Απαλλαγή από τα Δεσμά της Κατάχρησης Αλκοόλ

«Ο πατέρας μου ήταν αλκοολικός, και εγώ ακολούθησα τα ίχνη του. Σε ηλικία 12 ετών, έπινα ήδη. Όταν έφτασε ο καιρός να παντρευτώ, μεθούσα κάθε μέρα. Έγινα βίαιος​—η αστυνομία έσπευδε συχνά να βοηθήσει την οικογένειά μου. Η υγεία μου χειροτέρευε. Το αλκοόλ μού προκάλεσε γαστρορραγία, και παραλίγο να πεθάνω. Έπειτα έπαθα κίρρωση και αναιμία. Άρχισα να συμμετέχω σε ομάδες αυτοβοήθειας για να σταματήσω το ποτό, αλλά μάταια. Ένιωθα σαν να είχα πιαστεί σε ιστό αράχνης και δεν μπορούσα να απαγκιστρωθώ».​—ΒΙΚΤΟΡ, a ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ.

ΠΟΛΛΕΣ φορές ακούμε τέτοιες ιστορίες από ανθρώπους παγιδευμένους στο αλκοόλ. Όπως ο Βίκτορ, αισθάνονται ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο. Μπορούν άραγε να υπερπηδηθούν ακόμη και να αποφευχθούν τα προβλήματα που προκαλεί το αλκοόλ; Αν ναι, πώς;

Αναγνώριση του Προβλήματος

Κατ’ αρχάς, είναι επιτακτικό τόσο για το άτομο που πίνει αλκοόλ όσο και για τους γύρω του να αναγνωρίσουν την ύπαρξη του προβλήματος. Η εξάρτηση είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Αυτή επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου από συνήθειες κατανάλωσης οι οποίες κάποτε ίσως ήταν μετριοπαθείς. Το εντυπωσιακό είναι ότι η πλειονότητα των ατυχημάτων, της βίας και των κοινωνικών δυσχερειών εξαιτίας του αλκοόλ δεν προκαλούνται από ανθρώπους που πίνουν μανιωδώς. Προσέξτε τι αναφέρει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO): «Ο καλύτερος τρόπος για να περισταλεί το σύνολο των προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ σε μια κοινωνία είναι να γίνουν προσπάθειες ώστε να περικοπεί η κατανάλωσή του από αυτούς που πίνουν με μετριοπάθεια, όχι από αυτούς που πίνουν πολύ». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Μήπως πίνετε πάνω από τα όρια που συστήνουν οι υγειονομικές αρχές; Μήπως πίνετε παρότι βρίσκεστε σε καταστάσεις που απαιτούν αμέριστη προσοχή και γρήγορα αντανακλαστικά; Μήπως οι συνήθειές σας στο ποτό δημιουργούν προβλήματα στην οικογένεια ή στην εργασία σας; Πράγματι, το να αναγνωρίσει κάποιος ότι η ποσότητα του αλκοόλ που καταναλώνει είναι πιθανώς επικίνδυνη και να τη μειώσει ανάλογα είναι «ο καλύτερος τρόπος» για να αποφύγει σοβαρά προβλήματα αργότερα. Όταν ένα άτομο γίνει εξαρτημένο, είναι πολύ πιο δύσκολο να κάνει αλλαγές.

Μια κοινή αντίδραση όσων κάνουν κατάχρηση αλκοόλ είναι η άρνηση. Τέτοια άτομα λένε: «Πίνω όπως όλοι οι άλλοι» ή «Μπορώ να σταματήσω όποτε θέλω». «Παρ’ όλο που το ποτό παραλίγο να μου στοιχίσει τη ζωή, ποτέ δεν θεώρησα τον εαυτό μου εθισμένο, και συνεπώς ποτέ δεν έκανα προσπάθειες να το κόψω», αναφέρει ο Κονσταντίν από τη Ρωσία. «Προσπάθησα  πολλές φορές να απαγκιστρωθώ», θυμάται ο Μάρεκ από την Πολωνία, «αλλά βαθιά μέσα μου δεν παραδεχόμουν ότι ήμουν αλκοολικός. Μικροποιούσα τα προβλήματα που σχετίζονταν με το αλκοόλ».

