Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

Εκπληκτικές Ανακαλύψεις στον Ισημερινό της Γης

Εκπληκτικές Ανακαλύψεις στον Ισημερινό της Γης

Εκπληκτικές Ανακαλύψεις στον Ισημερινό της Γης

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟΝ ΙΣΗΜΕΡΙΝΟ

Η ΑΝΤΙΛΟΓΙΑ σχετικά με το ακριβές σχήμα της γης μαινόταν στη διακεκριμένη Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού το 1735. Οι υποστηρικτές των θεωριών του Ισαάκ Νεύτωνα είχαν συμπεράνει ότι η γη ήταν σφαιρική, ελαφρώς πεπλατυσμένη στους πόλους. Οι υποστηρικτές της θεωρίας του Κασινί έλεγαν ότι ήταν πεπλατυσμένη στον ισημερινό.

Έτσι λοιπόν, το 1736, πραγματοποιήθηκαν δύο αποστολές για να μετρήσουν την καμπυλότητα της γης. Η μία πήγε στη Λαπωνία, κατευθυνόμενη προς το Βόρειο Πόλο, και η άλλη πήγε στη σημερινή χώρα του Ισημερινού, όπου βρίσκεται ο ισημερινός. Η έρευνα απέδειξε ότι οι υποστηρικτές του Νεύτωνα είχαν δίκιο.

Το 1936, για τον εορτασμό της 200ής επετείου εκείνης της γαλλικής αποστολής, κατασκευάστηκε ένα μνημείο κοντά στην πρωτεύουσα του Ισημερινού, το Κίτο. Το μνημείο βρίσκεται στη γραμμή η οποία, σύμφωνα με υπολογισμούς των Γάλλων επιστημόνων του 18ου αιώνα, έχει γεωγραφικό πλάτος μηδέν μοίρες, ή αλλιώς στον ισημερινό. Μέχρι σήμερα, αμέτρητοι τουρίστες επισκέπτονται το μνημείο, το οποίο ονομάζεται Μέσο του Κόσμου. Εδώ μπορούν να σταθούν πάνω στον ισημερινό και με αυτόν τον τρόπο να βρεθούν ταυτόχρονα και στα δύο ημισφαίρια. Είναι, όμως, ακριβώς έτσι;

Στην πραγματικότητα δεν είναι. Πρόσφατες ανακαλύψεις έχουν αλλάξει ελαφρώς τη θέση του ισημερινού. Είναι εκπληκτικό ότι, αιώνες πριν φτάσουν εκεί οι Γάλλοι σοφοί, οι ιθαγενείς λαοί της περιοχής είχαν ήδη εντοπίσει ακριβώς αυτή την τοποθεσία. Αλλά πώς;

Ο Πραγματικός Ισημερινός

Το 1997 ανακαλύφτηκαν τα φαινομενικώς ασήμαντα ερείπια ενός ημικυκλικού τείχους στην κορυφή του όρους Κατεκίγια, το οποίο βρίσκεται λίγο βορειότερα του Κίτο. Χρησιμοποιώντας τη δορυφορική τεχνολογία του Παγκόσμιου Συστήματος Εντοπισμού Θέσης (GPS), ο ερευνητής Κριστόμπαλ Κόμπο ανακάλυψε ότι η μία άκρη αυτού του τείχους βρισκόταν ακριβώς πάνω στον ισημερινό. a

Το γεγονός ότι το τείχος είναι ευθυγραμμισμένο με τον πραγματικό ισημερινό θα μπορούσε εύκολα να εκληφθεί ως σύμπτωση. Ωστόσο, μια γραμμή που συνδέει τις δύο άκρες του τείχους δημιουργεί γωνία 23,5 μοιρών με τον ισημερινό. Αυτή είναι σχεδόν η ακριβής γωνία κλίσης του άξονα της γης! b Επιπλέον, η μία άκρη της συνδετικής γραμμής είναι στραμμένη προς την ανατολή του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου, ενώ η άλλη άκρη είναι στραμμένη προς τη δύση του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο του Ιουνίου. Ακολούθησαν και άλλες ανακαλύψεις.

Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας θεοδόλιχο στην κορυφή του Κατεκίγια, παρατήρησαν ότι οι πυραμίδες του Κοτσασκί, που ανάγονται στην περίοδο πριν από τους Ίνκα, ήταν ευθυγραμμισμένες σε γωνία που συνέπιπτε με την ανατολή του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο του Ιουνίου. c Είναι αξιοσημείωτο ότι το Παμπαμάρκα, μια άλλη αρχαιολογική τοποθεσία, βρίσκεται σε γωνία που συμπίπτει με την ανατολή του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.

