προικισμένη με πλούσιο έδαφος και δέχεται άφθονες βροχοπτώσεις. Η Κονστάνσα είναι ιδανικό μέρος για την καλλιέργεια σκόρδου.

Το Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο οι γεωργοί της Κονστάνσας καθαρίζουν και οργώνουν τους αγρούς τους, αφήνοντας βαθιά αυλάκια που έχουν ενδιάμεσα αναχώματα πλάτους περίπου ενός μέτρου. Σε κάθε τέτοιο ανάχωμα σκάβουν τρία ή τέσσερα πιο ρηχά αυλάκια στα οποία θα φυτέψουν σκόρδα. Στο μεταξύ, εργάτες διαχωρίζουν σκελίδες σκόρδου από τους βολβούς. Αφού μουσκέψουν τις σκελίδες στο νερό για 30 λεπτά, οι εργάτες τις τοποθετούν στα αυλάκια που έχουν ετοιμαστεί για το φύτεμα. Στη διάρκεια του ήπιου χειμώνα της Δομινικανής Δημοκρατίας, το σκόρδο αναπτύσσεται.

 Το Μάρτιο ή τον Απρίλιο αρχίζει η συγκομιδή. Οι εργάτες ξεριζώνουν τα ώριμα φυτά και τα αφήνουν απλωμένα στα χωράφια για πέντε ή έξι μέρες. Έπειτα μαζεύουν τα σκόρδα, κόβουν τις ρίζες και τις κορφές και τοποθετούν τους καθαρούς βολβούς σε ανοιχτά δοχεία που ονομάζονται κρίμπας. Αφήνουν τα γεμάτα κρίμπας στον ήλιο για μια μέρα ώστε να ξεραθούν τα σκόρδα που έχουν συλλέξει, πράγμα που συμβάλλει στη συντήρησή τους. Στη συνέχεια, τα σκόρδα είναι έτοιμα για πώληση.

Λίγο Σκόρδο, Πολλή Μυρωδιά

Όταν κάθεστε για να φάτε ένα νόστιμο μαγειρευτό φαγητό ή μια σαλάτα, η μύτη σας σάς προειδοποιεί αμέσως αν το φαγητό περιέχει σκόρδο. Αλλά γιατί δεν μυρίζει το σκόρδο όταν είναι άθικτο μέσα στο βολβό του; Το σκόρδο περιέχει δραστικές χημικές ουσίες οι οποίες είναι απομονωμένες μεταξύ τους μέχρι τη στιγμή που τρίβεται, κόβεται ή θρυμματίζεται μια σκελίδα. Όταν ψιλοκόβετε μια σκελίδα σκόρδο, ένα ένζυμο που ονομάζεται αλλιάση έρχεται σε επαφή με μια ουσία που ονομάζεται αλλιίνη. Ακολουθεί μια στιγμιαία αντίδραση η οποία παράγει την αλλικίνη, την πηγή του αρώματος και της γεύσης του σκόρδου.

Όταν δαγκώνετε ένα κομμάτι φρέσκο σκόρδο, είναι σαν να εκρήγνυται η αλλικίνη μέσα στο στόμα σας. Είτε αυτό σας ευχαριστεί είτε όχι, η μυρωδιά του σκόρδου σύντομα θα σας κυριεύσει. Μπορείτε να κάνετε κάτι για να μειώσετε τη μυρωδιά του σκόρδου στο στόμα σας; Δοκιμάστε να μασήσετε μαϊντανό ή ένα κομμάτι γαρίφαλο για να καλύψετε τη μυρωδιά.

Αλλά να θυμάστε ότι η μυρωδιά του σκόρδου στην αναπνοή σας προέρχεται κυρίως από τους πνεύμονές σας. Όταν τρώτε σκόρδο, το πεπτικό σας σύστημα το μεταφέρει στο κυκλοφορικό σας σύστημα το οποίο το φέρνει στους πνεύμονές σας. Όταν εκπνέετε, η έντονη μυρωδιά του φτάνει στην αναπνοή σας. Έτσι λοιπόν, το πλύσιμο των δοντιών και ο μαϊντανός δεν εξαφανίζουν τη μυρωδιά του σκόρδου από την αναπνοή. Υπάρχει άραγε οριστική λύση σε αυτό το πρόβλημα; Μάλλον όχι. Αλλά αν όλοι γύρω σας έχουν φάει σκόρδο, τότε πιθανότατα δεν θα το καταλάβει κανείς!

Σε πολλές χώρες οι άνθρωποι δεν μπορούν να διανοηθούν φαγητό χωρίς σκόρδο. Ακόμη δε και σε περιοχές όπου το σκόρδο χρησιμοποιείται συνήθως με μέτρο, πολλοί σκορδοφάγοι πιστεύουν ότι τα οφέλη του υπερβαίνουν κατά πολύ οποιαδήποτε μειονεκτήματά του.

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Σκόρδα που έχουν συλλεχθεί ξεραίνονται

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η Κοιλάδα Κονστάνσα

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Γιατί μυρίζει το σκόρδο μόνο αφού θρυμματιστεί;