Πώς μπορεί ένα άτομο να βοηθηθεί ώστε να αναγνωρίσει το πρόβλημά του με το ποτό και κατόπιν να κάνει θετικές ενέργειες; Πρώτα πρώτα, χρειάζεται να παραδεχτεί ότι οι δυσκολίες του προέρχονται από την κατάχρηση αλκοόλ και ότι η αποχή θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του. Όπως αναφέρει το έντυπο Λα Ρεβού ντου Πρατισιέν​—Μεντεσίν Ζενεράλ (La Revue du Praticien​—Médecine Générale), ο τρόπος σκέψης του, που συνοψίζεται στη φράση «πίνω επειδή με άφησε η γυναίκα μου και έχασα τη δουλειά μου», πρέπει να αλλάξει και να γίνει «η γυναίκα μου με άφησε και έχασα τη δουλειά μου επειδή πίνω».

Αν θέλετε να βοηθήσετε ένα άτομο εξαρτημένο από το αλκοόλ να επιτύχει αυτή την αλλαγή στην άποψή του, μπορείτε να δοκιμάσετε τις ακόλουθες εισηγήσεις: Να ακούτε προσεκτικά, να κάνετε ευθείες ερωτήσεις που επιτρέπουν στο άτομο να εκφράσει ελεύθερα τα συναισθήματά του, να έχετε συμπονετική στάση​—πράγμα που θα το βοηθάει να νιώθει ότι κάποιος το καταλαβαίνει—​να είστε ενθαρρυντικοί ακόμη και για την παραμικρή πρόοδο, να αποφεύγετε την επικριτική διάθεση ή μια στάση που θα μπορούσε να το εμποδίσει να εκφραστεί ελεύθερα ή να ζητήσει βοήθεια. Κάτι άλλο που μπορεί να βοηθήσει είναι να του ζητήσετε να φτιάξει δύο καταλόγους βασισμένους στις ερωτήσεις: Τι θα συμβεί αν εξακολουθήσω να πίνω; και Τι θα συμβεί αν σταματήσω;

Αναζήτηση Βοήθειας

Όταν κάποιο άτομο αρχίζει να κάνει κατάχρηση αλκοόλ, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανάξιο ή ότι δεν υπάρχει ελπίδα για αυτό. Μερικοί μάλιστα καταφέρνουν να απαγκιστρωθούν μόνοι τους. Ωστόσο, τα άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ μπορεί να χρειάζονται τη βοήθεια ειδικού για να σταματήσουν να πίνουν. b Για ορισμένους ανθρώπους η θεραπεία στο σπίτι είναι αποτελεσματική, αλλά όταν τα συμπτώματα στέρησης είναι έντονα μπορεί να χρειάζεται νοσοκομειακή περίθαλψη. Από τη στιγμή που θα περάσουν τα αρχικά σωματικά συμπτώματα στέρησης​—έπειτα από δύο ως πέντε μέρες—​μπορούν να χορηγηθούν φάρμακα ώστε να ελαττωθεί η λαχτάρα για το αλκοόλ και να συνεχιστεί η αποχή.

Ωστόσο, τα προγράμματα αποτοξίνωσης δεν εγγυώνται επιτυχία. Τα φάρμακα είναι απλώς προσωρινό μέτρο, όχι θεραπεία. Ο Αλέν, στη Γαλλία, υποβλήθηκε σε αρκετά προγράμματα αποτοξίνωσης. «Μόλις έφευγα από το νοσοκομείο, άρχιζα πάλι να πίνω επειδή έκανα παρέα με τα ίδια άτομα με τα οποία έπινα. Βασικά, δεν είχα το κατάλληλο κίνητρο για να σταματήσω», λέει ο Αλέν.