Υπήρχε περίπτωση να χρησιμοποιούνταν το όρος Κατεκίγια ως κέντρο αστρονομικών παρατηρήσεων; Μήπως είχαν οικοδομηθεί και άλλοι χώροι με βάση αστρονομικούς υπολογισμούς οι οποίοι έγιναν σε αυτό το κέντρο;

Και Άλλες Εκπληκτικές Ανακαλύψεις

Καθώς εντοπίζονταν στο χάρτη περισσότερες αστρονομικές ευθυγραμμίσεις, άρχισε να διαγράφεται ένα σχήμα​—ένα αστέρι με οχτώ ακτίνες. Αυτό το σχήμα έχει βρεθεί σε αρχαία κεραμικά και συνήθως ερμηνεύεται ως μια απλή αναπαράσταση του ήλιου, εφόσον οι παλαιοί κάτοικοι αυτού του τόπου λάτρευαν τον ήλιο. Θραύσματα κεραμικών που ήρθαν στο φως στο Κατεκίγια αναλύθηκαν και βρέθηκε ότι ανάγονται σχεδόν χίλια χρόνια στο παρελθόν. Μέχρι σήμερα οι ντόπιες φυλές υφαίνουν ένα αστέρι με οχτώ ακτίνες στα υφαντά και στα ρούχα τους, όπως έκαναν προφανώς και οι πρόγονοί τους. Ωστόσο, οι πρόγονοί τους πιθανότατα εννοούσαν περισσότερα με αυτό το σχήμα από ό,τι πιστεύεται γενικά.

Το Πρόγραμμα Κουίτσα-το, με διευθυντή τον Κόμπο, συγκεντρώνει πειστικές αποδείξεις της αστρονομικής γνώσης των αρχαίων ιθαγενών. d Έχει ανακαλυφτεί ότι περισσότεροι από δώδεκα αρχαιολογικοί χώροι και πολλές αρχαίες πόλεις ευθυγραμμίζονται τέλεια με το σχήμα του αστρονομικού αστεριού αν αυτό τοποθετηθεί στο χάρτη πάνω από τον ισημερινό με κέντρο το Κατεκίγια.

Ακόμη πιο καταπληκτικό είναι το γεγονός ότι το σημείο όπου υπήρχαν τα μη ανασκαμμένα ως τότε ερείπια προβλέφθηκε. Πώς έγινε αυτό; Το Σεπτέμβριο του 1999 το Πρόγραμμα Κουίτσα-το σύστησε να γίνουν ανασκαφές στο τμήμα του Κίτο που ονομάζεται Αλταμίρα, σε μία από τις νοητές ακτίνες 23,5 μοιρών από το Κατεκίγια. Εκεί βρέθηκε μια μεγάλη νεκρόπολη, μαζί με άφθονα κεραμικά από την αποικιακή περίοδο, την περίοδο των Ίνκα καθώς και την περίοδο πριν από αυτούς.

Μερικές από τις ακτίνες που ξεκινούν από το Κατεκίγια περνούν επίσης από ναούς που οικοδομήθηκαν κατά την ισπανική αποικιακή εποχή. Ο Κόμπο εξηγεί ότι το 1570 η κυβέρνηση της Λίμα επέμενε να οικοδομηθούν «ναοί, μοναστήρια, παρεκκλήσια και σταυροί πάνω σε όλα τα “γουάκας” και στους τόπους λατρείας των παγανιστικών ιθαγενών λαών». Γιατί το έκαναν αυτό;

Εκείνοι οι τόποι λατρείας θεωρούνταν ειδωλολατρικοί από το ισπανικό στέμμα. Γι’ αυτό καταστράφηκαν και οικοδομήθηκαν Καθολικοί ναοί στις αρχικές τοποθεσίες. Με την οικοδόμηση ναών πάνω σε αρχαία ιερά του ήλιου ήταν ευκολότερη η μεταστροφή των ιθαγενών στον Καθολικισμό.

Ο Ναός του Αγίου Φραγκίσκου, στον παλιό αποικιακό τομέα του Κίτο, βρίσκεται πάνω σε μία από τις ακτίνες του Κατεκίγια. Οικοδομήθηκε το 16ο αιώνα πάνω σε μια κατασκευή της περιόδου πριν από τους Ίνκα και χτίστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε οι αχτίδες του ανατέλλοντος ήλιου, κατά το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου, να διεισδύουν στον τρούλο του ναού ρίχνοντας τη λάμψη τους σε ένα τρίγωνο που βρίσκεται πάνω από την αγία τράπεζα. Καθώς ο ήλιος ανεβαίνει ψηλότερα, η δέσμη φωτός προχωράει προς τα κάτω λούζοντας με φως το πρόσωπο ενός ομοιώματος που φέρει τον τίτλο «Θεός ο Πατέρας». Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει με ακρίβεια κατά το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου! Τέτοιες επιδείξεις του ηλιακού φωτός συμπεριλήφθηκαν στην αρχιτεκτονική και άλλων τοπικών ναών με σκοπό τη μεταστροφή των ιθαγενών λάτρεων του ήλιου στον Καθολικισμό.

