Αναζητώντας το Αγρινό

Εφοδιασμένοι με χάρτες, φωτογραφικές μηχανές, καπέλα και ανθεκτικές μπότες, ανεβαίνουμε στο αυτοκίνητό μας που έχει κίνηση στους τέσσερις τροχούς και ξεκινάμε νωρίς κάποιο όμορφο ανοιξιάτικο πρωινό. Προορισμός μας είναι το Δάσος Πάφου, ψηλά στην οροσειρά του Τροόδους στο νησί της Κύπρου, όπου ελπίζουμε να βρούμε το ακριβοθώρητο αγρινό. Τι είναι αυτό το ζώο;

ΤΟ ΑΓΡΙΝΟ είναι είδος άγριου προβάτου, συγγενείς του οποίου μπορούν να βρεθούν σε όλη την περιοχή της Μεσογείου. Αυτό το ζώο, που έχει κεντρίσει την περιέργειά μας, ενδημεί στην Κύπρο και λέγεται πως συνδυάζει την ομορφιά του ελαφιού με την ευκινησία του κατσικιού. Οι ζωολόγοι το ονομάζουν Ovis gmelini ophion ενώ οι Κύπριοι το αποκαλούν αγρινό, όπως αναφέρεται πιο πάνω. Αυτό μπορεί να βρεθεί μόνο σε απομονωμένες ορεινές περιοχές.

Αφήνουμε τον αυτοκινητόδρομο, περνάμε από τους πρόποδες των λόφων και έπειτα διασχίζουμε μια όμορφη κοιλάδα. Βλέπουμε χωριά γαντζωμένα πάνω στις λοφοπλαγιές και σειρές από οπωρώνες στην κοιλάδα. Σύντομα, όμως, ο δρόμος γίνεται δύσβατος και σε κάποια σημεία το όχημά μας φτάνει επικίνδυνα κοντά στο χείλος των απότομων γκρεμών. Τελικά, φτάνουμε στον προορισμό μας​—το δασικό σταθμό. Βρισκόμαστε τώρα στην καρδιά του Δάσους Πάφου, όπου τα πεύκα και οι κέδροι καταλαμβάνουν έκταση 600.000 στρεμμάτων. Παραγγέλνουμε καφέ και πιάνουμε την κουβέντα με τον Αντρέα, έναν δασοκόμο με πράσινη στολή ο οποίος μιλάει για τα αγρινά γεμάτος ενθουσιασμό.

Το αγρινό, λέει, είναι το μεγαλύτερο άγριο θηλαστικό στην Κύπρο. Στο παρελθόν, υπήρχαν πολλά τέτοια ζώα στο νησί. Αρκετά μωσαϊκά της ελληνορωμαϊκής εποχής απεικονίζουν αυτό το άγριο πρόβατο, ενώ κάποια μεσαιωνικά συγγράμματα περιγράφουν πόσο απολάμβαναν οι αριστοκράτες το κυνήγι στο Δάσος Πάφου.

Καθώς μας οδηγεί σε κάποιον περίβολο, ο Αντρέας μάς λέει περισσότερα για την ιστορία του αγρινού. Μαθαίνουμε, λόγου χάρη, ότι ο πληθυσμός του μειώθηκε σημαντικά όταν εμφανίστηκε το κυνηγετικό όπλο. Το 1938 οι κυνηγετικοί νόμοι της Κύπρου αναθεωρήθηκαν παρέχοντας προστασία σε αυτό το πλάσμα. Οι δασοκόμοι και η αστυνομία συνεργάστηκαν για τον έλεγχο της λαθροθηρίας. Έναν χρόνο αργότερα, απαγορεύτηκε το κυνήγι εντός των ορίων του δάσους. Αυτές οι αλλαγές, σε συνδυασμό με τα επιπρόσθετα μέτρα που λήφθηκαν από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα, οδήγησαν στην αύξηση του πληθυσμού του αγρινού.

Η Πρώτη μας Συνάντηση

Ακολουθούμε τον Αντρέα σε έναν περιφραγμένο χώρο κοιτώντας προσεκτικά ανάμεσα στους θάμνους και στα δέντρα. Νεύοντάς μας να κάνουμε ησυχία, ο Αντρέας μάς οδηγεί λίγο πιο πέρα σε μια πλαγιά. Εκεί βλέπουμε τρία  ενήλικα θηλυκά και δύο νεογέννητα να βόσκουν σε ένα ηλιόλουστο ξέφωτο. Τα ενήλικα έχουν ύψος περίπου ενενήντα εκατοστά, ενώ το τρίχωμά τους είναι ανοιχτό καφέ και στην κοιλιά υπόλευκο.