Πώς Μπορεί να Καλυφτεί το Κενό

Στην πραγματικότητα, πολλοί αποτυχαίνουν επειδή η απουσία του αλκοόλ αφήνει ένα κενό, όπως αυτό που νιώθει κάποιος όταν χάνει τη συντροφιά ενός στενού φίλου. «Σκεφτόμουν συνέχεια το ποτό», λέει ο Βασίλι από τη Ρωσία. «Αν περνούσε μια μέρα χωρίς να πιω, τότε αυτή ήταν χωρίς νόημα». Για κάποιον που είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ, όλες οι άλλες δραστηριότητες έρχονται δεύτερες μετά την ικανοποίηση της λαχτάρας του για ποτό. «Ο μοναδικός σκοπός μου στη ζωή ήταν να πίνω και να βρίσκω χρήματα για να πίνω», θυμάται ο Γιέζι από την Πολωνία. Προφανώς, για να παραμείνει ο αλκοολικός που αναρρώνει μακριά από το ποτό είναι ζωτικό να βρει νέο σκοπό στη ζωή.

Ένα εγχειρίδιο της WHO με συμβουλές για εκείνους που προσπαθούν να αλλάξουν τις συνήθειές τους όσον αφορά το ποτό τονίζει πόσο σημαντικό είναι να ασχολείται κάποιος με ουσιώδεις δραστηριότητες για να αποφύγει την υποτροπή. Μια εισήγηση που δόθηκε ως παράδειγμα είναι η ενασχόληση με θρησκευτικές δραστηριότητες.

Οι πνευματικές δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο να ξεφύγει από τη λαβή του αλκοόλ. Ο Αλέν, λόγου χάρη, αφού βρέθηκε τρίτη φορά στη φυλακή για λόγους σχετικούς με το αλκοόλ, άρχισε να μελετάει τη Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ο ίδιος λέει: «Η μελέτη της Γραφής μού έδωσε σκοπό στη ζωή και με βοήθησε να  συνεχίσω τον αγώνα. Το κίνητρό μου δεν ήταν απλώς να σταματήσω το ποτό αλλά να ευαρεστώ τον Ιεχωβά».

Αντιμετώπιση της Υποτροπής

Οι σύμβουλοι για την κατάχρηση αλκοόλ τονίζουν πόσο σημαντική είναι για τον αλκοολικό που αναρρώνει η υποστήριξη και η ενθάρρυνση. Πολλοί έχουν χάσει την οικογένεια και τους φίλους τους λόγω της αξιοθρήνητης κατάστασής τους. Η επακόλουθη απομόνωση μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, ακόμη και σε αυτοκτονία. Το εγχειρίδιο που αναφέρθηκε προηγουμένως δίνει την εξής συμβουλή σε όσους βοηθούν κάποιο άτομο που έχει πρόβλημα με το ποτό: «Προσπαθήστε να μην επικρίνετε το άτομο που βοηθάτε, ακόμη και αν ενοχλείστε και απογοητεύεστε με τη συμπεριφορά του. Να θυμάστε ότι η αλλαγή συνηθειών δεν είναι ποτέ κάτι εύκολο. Θα υπάρξουν καλές και κακές εβδομάδες. Η ενθάρρυνσή σας, η υποστήριξή σας καθώς και οι δημιουργικές σας ιδέες είναι απαραίτητες ώστε το άτομο να πίνει σε ποσότητες που δεν είναι επικίνδυνες ή να μην πίνει καθόλου».

«Εκείνο που με βοήθησε», θυμάται ο Ιλάριο, ο οποίος έπινε σχεδόν 30 χρόνια, «ήταν η αγάπη και η φροντίδα των αδελφών στην τοπική εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Είχα πολλές υποτροπές, αλλά εκείνοι ήταν πάντα στο πλευρό μου για να με ενθαρρύνουν και να μου δώσουν επίκαιρες Γραφικές συμβουλές».

