Η Δύναμη των Εφημερίδων

Όταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος εξάλειψε τη μοναρχία στη Γερμανία, την εξουσία στο Βερολίνο ανέλαβε μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση. Κατόπιν, οι κομμουνιστές προσπάθησαν να ανατρέψουν αυτή τη νέα κυβέρνηση. Τόσο οι κομμουνιστές όσο και η κυβέρνηση πίστευαν ότι ελέγχοντας τον τύπο θα έλεγχαν, όχι μόνο την κοινή γνώμη, αλλά και τον ίδιο το λαό. Έτσι λοιπόν, ξέσπασε ανελέητη μάχη για τον έλεγχο του τύπου.

ΣΤΗ διάρκεια των τελευταίων λίγων αιώνων, οι εφημερίδες διαμόρφωσαν τον πολιτισμό, χειραγώγησαν την πολιτική, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις και επηρέασαν την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Ποιο ρόλο παίζουν στη δική σας ζωή;

Το 1605, η Γερμανία έγινε προφανώς ο τόπος όπου γεννήθηκε η πρώτη εφημερίδα στην Ευρώπη. Σε μερικές περιοχές σήμερα, περίπου 3 στα 4 άτομα ηλικίας 14 ετών και άνω διαβάζουν εφημερίδα καθημερινά. Μολονότι σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες αναλογούν λιγότερα από 20 φύλλα μιας καθημερινής εφημερίδας για κάθε 1.000 κατοίκους, στη Νορβηγία αναλογούν περισσότερα από 600. Συνολικά, σε όλο τον κόσμο, περίπου 38.000 εφημερίδες ανταγωνίζονται για να κερδίσουν το αναγνωστικό κοινό.

Σε κάθε τόπο, οι εφημερίδες ενημερώνουν το κοινό για σημαντικά ζητήματα. Αλλά δεν κάνουν μόνο αυτό. Παρέχουν πληροφορίες βάσει των οποίων πολλοί αναγνώστες διαμορφώνουν απόψεις. «Η καθημερινή ανάγνωση εφημερίδας», ισχυρίζεται ο Ντίτερ Οφενχόισερ, από τη Γερμανική Επιτροπή της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Πολιτιστικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO), επηρεάζει «τη στάση, τη συμπεριφορά, ακόμη και τις θεμελιώδεις ηθικές αξίες μας».

Οι ιστορικοί λένε ότι οι εφημερίδες έχουν υποθάλψει, υποστηρίξει και δικαιολογήσει πολέμους. Παραπέμπουν στο Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1870-1871, στον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο του 1898 και στον Πόλεμο του Βιετνάμ των ετών 1955-1975. Πολλοί επιχειρηματίες, επιστήμονες, αστέρες του κόσμου της ψυχαγωγίας και πολιτικοί έχουν καταστραφεί εξαιτίας κάποιου σκανδάλου που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες. Στο πολύκροτο σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η ερευνητική δημοσιογραφία εξέθεσε μια σειρά από γεγονότα τα οποία ανάγκασαν τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Μ. Νίξον να παραιτηθεί. Ναι, είτε ασκεί θετική είτε αρνητική επιρροή, ο τύπος μπορεί να αποτελέσει υπολογίσιμη, ισχυρή δύναμη.

Αλλά πώς ξεκίνησε αυτή η επιρροή; Πόσο αξιόπιστα είναι αυτά που διαβάζουμε στις εφημερίδες μας; Ποιες προφυλάξεις μπορούν να μας βοηθήσουν να ωφελούμαστε από αυτές;

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησε ο πόλεμος των εφημερίδων στο Βερολίνο