Τα αγριόχορτα με τα οποία τρέφονται είναι άφθονα αυτή την εποχή του έτους, και τα ενήλικα είναι τόσο απασχολημένα με τη βοσκή τους ώστε δεν μας δίνουν και πολλή προσοχή. Τα νεογέννητα, ωστόσο, σταματούν να χοροπηδούν και κάνουν λίγα διστακτικά βήματα προς το μέρος μας. Η χαρά μας δεν περιγράφεται! Αλλά το «κλικ» που κάνει κάποια από τις φωτογραφικές μηχανές μας αρκεί για να τα τρομάξει, και εν ριπή οφθαλμού εξαφανίζονται όλα μαζί μέσα στο δάσος.

Κατενθουσιασμένοι από το θέαμα, κάνουμε σχέδια να εξερευνήσουμε το δάσος με τα πόδια ελπίζοντας να δούμε αγρινά να τριγυρνούν ελεύθερα. Ο Αντρέας προτείνει να αρχίσουμε το χάραμα, όταν τα ζώα αποτολμούν μερικές φορές να φτάσουν ως τις παρυφές του δάσους αναζητώντας τροφή. Εφόσον σκοπεύουμε να κατασκηνώσουμε το βράδυ στην κοιλάδα, το βουνό πάνω από αυτήν φαίνεται καλό μέρος για εξερεύνηση. Τα αγρινά, όπως μαθαίνουμε, συχνάζουν στις ψηλότερες πλαγιές τους θερμότερους μήνες, αλλά το χειμώνα, όταν οι κορυφές είναι χιονοσκέπαστες, ψάχνουν για τροφή σε χαμηλότερο υψόμετρο, τολμώντας να βγουν ακόμη και έξω από το δάσος.

Το ζευγάρωμα λαβαίνει χώρα το φθινόπωρο. Το χειμώνα, τα αγρινά περιφέρονται σε αγέλες 10 ως 20 ζώων. Όταν αρχίζουν οι γεννήσεις τον Απρίλιο ή το Μάιο, οι αγέλες χωρίζονται σε μικρότερες ομάδες, όπως αυτή που είδαμε στον περιφραγμένο χώρο. Τα ενήλικα αρσενικά αναζητούν συνήθως μόνα τους τροφή.

Ένα Κριάρι στην Ερημιά!

Νωρίς το επόμενο πρωί, ανεβαίνουμε πάλι στους λόφους, αφήνουμε το αυτοκίνητο σε κάποιο ξέφωτο και πεζοπορούμε στο δάσος πριν ανέβει ο ήλιος πολύ ψηλά. Το δάσος είναι ακόμη ήσυχο, και τα δέντρα είναι τυλιγμένα στην ομίχλη. Καθώς σταματάμε για να απολαύσουμε τη σιγή, να το​—ένα μεγαλοπρεπές, μυώδες αρσενικό, που το παχύ χειμερινό του τρίχωμα έχει σχεδόν πέσει. Μαύρες τρίχες καλύπτουν το κάτω μέρος του λαιμού του. Κλίνοντας περήφανα το κεφάλι του, μας κοιτάζει μέσα από τις μαύρες του βλεφαρίδες και οσφραίνεται τον αέρα για να διακρίνει τη μυρωδιά μας. Καθένα από τα χοντρά, δρεπανοειδή κέρατά του πρέπει να έχει μήκος τουλάχιστον 40 εκατοστά! Είναι βαρύτερο από τα θηλυκά που είδαμε χθες και πρέπει να ζυγίζει γύρω στα 35 κιλά.

Μένουμε ακίνητοι, μη τολμώντας καλά καλά να αναπνεύσουμε. Ωστόσο, αυτό το επιφυλακτικό πλάσμα φαίνεται πως κατάλαβε τη μυρωδιά μας, επειδή κουνάει πάνω κάτω το κεφάλι του και φεύγει μακριά. Αυτά που είδαμε και μάθαμε μέσα σε δύο μέρες μάς έχουν πράγματι εντυπωσιάσει. Επίσης, έχουν αυξήσει την εκτίμησή μας για τον Δημιουργό, ο οποίος είπε: «Σε εμένα ανήκει κάθε άγριο ζώο του δάσους, τα ζώα που υπάρχουν πάνω σε χίλια βουνά».​—Ψαλμός 50:10.

[Εικόνες στη σελίδα 24, 25]

Κυπριακό αγρινό (στο βάθος) και ο συγγενής του, το ευρωπαϊκό μουφλόν

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 25]

Top right: Oxford Scientific/photolibrary/Niall Benvie; European Mouflon: Oxford Scientific/photolibrary