Πώς το Ήξεραν;

Πώς μπορούσε εκείνος ο αρχαίος πολιτισμός να ξέρει ότι το Κατεκίγια ήταν το «μέσο του κόσμου»; Υπάρχει μόνο ένα σημείο όπου τα αντικείμενα δεν δημιουργούν καθόλου σκιά το μεσημέρι κατά τις ισημερίες: ο ισημερινός. Έτσι λοιπόν, το Πρόγραμμα Κουίτσα-το εικάζει ότι οι αρχαίοι μπορεί να βρήκαν τη θέση του ισημερινού παρατηρώντας προσεκτικά τις σκιές.

Επιπλέον, το όρος Κατεκίγια είναι φυσικό αστρονομικό παρατηρητήριο το οποίο δεν θα μπορούσε να μην τραβήξει την προσοχή ανθρώπων που λάτρευαν τον ήλιο. Το βουνό υψώνεται τριακόσια μέτρα από τη βάση του και βρίσκεται ανάμεσα στην ανατολική και στη δυτική πλευρά της οροσειράς των Άνδεων. Επομένως, η ανατολή και η δύση του ήλιου κάθε μέρα θα είχαν καθορισμένα σημεία αναφοράς στο εντυπωσιακό φόντο των Άνδεων. Λόγου χάρη, τα μεγαλοπρεπή χιονοσκέπαστα ηφαίστεια Καγιάμπε και Αντισάνα ορθώνονται ψηλά στον ανατολικό ορίζοντα καθώς οι κορυφές τους φτάνουν σε ύψος τα πέντε χιλιάδες μέτρα​—περίβλεπτα σημεία για την παρατήρηση των ηλιακών κινήσεων.

Το όρος Κατεκίγια παρέχει επίσης ανεμπόδιστη θέα 360 μοιρών σε περίπου 20 αρχαίες πόλεις και 50 αρχαιολογικούς χώρους​—όλα ορατά χωρίς τη χρήση οπτικών οργάνων. Επίσης, ο ουρανός τόσο του νότιου όσο και του βόρειου ημισφαιρίου είναι ορατός από το Κατεκίγια λόγω της θέσης του πάνω στον ισημερινό με γεωγραφικό πλάτος μηδέν μοιρών. Ως εκ τούτου, το Κατεκίγια μπορεί να αποκαλείται πραγματικό μέσο του κόσμου, επειδή δεν υπάρχει άλλο μέρος στον ισημερινό που να προσφέρει όλα αυτά τα πλεονεκτήματα σε ύψος 3.000 και πλέον μέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.

Το μεγαλύτερο μέρος του ισημερινού περνάει μέσα από τον ωκεανό ή την τροπική ζούγκλα, όπου η βλάστηση εμποδίζει την παρατήρηση του ουρανού. Επιπλέον, αυτή η βλάστηση δεν παρέχει σταθερά σημεία αναφοράς από τα οποία να μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα, εφόσον το φύλλωμά της εναλλάσσεται συνεχώς καθώς αναπτύσσεται και πεθαίνει. Μόνο στην Κένυα υπάρχουν βουνά κοντά στον ισημερινό, αλλά αυτά δεν βρίσκονται ανάμεσα σε οροσειρές, όπως συμβαίνει με το Κατεκίγια. Ναι, το Κατεκίγια κατέχει προνομιακή θέση, ιδιαίτερα κατάλληλη για αστρονομικές παρατηρήσεις.

Ποιοι Ήταν Αυτοί;

Ποιοι ήταν αυτοί οι αρχαίοι αστρονόμοι; Σύμφωνα με το πρόγραμμα Κουίτσα-το ντόπιες φυλές, όπως οι Κίτου ή οι Κάρα, μπορεί να ήταν οι αρχικοί κάτοχοι αυτής της γνώσης. Ωστόσο, το πρόγραμμα βρίσκεται σε νηπιακό μόλις στάδιο και αναμένεται να εξηγηθούν πολλά πράγματα ακόμη.

Εντούτοις, είναι φανερές μερικές βασικές αρχές σχετικά με τους αρχαίους κατοίκους της περιοχής. Η κατανόηση των φαινομενικών κινήσεων του ήλιου θα πρέπει να τους ήταν απαραίτητη για τη δημιουργία ημερολογίων τα οποία θα χρησίμευαν στη γεωργία. Εφόσον ο ήλιος παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της ζωής, δεν είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι τον λάτρευαν. Έτσι λοιπόν, η παρατήρηση του ήλιου και οι σχετικοί υπολογισμοί προσέλαβαν, από κοσμικό χαρακτήρα, λατρευτικό.