Αν πασχίζετε να απαγκιστρωθείτε από το αλκοόλ, να θυμάστε ότι μπορεί να υπάρξουν υποτροπές, και ότι θα πρέπει να τις βλέπετε ως μέρος της πορείας ανάρρωσης. Μην το βάζετε κάτω! Αναλύστε τι οδήγησε στην υποτροπή, και χρησιμοποιήστε αυτή τη γνώση για να αποφύγετε μελλοντικά ολισθήματα. Προσδιορίστε τις καταστάσεις που δημιούργησαν μέσα σας την επιθυμία για ποτό. Μήπως είναι η ανία, η κατάθλιψη, η μοναξιά, οι φιλονικίες, το άγχος ή διάφορες περιστάσεις ή μέρη όπου πίνουν άλλοι; Τότε αποφύγετέ τα! «Έμαθα να αντιλαμβάνομαι και να προσδιορίζω τα συναισθήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο ποτό», αναφέρει ο Γιέζι, ο οποίος χρειάστηκε δύο χρόνια για να κόψει εντελώς το ποτό. «Τώρα αποφεύγω οποιεσδήποτε καταστάσεις μπορούν να με βάλουν σε πειρασμό. Δεν πηγαίνω σε μέρη όπου οι άνθρωποι πίνουν οινοπνευματώδη ποτά. Δεν τρώω τίποτα που να περιέχει αλκοόλ, και αποφεύγω ακόμη και προϊόντα φροντίδας του σώματος ή φάρμακα που έχουν ως βάση τους το αλκοόλ. Επίσης, δεν βλέπω διαφημίσεις για οινοπνευματώδη ποτά». Πολλοί έχουν διαπιστώσει ότι οι προσευχές τους προς τον Θεό για «δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό» έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο στην καθυπόταξη της παρόρμησης που ένιωθαν για να πιουν.​—2 Κορινθίους 4:7· Φιλιππησίους 4:6, 7.

Ελευθερία!

Αν και μπορεί να αποτελεί συνεχή πρόκληση, το να σπάσει κανείς τα δεσμά της εξάρτησης από το αλκοόλ είναι εφικτό. Όλοι όσοι αναφέρθηκαν σε αυτό το άρθρο τα έχουν καταφέρει. Έχουν καλύτερη υγεία και δρέπουν τα οφέλη τόσο στην οικογένεια όσο και στην εργασία τους. Ο Αλέν δηλώνει: «Τώρα έχω την ελευθερία να μην πίνω». Ο Κονσταντίν λέει: «Γνώρισα τον Ιεχωβά και, ως αποτέλεσμα, έσωσα την οικογένειά μου. Τώρα έχω σκοπό στη ζωή. Η ευτυχία μου δεν εξαρτάται από το αλκοόλ». Ο Βίκτορ σχολιάζει: «Νιώθω ελεύθερος. Ξαναβρήκα την αξιοπρέπειά μου και τη χαμένη μου ταυτότητα».

Είτε κάποιος εκθέτει τον εαυτό του στον κίνδυνο ατυχημάτων εξαιτίας της κακής χρήσης του αλκοόλ είτε έχει προβλήματα λόγω κατάχρησης αλκοόλ είτε είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ, μπορεί να κάνει αλλαγές. Αν το ποτό που καταναλώνετε απειλεί την ευημερία σας, μη διστάζετε να κάνετε τις αναγκαίες αλλαγές. Θα είναι για το καλό σας και για το καλό εκείνων που σας αγαπούν.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Το πρώτο βήμα είναι να παραδεχτείτε το πρόβλημα

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Πολλοί χρειάζονται τη βοήθεια ειδικού για να απαγκιστρωθούν

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Η προσευχή μπορεί να βοηθήσει

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Μπορείτε να βρείτε τη δύναμη να απέχετε από το ποτό!