Ο θρησκευτικός ζήλος υποκίνησε προφανώς τους ανθρώπους να μελετήσουν σχολαστικά τους ουρανούς και τους φωτοδότες τους. Ανά τους αιώνες οι μελέτες τους, όπως δείχνουν τα πράγματα, κατέληξαν σε μια εντυπωσιακή συγκέντρωση αστρονομικής γνώσης η οποία αποκαλύπτεται μόλις τώρα μέσω των εκπληκτικών ανακαλύψεων γύρω από το Κατεκίγια.

[Υποσημειώσεις]

a Από την άλλη πλευρά, το GPS τοποθετεί το φημισμένο μνημείο Μέσο του Κόσμου 300 περίπου μέτρα νοτιότερα του πραγματικού ισημερινού.

b Η ακριβής κλίση είναι 23,45 μοίρες.

c Οι Ίνκα εισέβαλαν στο μέρος όπου βρίσκεται σήμερα η χώρα του Ισημερινού και το κατέλαβαν για σχετικά σύντομη περίοδο​—περίπου από το 1470 ως το 1532, τη χρονιά κατά την οποία άρχισε η ισπανική αποικιακή περίοδος.

d Ο όρος «Κουίτσα-το» προέρχεται από τη γλώσσα των Ινδιάνων Τσάτσιλα και σημαίνει «μέσο του κόσμου». Ορισμένοι πιστεύουν ότι το όνομα Κίτο προέρχεται από αυτόν τον όρο.

[Πλαίσιο/​Διάγραμμα στη σελίδα 23]

Το Ηλιοστάσιο και η Ισημερία

Λόγω της κλίσης των 23,5 μοιρών που έχει η γη, ο ήλιος δεν ανατέλλει ούτε δύει στο ίδιο σημείο κάθε μέρα. Αντιθέτως, μετακινείται βαθμιαία βόρεια και νότια του ισημερινού. Φυσικά, πρόκειται για μια φαινομενική μετακίνηση του ήλιου, εφόσον η γη είναι αυτή που αλλάζει θέση κατά το ετήσιο ταξίδι της γύρω από τον ήλιο.

Μια φορά το χρόνο, όταν η τροχιά της γης θέτει τον άξονά της σε μέγιστη κλίση προς τον ήλιο στο Βόρειο Ημισφαίριο, ο ήλιος θα ανατείλει στο βορειότερο σημείο της: 23,5 μοίρες βόρεια του ισημερινού. Αυτό συμβαίνει περίπου στις 21 Ιουνίου. Όταν το Νότιο Ημισφαίριο βρίσκεται στη μέγιστη κλίση του προς τον ήλιο, ο ήλιος θα ανατείλει στο νοτιότερο σημείο της: 23,5 μοίρες νότια του ισημερινού. Αυτό συμβαίνει περίπου στις 21 Δεκεμβρίου. Αυτά τα δύο ακραία σημεία αναφέρονται ως ηλιοστάσια. Η λέξη «ηλιοστάσιο» σημαίνει «ακίνητος ήλιος».

Στο μέσο της διαδρομής ανάμεσα στα ηλιοστάσια, ωστόσο, ο ήλιος ευθυγραμμίζεται κάθετα πάνω από τον ισημερινό της γης. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό ως ισημερία, πράγμα που σημαίνει ότι ημέρα και νύχτα έχουν το ίδιο μήκος οπουδήποτε στη γη. Περίπου στις 20 Μαρτίου και στις 21 Σεπτεμβρίου, ο ήλιος ανατέλλει ακριβώς στην ανατολή, ακολουθεί τον ισημερινό επί 12 ώρες και δύει ακριβώς στη δύση. Το μεσημέρι μιας ισημερίας, ο ήλιος βρίσκεται στο ζενίθ του πάνω από τον ισημερινό και εκεί κανένα αντικείμενο δεν δημιουργεί σκιά.

[Διάγραμμα]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ηλιοστάσιο

20, 21, 22 ή 23 Δεκεμβρίου

Ισημερία

19, 20 ή 21 Μαρτίου

Ηλιοστάσιο

20, 21 ή 22 Ιουνίου

Ισημερία

21, 22, 23 ή 24 Σεπτεμβρίου

[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]

Το όρος Κατεκίγια, στην κορυφή του οποίου αρχαία ερείπια βρίσκονται πάνω στον ισημερινό

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Πολλοί αρχαιολογικοί χώροι και αρχαίες πόλεις ευθυγραμμίζονται τέλεια με το σχήμα του αστρονομικού αστεριού

[Εικόνες στη σελίδα 25]

Το αστέρι με τις οχτώ ακτίνες που συναντάται σε αρχαία κεραμικά και υφαντά